badania jakość@

Ad.3 (zagad ogól) badania jakościowe w pedagogice.

Metody jakościowe powstały więc z jednej strony jako krytyka zarówno metodologii panującej w pedagogice, jak i metod stosowanych w badaniach pedagogicznych, z drugiej zaś, jako propozycja innej możliwości badania empirycznego. Jednak nie chodzi o to, że badania jakościowe mają zastąpić w pedagogice badania ilościowe. Idzie raczej o to, aby traktowane były jako równorzędny sposób badania zjawisk pedagogicznych – bez posądzania ich o nienaukowość czy powierzchowność.

Metodologia badań jakościowych budowana jest na filozoficznych podstawach fenomenologii, hermeneutyki i interakcjonizmu symbolicznego. Przyjęcie fenomenologicznego punktu widzenia oznacza skupienie się przy poznawaniu danej rzeczy na tym, co owa rzecz „mówi” sama o sobie, uważne przyjrzenie się temu, co dane jest do oglądu. Celem fenomenologii jest badanie zjawisk takimi, jakie one są. Dzięki badaniom fenomenologicznym możliwe staje się odkrycie tego, co wcześniej nie było dostrzegane. E. Husserl – twórca fenomenologii, uważał, że dla człowieka ważny jest tylko ten świat, który samodzielnie konstruuje w swojej świadomości, dlatego za najważniejsze pytanie poznawcze uznał: jak świat powstaje w naszej świadomości ?; w jaki sposób dla nas istnieje ? Aby móc poznać istotę rzeczy, niezbędne jest zawieszenie na czas badania wszelkich (teoretycznych i potocznych) sądów.

Hermeneutyka Dotyczy ona interpretacji tekstu (tekst rozumiany jako zapis, jest to rzeczywistość społeczna). Jest sztuką jego objaśniania, czynieniu tekstu zrozumiałym. Interpretując tekst, badacz musi nieustannie odwoływać się do historycznego kontekstu jego powstania oraz specyfiki języka przekazu tekstu, a także do sytuacji autora.

Interakcjonizm symboliczny . Założenie, że działanie ludzkie jest determinowane sytuacją, w której znajdują się ludzie, czyli, że sytuacja stanowi bodziec, zaś działanie człowieka jest odpowiedzią na ten bodziec, wywodzi się z behawioryzmu. Przekłada się ono na model badań zachowań ludzkich, których celem jest określenie, jakie bodźce środowiska wywołują określone reakcje (zależność przyczynowo-skutkowa).

interpretującą świat ludzki, który trzeba czytać niczym tekst. Celem poznania hermeneutycznego jest rozumienie. Przedmiotem rozumienia jest zawsze to, co jednostkowe, bo rozumienie jest odniesieniem subiektywnego przeżycia do tego, co ogólne, obiektywne. Termin „interakcjonizm symboliczny” wprowadził do literatury H. Blumer, interpretując koncepcję G.H. Meada

Badania jakościowe stosujemy, wówczas, gdy:

Jedną z ważniejszych cech badan jakościowych jest dążenie do ujmowania zjawiska w jego szerokim kontekście, zarówno w wymiarze jednostkowym, jak i społecznym, niektórzy autorzy postulują nawet ujęcie holistyczne. Zdaniem autora holizm był kategorię najtrafniej oddającą sens badania jakościowego. W trakcie prowadzenia badań jakościowych bardzo ważne jest robienie notatek, ponieważ podczas opracowywania materiałów, stają się one źródłem wiedzy o zjawisku, a ponadto stanowią dokumentację prowadzonego badania i podstawę do późniejszych analiz

Charakterystyka badań jakościowych-Współcześnie są przeciwieństwem badań empirycznych ilościowych. Mają odkrywać sens, interpretacje, czynnik subiektywny. Istotą jest wyjaśnienie badanych zjawisk, czyli wyjaśnieniu powiązań przyczynowo- skutkowych a także pomóc w rozumieniu i interpretacji interesujących badacza zjawisk. Charakteryzuje się całościowym podejściem nastawionym na indukcyjny opis kontekstu, w jakim tkwi badana jednostka czy zjawisko. W celu zrozumienia badanej sytuacji ( Np. badania etnograficzne. Miarą trafności jest uznanie, że sporządzony opis faktycznie przedstawia sposób życia badanych osób. Są nastawione na procesy, ciągi zdarzeń, a nie na rezultaty i efekty. Metoda biograficzna polega na tworzeniu biografii ( profesor Wanda Dróżka). Dużą wagę przywiązuje się do analizy kontekstu poznawanych zjawisk- wymiar jednostkowy i społeczny. Teoria w tego typu badaniach jest wykorzystywana w rozumieniu tego, co zostało zaobserwowane. Duża rola osób badanych-, których należy traktować podmiotowo- bezpośredni kontakt na zasadzie równego z równym. Powołanie się w interpretacji wyników badań na możliwie jak najwięcej osób badanych- także ich prace, dane obserwacyjne. Bliskość kontaktów ( badacza i badanego) i brak czynników zakłócający ten proces. Prowadzanie badań w sposób systematyczny i ciągły

