Turystyka
w Unii
Europejskiej
Małgorzata Gadomska
Turystyka 2
Grupa A
Turystyka międzynarodowa- międzynarodowy ruch turystyczny
polegający na przemieszczaniu się ludzi nie tylko w przestrzeni
geograficznej, ale przede wszystkim międzypaństwowej. Jest on
połączony z przekraczaniem granic poszczególnych państw.
Znaczna grupą osób w ruchu granicznym są turyści. Cechą
charakterystyczną dla turystów jest ich całkowita dobrowolność
przenoszenia się w różne miejsca globu ziemskiego.
Jak podaje Światowa Organizacja Turystyki (UNWTO) w 2005 roku
liczba międzynarodowych podróży wzrosła o 5,5%, a w Europie
4,3%.
Czym jest turystyka
międzynarodowa?
Państwa współczesne przejawiają coraz większe zainteresowanie międzynarodowych
ruchem turystycznym. Jest to zatem zjawisko społeczno- ekonomiczne, polegające na
fizycznym, czasowym i przestrzennym przemieszczaniu się ludzi z miejsca stałego
pobytu.
Wg . Standardów WTO ruch turystyczny nazwano popytem turystycznym. Ważne
znaczenie miało określenie celów podróży turystycznych. Cele te podzielono na
grupy:
Wypoczynek, rekreacja, wakacje
Odwiedziny u krewnych i znajomych
Sprawy zawodowe, interesy (zaliczamy tu: wizytacje, podróże handlowe, naukowe,
kongresy, konferencje, targi)
Zdrowotne
Religijne
Inne (w tym podróże załóg statków i samolotów pasażerskich, ruch tranzytowy)
Ujęcie międzynarodowego ruchu turystycznego jako rodzaj międzynarodowego ruchu
osobowego w kontekście wydatków ponoszonych przez turystów zagranicznych,
oznacza całokształt wymiany usług i świadczeń za te usługi
Światowa Organizacja Turystyki wyróżnia 3 zasadnicze formy turystyki:
Krajową ( obejmującą podróże mieszkańców po własnym kraju)
Przyjazdową ( obejmującą przyjazdy do danego kraju osób stale mieszkających za
granicą)
Wyjazdową ( wyjazdy mieszkańców danego kraju za granicę)
Międzynarodowy ruch osobowy, aby mógł rozwijać się bezkolizyjnie, przynosząc korzyści dla jej
uczestników, wymaga uregulowań prawnych
Państwa WE na przełomie lat 80 i 90 realizowały działania zmierzające do usunięcia ograniczeń dla
rozwoju ruchu turystycznego, co doprowadziło do zawarcia Układu Schengen (największą swobodę
posiadają obywatele państw członkowskich)
Zgodnie z obywatelstwem UE ustanowionym na mocy Traktatu z Maastricht i włączonym do Traktatu
ustanawiającego Wspólnotę Europejską, każda osoba mająca obywatelstwo państwa członkowskiego
UE jest jednocześnie obywatelem Unii. Wyrazem tego statusu jest prawo do swobodnego
podróżowania i osiedlania się na obszarze UE.
Zniesienie kontroli osób na granicach wewnętrznych UE
Zniesienie przeszkód w postaci kontroli granicznych między państwami UE przyczyniło się do
znacznego skrócenia czasu podróży.
W dniu 14 czerwca 1985 roku przedstawiciele rządów Francji, RFN, Belgii, Holandii, Luksemburga,
podpisali w Schengen (Szengen) układ dotyczący stopniowego znoszenia kontroli na wspólnych
granicach.
Największą swobodę w podejmowaniu i realizowaniu decyzji o zagranicznym wyjeździe w celach
turystycznych maja obywatele państw członkowskich UE. W ramach WE zostały już usunięte niemal
wszystkie ograniczenia wynikające z przesłanek politycznych dotyczących rozwoju
międzynarodowego ruchu turystycznego.
Pierwszymi aktami prawnymi Wspólnoty dotyczącymi polityki w dziedzinie turystyki były:
Uchwała Rady z 10.04.1984 o polityce Wspólnoty w dziedzinie turystyki
Komunikat: Polityka Wspólnoty w dziedzinie turystyki. Wytyczne wstępne
Swoboda przepływu osób
Dla celów statystycznych Światowa Organizacja Turystki podzieliła Świat na regiony turystyczne.
Struktura ta ma charakter umowny. W statystykach WTO wyodrębniono regiony turystyczne:
Region Europejski, Amerykański, Afrykański, Środkowo-Wschodni, Azji Wschodniej i Pacyfiku, Azji
Południowej. Regiony o dużym międzynarodowym ruchu turystycznym podzielono na subregiony.
Region Europejski:
Europa Północna ( Wielka Brytania, Irlandia, Islandia, Dania, Norwegia, Szwecja, Finlandia)
Europa Środkowa i Wschodnia ( Polska, Czechy, Słowacja, Węgry, Rumunia, Bułgaria, Litwa,
Łotwa, Białoruś, Ukraina, Mołdawia, Estonia, Rosja, Gruzja, Armenia, Azerbejdżan, Kazachstan,
Tadżykistan, Uzbekistan)
Europa Zachodnia ( Niemcy, Austria, Szwajcaria, Holandia, Belgia, Luksemburg, Francja,
Lichtenstein, Monako)
Europa Południowa ( Portugalia, Gibraltar, Hiszpania, San Marino, Włochy, Słowenia, Chorwacja,
Bośnia i Hercegowina, Serbia i Czarnogóra, Albania, Macedonia, Grecja)
Europa Wschodnio- Śródziemnomorska (Turcja, Cypr, Izrael)
Region Europejski zajmuje I miejsce w świcie pod względem ilości międzynarodowych przyjazdów
i wyjazdów turystycznych oraz dochodów z turystyki zagranicznej.
