Leczenie farmakologiczne
zaburzeń afektywnych

Leczenie farmakologiczne
schizofrenii

Klinika Psychiatrii Dorosłych UW w Łodzi
Kinga Bobińska

Standardy leczenia zaburzeń
afektywnych wg PTP

Farmakoterapia w Psychiatrii i Neurologii, tom 23, zeszyt 1,
marzec 2007

Leczenie epizodu
depresyjnego

GŁÓWNY CEL
LECZENIA:



Uzyskanie jak najszybszej i
pełnej odpowiedzi
terapeutycznej oraz remisji
objawowej, a następnie
zapobieganie wczesnemu
nawrotowi objawów,
usunięcie rezydualnych
objawów depresji i powrót
pacjenta do
przedchorobowego
funkcjonowania
psychospołecznego i
zawodowego.

OGÓLNE ZASADY
POSTĘPOWANIA:



Prawidłowe rozpoznanie zgodnie
z kryteriami diagnostycznymi



Rozpoznanie i leczenie
współistniejących schorzeń
somatycznych i zaburzeń
psychicznych



Ocena ryzyka samobójstwa



Budowanie relacji
terapeutycznej



Wybór metody leczenia



Monitorowanie wyników terapii,
tolerancji i objawów ubocznych



Odpowiedni czas prowadzenia
leczenia ostrej fazy i
podtrzymującego

Leczenie epizodu
depresyjnego



Ostra faza leczenia: od rozpoczęcia
terapii do uzyskania remisji
objawowej



Aby ocenić skuteczność leku trzeba
go stosować w odpowiedniej dawce
4-6 tyg., czasem 8-10 tyg. by
zaobserwować istotną redukcję
objawów



Poprawa: 20-30% spadek punktacji
HDRS

Leczenie epizodu
depresyjnego



Epizod depresyjny w przebiegu
depresji nawracającej:



Umiarkowany lub głęboki dowolny LPD
w monoterapii



Łagodny alternatywnie psychoterapia



Głęboki, wymagający hospitalizacji epizod
depresyjny TLPD(amitryptylina,
klomipramina), wenlafaksyna mają przewagę
nad SSRI

Leczenie epizodu depresyjnego
-wybór leku przeciwdepresyjnego

Ponieważ LPD bez względu na mechanizm charakteryzują
się podobnym odsetkiem odpowiedzi (50-75%) i czasem
potrzebnym do uzyskania odpowiedzi przy wyborze leku
należy kierować się:



Leczenie w poprzednich epizodach

(skuteczność, tolerancja,

obj.uboczne)



Współchorobowość z innymi zaburzeniami psychicznymi



Bezpieczeństwo stosowania danego leku we
współistniejących chorobach somatycznych



Stosowane leki (interakcje)



Cechy kliniczne depresji



Stosowanie się pacjenta do zaleceń



Skuteczność leków u krewnych I stopnia



Doświadczenie lekarza z danym lekiem



Preferencje pacjenta



Dostępność i cena leku

Leczenie epizodu depresyjnego
elektrowstrząsy (EW)



Może być postępowaniem I rzutu



Skuteczność 50-70% wcześniej nieskutecznie leczonych



EW mogą być stosowane na każdym etapie leczenia
depresji lekoopornej



Preferowane są zabiegi dwustronne, w ramach monoterapii



Po EW zalecana jest farmakoterapia



EW należy brać pod uwagę jako leczenie I rzutu, gdy:



Głęboka depresja ze znacznym zahamowaniem



Odmowa przyjmowania pokarmów



Tendencje „S”



Kobiety w ciąży



Remisja pod wpływem EW w poprzednich epizodach



Chorzy, którzy preferują tego typu leczenie



Depresja z lękiem, agitacją,
bezsennością: LPD+BDZ (czas
leczenia BDZ ≤ 4 tyg)



Dystymia : LPD lub sulpiryd,
amisulprid



Psychoterapia (krótkoterminowa:
poznawcza lub interpersonalna)

