PREZENTACJA

MULTIMEDIALNA PT.:

Choroby układu pokarmowego

Układ pokarmowy

Najważniejszym zadaniem
układu pokarmowego
człowieka jest pobieranie
pokarmów i wody, trawienie i
przyswajanie składników
odżywczych oraz niezbędnych do
prawidłowego funkcjonowania
organizmu. Niestrawione, zbędne
resztki pokarmowe podlegają
usunięciu (defekacja).
W skład układu pokarmowego
człowieka wchodzą:
- przewód pokarmowy
- dwa wielkie gruczoły:



wątroba



trzustka

Choroby ukł.

pokarmowego



Ameboza



Askarioza



Bębnica



Biegunka



Botulizm



Bruzdogłowiec
szeroki



Celiakia



Cholera



Choroba glutenowa



Choroba
Leśniewskiego i
Crohna



Choroba motylicza



Czkawka



Difylobotrioza



Enterbioza



Fascjoloza

Choroby ukł.

pokarmowego



Glistnica



Gronkowce zatrucia
pokarmowe



Kamica żołądka



Kolka jelitowa



Katar żołądka



Kolka niemowlęca



Krwawienie z
przewodu
pokarmowego



Krwioplucie



Lambioza



Marskość wątroby



Nieżyt żołądka



Nudności



Odbijanie



Ostre zapalenie
pęcherzyka
żółciowego



Owsica

Choroby ukł. pokarmowego



Pełzakowica



Plucie krwią



Polipy jelita



Polipy przewodu
pokarmowego



Przepuklina
uwięźnięta



Przewlekłe zapalenie
pęcherzyka
żółciowego



Przywrzyca



Pyrosis



Rak jelita grubego



Rak przełyku



Rak żołądka



Ropień wątroby



Salmonellowe
zatrucie pokarmowe



Tasiemiec
nieuzbrojony

Choroby ukł.

pokarmowego



Tasiemiec uzbrojony



Tęgoryjec
dwunastnicowy



Toksyczne
zapalenie jelit



Trichurioza



Węgorczyca



Włosogłówczyca



Wrzody żołądka i
dwunastnicy



Wrzodziejące
zapalenie jelita
grubego



Wymioty



Wzdęcia brzucha



Zakażenie laseczką
jadu kiełbasianego



Zapalenie jelit



Zapalenie
końcowego odcinka
jelita cienkiego

Choroby ukł.

pokarmowego



Zapalenie
otrzewnej



Zapalenie trzustki



Zapalenie żołądka i
dwunastnicy



Zgaga

Ameboza

CO TO JEST ?

ROZPOZNANIE

Pasożytnicza choroba inwazyjna

przewodu pokarmowego
wywoływana przez Entamoeba
histolytica, czyli pierwotniaka z
rodziny Entamoebidae.
Ameboza może przebiegać pod
różnymi postaciami:
bezobjawowo, jako zakażenie z
różnymi objawami klinicznymi o
różnym nasileniu (od biegunki
do dyzenterii), jako postać
przewlekła z okresami remisji i
zaostrzeń naprzemiennie, jako
postać pozajelitowa z
tworzeniem ropni. Postać
bezobjawowa polega na
przewlekłym wydalaniu cyst z
kałem, bez żadnych objawów
zakażenia .

Badanie kału na obecność żywych

lub martwych pasożytów,
badanie wycinków z błony
śluzowej jelita na obecność cyst
lub występowanie charaktery
stycznych owrzodzeń. Chorzy po
rozpoznaniu pełzakowicy powinni
zostać odizolowani. Pełzak
okrężnicy jest powszechny w
strefach tropikalnych i
subtropikalnych,
a w Polsce występuje u ok. 2%
populacji, szczególnie u ludzi,
którzy te strefy w przeszłości
odwiedzili lub mieli kontakt z
ludźmi tam przebywającymi -
najwięcej przypadków czerwonki
pełzakowatej występuje wśród
mieszkańców miast portowych i
wybrzeża

Patrz dalej następny slajd

Ameboza

LECZENIE

ZAPOBIEGNIE

Prowadzone wyłącznie przez

lekarza. Leki są dość
toksyczne. Pełzakowica nie
leczona może spowodować
nawet zgon z powodu
toksycznego uszkodzenia
układu krążenia i innych
narządów, z powodu
licznych przewlekłych ropni
śródnarządowych, z powodu
odwodnienia lub obfitych
krwotoków. Podaje się
chlorochiny, emetyny,
hydroksychinoliny,
metronidazol, tynidazol,
paromomycynę oraz inne
leki przeciw pierwotniakom.

Prawidłowa higiena osobista,

odpowiedni stan sanitarny
wody, tzn. ochrona wody
przed kontaktem z
odchodami (np. z
szambem), gotowanie
wody pitnej, ochrona
środków spożywczych
przed owadami
przenoszącymi pasożyty i
jego cysty (muchy, osy).

Askarioza

CO TO JEST ?

ROZPOZNANIE

Choroba pasożytnicza człowieka

wywoływana przez glisty,
Ascaris lumbricoides, pasożyty
jelita cienkiego. Inne gatunki
glisty występujące u innych
ssaków mogą także być groźne
człowieka, np. glista świńska
Ascaris suis, czy glista psia lub
kocia Toxocara canis i cati.
Masowe inwazje pasożytów i
powikłania askariozy powodują
do 20000 zgonów rocznie na
całym świecie.

Stwierdzenie jaj lub

całego pasożyta w
kale. Możliwość
stwierdzenia
obecności jaj w kale
występuje kiedy
samice glisty ludzkiej
osiągają dojrzałość
płciową i zaczynają
składać jaja, czyli ok.
2,5 miesiąca od
zarażenia.

Patrz dalej następny slajd

Askarioza

LECZENIE

ZAPOBIEGANIE

Prowadzone przez lekarza.

Podawanie leków:
pyrantelu, albendazolu
albo mebendazolu. Przy
masowym zarażeniu
podaje się cytrynian
piperazyny. Dieta: glisty
nie lubią świeżych porów,
czosnku, pestek z dyni i w
konsekwencji opuszczają
przewód pokarmowy
żywiciela wraz z kałem.

Przestrzeganie higieny osobistej,

dokładne mycie pod bieżącą
wodą warzyw i owoców,
zabezpieczenie gleby i wody
przed dostaniem się do nich jaj
glisty z kałem, unikanie picia
wody nie przegotowanej,
leczenie wszystkich wykrytych
przypadków glistnicy, dokładne
niszczenie glist wydalonych w
czasie leczenia, zabezpieczenie
dołów kloacznych i odchodów
ludzkich przed owadami, które
mogą przenieść jajeczka glisty
ludzkiej na naczynia kuchenne i
jedzenie, unikaniu zabawy dzieci
w brudnych miejscach (np.
piaskownicy).

Bębnica

CO TO JEST ?

ROZPOZNANIE

Wzdęcia brzucha, które są
częstymi dolegliwościami
jamy brzusznej powstają
gdy gromadzące się w
jelitach płyny i gazy nie
chcą się dalej przesuwać
przez układ pokarmowy.
Powodują one nieprzyjemne
uczucie pełności i
rozpierania jamy brzusznej
przy jednoczesnym
poszerzeniu się tali

Kiedy trawinie w
obrębie układu
pokarmowego
przebiega zbyt
powoli, pokarm
zaczyna zalegać i
fermentować
powodując
wytwarzanie się w
jelicie rozdymających
gazów.

Patrz dalej następny slajd

Bębnica

LECZENIE

ZAPOBIEGANIE

Należy ograniczyć w
diecie pokarmy stałe i
podawać jedynie płynne,
wykonać dokładną
lewatywę z następowym
pozostawieniem w
odbycie końcówki dla
ułatwienia odchodzenia
gazów, wykonać
delikatny masaż
brzucha.

Aby unikać pojawiania się
wzdęć brzucha w przyszłości
należy zrezygnować w diecie z
takich pokarmów jak kalafior,
cebula, soczewica, morele czy
kapusta. Posiłki powinno
spożywać się powoli, bez
rozmawiania i popijania w
trakcie. Jeżeli nie potrafimy
jednak zrezygnować z naszych
ulubionych potraw, dobrą
metodą jest połknięcie
niewielkiej ilości kminku przez
ich spożyciem.

Biegunka

CO TO JEST ?

