Metodyka postępowania organizatorskiego
Dobrze zaplanowane, zorganizowane i
zrealizowane działanie człowieka powinno się
odbywać wg. Pewnego, jednolitego schematu
zwanego cyklem działania
zorganizowanego lub cyklem
organizacyjnym. Cykl ten określa etapy
postępowania, które należy zachować, jeśli się
chce, aby jakiekolwiek działanie przebiegało w
sposób sprawny. Cykl ten zapisany został
przez H.L. Le Châteliera.
Cykl działania zorganizowanego składa się z
następujących etapów wg. H.L. Le Châteliera:
Ustalenie celu
Planowanie
Gromadzenie środków
Wykonanie działania
Kontrola wyników.
W praktyce postępowania organizatorskiego
wyróżnia się 3 metody projektowania i
doskonalenia organizacji:
Metoda diagnostyczna
Metoda prognostyczna
Metoda funkcjonalna
Metoda Funkcjonalna
Punktem każdego przedsiębiorstwa
organizatorskiego powinna być analiza celu, który
zamierza się osiągnąć, czyli należy się
skoncentrować na celach lub funkcjach
projektowanego przedmiotu lub projektowanej
organizacji.
W odniesieniu do projektowania produktów
podejście funkcjonalne nosi nazwę analizy wartości.
Celem tej analizy jest ustalenie takiej kompozycji
systemu, która pozwoli zadowalająco pełnić
wszystkie konieczne funkcje przy relatywnie
niższym koszcie. Zamiast pytania, jak działa
system(wyrób, technologia, organizacja), należy
zadać pytanie, czemu on służy.
Metoda diagnostyczna
Podstawowa procedura metody diagnostycznej powinna
doprowadzić do odpowiedzi na następujące pytania:
1. Co i po co badać?- ustalenie celu oraz skonkretyzowanie
badania.
2. Jak jest?- gromadzenie i opis faktów dotyczących stanu
istniejącego. Mając 3 źródła informacji, tj.: proces, wykonawcę i
dokumentację.
3. Opisując stan istniejący, formułuje się klasyczne pytania
organizatorskie: co?, gdzie?, kiedy?, jak?, kto?, dlaczego?.
4. Co funkcjonuje dobrze, a co źle?- ustalenie słabych i mocnych
stron.
5. Jak może być lepiej?- projektowanie wariantów usprawnień,
zwłaszcza w odniesieniu do tego, co źle funkcjonowało.
6. Jak powinno być?- ocena i wybór wariantu optymalnego.
7. Jakie dodatkowe efekty można uzyskać po wdrożeniu nowego
rozwiązania?
Metoda prognostyczna
Podstawą metody prognostycznej jest synteza tzw. Systemu
idealnego czy też idealnego rozwiązania
organizatorskiego. Ten model ma stanowić wzorzec dla
projektantów, który będzie stopniowo urealniany, tak by był
możliwy do zastosowania w praktyce.
W metodzie prognostycznej struktura procedury badawczej
obejmuje więc następujące kroki:
Określenie celu projektowanego systemu i wynikających z tego
zadań badawczych.
Opracowanie koncepcji systemu idealnego(cel, wyjście, wejście,
przebieg procesu, otoczenie, wyposażenie , ludzie).
Zbieranie informacji o rzeczywistych warunkach, barierach i
ograniczeniach, które uniemożliwiają wdrożenie systemu
idealnego i które należałoby uwzględnić w projektowaniu systemu
technicznie wykonanego.
Projektowanie wariantów rozwiązań urealnionych
(kompromisowych).
Wybór wariantu optymalnego projektowanego systemu.
Szczegółowe zaprojektowanie systemu.
Analiza składników zaprojektowanego systemu.
Testowanie systemu.
Wdrażanie systemu.
Kontrola funkcjonowania systemu i analiza efektów.
Ergonomiczne aspekty organizacji pracy
Na środowisko pracy w organizacji składają się
warunki organizacyjno-techniczne,
społeczno-psychologiczne i ekonomiczne.