Leczenie epizodu
depresyjnego

Leczenie epizodu
depresyjnego

Leczenie epizodu
depresyjnego

Leczenie epizodu
depresyjnego

LPD

Brak odpowiedzi
po 4-6 tyg leczenia

1. Rozpatrzeć farmakologiczne i niefarmakologiczne aspekty terapii
2. Zmiana leku na inny z tej samej grupy lub inny
3. LPD+LPD o różnych profilach działania
4. Potencjalizacja leczenia LPD (+lit,+trójjodotyronina)

Brak odpowiedzi

EW

Leczenie epizodu depresyjnego
u osób w wieku podeszłym

Leczenie epizodu depresyjnego
u osób w wieku podeszłym

Epizod depresji w
przebiegu choroby
afektywnej
dwubiegunowej

Epizod depresji w przebiegu choroby
afektywnej dwubiegunowej



Odmienności kliniczne epizodu
depresyjnego w CHAD



Epizody depresyjne częściej przed 25 rż



Częściej depresja atypowa

▪

Z nadmierną sennością (hipersomnia)

▪

Z nadmiernym apetytem (hiperfagia)



Częściej depresja psychotyczna



Częściej depresja poporodowa



Częściej depresja oporna na leczenie

Epizod depresji w przebiegu choroby
afektywnej dwubiegunowej

Epizod depresji w przebiegu choroby
afektywnej dwubiegunowej

Postępowanie w
depresji lekoopornej

Postępowanie w depresji
lekoopornej



Remisja – 20-30%



Brak reakcji na pierwszą kurację –
30-40%



70-80% nie uzyskuje pełnej remisji



20% nie powraca do zdrowia w ciągu
2 lat



U 10% utrzymuje się przewlekły stan
depresji pomimo leczenia
farmakologicznego

Kryteria lekooporności

Brak efektu terapeutycznego co

najmniej dwóch adekwatnych
(prawidłowo prowadzonych) kuracji
przeciwdepresyjnych za pomocą
leków o różnych mechanizmach
działania

Postępowanie w depresji lekoopornej –
cztery podstawowe zasady



1) wait

z optymalizacją stosowanego postępowania

leczniczego (max dawka, czas 6-8 tyg)



2)change

zmiana leku na - inny LPD

- LPP o profilu p-depr
- EW



3) augment



4) combine -

LPD+LPD

- LPD+LPP

potencjalizacja

Leczenie dwoma lekami
przeciwdepresyjnymi



SSRI+TLPD



SSRI+bupropion



SSRI+reboksetyna



SSRI+mirtazapina lub mianseryna



SSRI+wenlafaksyna



SSRI+nefazodon lub trazodon



SSRI+SSRI



TLPD+trazodon



TLPD+mianseryna



TLPD(amitriptylina)+IMAO nieselektywne

Leki przeciwpsychotyczne w
terapii depresji



LPIIG



Klozapina



Olanzapina



kwetiapina



Klasyczne:



Chlorprotiksen



Sulpiryd



Perazyna



Lewomepromazyna



Małe dawki fluanksolu

Połączenia:
-fluoksetyna+olanzapina
-fluwoksamina+risperidon
-citalopram+kwetiapina
-citalopram+risperidon
-sertralina+ziprazidon
-SSRI+aripiprazol

-Amitryptylina+ perazyna
-amitryptylina+perfenazyna
-imipramina+perazyna

Postępowanie w depresji lekoopornej
(depresja nawracająca)

Postępowanie w depresji
lekoopornej (CHAD)

Leczenie podtrzymujące



Profilaktyka CHAJ:



Psychoedukacja



Leczenie farmakologiczne

▪

Po ostrym leczeniu epizodu depresji – podawanie tego samego leku
przez co najmniej 6 m-cy

▪

Kontynuowanie przez 36 m-cy zmniejsza ryzyko nawrotu o 70%

(Geddes

2003);