OBJAWY

Biegunka jest związana z
zaburzeniem z zaburzeniem
funkcji jelit. Z tym stanem
chorobowym mamy do
czynienia gdy wydalany kał
składa się głównie z wody, a
luźne wypróżnienia
następują minimum dwa lub
trzy razy dziennie. Pamiętać
należy, że biegunka może
okazać się niebezpieczna,
zwłaszcza dla niemowląt i
osób starszych.

Wśród objawów które mogą
towarzyszyć temu stanowi
można wymienić m.in. bóle
brzucha, nudności,
wymioty czy gorączkę. W
kale może pojawić się śluz i
ślady krwi. Biegunka
najczęściej ustępuje po
paru dniach, ale może
przejść w stan przewlekły i
utrzymywać się nawet
przez kilka miesięcy.

Patrz dalej następny slajd

Biegunka

LECZENIE

ZAPOBIEGANIE

Często z biegunką możemy
poradzić sobie sami, bez
potrzeby wizyty u lekarza. Należy
zacząć od ułożenia odpowiedniej
diety. Ważne jest pożywanie
podczas biegunki potraw, które
chłoną dobrze wodę, takich jak
budyń i ryż. Bardzo pomocne w
szybszym uporaniu się z
biegunką okazują się jagody i
czarne porzeczki. Pokarmy
powinno przyjmować się często,
ale w małych porcjach.

Czasem biegunka pojawia się
jako następstwo zaburzeń
psychicznych np. silnej
nerwicy. Czynniki
emocjonalne, psychiczne i
neurowegetatywne poprzez
wzmożenie perystaltyki jelit
-zwłaszcza jelita grubego -
powodują wzmożone
wydzielanie śluzu przez błony
śluzowe jelit. Z kolei
przyspieszenie przesuwania
się treści jelitowej
-uniemożliwiają zagęszczenie
stolca (w wyniku wchłaniania
przewidzianej ilości wody).

Botulizm

CO TO JEST ?

OBJAWY

Botulizm, zatrucie jadem
kiełbasianym, choroba
wywołana przez toksynę
(jad) beztlenowej bakterii
Clostridium botulinum,
rozwijającej się najlepiej w
hermetycznie zamkniętym
pożywieniu, np. w
konserwach mięsnych,
rybnych, jarzynowych i
owocowych, zwłaszcza w
tzw. wekach (konserwach
domowej roboty).

Chory jest osłabiony,
zmęczony, cierpi na
zawroty głowy i suchość w
ustach. Po kilku godzinach
zaczyna widzieć
podwójnie i cierpi na
światłowstręt, zez
zbieżny, opadanie powiek,
rozszerzenie źrenic. Z
powodu braku śliny chory
nie może połykać i mówi
cicho.

Patrz dalej następny slajd

Botulizm

LECZENIE

ZAPOBIEGANIE

Tylko w szpitalu, często kończące
się śmiercią. Rozpoczęte powinno
być jak najszybciej, natychmiast
po spożyciu zakażonego pokarmu.
Aby usunąć toksynę, należy
sprowokować wymioty, wypłukać
żołądek, zrobić lewatywę oraz
podać surowicę antytoksyczną,
aby zneutralizować truciznę
jeszcze we krwi. Chorzy, którzy
wyjdą z zatrucia jadem
kiełbasianym, zdrowieją bardzo
wolno, szczególnie jeśli chodzi o
zaburzenia wzroku i osłabienia
mięśni.

Unikanie produktów
przeterminowanych.
Zwracać uwagę na
kształt puszki ( lub
innego pojemnika , w
którym znajduje się
pożywienie)

Brudogłowiec szeroki

CO TO JEST

OBJAWY

Jest to pasożytniczy
tasiemiec występujący na
półkuli północnej, na
obszarze podbiegunowym
i w klimacie
umiarkowanym.
Spotykany jest w Irlandii i
Szwajcarii, także w delcie
Dunaju i w Azji
(Turkiestan, Japonia, na
Syberia, w północna
Mandżuria).

Objawia się ona
niedrożnością jelit,
biegunkami, bólami
brzucha,
chudnięciem, oraz
niedokrwistością
megaloblastyczną -
krwiotwórcza funkcja
szpiku kostnego
zostaje zaburzona.
Chorzy są bladzi i
osłabieni.

Patrz dalej następny slajd

Brudagłowiec szeroki

ZWALCZANIE I
ZAPOBIEGANIE

Zwalczanie i
zapobieganie:
zabezpieczenie kału i
ścieków, unikanie
jedzenia półsurowych
ryb oraz produktów
pochodnych od ryb,
np. wątróbka, ikra.

Celiakia

CO TO JEST ?

OBJAWY

Choroba trzewna,
celiakia, postać dziecięca
sprue rodzimej, tj.
zespołu upośledzonego
wchłaniania składników
pokarmowych, głównie
tłuszczów,
charakteryzująca się
biegunkami, z
oddawaniem obfitych i
cuchnących stolców.

W obrazie klinicznym
dominują: utrata apetytu,
niedożywienie, a nawet
wyniszczenie, biegunka,
powiększenie obwodu brzucha,
zmiana zachowania dziecka.
Konsekwencją zaburzeń we
wchłanianiu i trawieniu są:
niedokrwistość z niedoboru
żelaza, niedobory białka,
kwasu foliowego, niedobory
witamin, wtórna nietolerancja
dwucukrów czy alergia na
pokarmy.

Patrz dalej następny slajd

Celiakia

LECZENIE

Dieta bezglutenowa
stosowana przez całe
życie

Cholera

CO TO JEST ?

OBJAWY

Ostra i zaraźliwa choroba
zakaźna przewodu
pokarmowego, której
przyczyną jest spożycie
pokarmu lub wody skażonej
Gram-ujemną bakterią -
szczepami przecinkowca
cholery (Vibrio cholerae)
produkującego enterotoksynę.
Cholerę cechuje śmiertelność
około 1% (skrajnie do 20%)
przypadków prawidłowo
leczonych i 50% przy braku
leczenia

Objawia się gł.
wymiotami,
biegunką, szybkim
odwodnieniem i
zaburzeniem
gospodarki
elektrolitowej
organizmu, często
śmiertelna.

Patrz dalej następny slajd

Cholera

LECZENIE

ZAPOBIEGANIE

Leczenie odbywa się najlepiej w
warunkach szpitalnych i wymaga
intensywnego nawadniania
kroplówkami (glukoza lub
sacharoza) oraz uzupełniania
elektrolitów (np. Gastrolit). Sód
jest najważniejszym kationem
płynu pozakomórkowego. Razem
z anionem chlorkowym reguluje
utrzymanie odpowiedniego
ciśnienia osmotycznego i
równowagi kwasowo-zasadowej.
Nadmierna utrata sodu
występuje przy biegunkach i
wymiotach. Sytuacja taka
wymaga możliwie szybkiego
uzupełnienia braków sodu,
doustnie lub dożylnie. W razie
konieczności leczenie uzupełnia
się antybiotykami.

Zapobieganie polega
głównie na ochronie ujęć
wody i oczyszczaniu wody
pitnej, a także izolacji
chorych i nosicieli, myciu
rąk i owoców oraz
gotowaniu owoców morza.
Na rynku światowym
dostępna jest
szczepionka, jednak jej
skuteczność jest
poddawana dyskusji.

Choroba glutenowa

CO TO JEST ?

OBJAWY

Jest chorobą
związaną z
wrodzoną,
dziedzicznie
przekazywaną
nietolerancją
glutenu, tj. białka
zawartego w
ziarnach pszenicy,
jęczmienia, żyta i
owsa.

Najczęściej zaczynają się w
niemowlęctwie, po
wprowadzeniu do diety
glutenu (chleb, grysik,
ciasta). Objawy klasycznej
celiakii są tym burzliwsze,
im młodsze jest dziecko
Ujawnienie się choroby u
osób dorosłych poprzedzone
jest często chorobą zakaźną
(przewodu pokarmowego
lub narządu oddechowego),
jakimś zabiegiem
operacyjnym lub niekiedy
ciążą.

Patrz dalej następny slajd

Choroba glutenowa

LECZENIE

RYZYKO
ZACHOROWANIA

Dieta bezglutenowa
stosowana przez całe
życie.

Choroba glutenowa może
występować rodzinnie.
Ponadto częstość zachorowań
jest zwiększona w niektórych
krajach. W Polsce chorobę tę
rozpoznaje się u jednego
dziecka na trzy do pięciu
tysięcy.
Częściej od postaci klasycznej
występuje tzw. postać utajona
celiakii, późno ujawniająca
się. Stwierdzana jest głównie
u młodzieży i osób dorosłych.

