Komunikowanie

interpersonalne

Edward Niesyty

2009

Podstawy komunikowania

interpersonalnego

CZĘŚĆ PIERWSZA:

WPROWADZENIE DO
KOMUNIKACJI INTERPERSONALNEJ

Blok 1

Edward Niesyty

3

Komunikowanie: definicje

• Komunikowanie: elementy

– Kontekst komunikacji
– Nadawca – odbiorca
– Kodowanie – dekodowanie
– Kompetencje komunikacyjne

• Przesłania i kanały komunikacyjne
• Oddziaływanie i przygotowanie terenu
• Zakłócenia
• Efekty
• Etyka komunikacji

Edward Niesyty

4

Zasady komunikowania

• Komunikowanie jest zespołem sygnałów.
• Jest procesem wzajemnego dostrajania się.
• Komunikat niesie treść i aspekty relacyjne.
• Obejmuje transakcje symetryczne i

komplementarne.

• Sekwencje komunikatów są dzielone na

interpretowane cząstki.

• Komunikowanie jest procesem transakcyjnym.
• Jest ono intencjonalne i nieodwracalne
• Komunikowania nie da się uniknąć.

Edward Niesyty

5

Cele wykładu

1. Nauczyć definiować komunikowanie i jego

składniki.

2. Wyjaśnić dlaczego komunikowanie jest zespołem

sygnałów.

3. Wyjaśnić od czego zależy wzajemne dostosowanie.
4. Rozróżniać treść i aspekty relacyjne oraz transakcje

komplementarne i symetryczne w komunikowaniu.

5. Definiować podziały w komunikowaniu.
6. Wyjaśnić dlaczego komunikowanie jest

transakcyjne, nieuniknione, intencjonalne i
nieodwracalne.

Edward Niesyty

6

Komunikowanie

• Komunikowanie jest nadawaniem i

otrzymywaniem przez jedną lub wiele
osób przesłań (komunikatów), które
bywają zniekształcane przez różne
przeszkody pojawiające się w różnych
kontekstach.

• Niesie pewne skutki (w tym etyczne)

oraz umożliwia oddziaływanie na
drugą osobę.

Edward Niesyty

7

Model komunikacji

Edward Niesyty

8

Elementy aktu

komunikowania

• kontekst (fizyczny, kulturowy, socjopsychiczny i

czasowy)

• nadawca i odbiorca
• przesłanie (komunikat)
• kanał komunikacyjny
• zakłócenia (fizyczne, psychologiczne i

semantyczne)

• procesy nadawania lub kodowania
• procesy recepcji lub dekodowania
• oddziaływanie i przygotowanie terenu
• skutki (w tym etyczne)

Edward Niesyty

9

Kompetencje komunikacyjne

• Kompetencje komunikacyjne to

umiejętność skutecznego
porozumiewania się.

• Mają aspekty techniczne: zdolność

do wysyłania i odbierania
komunikatów i aspekty społeczne:
zdolność do zrozumienia drugiej
osoby oraz dochodzenia do
porozumienia

Edward Niesyty

10

Kanały i komunikaty

• Kanał komunikacyjny jest to medium używane do

przesyłania komunikatów. Ma naturę fizyczną i łączy
nadawcę z odbiorcą.

• Narządy do wytwarzania komunikatów tworzą nadajnik,

receptory zmysłów – odbiornik.

• Zmysły odbiorcy wyznaczają możliwe do wykorzystania

kanały a pośrednio formę komunikatów.

• Może być tyle rodzajów kanałów ile mamy zmysłów.
• Najsprawniejsze i najpowszechniej wykorzystywane kanały:

• Akustyczny
• Optyczny

• Przesłania (komunikaty) mogą mieć różną formę i mogą

być nadawane lub odbierane przez różne zmysły.

Edward Niesyty

11

Oddziaływanie

• Oddziaływanie obejmuje przesłania lub

komunikaty zwracane nadawcy
(komunikaty zwrotne).

• Oddziałuje zarówno nadawca jak i odbiorca.
• Przygotowanie terenu obejmuje przesłania

(komunikaty) poprzedzające inne
przesłania (komunikaty) towarzyszące.

• Tak wygląda proces komunikacji

dwustronnej

Edward Niesyty

12

Zakłócenia

• Zakłócenia są to wszelkie przeszkody

zniekształcające percepcję komunikatu.

• Pojawiają się w mniejszej lub większej ilości

w każdej komunikacji.

• Mają naturę fizyczną lub psychiczną.
• Sposobem na ograniczenie ich wpływu na

komunikowanie może być użycie kilku
kanałów (trąbienie samochodów na
południu Europy) lub specjalnych urządzeń
(hełmofony w czołgu i samolocie)...

Edward Niesyty

13

Skutki

• Komunikacja niesie ze sobą zawsze

pewien skutek.

• Skutki mogą być:

• poznawcze,
• afektywne (emocjonalne) lub
• psychomotoryczne.

Edward Niesyty

14

Etyka komunikowania

• Etyka komunikowania dotyczy moralności lub

niemoralności przesłania i stanowi integralną
część każdej próby komunikowania.

• Nieetyczne zachowania podważają zaufanie u

partnera i działania obronne, a pośrednio
prowadzą do zerwania współpracy

• Formy nieetycznych zachowań w komunikacji:

• manipulowanie
• oszukiwanie
• wymuszanie...

Edward Niesyty

15

Komunikat

• Zazwyczaj komunikat jest zespołem

sygnałów wzajemnie wzmacniających
się.

• Gdy sygnały te przeczą sobie, mamy

do czynienia z komunikatem
sprzecznym.

Edward Niesyty

16

Dostrajanie

• Proces dostrajania znajduje się w

centrum komunikowania

• Jest możliwy tylko w przypadku

używania przez komunikujących się
tego samego systemu znaków.

Edward Niesyty

17

Komunikowanie

• Komunikowanie obejmuje zarówno

elementy treściowe jak i elementy
relacyjne.

• Sekwencje komunikacyjne są

dzielone na interpretowane cząstki.

• Ludzie na wiele sposobów dzielą

sekwencje komunikacyjne na bodźce
i odpowiedzi.

Edward Niesyty

18

Proces komunikowania

• Komunikowanie jest transakcyjne, czyli jest zespołem

wzajemnych relacji między jednostkami.

• Komunikowanie jest intencjonalne.
• Umożliwia ono odkrywanie, zbliżanie się, przekonywanie i

granie.

• Komunikowanie obejmuje transakcje symetryczne i

komplementarne.

• W każdej sytuacji oddziaływania (interakcji) komunikowanie

jest nieuniknione.

• Nie da się nie komunikować i nie odpowiadać w

komunikowaniu.

• Komunikat jest nieodwracalny, czyli raz wysłany nie daje

się cofnąć.

Edward Niesyty

19