Współczesne badania

jakościowe

Uwarunkowania współczesnego

zainteresowania badaniami jakościowymi

• Uwarunkowania wewnątrz naukowe
- Krytyka pozytywistycznego i

normatywnego modelu nauki

- Krytyka normatywnego modelu

społeczeństwa

-Postmodernizm jako krytyka
współczesnej racjonalności
Uwarunkowania zewnętrzne:
Pluralizacja i liberalizacja stylów życia

Interpretatywna (jakościowa)

orientacja badawcza

Założenia ontologiczne:
• świat społeczny tworzy się, istnieje i zmienia w

ustawicznym procesie interakcji między ludzkich

• świat społeczny obdarzony jest sensem i

znaczeniami – są one przekazywane i
konstruowane w procesie interakcji

• człowiek jest istotą działającą (aktor), która

interpretuje sytuacje i zachowania innych i na
tej podstawie buduje obraz własnej osoby oraz
podejmuje działania.

Założenia epistemologiczne

• dostęp do rzeczywistości społecznej

jest zapośredniczony przez
doświadczenia jej uczestników

• każde poznanie jest

perspektywiczne, nie ma
uniwersalnej perspektywy
poznawania świata

• sposobem poznawania świata

społecznego jest rozumienie

• Poznanie jest procesem społecznym

Założenia metodologiczne

• nie ma uniwersalnej metody badawczej –

metoda winna być dostosowana do przedmiotu i
celu badań

• znaki umożliwiające interpretację mają

znaczenie kontekstowe

• badanie jest interakcją społeczną –badacza i

badanych cechuje refleksyjność (konsekwencja
założenia o tym, że człowiek jest istotą
działającą)

• uwzględnianie perspektywy uczestników

zdarzeń

Założenia aksjologiczne

• Badania jakościowe odsłaniają

mechanizmy władzy i zniewolenia
człowieka

• Badacze jakościowi „przyjmują

stronę”, tych którzy są zepchnięci na
margines, pozbawieni głosu

• W badaniach partycypacyjnych –

dążenie do wywołania pożądanej
zmiany

Zalecenia metodyczne

• zasada otwartości :
- bez wstępnych hipotez ale hipotezy

robocze

- kołowy dobór próby badawczej, albo

analityczna indukcja

• szczegółowa dokumentacja

przebiegu badań