Choroba Leśniewskiego i

Crohna

CO TO JEST ?

OBJAWY

Zapalna choroba
jelita o
niewyjaśnionej
etiologii, zaliczana do
grupy nieswoistych
zapaleń jelit (IBD).

Do najbardziej typowych
objawów należą biegunki,
pobolewania w jamie
brzusznej, niedokrwistość,
zwyżki temperatury, którym
towarzyszy przyspieszony OB
i zmienna, umiarkowana
leukocytoza. Występują też
zaburzenia resorpcji,
szczególnie kwasów
żółciowych (niskie stężenie
cholesterolu we krwi),
witaminy B i kwasu foliowego

Patrz dalej następny slajd

Choroba Leśniewskiego i

Crohna

ROZPOZNANIE

RYZYKO
ZACHOROWANIA

Najczęściej wymienia
się czynniki
genetyczne, zakaźne
oraz
immunologiczne.
Rozpoznanie jest
bardzo trudne.
Diagnozę stawia się
na ogół dopiero po 3
latach trwania
choroby.

Choroba rozpoczyna
się zwykle u młodych
osób dorosłych i
występuje z
jednakową częstością
u kobiet i u
mężczyzn. Jest
chorobą stosunkowo
rzadko występującą
w Polsce, spotykaną
zwykle u ludzi w
młodym wieku.

Choroba motyliczna

CO TO JEST ?

OBJAWY

Przewlekła choroba
inwazyjna (pasożytnicza)
przeżuwaczy (bydła, owiec,
kóz), której przyczyną jest
motylica wątrobowa,
przywra występująca na
niskich łąkach, często
zalewanych na wiosnę.
Atakuje ona głównie
wątrobę, powodując
chudnięcie i zmniejszenie
wydajności zwierząt.

Pojawiają się trzy
charakterystyczne objawy:
powiększenie wątroby
(hepatomegalia),
nieregularne napady
gorączki (nawet 40 stopni) i
zwiększenie liczby
eozynofilów w krwi
(eozynofilia). Często
występuje pokrzywka,
nudności z wymiotami,
zaburzenia trawienia,
nerwowość, bóle stawowe,
bóle mięśniowe, przy
intensywniejszych inwazjach
pasożyta i dłuższych
zarażeniach rozwija się
żółtaczka.

Choroba motylicza

LECZENIE

ZAPOBIEGANIE PRZECIW
ZARAŻENIU I PRZYWRACANIU

Przez lekarza w warunkach
szpitalnych. Organizm może
zareagować dość burzliwie na
leczenie, a zależy to od stopnia
inwazji pasożytów, które, trute i nie
mogące uciec, ani być wydalone
drogami żółciowymi do przewodu
pokarmowego i na zewnątrz (ze
względu na rozmiary), stają się
bardzo niespokojne i ruchliwe, co
objawia się dokuczliwymi bólami i
skurczowe w brzuchu, nudnościami i
wymiotami oraz biegunką. Leczenie
obejmuje także regenerację
uszkodzonej wątroby, usunięcie
toksyn.

Leczenie i eliminowanie zwierząt
zarażonych (zwłaszcza owiec i
bydła), zwalczanie żywicieli
pośrednich (ślimaków) przez
osuszanie terenów podmokłych i
likwidowanie niepotrzebnych
cieków wodnych, okresowe
badania zwierząt, chemiczna
dezynfekcja ścieków, nie
biwakować na terenach
podmokłych oraz nie ssać
niemytych roślin np. szczawiu,
rzeżuchy.

Patrz dalej następny slajd

Czkawka

OBJAW CHOROBOWY

PRZYCZYNY

Objaw chorobowy
polegający na rytmicznie
powtarzających się,
mimowolnych skurczach
przepony i mięśni
oddechowych klatki
piersiowej powodujących
wdech z równoczesnym
zamknięciem głośni, co
wywołuje
charakterystyczny odgłos.



Sporadyczne



Szybkie i/lub nadmierne
przepełnienie żołądka



Przewlekłe



Choroby ośrodkowego układu
nerwowego



Schorzenia metaboliczne



Toksyny



Choroby szyi i klatki piersiowej



Choroby jamy brzusznej



Operacje w obrębie klatki
piersiowej



ciąża

DIFYLOBOTRIOZA

Inaczej bruzdogłowiec szeroki

(patrz slajd nr 17)

Enterobioza

CO TO JEST ?

OBJAWY

Zakażenie niewielkim
niecieniem –
owsikiem ludzkim
(Enterobius
vermicularis), który
bytuje w jelicie
cienkim i grubym
człowieka, gł.
występuje u dzieci



świąd odbytu,



brak łaknienia,



nerwowość,



przewlekłe zapalenie
jelita

Patrz dalej następny slajd

Enterobioza

LECZENIE

ZAPOBIEGANIE

Podawanie mebendazolu,
albendazolu lub pyrantelu.
Zawsze prowadzone powinno
być przez lekarza. Leczenie
jest utrudnione ze względu
właśnie na wtórne zarażenia i
powszechność występowania
pasożytów. Należy również
objąć leczeniem wszystkie
przebywające wspólnie osoby.
Należy je powtarzać i
kontrolować jego skuteczność.

Przestrzeganie higieny
osobistej, zwłaszcza u dzieci,
częste mycie rąk (przed
posiłkiem, po wyjściu z
ubikacji, dotykaniu krocza
itd.), mycie warzyw i
owoców, obcinanie krótko
paznokci u dzieci, zmiana
bielizny przed spaniem,
okresowe badania w kierunku
owsicy, zmiana bielizny,
wymienianie piasku w
piaskownicy, spanie w
oddzielnych łóżkach, aby
uniknąć zarażenia od chorej
osoby, nie bawienie się w
brudnej piaskownicy

FASCJOLOZA

Inaczej choroba motylicza

(patrz slajd 27)

GLISTNICA

Inaczej Askarioza

(patrz slajd nr 9)

Gronkowcowe zatrucie

pokarmowe

CO TO JEST ?

LECZENIE

Zatrucia spowodowane
gronkowcem złocistym
Staphylococcus aureus
występują po zjedzeniu
pokarmów zakażonych tą
bakterią, takich jak szynka,
kurczęta, ciastka, mleko,
przetwory mleczne, sałatki
jarzynowe zawierające jajka
i majonez, lody, wędliny,
potrawy mięsne, kremy i
chałwy. Objawy choroby
pojawiają się już w kilka
godzin po spożyciu
zakażonej żywności.

objawowe,
uzupełnianie płynów,
diety. W przypadku
ciężkiego
odwodnienia,
konieczne jest
leczenie w szpitalu.

Kamienica żółciowa

CO TO JEST ?

OBJAWY

Choroba polegająca
na powstawaniu tzw.
złogów, czyli kamieni
żółciowych w
drogach żółciowych.

Jeśli kamień zaczopuje
przewód żółciowy wspólny i
pęcherzykowy dochodzi do
zaburzeń w transporcie żółci
koniecznej do trawienia, co
wywołuje nagły ból w prawej
okolicy podżebrowej jamy
brzusznej promieniujący do
prawej łopatki , nawracające
objawy niestrawności,
nasilone nudności i wymioty,
czasem dochodzi do
żółtaczki.

Patrz dalej następny slajd

Kamienica żółciowa

LECZENIE

Wśród dostępnych metod
leczniczych najczęściej wykorzystuje
się chirurgię chociaż są także
metody leczenia zachowawczego.
Leczenie zachowawcze Niektóre z
kamieni ? powstające z cholesterolu,
mogą zostać rozpuszczone przez
stosowanie soli kwasów żółciowych.
Tabletki zawierające kwasy żółciowe
uwalniają je powodując wyższe ich
stężenie w pęcherzyku i
rozpuszczenie kamieni ( trwa to
czasem kilka miesięcy ). Inną
metodą jest kruszenie kamieni za
pomocą fali uderzeniowej
generowanej z zewnątrz i
wykorzystującej fale
ultradźwiękowe. Piasek powstały na
skutek rozbicia kamieni jest
następnie rozpuszczanych

przy pomocy leków. Jedną z metod jest
wprowadzenie cewnika bezpośrednio do
pęcherzyka i podanie roztworu substancji
rozpuszczającej kamienie, w wyniku
czego nikną one w ciągu kilku godzin.
Leczenie chirurgiczne polega na wycięciu
całego pęcherzyka żołciowego wraz
kamieniami i przeszukaniu dróg
żółciowych i usunięciu z nich
ewentualnych kamieni
( cholecystektomia z rewizją dróg
żółciowych ). Obecnie stosuje się
specjalną technikę dojścia do pęcherzyka
nazywaną cholecystektomią
laparoskopową, w której
zminimalizowana jest ingerencja
chirurgiczna, a chory wraca do domu po
1-2 dniach po zabiegu.