Organizacyjno-techniczne środowisko pracy
Na to środowisko składają się warunki fizyczne
środowiska pracy oraz środki techniczne
stosowane w procesie pracy. Czyli takie
elementy jak: hałas, oświetlenie, kolory,
temperatura, wilgotność powietrza,
promieniowanie, czas pracy. W sytuacji
niedopasowania struktury relacji człowieka i
czynników organizacyjno- technicznych mogą
pojawić się i utrwalać zagrożenia i przyczyny
wielu uciążliwości w procesie pracy.
Poziom natężenia decybeli w różnych
sytuacjach.
Źródło hałasu
Poziom
decybeli
Oddychanie
10
Szept z odległości 1,5 m
30
Ciche biuro
40
Rozmowa odbywająca się z odległości 1 m
70
Ruch uliczny
80
Urządzenia kuchenne
95
Przeciętna fabryka
100
Zmechanizowane roboty ziemne
110
Płaczące dzieci
110
Młot pneumatyczny, odległy o 1 m
120
Występ zespołu rockowego z elektronicznym
nagłośnieniem
140
Samolot podczas startu
150
Działanie psychologiczne barw.
Barwa
Działania psychologiczne i fizjologiczne
Czerwona
Silnie pobudza umysłowo, przyspiesza
oddychanie, tętno i reakcje mięśni, kojarzy się z
zagrożeniem, wywołuje nerwowość.
Pomarańczow
a
Nastraja pogodnie, zachęca do działania,
pobudza do wytrzymałości, poprawia
samopoczucie, ożywia, wzbudza aktywność,
inwencję, wzmaga siłę woli.
Żółta
Przeciwdziała ociężałości fizycznej, sprzyja pracy
umysłowej.
Zielona
Działa łagodząco i uspokajająco, wzmaga
cierpliwość, wpływa kojąco na wzrok,
podtrzymuje aktywność, sprzyja pracy
koncepcyjnej.
Niebieska
Uspokaja, obniża tętno, sprzyja koncentracji
umysłowej, zmniejsza napięcie nerwowe.
Fioletowa
Agresywna, niepokojąca, zniechęcająca.
Brązowa
Pobudzająca.
Temperatura powietrza to kolejny czynnik
wymagający uwzględnienia w procesie
kształtowania relacji człowiek i środowisko
techniczno- organizacyjne.
Normatywnej regulacji podlega również poziom
natężenia oświetlenia, a ogólne zalecenie
w tym przypadku dotyczy zapewnienia
równomierności oświetlenia całej powierzchni
roboczej, o widmie zbliżonym do światła
dziennego.
Istotne również dla relacji człowiek- środowisko,
są również takie czynniki jak: przerwy w czasie
pracy, wykonywanie zmianowej czy elastyczne
formy organizacji czasu pracy.
Ekonomiczne warunki środowiska pracy.
Ekonomiczne warunki środowiska pracy w
zakresie dotyczącym człowieka, jako
uczestnika organizacji, są identyfikowane
najczęściej poprzez analizę systemu
wynagrodzeń. System ten powinien
uwzględniać prawo pracowników do udziału w
tworzeniu sposobów wynagradzania i spełniać
ich oczekiwania dotyczące równego i
uczciwego traktowania, zgodnego z
wykonywana pracą i układem.
Psychologiczne i społeczne środowisko pracy.
Psychologiczne i społeczne czynniki środowiska
pracy to m.in. prestiż, uznanie, akceptacja
społeczna, styl kierowania, poziom
partycypacji, rodzaj motywacji.
W ramach psychologicznego i społecznego
środowiska pracy na szczególną uwagę
zasługuje stres psychiczny. Najczęstsze
czynniki stresogenne związane z pracą to:
Czynności składające się na proces i sposób
jej zorganizowania,
Sposób ukształtowania roli pracownika,
Przebieg kariery zawodowej pracownika,
Stosunki międzyludzkie w miejscu pracy,
Klimat organizacyjny, w tym styl kierowania
zespołami pracowniczymi.
Skutki stresu w pracy:
Objawiają się zagrożeniami dla zdrowia
psychicznego i fizycznego, sytuacjami o
charakterze konfliktowym,
nieprawidłowościami w relacjach
międzygrupowych, syndromem wypalenia
zawodowego.