Zalety badań jakościowych w pedagogice .W badaniach możemy podejmować problematykę konkretnych osób- doświadczenia, przeżycia. Pozwala na podejmowanie takich zagadnień, które dotyczą poszczególnych ludzi, jednostkowych przypadków, a także zjawisk złożonych treściowo i znaczeniowo. Np. styl życia.Można także poznawać zjawiska- zmienne o charakterze procesu społecznego Np. Transformacja

Wady badań jakościowych - Subiektywizm , żmudne, czasochłonne, kosztowne. Podważana jest wiarygodność tych badań z powodu braku możliwości powtórzeń. Niższy poziom rygoru metodologicznego .Opis- interpretacja zjawisk .Trudności w analizie mało skatageryzowanych danych

Stosujemy gdy: Chcemy poznać zjawiska, jakie rzeczywiście są a nie stwierdzić czy zgadzają się z naszym mniemaniem. Badane zjawisko jest drażliwe i dotyczy problemów uznawanych przez badanych za intymne ( prywatne) Np. kary cielesne, orientacja seksualna, alkoholizm. Osobami badanymi są osoby o wysokim stopniu samoświadomości. Które mają dużą zdolność do mówienia o własnych problemach lub osoby nie zdolne do wypowiadania się na tematy interesujące badacza. Kiedy interesują nas problemy psycho- społeczne funkcjonowania uczniów, interakcje uczeń- nauczyciel, struktura nie formalna grupy wychowanków, postawy, potrzeby, aspiracje, świat poglądowy uznawanych wartości.

Tradycja badań jakościowych

Antropologiczne badania terenowe

Humanistyka (kulturoznawstwo, etnografia, etnologia, …..)

Socjologia

Rola badań jakościowych

  1. Służą do ustalania wytycznych do badań ilościowych (badania jakościowe wykonywane przed badaniem ilościowym).

  2. Pogłębienie rozumienia i rozwinięcia wyników badań ilościowych (badania jakościowe wykonywane po badaniach ilościowych).

  3. Badania jakościowe ujawniają to, czego nie widać w danych ilościowych.

  1. Umożliwiają badanie ‘obiektów’ w złożonym i szczegółowym kontekście, z uwzględnieniem ich specyfiki i niepowtarzalności, pozwalają zbadać różnorodne aspekty (niuanse) zjawisk społecznych;

  2. Ułatwiają badaczom głębsze zrozumienie świata badanych – „oczami podmiotów badanych”,

  3. służą poszukiwaniu nowych idei, koncepcji lub hipotez.

  4. Badanie procesów społecznych –badanie dynamiki życia społecznego w naturalnym środowisku.
    Przykłady zastosowania jakościowych badan terenowych

  1. Subkultury, style życia

  2. Społeczności lokalne (wieś, sekta, osiedle)

  3. Grupy społeczne

  4. Interakcje w grupie, interakcje między jednostkami (….)

  5. Więzi społeczne, relacje interpersonalne

  6. „Światy społeczne” świat kobiet, świat kibiców……

  7. Różnorodne zdarzenia społeczne: konflikt w zakładzie pracy, proces sądowy, rozwód, ślub…… w ‘naturalnym’ środowisku społecznym
    Specyfika roli badacza w badaniach jakościowych

Obserwator życia społecznego w roli:

Marsjanina

Konwertyty

(F. Davis1973)

  1. Obiektywność a rozumienie

  2. Problem stosunku badacza do przekonań osób badanych – wartości i norm.

  3. Relatywizm badacza
    Główne paradygmaty badań jakościowych

  1. naturalizm – szkoła Chicagowska (Whyte)

  2. etnometodologia, (Schutz, Garfinkel, Wieder,

  3. teoria ugruntowana, (Strauss, Glaser

  4. studium przypadku,

  5. badania uczestniczące.