Patrz dalej następny slajd

Kamienica żółciowa

POWSTAWANIU
KAMIENIA SPRZYJA



średni i starszy wiek



płeć żeńska



czynniki hormonalne np.
przebyte ciąże



zaburzenia metaboliczne np.
otyłość, hipercholesterolemia,
cukrzyca



przewlekłe choroby przewodu
pokarmowego np. jelita
cienkiego i grubego



stan po resekcji żołądka i jelita,



farmakoterapia np. leki
antykoncepcyjne.

Katar żołądka

OPIS I OBJAWY

PRZYCZYNY
ZACHOROWANIA

Wśród objawów odczuwanych i
manifestujących tego typu zmiany
chorobowe wymienić należy mniej
lub bardziej burzliwie występujące
bóle w środkowym nadbrzuszu o
charakterze gniotącym, piekącym
lub kurczowym, którym towarzyszą
zazwyczaj nudności, a nawet
wymioty, stany gorączkowe,
ogólne złe samopoczucie i niekiedy
biegunka oraz znaczne ogólne
osłabienie. Stan zapalny żołądka
może czasem przyjmować postać
krwotoczną.

Nadużycie alkoholu. Leki o
działaniu drażniącym błonę
śluzową żołądka (np. środki
przeciwbólowe i
przeciwreumatyczne,
przedawkowanie leków
nasercowych zawierających
naparstnicę, glikokortykoidy, leki
przeciwnowotworowe). Oparzenie
kwasami lub ługami. Promienie
rentgenowskie (np. po leczeniu
napromienianiem). Zepsute
produkty spożywcze skażone
laseczką jadu kiełbasianego.
Trujące grzyby.

Patrz dalej następny slajd

Katar żołądka

NASTĘPSTWA I
POWIKŁANIA

ZAPOBIEGANIE

Obecność Helicobacter
pylori w śluzówce żołądka,
powoduje powstanie
przewlekłego stanu
zapalnego, który stopniowo
prowadzi do niszczenia
warstwy gruczołowej błony
śluzowej, zaniku śluzówki
żołądka i zmiany jego
charakteru w kierunku
nabłonka jelitowego. Jak
potwierdzają
przeprowadzone badania,
zmiana charakteru nabłonka
żołądka może prowadzić do
powstania nowotworu.

Ograniczenie
spożywania alkoholu,
grzybów nieznanego
pochodzenia, zepsutych
produktów spożywczych.
Unikanie stosowania
leków przeciwbólowych,
przeciwreumatycznych i
innych.

Kolka jelitowa

CO TO JEST ?

KOLKA U NIEMOWLĄT

Kolką jelitową nazywamy
ostry ból w jamie
brzusznej o różnym,
często zmiennym
umiejscowieniu,
nasilający się falowo w
zależności od tego, który
odcinek jelita w danej
chwili ulega
patologicznym
skurczom.

Najczęściej kolka
pojawia się między 3 a
12 tygodniem życia,
zanika zwykle po 3
miesiącu życia, chociaż
u niektórych dzieci
objawy mogą się
utrzymywać do 6-9
miesiąca życia. Częściej
cierpią chłopcy niż
dziewczynki.

Patrz dalej następny slajd

Kolka jelitowa

LECZENIE

Odpowiednia pielęgnacja dziecka
(masowanie pleców lub brzuszka,
ułożenie dziecka na brzuszku na
zwiniętym ręczniku, podawanie
leków ułatwiających usunięcie
gazów jelitowych i preparatów
rozkurczowych - koper włoski,
mięta), właściwa technika
karmienia niemowlęcia (karmienie
w pozycji uniesionej i
pozostawienie dziecka w tej
pozycji przez 30 minut po posiłku,
karmienie bez pośpiechu,
zapobieganie połykaniu
nadmiernej ilości powietrza.

Bardzo ważne jest postępowanie
dietetyczne - wydłużenie okresu
karmienia piersią,
wyeliminowanie z diety matki
karmiącej mleka i jego
przetworów, kofeiny, ostrych
przypraw i warzyw powodujących
wzdęcia (brokuły kapusta, fasola),
w niektórych przypadkach
zachodzi konieczność czasowego
wyeliminowania z diety
mieszanek zawierających pełne
białka mleka krowiego i
zastąpienie ich hydrolizatami.

Krwawienie z przewodu

pokarmowego

CO TO JEST ?

PODZIAŁ

Czyli krwawienie do światła
przewodu pokarmowego, ze
źródłem krwawienia w
przełyku, żołądku lub
dwunastnicy. Krew z różnych
przyczyn dostaje się do
różnych części przewodu
pokarmowego: przełyku,
żołądka, jelit. Ten stan jest
objawem wielu dolegliwości
układu trawiennego i chorób
ogólnoustrojowych.



krwawienia z górnego odcinka
przewodu pokarmowego , gdy źródło
krwawienia zlokalizowane jest powyżej
więzadła Treitza dwunastnicy



krwawienia z dolnego ocinka
przewodu pokarmowego w
przypadkach niższej lokalizacji źródła
krwawienia



Inny podział krwawień w zależności od
intensywności krwawienia:



krwawienie ostre, gdy jednorazowa
utrata krwi przekracza 500 ml



krwawienie przewlekłe – utrata
dzienna krwi wynosi około 50 ml



krwawienia utajone – wykrywalne
tylko metodami laboratoryjnymi

Krwioplucie

Krwioplucie jest
objawem bardzo
niepokojącym,
zarówno dla chorego
jak i jego otoczenia,
niezależnie od
nasilenia krwawienia.

Jednak bardzo ważne jest
zachowanie spokoju. Niepokój i
pobudzenie chorego prowadzi
do wzrostu ciśnienia krwi
nasilającego krwawienie. Po
pierwsze należy się przekonać,
czy zaobserwowana w plwo
cinie krew pochodzi z układu
oddechowego, z jamy ustnej,
nosowo-gardtowej czy górnego
odcinka przewodu
pokarmowego, np. z
pękniętego żylaka przełyku.
Krwi zawartej w plwocinie, a
pochodzącej z na rządu
oddechowego, towarzyszy
zazwyczaj dokuczli wy kaszel, a
sama plwocina ma kolor
jasnoczerwonj może być mniej
lub bardziej pienista na skutek
zmieszania się z powietrzem w
drogach oddechowych.

Lamblioza

CO TO JEST ?

OBJAWY

Choroba inaczej nazywana
jest parazytozą, gardiazą,
giardiazą lub giardiozą.
Pierwotniak Lambliosis
giardiasis czyli giardia
lamblia należy do rodziny
wiciowców. Pasożyt okupuje
jelito cienkie i powoduje złe
wchłanianie, zwłaszcza
tłuszczy i witamin
rozpuszczalnych w
tłuszczach: A,D,E,K, co jest
przyczyna ogólnego złego
samopoczucia zarażonych.
W ciężkich przypadkach,
zakażenie lambliami może
stwarzać zagrożenie życia.

Występują po 7-21 dniach, są niejednorodne
i zależą od wieku i układu odpornościowego
zarażonego, a także szczepu pasożyta.
Dorośli ciepią na nudności, brak apetytu,
gwałtowne, wodniste, sfermentowane
stolce, gazy i wzdęcia oraz kurczowe bóle
brzucha. Towarzyszy im mała gorączka, bóle
w okolicy pęcherzyka żółciowego, bóle
głowy, zmęczenie i bezsenność oraz reakcje
alergiczne i wysypka. U dzieci pojawia się
wodnista biegunka, w wyniku której
dochodzi do utraty białek i witamin, co
prowadzi do niedożywienia i zaburzeń w
rozwoju fizycznym, do anemii, przewlekłych
przeziębień i uporczywego kataru, oraz
ciągłego pochrząkiwania. Czasami zakażenie
nie daje żadnych objawów.

Marskość wątroby

CO TO JEST ?