▪

Gdy po 2-3 próbach zakończenia leczenia były nawroty w ciągu roku
to leczenie 5-10 lat

▪

Gdy po 5 latach nawrót to kontynuacja leczenia min.3 lata



Monitorowanie przestrzegania zaleceń przez
chorego



Profilaktyka dystymii



Zaleca się stosowanie SSRI

Leczenie podtrzymujące



Celowość długoterminowego leczenia:



Przebyte 3 lub więcej epizody depresji



Wysoki wskaźnik nawrotowości (2 epizody w
ciągu 5 lat)



Utrzymywanie się obj.rezydualnych



Współistnienie zab.dystymicznych lub innych
zab.psych.(zab.lękowe, uzależnienia)



Duże nasilenie przebytych epizodów (tendencje
„S”, obj.psychotyczne)



Długie utrzymywanie się epizodów



Nawroty po przerwaniu leczenia



Występowanie dużej depresji u krewnych I
stopnia

Leczenie zespołów
maniakalnych

Leczenie zespołów
maniakalnych



Zespół hipomaniakalny (epizod) różni się od zespołu
maniakalnego mniejszym nasileniem objawów i mniejszym
zaburzeniem funkcjonowania. Zdarza się, że pacjenci lepiej
funkcjonują w stanie hipomanii niż eutymii. Zespół hipomaniakalny
może przejść w maniakalny i dlatego leczenie zespołu
hipomaniakalnego bywa zazwyczaj wskazane.



Bezwzględnie trzeba podjąć leczenie, gdy:



Zachowanie chorego stanowi zagrożenie dla zdrowia i/lub życia chorego lub
innych osób



Rażąca nieadekwatność zachowania chorego, zachowania zagrażające,
jawnie sprzeczne z jego dotychczasowym postępowaniem



Objawy maniakalne powodujące, że zachowanie chorego istotnie zakłóca
obowiązujące normy współżycia społecznego



Brak krytycznego wglądu w objawy maniakalne zaburzające funkcjonowanie
chorego



Stwierdzenie, że nie podjęcie leczenia stanowi istotne ryzyko pogorszenia
stanu chorego



Dane z wywiadu, przemawiające za koniecznością leczenia (przebieg
uprzednich epizodów)

Leczenie zespołów maniakalnych
Stosowane leki



Leki normotymiczne I generacji



Sole litu



Walproiniany



karbamazepina



Neuroleptyki



Typowe (klasyczne) – zwłaszcza formy
domięśniowe (octan zuklopentiksolu, haloperidol)



Atypowe (LPIIG) - olanzapina, risperidon,
kwetiapina, klozapina, ziprazidon*, aripiprazol*

*(Oral 2006), w Polsce znaczenie teoretyczne

Leczenie zespołów maniakalnych
proponowane standardy postępowania



Hipomania



Mania

Lek normotymiczny
w monoterapii

Neuroleptyk atypowy
W monoterapii

Brak efektu

Lek
normotymiczny

+

Neuroleptyk
atypowy

Lek normotymiczny
w monoterapii

Neuroleptyk atypowy
W monoterapii

Brak efektu
Po 2-4 tyg

Lek
normotymiczny

+

Neuroleptyk
atypowy

Brak efektu
Po 8 tyg

-Dodanie
trzeciego leku
LN1 lub KN lub
LPIIG

-Zastąpienie
obecnego
neuroleptyku
klozapiną

-EW

Profilaktyka CHAD



Profilaktyka CHAD:



Leki normotymiczne I i II generacji (LNI,
LNII)w monoterapii



Leki normotymiczne I generacji +
lamotrygina/LPIIG



LPD+LNI

Niefarmakologiczne metody
leczenia



EW



Fototerapia



Stymulacja nerwu błędnego (VNS)



Powtarzalna przezczaszkowa
stymulacja magnetyczna (RTMS)



