Metody diagnozy

psychopedagogicznej



Wywiad



Ankieta



Obserwacja



Przeszukiwanie źródeł wtórnych



Testy



Techniki socjometryczne



Techniki projekcyjne

Rozmowa i wywiad



Podstawowa metoda badań diagnostycznych



Rozmowa a wywiad



Kryterium podmiotu:

podmiot badany

osoby postronne



Kryterium formalności:

swobodna, nieprzewidywalna

wystandaryzowany

Rodzaje wywiadu diagnostycznego



Jawny – ukryty



Nieformalny – formalny



Swobodny – skategoryzowany



Indywidualny – zbiorowy



Zwykły – panelowy



Psychologiczny – środowiskowy



Ustny – pisemny

Rodzaje pytań w wywiadzie



Pytania sensu stricte (proste) – pytania

rozwinięte

(złożone)



Pytania otwarte – pytania zamknięte



Pytania wprost – pytania nie wprost:



Uwikłane



Projekcyjne



Sugerujące



Przejściowe

Struktura wywiadu



Konstrukcja lejka



Konstrukcja odwróconego lejka



Progresji – od spraw zbliżonych do właściwych do
właściwych



Logika badającego oraz logika badanego – spotkanie dwu
podmiotów
- rozpoczynanie wywiadu
- sekwencje tematów
- zmiana tematu
- zakończenie wywiadu
- czas trwania



Struktura wywiadu:
- rozmowa wstępna
- część zasadnicza
- zakończenie



Język wywiadu



zrozumiały, prosty, bez specjalistycznych pojęć (np. jak
długo utrzymywał się w tobie poziom agresji po scysji z
mężem?);



bez zbytniego upraszczania



bez sztucznego dostosowywania języka badającego do
języka badanego np. jak często zapruwałeś się na umór?

Obserwacja



Gromadzenie danych poprzez postrzeganie



Zalety:

- naturalność
- możliwość poznania kontekstu sytuacji
- otwartość na trudne do przewidzenia
sytuacje

Typy obserwacji



Bezpośrednia – pośrednia



Kontrolowana – niekontrolowana (swobodna)



Jawna – ukryta



Neutralna (naturalna) – uczestnicząca



Potoczna - naukowa

Cechy poprawnej obserwacji (wg J. Sztumskiego)



Premedytacja – realizacja zadania

poznawczego



Planowość – plan odpowiadający celowi

obserwacji



Celowość – zjawiska interesujące z punktu

widzenia rezultatu poznania



Aktywność – selekcja informacji ze względu

na przedmiot i cel poznania



Systematyczność - nie przypadkowo, nie

jednorazowo

Przeszukiwanie źródeł wtórnych



Opis, interpretacja i wnioskowanie o faktach, wydarzeniach,
zjawiskach, o własnościach czy cechach ludzi, grup czy
układów społecznych przez ustalenie i opisywanie cech
dokumentów lub wytworów (Jarosz E., Wysocka E.)



Rodzaje źródeł wtórnych:



Zastane – intencjonalne



Kronikarskie – opiniodawcze



Systematyczne – okolicznościowe



Oficjalne – osobiste



Pisane – cyfrowe (zestawienia liczbowe), obrazowe,
obrazowo – dźwiękowe (fotografie, nagrania)

Techniki socjometryczne



Technika Moreno



Technika „zgadnij kto”



Plebiscyt życzliwości i niechęci

Techniki projekcyjne



„Projekcyjna metoda badania osobowości polega na przedstawieniu
badanemu sytuacji bodźcowej, nie mającej dlań znaczenia arbitralnie
ustalonego przez eksperymentatora, ale zarazem takiej, która będzie
mogła nabrać znaczenia przez to, iż osobowość badanego narzucie
jej indywidualne znaczenie i organizację”

(L. K. Frank)



W technikach projekcyjnych zadaniem podmiotu jest zorganizowanie
(nadanie znaczenia lub zinterpretowanie) pewnej sytuacji bodźcowej,
która nie ma w samej sobie jednoznacznej, narzucającej się struktury.
Umożliwia nam to wgląd w jego predyspozycje bez jego wiedzy.

Aby umożliwić ukrycie rzeczywistych celów badacza stosuje się
metodę, która polega na tym, że badany ujawnia swoje potrzeby i
rzeczywiste wartości za pośrednictwem innej osoby lub postaci
fikcyjnej, z którą, jak sądzimy, utożsamia się.

Techniki słowne

1. Technika kojarzenia słów:
· Badanemu wymienia się pewną ilość słów, jedno po drugim i prosi się go
aby podał pierwszą myśl jaka mu się skojarzy z każdym słowem.

· Niektóre ze słów użytych jako bodźce mają charakter neutralny, inne
pozostają w związku z badanymi postawami społecznymi.

2. Technika kończenia zdań:
· Badanemu przedstawia się szereg niedokończonych zdań i prosi by je
dokończył, kładąc z reguły nacisk na szybkość odpowiedzi.

· Przykład: przy badaniu postaw wobec murzynów taki test mógłby
zawierać zdania:

Ø Kiedy Murzyn siada obok niego w autobusie, John...
Ø Przejście przez dzielnicę murzyńską jest...
Ø Murzyni są...



3. Technika kończenia historyjek i dyskusji:

· Badanemu przedstawia się fragment historyjki bądź też
dyskusji wystarczający aby zwrócić jego uwagę na dane
zagadnienie, ale nie wystarczające aby można było stwierdzić
jak zdarzenia potoczą się dalej, następnie prosi się badanego by
dorobił zakończenie

· Przykład:

„X, który wychował się w przekonaniu, że wojna niczego nie
załatwia, melancholijnie rozważa możliwość powołania go do
wojska. Spotyka swojego przyjaciela i idą razem na piwo.

Mapa mojego świata



Emocje pozytywne



Emocje negatywne



Refleksja

Lęk



Poczucie osobistego wpływu



Ambiwalencja

?