Postępujące włóknienie miąższu
wątroby, niszczące strukturę
narządu.
Marskość wątroby
charakteryzuje się
zastępowaniem komórek
włóknami tkanki łącznej, które
burzą jego prawidłową budowę,
doprowadzając do upośledzenia
funkcji metabolicznych,
utrudnienia odpływu żółci oraz
są przyczyną powstania
nadciśnienia wrotnego.

Patrz dalej następny slajd

Marskość wątroby

OBJAWY WCZESNE

OBJAWY PRZY UPOŚLEDZENIU
CZYNNOŚCI WĄTROBY



zaczerwienienie dłoni,



czerwone plamki
pojawiające się na
górnej połowie ciała,



przerost ślinianek
przyusznych,



zwłóknienie ścięgien w
rękach



zniekształcenie palców
i paznokci u rąk.



wyczerpanie;



zmęczenie;



utrata apetytu;



nudności



osłabienie;



utrata masy ciała;



bóle brzucha;



ginekomastia



hipogonadyzm



wodobrzusze



splenomegalia – powiększenie śledziony z
powodu przekrwienia w wyniku
nadciśnienia wrotnego;



Asterixis – obustronne trzepotanie
wyciągniętymi, grzbietowo zgiętymi
dłońmi, występujące u pacjentów z
encefalopatią wątrobową.

Patrz dalej następny slajd

Marskość wątroby

PRZYCZYNY

LECZENIE



Choroby wątroby spowodowane
alkoholem



Zakażenie wirusem zapalenia
wątroby typu B



Zakażenie wirusem zapalenia
wątroby typu C



Marskość z autoimmunizacji



Choroby genetyczne



Stłuszczenie wątroby



Choroby powodujące zamknięcie
przewodów żółciowych



Leki lub toksyny



Niektóre pasożyty

Uszkodzenie

wątroby

spowodowane

marskością jest nieodwracalne, właściwe
leczenie może jednak zapobiec lub
spowolnić postęp choroby, a także
przeciwdziałać

powikłaniom.

Często

wymagany jest ścisły monitoring terapii.
Choremu zabrania się przyjmowania
substancji szkodliwych dla wątroby,
takich jak alkohol lub paracetamol.
Zaleca się mu także zdrową dietę i
ograniczenie ilości spożywanej soli,
ponieważ

uszkodzenie

wątroby

powoduje, że organizm źle wydala sód.
Dawniej zalecano ograniczenie spożycia
białek u osób z encefalopatią, ale
obecnie wydaje się, że niekorzystny
wpływ na odżywienie pacjenta przeważa
ewentualne

korzyści

dla

samej

encefalopatii i dlatego obecnie nie ma
takiego zalecenia.

NIEŻYT ŻOŁĄDKA

Wywołany przez bakterie

Helicobacter pylori , ma takie same

objawy jak przy katarze żołądka

(patrz slajd nr 39)

Nudności

CO TO JEST ?

PRZECIWDZIAŁANIE

Nudności poprzedzają
bardzo często wymioty.
Są wyrazem
pobudzenia ośrodka
wymiotnego, ale w
słabszym nieco stopniu
niż w autentycznym
akcie wymiotnym, stąd
też uważane są za
pozorny objaw
wymiotów.

Rozsądne ograniczanie
ilości spożywanych
pokarmów (zwłaszcza
ciężkostrawnych),
przyjęciu niewielkiej ilości
obojętnego płynu (np..
gorzkiej herbaty), wypiciu
naparu z mięty lub
dziurawca.

Odbijanie

CO TO JEST ?

PRZYCZYNY

Uwolnienie gazu z
układu trawiennego
(głównie z przełyku i
żołądka) przez usta.
Czynności tej
towarzyszy często
charakterystyczny
dźwięk i czasami
odór.



Zbyt duża ilość połykania
powietrza



Potrawy wzdymające



Zbyt obfity posiłek



Wzdęcie żołądka



Nieprawidłowe zażycie leków



Nadkwaśność żołądkowa



Przepuklina przeponowa



Drażliwy żołądek



Zapalenie błony śluzowej żołądka



Zapalenie przełyku



Niewydolność lub zapalenie
trzustki

Ostre zapalenie pęcherzyka

żółciowego

CO TO JEST ?

OBJAWY

Ostre zapalenie
pęcherzyka
żółciowego jest to
stan chorobowy
wymagający leczenia
szpitalnego środkami
przeciwzapalnymi i
antybiotykami
przenikającymi do
dróg żółciowych.

Do objawów ostrego zapalenia
pęcherzyka żółciowego zaliczamy ból
zlokalizowany w okolicy prawego
podżebrza z promieniowaniem do
pleców, najczęściej dolnego kąta
łopatki (tzw. kolka wątrobowa), ból
palpacyjny w prawym podżebrzu
nasilający się podczas głębokiego
wdechu (Objaw Murphy'ego) lub przy
uderzaniu w łuk żebrowy prawy
(objaw Chełmońskiego).
Charakterystyczne dla zapalenia
pecherzyka są stany podgorączkowe
lub gorączka.

OWSICA

Inaczej Enterobioza

(patrz slajd nr 31)

PEŁZAKOWICA

Inaczej Ameboza

(patrz slajd nr 7)

PLUCIE KRWIĄ

Inaczej Krwioplucie

(patrz slajd nr 44)

Polipy jelita

CO TO JEST ?

OBJAWY

To uwypuklenia błony
śluzowej, które wrastają
do światła jelita.
Najczęściej objawiają się
one w postaci
gruczolaków. Wyróżnia się
dwa rodzaje polipów:
płaskie i te które tworzą
szypułki. Powstający
guzek może mieć rozmiar
od kilku do kilkudziesięciu
milimetrów.

Krwawienie z
odbytnicy, które jest
jawne bądź ukryte.
Im większe są
rozmiary narośli tym
obfitsze może być
krwawienie. Czasem
można zauważyć
także obecność śluzu
w kale.

Polipy przewodu pokarmowego

CO TO JEST ?

OBJAWY

Polipy przewodu
pokarmowego są to twory,
które rosną w kierunku środka
przewodu pokarmowego.
Dzieli je się na zwykle albo
wrodzone. Te należące do
drugiej grupy są pierwotne, a
drugie można nabyć. Bardzo
wiele osób posiada je w swoim
przewodzie pokarmowym, ale
nie jest tego świadoma.
Wyglądem mogą przypominać
nowotwór(np. tętniak)

Owa choroba nie
posiada
charakterystycznych
objaw na swoją
obecność w
organizmie

Przepuklina uwięźnięta

CO TO JEST ?

PRZEPUKLINIE UWIĘŹNIĘTEJ
TOWARZYSZY:

Przepuklina, hernia, to
patologiczne przemieszczenie
się narządów lub ich odcinków i
fragmentów poza jamę ciała,
zazwyczaj jamę brzuszną, w
miejscu zwanym miejscem o
obniżonej oporności.
Przepuklina uwięźnięta hernia
incercerata, czyli ostre
powikłanie przepukliny, to
przypadek dotyczący zazwyczaj
jelita cienkiego i polega na
zakleszczeniu zawartości
przepukliny, co prowadzi do
zaburzeń w przesuwaniu treści
jelitowej i do zaburzeń w
ukrwieniu narządu.



Silny ból w miejscu
przepukliny,



Objawy związane z
niedrożnością jelita,



Bóle brzucha i wzdęcia



Zatrzymanie stolca i gazów,



leukocytoza i tachykardia.

Przymusowe leczenie

operacyjne

Przewlekłe zapalenie

pęcherzyka żółciowego

CO TO JEST ?

OBJAWY

Pierwotnie przewlekłe zapalenie
pęcherzyka żółciowego może
przez wiele lat stanowić
rezerwuar bakterii i potencjalne
źródło zakażenia bakteryjnego,
a niekiedy nagle przejść w ostry
stan zapalny i wymagać
leczenia chirurgicznego.
Przewlekłe zapalenia dróg
żółciowych mogą też niekiedy
być następstwem określonych
zabiegów chirurgicznych (np.
po zespoleniach przewodowo-
dwunastniczych).

Występują napadowe bóle
skurczowe w prawym
podżebrzu (przy
współistniejącej kamicy
pęcherzykowej) lub też niezbyt
silne bóle tępe, ugniatające,
promieniujące do okolicy
prawej łopatki, nasilające się
po różnorakich błędach
dietetycznych (np. po spożyciu
pokarmów tłustych,
smażonych, pieczonych,
sosów, zasmażek, śmietany,
mas tortowych).