Głęboka stymulacja mózgu



Deprywacja snu

Leczenie farmakologiczne
schizofrenii

Leczenie pierwszego
epizodu schizofrenii

Leczenie farmakologiczne I epizodu
schizofrenii należy rozpocząć, gdy:



Występują nie budzące wątpliwości objawy
psychotyczne



Występują pojedyncze objawy psychotyczne
zaburzające wyraźne funkcjonowanie pacjenta



Występują pojedyncze objawy psychotyczne
zaburzające nieznacznie funkcjonowanie
pacjenta, ale chory należy do grupy
podwyższonego ryzyka (rodzinne
występowanie, schizofrenii, zaburzenia
neurorozwojowe, komplikacje okołopołożnicze)

Leczenie pierwszego epizodu
schizofrenii



Jeżeli zapada decyzja o rozpoczęciu
famakoterapii, to zawsze winna
towarzyszyć jej odpowiednia
interwencja psychospołeczna



Wybór leku powinien być
indywidualny, zależny od obrazu
klinicznego oraz przeciwwskazań,wg
zasad przedstawionych w algorytmie
leczenia I epizodu schizofrenii

Leczenie pierwszego epizodu
schizofrenii



Lekiem z wyboru powinien być lek II
generacji



w Polsce zarejestrowane są następujące leki
przeciwpsychotyczne II generacji:



Risperidon



Olanzapina



Kwetiapina



Amisulpryd



Ziprasidon



Aripiprazol



Sertindol

Leczenie pierwszego epizodu
schizofrenii



Za wyborem leków II generacji
przemawia:



Udowodniona skuteczność
przeciwpsychotyczna, porównywalna ze
skutecznością leków klasycznych



Lepsza tolerancja niż leków klasycznych



LPIIG powodują mniejszą sedację niż KN



LPIIG korzystniej wpływają na funkcje
poznawcze



Lepsza współpraca w przyjmowaniu
leków LPIIG

Leczenie pierwszego epizodu
schizofrenii



Tylko w przypadku przeciwwskazań do
zastosowania LPIIG stosuje się KN



Dawka KN powinna być najmniejszą skuteczną i
odpowiadać 300-800 mg chloropromazyny/dzień



Stosowanie 4-6 tyg



Unikać szybkiej neuroleptyzacji – stopniowo
zwiększać dawki leków !



Bezwzględnie unikać wywoływania
nieprzyjemnych objawów ubocznych (negatywna
postawa wobec leczenia)

Leczenie pierwszego epizodu schizofrenii

ALGORYTM:

LPIIG

LPIIG

KN

Klozapin

a

Brak
skuteczności

Brak
skuteczności

Brak
skuteczności

Brak skuteczności = stosowanie leku przez 6 tyg w odpowiedniej dawce

Leczenie pierwszego epizodu
schizofrenii



Pacjent zawsze powinien być poinformowany o
potencjalnych obj. niepożądanych



Lekarz ma obowiązek monitorować potencjalne
ryzyko rozwoju obj. niepożądanych:



Masa ciała, obj.pozapiramidowe, zesp. metaboliczny,
nieprawidłowa morfologia krwi

Zaleca się w czasie leczenia farmakologicznego dokonywać

obiektywnej oceny nasilenia objawów schizofrenii (PANSS)
oraz innych symptomów (lęk, nastrój), oceniać obecność i
nasilenie objawów niepożądanych (skala Simpson-Angus,
skala akatyzji Barnesa)

Leczenie pierwszego epizodu schizofrenii
-

Leczenie kombinowane

LPIIG+LPIIG, LPIIG+KN – nie powinno być

postępowaniem rutynowym - tylko gdy
nieskuteczna monoterapia

LPIIG+LPD – w I epizodzie stosuje się rzadko; jeśli

zaznaczają się obj.afektywne upośledzające
funkcjonowanie można dołączyć LPD nowej
generacji (SSRI, SNRI, MAO, tianeptyna)