  6. Etnografia, etnografia instytucjonalna (badanie wymiaru instytucjonalnego i relacjach władzy świata społecznego)

Techniki jakościowe:

Wywiady jakościowe:

  1. wywiad narracyjny

  2. wywiad pogłębiony

  3. wywiad swobodny

  4. wywiady grupowe (focus group interview),

  1. obserwacja,

  2. monografie,

  3. badanie dokumentów osobistych, analiza treści.

  4. metoda biograficzna

Grupowe wywiady pogłębione (fokusy)

  1. podstawowa metoda badań jakościowych - pogłębiony wywiad grupowy (zogniskowany wywiad grupowy (focus group interview).

  2. Podstawowy atrybut metody wywiadu grupowego stanowi dynamika grupy, rozumiana jako interakcja między członkami danej grupy i prowadzącym wywiad moderatorem.

  3. Wzajemna interakcja to zarówno świadome jak i nieświadome wzajemne oddziaływanie na siebie uczestników wywiadu. wypowiedzi są bardziej naturalne i spontaniczne.

  4. Celem pytań jest dotarcie do ukrytych kategorii i relacji kulturowych, potrzeb i zwyczajów.
    autostymulatory tj. zdjęcia, filmy wideo, rysunki, produkty, które pozwalają na skoncentrowanie uwagi badanego na danym temacie.

  5. Techniki projekcyjne w badaniach jakościowych

  6. Zastosowanie technik projekcyjnych w badaniach jakościowych pozwala na dotarcie do często nieuświadomionych, trudnych do zwerbalizowania opinii, postaw, potrzeb, motywów.

  7. Zaletą tych technik jest też możliwość poznania emocji związanych z badanym zjawiskiem, ich kierunku, siły oraz sposobu racjonalizowania ich przez badanych.

Typy obserwacji:

  1. Jakościowa

  2. Ilościowa

  3. Jawna

  4. Ukryta

  5. Uczestnicząca

  6. Nie uczestnicząca

Obiekt badań

  1. Działania, zachowania, interakcje

  2. Procesy – serie zdarzeń

  3. Wypowiedzi

  4. Zbiorowości ,a w szczególności dynamika funkcjonowania zbiorowości….

Obserwacja jakościowa

  1. umożliwia badania z perspektywy osób badanych

  2. prowadzona jest w ‘naturalnym’ środowisku osób badanych

  3. Może stać się częścią życia osób badanych

  4. Badacz postrzega rzeczy „tak jak one się jawią badanym”

Role obserwatora

Należy precyzyjnie zdefiniować role jaka przyjmuje badacz i jej konsekwencje dla przebiegu badania.

  1. Całkowity uczestnik

  2. Uczestnik jako obserwator [systematyczna, ciągła obserwacja]

  3. Obserwator jako uczestnik [nieciągłość obserwacji]

  4. Całkowity obserwator.

  5. Obserwacja jawna # ukryta

Rejestracja danych

  1. Obserwacja,

  2. wywiady - konwersacje

  3. Rejestrowane w dzienniku badań – obserwacji

  4. Ustalenie kategorii zapisu


Kontrola roli badacza

  1. Autoanaliza procesu badawczego

  2. Analiza stanów emocjonalnych badacza


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Badania jakościowe, Badania marketingowe
BADANIE JAKOSCI I PLANOWANIE ROZWOJU
Badania jakościowe wady
Badanie jakości związku regresyjnego, matematyka, Matematyka. Prawdopodobienstwo i Statystyka
Badania jakościowe oraz obserwacja(1), Socjologia 2 rok, Metody badań społecznych
Problemy związane z badaniem jakości życia pacjentów onkologicznych
kategorie - wywiad, Pedagogika społeczna, Metodologia badań społecznych, Badania jakościowe
BM w TM Stobiecka Podejścia w badaniach jakościowych zagadnienia wybrane(1)
badania jakosciowe sciaga pl
06 Badania jakości życia w przewlekłych chorobach układu oddechowego, Medycyna, Interna, Pulmonologi
badania jakosciowe, Pedagogika- studia
analiza wywiadu, Pedagogika społeczna, Metodologia badań społecznych, Badania jakościowe
Bezpieczeństwo na drodze raport z badania jakościowego
Badania jakościowe
badania jakościowe i ilościowe, Metodologia badań społecznych
Nazwa przedmiotu, Pedagogika społeczna, Metodologia badań społecznych, Badania jakościowe
03 Obserwacja, Pedagogika społeczna, Metodologia badań społecznych, Badania jakościowe

więcej podobnych podstron