Patrz dalej następny slajd

Przewlekłe zapalenie

pęcherzyka żółciowego

LECZENIE

Zależy od charakteru i podłoża
stanu zapalnego.
Bakteryjne stany zapalne wymagają
leczenia przeciwbakteryjnego
antybiotykami lub innymi
farmaceutykami penetrującymi
drogi żółciowe, dobranymi w wyniku
badania bakteriologicznego żółci.
Parazytologicznie stwierdzone stany
zapalne, to znaczy stwierdzenie
obecności pasożytów w drogach
żółciowych (np. lamblii), wymagają
leczenia przeciwpasożytniczego.
Obecność kamieni oraz
nawracające zaostrzenia stanu
zapalnego lub żółtaczki wymagają
leczenia chirurgicznego.

PRZYWYRZYCA

Objawy i leczenie tak jak w

przypadku choroby motyliczej

(patrz slajd nr 27)

Pyrosis

CO TO JEST ?

OBJAWY

Jest to pieczenie
występujące za
mostkiem, pojawia
się zwykle po posiłku.
Jest prawdopodobnie
efektem działania
kwaśnej treści
żołądkowej na błonę
śluzową przełyku



Może też być jednym z
objawów innych stanów
chorobowych struktur i
układów znajdujących się
w klatce piersiowej i
jamie brzusznej



Słodycze zawierające
dużą ilość tłuszczów



Kwaśne oraz ostre
potrawy



alkohol

Rak jelita grubego

CO TO JEST ?

LECZENIE

To nowotwór złośliwy
występujący w przewodzie
pokarmowym pojawia się
najczęściej u osób
starszych, po 60-tym roku
życia i głównie dotyka
mężczyzn. Przejawia się
jako rozrost błony
okrężnicy lub odbytnicy,
który może nastąpić w
dowolnym odcinku jelita
grubego.

Polega na przeprowadzeniu
zabiegu operacyjnego,
który polega na
całkowitym usunięciu mas
nowotworowych.
Wystąpienie przerzutów
choroby związane jest z
zastosowaniem częściowej
resekcji wątroby. Wczesne
rozpoznanie i leczenie
operacyjne rokuje
praktycznie wyleczenie.

Rak przełyku

CO TO JEST ?

LECZENIE

Rak przełyku jest rzadkim
nowotworem układu
pokarmowego. Największa
liczba przypadków
zachorowań przypada na
około 66-67 rok życia,
częściej u mężczyzn niż u
kobiet. Najczęściej zapadają
na niego Chińczycy,
mieszkańcy centralnej
części Azji i Afryki
południowo-wschodniej.

W leczeniu paliatywnym raka przełyku (IV
stopień zaawansowania) stosuje się
chemioterapię (5-fluorouracyl, cisplatyna),
radioterapię, ablację guza przy użyciu
specjalnego lasera, terapię fotodynamiczną,
czyli podanie substancji fotouczulającej
kumulującej się w guzie, a następnie poprzez
podanie wiązki zimnego światła doprowadzenie
do koncentracji powstałych wolnych rodników
w tkance nowotworowej i jej destrukcji.
Ponadto leczenie polega na wytwarzaniu
gastrostomii, zakładaniu endoskopowo
samorozprężającej się protezy przełykowej (w
przypadku przetoki przełykowo-oskrzelowej)
oraz elektrokoagulacji plazmowej, która niszczy
tkankę nowotworową na głębokość do 3 mm i
stosowana jest we wczesnym stadium raka lub
w zatrzymywaniu krwawienia z guza.

Patrz dalej następny slajd

Rak przełyku

PRZEŻYCIE PIĘCIOLETNIE W
ZALEŻNOŚCI OD STOPNIA
ZAAWANSOWANIA



0 stopnia zaawansowania
raka wynosi powyżej 95 %



I stopnia od 50 do 80 %,



stopnia IIA od 30 do 40 %,
IIB od 10 do 30 %,



stopnia III od 10 do 15 %,



stopnia IVA poniżej 5 %,
zaś dla IVB poniżej 1 %.

Rak żołądka

CO TO JEST ?

OBJAWY

Pierwotny nowotwór
złośliwy żołądka
wywodzący się z
nabłonka błony
śluzowej żołądka.



przewlekłe bóle brzucha, zwłaszcza o stałym
charakterze, zlokalizowane w nadbrzuszu, nasilające
się po posiłku a zmniejszające się na czczo,
nieustępujące po lekach zobojętniających sok
żołądkowy



nudności i wymioty



brak apetytu (szczególnie niechęć do jedzenia mięsa) i
utrata masy ciała pojawienie się uczucia sytości
wkrótce po rozpoczęciu jedzenia



objawy związane z niedokrwistością



Dysfagia



Czarny stolec



Stan podgorączkowy



Zespoły paraneoplastyczne, np. acanthosis nigricans



Ewentualnie wyczuwalny guz w nadbrzuszu (późny
objaw)



Powiększona wątroba,



Puchlina brzuszna



Objaw Troisiera (powiększony węzeł Virchowa)

Patrz dalej następny slajd

Rak żołądka

LECZENIE

Szansą na wyleczenie jest radykalne wycięcie żołądka

wraz z okolicznymi węzłami chłonnymi.



leczenie chirurgiczne



gastrektomia subtotalna czyli prawie całkowite wycięcie
żołądka z następowym zespoleniem żołądkowo-
dwunastniczym lub żołądkowo-jelitowym oraz wycięciem
sieci większej i sieci mniejszej. W niektórych przypadkach
konieczne jest też usunięcie śledziony i ogona trzustki.



gastrektomia totalna czyli całkowite wycięcie żołądka



W przypadku choroby zaawansowanej podstawą leczenia
jest chirurgiczne zapewnienie drożności przewodu
pokarmowego. Umożliwia ono dalsze leczenie systemowe
cytostatykami.



Leczenie systemowe jest stosowane zarówno jako
leczenie uzupełniające, po gastrektomii mające na
celu zmniejszenie ryzyka nawrotu choroby, oraz jako
leczenie wydłużające czas przeżycia u osób z
nowotworem w stadium uogólnienia.

Stosuje się wiele schematów leczenia, zwykle opartych

na cytostatykach: fluorouracyl, cisplatyna,
doksorubicyna, metotreksat, mitomycyna, etopozyd,
epirubicyna

Ropień wątroby

CO TO JEST ?

WYSTĘPOWANIE

Ropień wątroby jest
chorobą wywołaną przez
bakterie ropotwórcze
(najczęściej są to bakterie
Klebsiella, Streptococcus,
Psudomonas i Eschericha
coli). Jest ogniskowym,
pojedynczym lub mnogim,
guzowatym stanem
zapalnym wątroby
zawierającym płynną treść
ropną.

Schorzenie to występuje najczęściej u
osób, które mają chore drogi żółciowe
lub zachorowały na bakteriemię.
Powodem może okazać się uraz
wątroby powstały w wyniku
przeszczepiania tego narządu. Ropnie
wątroby obecnie spotyka się rzadko,
ponieważ stosuje się skuteczniejsze
metody leczenia chirurgicznego
zakażeń wewnątrz jamy brzusznej.
Ciągle jednak może dochodzić do
ropnego wysięku w obrębie jamy
brzusznej wskutek perforacji wyrostka
robaczkowego, innego narządu
trzewnego (wiza dwunastnicy,
zapalenie uchyłka itp.), zapalenia
pęcherzyka żółciowego i dróg
żółciowych, naciekającego raka lub
ropnia okolicznych struktur.

Patrz dalej następny slajd

Ropień wątroby

OBJAWY

LECZENIE



wysoka gorączka dochodząca do
40° C ,



dreszcze,



ból w okolicy zajętego narządu.



Chorego mającego ropień wątroby
oblewają poty i jego ogólny stan
jest nie najlepszy.



Zwiększa się ryzyko zachorowania
na żółtaczkę.



Wątroba czasem ulega
powiększeniu, może także pojawić
się płyn w opłucnej.



Pacjent dodatkowo traci na wadze
i miewa krwawe biegunki.

Jeśli chodzi o leczenie to
konieczne może okazać się
przeprowadzenie operacji. Z
kolei w przypadku ropni
mnogich konieczne jest
intensywne stosowanie
antybiotyków, odpowiednio
dobranych w zależności od
czynnika, który wywołał
zakażenie. Gdy pojawi się
natomiast nieprawidłowość w
obrębie dróg żółciowych stosuje
się protezy umieszczane w
przewodzi żółciowym.