LPIIG+LN - w I epizodzie stosuje się rzadko; można

dołączyć gdy w obrazie dominuje komponenta
afektywna zbliżona do dwubiegunowości
(zmienność kliniczna)

Leczenie pierwszego epizodu schizofrenii
-

forma depot



Forma leku o przedłużonym działaniu



LPIIG – risperidon (Rispolept Consta)



KN – haloperidol(Dekaldol),
perfenazyna(Trilafon), zuklopentixol(Clopixol
Depot)



w I epizodzie stosuje się rzadko



Główne zalecenia do stosowania:



Chory niewspółpracujący przy przyjmowaniu
leków przeciwpsychotycznych



Chory nie reagował na leczenia LPIIG, a
zareagował na KN

Leczenie pierwszego epizodu schizofrenii
-

okres leczenia



Wynosi co najmniej od roku do 2 lat



Czas ten zależy od:



Nasilenia objawów psychotycznych, stopnia
zaburzenia funkcjonowania chorego przez
chorobę (im bardzie zaburzone funkcjonowanie
tym dłuższy okres leczenia)



„Jakości poprawy” po leczeniu (poprawa
objawowa, funkcjonalna, subiektywna) – im
pełniejsza tym krótszy okres leczenia



Współistnienia innych zaburzeń psychicznych
(alkohol,SPA, zab.afektywne, ch.układowe)

Leczenie
podtrzymujące

Leczenie podtrzymujące



Leczenie podtrzymujące to kontynuacja leczenia
przeciwpsychotycznego prowadzonego w okresie
ostrych zaburzeń psychotycznych



Cele leczenia podtrzymującego:



Zmniejszenie ryzyka nawrotu



Optymalizacja jakości życia



Przywrócenie dawnego poziomu funkcjonowania
psychologicznego



Optymalizacja funkcjonowania i reintegracja społeczna

Cele te powinny być realizowane przez:

właściwie prowadzoną farmakoterapię
odpowiednie oddziaływania psychospołeczne

Leczenie podtrzymujące



Wizyty kontrolne co miesiąc, później co 2-3 m-ce



W czasie wizyty ocena stanu pacjenta (obecność,
nasilenie obj. schizofrenii, innych obj.
psychopatologicznych, stosowania SPA,
przyjmowania leków, obecności obj. niepożądanych



Badania dodatkowe:



Morfologia, elektrolity, kreatynina, próby wątrobowe (co
rok lub częściej w razie potrzeby)



Stężenie glukozy we krwi na czczo lub HgbA1c (4 m-ce po
rozpoczęciu leczenia, a nast. co rok lub częściej)



Profil lipidowy (co najmniej co 5 lat)



Ekg (wydłużenie odcinka QTc) – przed, na początku
leczenia i przy zmianie dawki leku

Leczenie podtrzymujące
-

wybór leku przeciwpsychotycznego



W leczeniu podtrzymującym stosuje się ten lek,
podczas leczenia którym uzyskano poprawę stanu
chorego w fazie ostrej leczenia



Lek stosuje się w tej samej dawce przez pierwsze 6
m-cy



Zalecane jest leczenie ciągłe (a nie interwencyjne)



Stosować minimalną skuteczna dawkę dobieraną
indywidualnie dla każdego chorego-ustalane
empirycznie, orientacyjnie



Przy wyborze dawki kierować się stanem
psychicznym, tolerancją, uwzględniać wpływ
tzw.”wydarzeń życiowych”

Leczenie podtrzymujące
minimalne stosowane dawki LPP



KN:



Chlorpromazyna 100 mg/d



Chlorprotiksen 100 mg/d



Flufenazyna 3 mg/d



Flupentiksol 3 mg/d



Haloperidol 5 mg/d



Lewomepromazyna 75 mg/d



Perazyna 100 mg/d



Perfenazyna 12 mg/d



Promazyna 100 mg/d



Trifluoroperazyna 5 mg/d



Sulpiryd 200 mg/d



Tiorydazyna 100 mg/d



Zuklopentiksol 20 mg/d



LPIIG:



Amisulpryd 200
mg/d



Aripiprazol 10 mg/d



Kwetiapina 100 mg/d



Olanzapina 5 mg/d



Risperidon 2 mg/d



Ziprasidon 20 mg/d



Klozapina 100 mg/d

Leczenie podtrzymujące
-

okres leczenia



Po I epizodzie co najmniej 1-2 lata



Po przebytych 2 lub więcej epizodach co najmniej 5 lat



Często zachodzi konieczność przedłużenia tego okresu co należy
omówić z chorym



U chorych z zachowaniami agresywnymi lub samobójczymi nie zaleca
się odstawienia leczenia podtrzymującego



Jeśli podejmuje się decyzję o odstawieniu leczenia nie powinno się robić
tego nagle, tylko stopniowo:



Kilku(2-3) m-cy w przypadku tylko 1 przebytego epizodu



Od 3-6 m-cy w innych przypadkach



Wyjątkiem od tej reguły jest konieczność odstawienia leku ze względu na jego
nietolerancję

depresja
poschizofreniczna



U znacznej części chorych na
schizofrenię (50%) w okresie, gdy
zmniejsza się nasilenie objawów choroby,
pojawiają się objawy depresyjne



Zmiana leczenia polega na zmianie leku
przeciwpsychotycznego na inny o profilu
przeciwdepresyjnym (LPIIG, sulpiryd,
flupentiksol, chlorprotiksen, tiorydazyna)
lub dołączeniu leku przeciwdepresyjnego
(SSRI, SNRI)

współchorobowość



Depresja -

leki przeciwdepresyjne (SSRI: citalopram,

escitalopram, fluoksetyna, fluwoksamina, paroksetyna, sertralina;
SNRI: wenlafaksyna, mirtazapina)



Myśli i tendencje suicydalne –

LPIIG, leki przeciwdepresyjne



Zaburzenia lękowe -

leki przeciwdepresyjne



Bezsenność –



higiena snu,



zmiana dawkowania,



leki nasenne (zolpidem, zopiklon), potem BDZ (estazolam, midazolam,
nitrazepam), hydroksyzyna,



leki sedujące (lewomepromazyna, prometazyna, chlorprotiksen),



leki przeciwdepresyjne (mirtazapina, trazodon, mianseryna, opipramol),



zmiana leczenia na lek sedujący (chlorpromazyna, promazyna,
perazyna, olanzapina)



Agresja –

leki przeciwpadaczkowe

(karbamazepina,

kw.walproinowy), BDZ –doraźnie!- (lorazepam, diazepam,
klorazepat – w iniekcjach), klozapina

współchorobowość



Nagłe i gwałtowne zachowania agresywne –

leki uspakajające lub tłumiące



zwiększyć dawkę leku przeciwpsychotycznego



Podać go jednorazowo domięśniowo o ile możliwe



Podać inny lek przeciwpsychotyczny - klasyczne:
haloperidol, perfenazyna, zuklopentiksol, perazyna,
lewomepromazyna, prometazyna; LPIIG: aripiprazol,
ziprazidon, olanzapina)



BDZ (lorazepam, diazepam, klorazepat,
hydroksyzyna)



Octan zuklopentiksolu (3x Acyphase potem Depot,
raczej nie stosować gdy podawane są inne LPP)

Objawy niepożądane w okresie
leczenia podtrzymującego



Nadużywanie BDZ

– tylko wg

ścisłych wskazań, raczej średnio i
długodziałające(lorazepam,
diazepam, klorazepat), odstawiać
b.powoli



Obj.pozapiramidowe



zweryfikować dobór i dawki leków,



Dodać lek korygujący (o działaniu
cholinolitycznym) – na najkrótszy
możliwy czas



Zmienić na inny lek przeciwpsychotyczy

Objawy niepożądane w okresie
leczenia podtrzymującego



Późne dyskinezy

– zmiana na LPIIG, zmniejszyć dawkę LPP, dodać

BDZ, blokery kanałów wapniowych (nifedypina), leki normotymiczne
(kw.walproinowy), amantadyna, witamina E, ew.klozapina