Największym krajem emisyjnym w Europejskiej turystyce zagranicznej SA Niemcy, Wielka
Brytania, Włochy, Francja. W turystyce międzynarodowej uczestniczą także mieszkańcy Holandii,
Szwecji, Belgii, Finlandii, Danii.
Struktura międzynarodowego ruchu
turystycznego:
O rozwoju turystyki międzynarodowej, wg WTO, mają decydować czynniki:
Ekonomiczne ( wzrost pozycji gospodarczej, wzrost gospodarki, pogłębianie się różnic między
krajami bogatymi i biednymi, globalizacja działalności gospodarczej, harmonizacja walut)
Polityczne ( usuwanie barier ograniczających swobodę podróży międzynarodowych)
Demograficzne ( starzenie się społeczeństwa, wzrost liczby ludności, migracje)
Technologiczne ( rozwój telekomunikacji i systemów informatycznych, rozbudowa infrastruktury
komputerowej)
Społeczno- środowiskowe (wzrost świadomości dotyczącej zagrożeń środowiska przyrodniczego)
Marketingowe ( wykorzystywanie najnowszych technologii elektronicznych do rozpoznawania
możliwości wykorzystania dostępnych wolnych miejsc w poszczególnych rodzajach turystyki,
usprawnienie procesów komunikowania się z turystami)
Dla rozwoju międzynarodowej turystyki najważniejsze są postanowienia:
Zniesienie pomiędzy Państwami Członkowskimi opłat celnych i ograniczeń ilościowych w imporcie
i eksporcie towarów
Rynek wewnętrzny charakteryzujący się zniesieniem przeszkód w swobodnym przepływie towarów,
osób, usług i kapitałów
Środki dotyczące wjazdu i poruszania się osób po rynku wewnętrznym (wizy)
Zbliżenie prawodawstwa państw członkowskich do funkcjonowania wspólnego rynku
Polityka w zakresie ochrony środowiska
Przyczynianie się do wzmocnienia ochrony konsumenta
Środki w dziedzinach energii, ochrony obywateli i turystyki
Rozwój turystyki jest korzystny dla gospodarki narodowej- wpływa na
poprawę bilansu płatniczego, stwarza nowe i stosunkowo tanie
miejsca pracy, oddziałuje na rozwój infrastruktury technicznej.
Wydział Turystyki pełni funkcje koordynacyjne w obrębie Komisji Europejskiej,
poprzez staranie się aby interesy z zakresu turystki były brany pod uwagę podczas
przygotowywania projektów legislacyjnych, programów dotyczących turystyki.
Zadania WT:
Podkreślanie znaczenia turystyki w rozwoju gospodarczym
Utrzymywanie dobrej koniunktury
Tworzenie nowych miejsc pracy
Podnoszenie jakości, konkurencyjności, zrównoważonego rozwoju
Wydawanie
publikacji
Zgodność szeroko pojętej podaży turystycznej z zainteresowaniami oraz popytem
zgłaszanym przez turystów
Sektory polityki UE związane z turystyką:
Ochrona konsumenta i prawa turystów
Statystyka
Polityka wobec małych i średnich przedsiębiorstw
Swoboda podejmowania działalności gospodarczej i świadczenia usług
Polityka transportowa
Ochrona środowiska
Polityka regionalna
Kraje UE należą do jednych z najbardziej atrakcyjnych regionów turystycznych świata. O
tej atrakcyjności świadczą urozmaicone walory naturalne i antropogeniczne oraz
bardzo dobrze rozwinięta infrastruktura.
Natężenie ruchu turystycznego w poszczególnych krajach jest bardzo zróżnicowane.
Wpływają na to takie czynniki jak: atrakcyjność walorów turystycznych, położenie
geograficzne, rozwój infrastruktury turystycznej (głównie bazy noclegowej i
komunikacyjnej), imprezy międzynarodowe (targi, igrzyska olimpijskie), uwarunkowania
historyczne, nastawienie miejscowej ludności do turystów zagranicznych. Kraje, które
notują największą liczbę zagranicznych turystów, to leżące w basenie Morza
Śródziemnego trzy potęgi turystyki wypoczynkowej: Francja (23%), Hiszpania (16%),
Włochy (12%). Na te państwa przypada ok. 50% przyjazdów UE.
Ruch wewnątrz regionalny dominuje w unijnej strukturze geograficznej
międzynarodowego ruchu turystycznego. Składa się na to kilka czynników: turyści
często odwiedzają sąsiednie kraje, chętnie odwiedzane są kraje bliskie w sensie
językowym i kulturowym, przeważają podróże na małe odległości. Swobodnemu
przepływowi obywateli między państwami Unii sprzyjają również ułatwienia graniczne .
Następuje liberalizacja formalności granicznych: łagodzenie przepisów paszportowych,
wizowych, celnych, znoszenie kontroli na granicach wewnętrznych (umowa z
Schengen) państw członkowskich raz wprowadzania wspólnej waluty.
Szczególe znaczenie ma turystyka młodzieżowa, ponieważ to właśnie młodzi ludzie
ciekawi świata, otwarci, odważni, pragnący odkryć coś nowego zawsze przecierają
szlaki turystyczne.
Źródła:
„Międzynarodowy ruch turystyczny w Unii Europejskiej”- K.J. Helnarska
„Unia Europejska” Tom 1
„Graniczny ruch osobowy i towarowy w Unii Europejskiej”- A. Maksimczuk, L.Sidorowicz