Salmonellowe zatrucie

pokarmowe

CO TO JEST ?

SPOSÓB ZARAŻENIA

Jest to zatrucie wywołane
przez pałeczki Salmonella
(chorobotwórcze bakterie,
których nazwa pochodzi od
nazwiska amerykańskiego
uczonego Daniela
Salmona). Bakterie te
wywołują salmonellozę,
chorobę zakaźną układu
pokarmowego, objawiającą
się zapaleniem jelita
cienkiego i grubego



Drogą pokarmową



Poprzez zjedzenie
lodów, wyrobów
cukierniczych,
garmażerii itp.
zawierających
pałeczki Salmonella

Patrz dalej następny slajd

Salmonellowe zatrucie

pokarmowe

OBJAWY

LECZENIE

Pierwsze objawy zatrucia już po około
12 godzinach, czasami dopiero po 72h.
Żywność skażona salmonellą niczym się
nie różni w wyglądzie i smaku od
żywności zdrowej. Początek choroby jest
gwałtowny, objawia się wodnistą
biegunką, skurczami i bólami brzucha,
nudnościami i wymiotami. Objawom
tym towarzyszy wysoka temperatura,
nawet 39°C, ból głowy, dreszcze, ogólne
osłabienie. Objawy te znikają po 3
dniach, ale całkowite wyzdrowienie w
najlżejszym przypadku może zająć
ponad tydzień, a po przebytej chorobie
bakterie Salmonelli są wydalane z
kałem nawet przez kilka miesięcy i
zakażają otoczenie.

Polega na podawaniu
antybiotyków w przypadku
obniżonej odporności
chorego (po
przeszczepach, podeszły
wiek) oraz niemowlętom.
Podaje się też leki przeciw
biegunce. Wymagane jest
odpowiednie żywienie oraz
intensywne nawadnianie.
Czasami wymagana jest
hospitalizacja.

Tasiemiec nieuzbrojony

CO TO JEST ?

OBJAWY

Taenia saginata, wewnętrznie
pasożytujący płaziniec, pasożyt
człowieka i bydła rogatego.
Rozmnaża się wyłącznie u
człowieka, który jest jego
żywicielem ostatecznym.
Spotykany jest w Polsce i innych
krajach Europy Wschodniej, a
także na Filipinach, w Ameryce
Centralnej i w Ameryce
Południowej.Zagnieżdża się w
jelicie cienkim człowieka, osiąga
od 4 do 15 m długości i 8-10 mm
średnicy, wyposażony jest w 4
przyssawki na główce (skoleksie),
dzięki którym przyczepia się do
ściany jelita.



Przede wszystkim pojawiają się
często bóle brzucha głównie w
momencie gdy człowiek robi się
głodny.



Często występują mdłości i
wymioty.



Można odczuwać zwiększone
łaknienie.



Czasami następuje spadek.



U niektórych choroba objawia się
dużą nadwagą.



Można odczuwać ogólne
osłabienie.



Występują zawroty i bóle głowy.

Tasiemiec uzbrojony

CO TO JEST ?

OBJAWY

Inaczej soliter, Taenia solium,
jeden z gatunków tasiemca,
pasożyta przewodu
pokarmowego człowieka i innych
kręgowców. Tasiemiec uzbrojony,
w odróżnieniu od tasiemca
nieuzbrojonego, oprócz
przyssawki posiada też haczyki,
za pomocą których przyczepia
się do ścian jelita cienkiego.
Tasiemiec uzbrojony wywołuje
chorobę nazywaną wągrzycą lub
cysticerkozą (neurocysticerkozą),
a jej objawy to między innymi:
anemia, awitaminoza, ogólne
osłabienie i bóle brzucha.



Może pojawić się anemia, czyli tzw.
niedokrwistość.



Czasami dochodzi do wystąpienia awitaminozy,
która wiąże się z brakiem w organizmie
pewnych zestawów witamin przez co często
dochodzi do zakłóceń w procesie przemiany
materii.



Może wystąpić ogólne osłabienie organizmu.



Często pojawiają się bóle brzucha i biegunki
lub zaparcia.



Mogą wystąpić zawroty głowy i nudności.



Często zmniejsza się apetyt przez co następuje
utrata kilogramów.



Człowiek staje się nadmiernie pobudliwy lub
popada w stan apatii.



Objawy tasiemca uzbrojonego są z reguły lepiej
widoczne u dzieci niż u osób dorosłych.



Bardzo często na początku choroby w kale
znaleźć można członki tasiemca.

Tęgoryjec dwunastnicy

CO TO JEST ?

Pasożyt tęgoryjec dwunastnicy
Ancylostoma duodenale należy
do typu nicieni i bytuje w
dwunastnicy. Ciało dorosłego
osobnika ma niecałe 2 cm
długości i jest jasnoróżowe.
Wywołuje chorobę nazywaną
ancylostomozą,
ancylostomiozą,
ancylostamatozą,
ankylostomatozą, blednicą
egipską, chorbą tunelową,
chorobą tęgoryjcową lub
tęgoryjczycą.

Toksyczne zapaleni jelit

CO TO JEST ?

LECZENIE

Zapalne odczyny
toksyczne jelit są reakcją
błony śluzowej jelit na
wprowadzony do
organizmu toksyczny
czynnik. Może to być np.
toksyna bakteryjna
laseczki jadu
kiełbasianego, wywołująca
ciężką chorobę zwaną
botulizmem.

Leczenie przyczynowe
farmakologiczne nie jest
znane. Możliwe jest
natomiast świadome
zapobieganie, polegające
na skrupulatnym
przestrzeganiu i
nieprzekraczaniu zasad
chemicznej intensyfikacji
produkcji rolniczo-
spożywczej.

Trichurioza

CO TO JEST ?

OBJAWY

To choroba
pasożytnicza
spowodowana
zarażeniem
włosogłówką ludzką
Trichuris trichiura,
Trichocephalus
trichiurus, robakiem
należącym do nicieni i
pasożytującym w jelicie
grubym lub ślepym
człowieka.



Nudności i bóle głowy.



Biegunka z krwią.



Ciągłe wzdęciami niezależnie od rodzaju
posiłku.



Utrata przytomności u dzieci.



Drgawki



Ogólne osłabienie organizmu.



Depresja



Kolka



Zapalenia wyrostka robaczkowego lub
bólów w jamie brzusznej.



Anemia



Spadkek masy ciała ze względu na brak
apetytu.



Alergiczne zmiany skórne.



Bezsenność.



Nadpobudliwość nerwowa.

Patrz dalej następny slajd

Trichurioza

Węgorczyca

CO TO JEST ?

OBJAWY

Strongyloidoza,
strongyloidosis,
parazytoza, wywoływana
jest przez węgorka
jelitowego Strongyloides
sterocostalis, nicienia.
Robak ten cały swój cykl
rozwojowy może przejść w
ludzkim organizmie, a
więc wskutek autoinfekcji
powoduje wieloletni
przebieg choroby.



Intensywne inwazje wiążą
się z wystąpieniem
owrzodzeń.



Bardzo często dochodzi do
pojawienia się przelotnych
zmian skórnych.



Może dojść do podwyższenia
poziomu eozynofilii we krwi.



Mogą wystąpić bóle w
nadbrzuszu.



Czasami pojawiają się
nudności i biegunka.



Chory może odczuwać brak
łaknienia.



Chorobie towarzyszy złe
samopoczucie.

Patrz dalej następny slajd

Węgorczyca

WŁOSOGŁÓWCZYCA

Inaczej Trichurioza

(patrz slajd nr 76)

Wrzody żołądka i dwunastnicy

POWSTAWANIE

Za powstawanie
wrzodów
odpowiedzialna jest
bakteria o nazwie
helicobacter pylori.
Znajduje się w
organizmie każdego
człowieka.

Z wrzodem żołądka lub dwunastnicy
mamy do czynienia, gdy dojdzie do
uszkodzenia fragmentu ściany
narządu. Stopień ubytku może być
różny, poczynając od
powierzchniowego tylko uszkodzenia
aż do całkowitej destrukcji, której
konsekwencją może być perforacja
ściany przewodu pokarmowego i
wypłynięcie treści żołądka do jamy
brzusznej. Dochodzi wówczas do
zapalenia otrzewnej i jedynym
ratunkiem jest jak najszybsza
operacja i terapia antybiotykami.