Hiperprolaktynemia

(KN, risperidon, amisulpiryd)– zmniejszone

libido, ginekomastia, galaktorea – zmniejszyć dawkę LPP, zmienić
LPP



Przyrost masy ciała

(gł.olanzapina, klozapina)

– dieta, styl życia,

zmiana na inny LPP; monitorowanie: BMI (>25), obwód
pasa(k:>82cm, m:>94cm)



Hiperglikemia

– (KN, olanzapina, klozapina) – leczenie

specjalistyczne, ew.zmiana leczenia



Wzrost stężenia lipidów

(KN, olanzapina, klozapina) –

postępowanie niefarmakologiczne, farmakologiczne, ew,zmiana
leczenia

Objawy niepożądane w okresie
leczenia podtrzymującego



Zespół metaboliczny



Otyłość centralna (obwód talii k≥80
cm,m≥94cm



Poziom TGL ≥ 150mg/dl



Poziom HDL m< 4o mg/dl; k<50 mg/dl



Ciśnienie tętnicze > 135/80 mmHg lub
leczenie nadciśnienia



Glikemia na czczo > 100 mg/dl lub
rozpoznana wcześnie DM t.II

Ciąża i karmienie piersią



LPP mają niski potencjał teratogenny



W okresie ciąży leków
psychotropowych nie powinno
podawać się



Jeżeli jest konieczność to stosować
leki klasyczne (haloperidol,
perazyna, chloropromazyna)



Zaprzestać karmić piersią

Pozafarmakologiczne metody
leczenia



Psychoterapia - indywidualna,
grupowa, behawioralna



Psychoedukacja



Terapia rodzinna



Treningi społeczne-warsztaty

Leczenie nawrotów w
schizofrenii

Leczenie nawrotów w
schizofrenii



Nawrót u 80%, tylko 20% ma jeden epizod w życiu



Definicja: ponowne wystąpienie
obj.psychotycznych lub istotne zwiększenie ich
nasilenia, również jako nasilenie obj.negatywnych
lub depresji



Ustalić przyczynę:



Odstawienie leków?



Niesystematyczne, niezgodne

z zaleceniami przyjmowanie leków?



Brak poczucia choroby?



Zła współpraca?

Powrót do
leczenia,
modyfikac
ja dawki,
edukacja

Forma
depot

Leczenie nawrotów w
schizofrenii



Negatywny stosunek

do aktualnego leczenia?



Przyjmowanie substancji

psychoaktywnych?



Brak skuteczności leczenia ?



Objawy depresji?



Objawy negatywne?

Zmniejszyć
dawkę lub
zmienić lek

Specyficzne
leczenie
psychoterapia i
farmakoterapia
Zmiana leku
uwzględniająca
obraz kliniczny

LPP o profilu p-
depr lub dodanie
LPD
LPIIG, SSRI, leki
normotymiczne
, donepezil,
glicyna

Schizofrenia oporna na
leczenie



Schizofrenię uważa się za oporną
gdy utrzymują się nasilone objawy
pomimo stosowania dwóch LPP przez
4-6 tyg w dawce odpowiadającej 400
mg/d chlorpromazyny

Schizofrenia oporna na
leczenie

Schizofrenia oporna na
leczenie

LPIIG /KN ,6 tyg
LPIIG , 6 tyg

Brak skuteczności

Klozapina 400-500 mg/d

Brak poprawy po 6-12 tyg

Potencjalizacja działania klozapiny

EW+klozapina

Leczenie innymi LPP
i ich potencjalizacja

Dołączyć

LPP(risperidon,

sulpiryd,

amisulpiryd),

lamotryginę

Brak skuteczności

Risperidon+olanza

pina

Olanzapina+sulpir

yd