Patrz dalej następny slajd

Wrzody żołądka i dwunastnicy

OBJAWY

LECZENIE

Występujące na czczo, w nocy lub dwie
godziny po posiłkach bóle o
charakterze przewiercania, przecinania,
kłucia, zlokalizowane często na
obszarze między pępkiem a środkiem
prawego łuku żebrowego. Towarzyszą
im często wymioty. Często występuje
brak apetytu. Pieczenie w dołku
podsercowym i dolegliwości
towarzyszące opisane w przypadku
żołądka drażliwego występują zaledwie
u co trzeciej osoby z rzeczywiście
rozpoznanym wrzodem. Połowa
wrzodów nie daje żadnych dolegliwości
i dlatego krwawienie z wrzodu lub jego
przedziurawienie może wystąpić bez
objawów
zwiastunowych.

Pacjent skarżący się na
długotrwałe bóle powinien
otrzymać skierowanie na
gastroskopię. Badanie to polega na
wprowadzeniu wziernika z kamerą
do żołądka, żeby obejrzeć ścianki
narządu. Podczas zabiegu możliwe
jest również pobranie wycinku do
badań. Wynik jest dokładny, a
lekarz od razu może stwierdzić, czy
ma do czynienia z wrzodami, może
ocenić ich rozległość i położenie.
Natychmiast może również
zastosować skuteczne leczenie.

Wrzodziejące zapalenie jelita

grubego

CO TO JEST ?

OBJAWY

Wrzodziejące
zapalenie jelita
grubego należy do
nieswoistych zapaleń
jelita o nieznanej
przyczynie. Jest to
choroba przewlekła
przebiegająca z
remisjami i
zaostrzeniami



Częste oddawanie
niewielkich ilości brązowego
stolca, który może zawierać
krew i śluz.



Skurczowe bóle brzucha.



Zapalenie stawów
kręgosłupa i dużych
stawów,



Zapalenie oczu,



Wysypki skórne,



Zapalenie przewodów
żółciowych i wątroby.

Patrz dalej następny slajd

Wrzodziejące zapalenie jelita

grubego

LECZENIE

Leczenie

obejmuje

stosowanie

leków

przeciwzapalnych

kortykosteroidów

(przy

nasilonych objawach). Jeżeli
stan zapalny obejmuje jelito
grube i odbytnicę, leki można
podawać w postaci wlewek.
Dawki leków zmniejsza się w
okresie pomiędzy "atakami",
ale

należy

stale

przyjmować, aby uniknąć
nawrotów dolegliwości.

Wymioty

Przyczyną wymiotów
jest najczęściej
obciążenie żołądka
nadmiarem treści
pokarmowej. Przy
równoczesnych
zaburzeniach
wydzielniczo-
trawiennych w samym
żołądku i pobudzeniu
tzw. ośrodka
wymiotnego w
ośrodkowym układzie
nerwowym.

Są one niekiedy
wyrazem reakcji
odruchowej w chorobach
dwunastnicy, dróg
żółciowych i trzustki
oraz w niektórych
chorobach
chirurgicznych jamy
brzusznej, jak ostre
zapalenie wyrostka
robaczkowego,
niedrożność przewodu
pokarmowego, zapalenie
otrzewnej.

Inne przyczyny to choroby narządów lub układów

Wzdęcia brzucha

Wzdęcia brzucha, które
są częstymi
dolegliwościami jamy
brzusznej powstają gdy
gromadzące się w jelitach
płyny i gazy nie chcą się
dalej przesuwać przez
układ pokarmowy.
Powodują one
nieprzyjemne uczucie
pełności i rozpierania
jamy brzusznej przy
jednoczesnym
poszerzeniu się tali.

ZAPOBIEGANIE

ZAKAŻENIE LASECZKA

JADU KIEŁBASIANEGO

Inaczej Botulizm

(patrz slajd nr 15)

Zapalenie jelit

OBJAWY

W domowym postępowaniu
przedlekarskim stany zapalne jelit
są trudne do rozpoznania, choć
można często z dużym
prawdopodobieństwem ustalić porę
i rodzaj spożytych pokarmów, które
je spowodowały. W przypadku
ostrych bólów, podejrzanych o
przyczynę zakaźną, próbka z
niespożytej części pokarmu lub
płynu (np. mleka) powinna być
poddana badaniu w stacji
sanitarno-epidemiologicznej (a
reszta odpowiednio zabezpieczona i
następnie zniszczona zgodnie z
wymogami sanitarno-
epidemiologicznymi), aby uniknąć
rozprzestrzeniania się tego typu
zakażenia.



bóle,



wzdęcia,



przelewanie i tzw.
kruczenie w jamie
brzusznej,



niestrawność i niesmak,



biegunka z papkowatym
lub półpłynnym kałem, w
którym można niekiedy
zauważyć resztki nie
strawionych pokarmów.

Patrz dalej następny slajd

Zapalenia jelit

ZAPOBIEGANIE

Polega na przestrzeganiu
podstawowych zasad
higieny życia
codziennego, zwłaszcza
dotyczących
przetrzymywania i
przygotowywania
wszelkich produktów
spożywczych oraz
higieny osobistej rąk
(mycie przed posiłkami).

ZAPALENIE KOŃCOWEGO

ODCINKA JELITA CIENKIEGO

Inaczej choroba Leśniewskiego

i Crohna

(patrz slajd nr 25)

Zapalenie otrzewnej

PRZYCZYNY

Zapalenie otrzewnej jest
jedną z najgroźniejszych
chorób znanych chirurgii,
a jego objawy są zwykle
bardzo dramatyczne.
Zapalenie otrzewnej może
cechować się różnym
przebiegiem klinicznym i
etiologią. Powstaje
najczęściej w wyniku
infekcji przechodzącej
przez ciągłość z narządów
jamy brzusznej, rzadziej
drogą krwiopochodną



przedziurawienie
zmienionego zapalnie
wyrostka robaczkowego,



przedziurawienie wrzodu
żołądka lub dwunastnicy,



ostre zapalenie
pęcherzyka żółciowego,



ostre zapalenie trzustki,



czasem po urazie
brzucha itd.

Patrz dalej następny slajd

Zapalenie otrzewnej

OBJAWY

LECZENIE



gorączka



wystąpienie lub nasilenie
encefalopatii wrotnej



oporność wodobrzusza
na leczenie



ból brzucha



osłabienie



nudności



wymioty



wstrząs septyczny

Stosuje się antybiotykoterapię
początkowo empiryczną a
następnie zgodnie z wynikiem
posiewu płynu puchlinowego.
Leczenie

powinno

być

kontynuowane do momentu
ustąpienia

objawów

spontanicznego bakteryjnego
zapalenia otrzewnej lub do
chwili,

gdy

badanie

cytologiczne płynu z jamy
otrzewnej nie będzie spełniało
kryteriów rozpoznania SBP.

Zapalenie trzustki

OBJAWY

Przyczyny powstawania
tej choroby nie jest
dokładnie poznany.
Wiadomo obecnie, że
enzymy wydzielane
normalnie przez
trzustkę do
dwunastnicy w formie
nieaktywnej, w stanie
choroby są aktywowane
w trzustce i zaczynają
trawić ten narząd (tzw.
samotrawienie )



ból brzucha: w nadbrzuszu, może
promieniować do okolic kręgosłupa,



nudności i (lub) wymioty,



mierne wzdęcie brzucha,



gorączka (37,7 - 38,3°C),



hipotensja/wstrząs (40%),



miernie nasilona żółtaczka,



zmniejszona perystaltyka jelitowa
lub jej brak,



przebarwienia skóry (sinokrwiste) w
okolicy lędźwiowej,



przebarwienia okolicy
okołopępkowej,



wysięk w jamie opłucnowej.

Patrz dalej następny slajd

Zapalenie trzustki

LECZENIE

Chory z rozpoznanym ostrym
zapaleniem trzustki powinnien
trafić na oddział intensywnej
opieki medycznej. Aby ograniczyć
samotrawienie, pokarmy i płyny
podawane są drogą dożylną.
Pacjentowi podawane są płyny i
elektrolity w celu leczenia
wstrząsu, środki przeciwbólowe,
oraz antybiotyki jako osłona przed
wtórną infekcją. W przypadku
uporczywych wymiotów odsysa się
treść żołądkową.

W przypadku
żółciopochodnego zapalenia
trzustki wykonuje się
sfinkterotomię endoskopową,
natomiast gdy występuje
zakażona martwica trzustki,
ropień lub nieresorbująca się
torbiel - przeprowadzany jest
zabieg operacyjny.