Opis układu bodźco-przewodzącego

serca. Przebieg potencjałów

czynnościowych i kierunki prądów

jonowych charakterystycznych dla

komórek układu bodźco-

przewodzącego i roboczych serca.

Układ bodźco-przewodzący serca.

• Zapewnia odpowiedni rytm i

synchronizację skurczów
poszczególnych części serca.

• Składa się z komórek mięśniowych

wyspecjalizowanych do
przewodzenia bodźców i odpowiednio
komunikujących się ze sobą.

• Cechą charakterystyczną komórek

tego układu są jego
autonomiczność i automatyzm.

W skład układu b-p wchodzą grupy kom.

mięśniowych nazywane węzłami i pęczkami

• węzeł zatokowo-

przedsionkowy

• węzeł

przedsionkowo-
komorowy

• pęczek

przedsionkowo-
komorowy(Hisa)

Węzeł zatokowo- przedsionkowy

• Położony w pobliżu żyły głównej górnej do

prawego przedsionka

• Generowane są w nim impulsy elektryczne

decydujące o częstotliwości skurczów serca.

• Powstające w węźle potencjały

czynnościowe(

około 78 impulsów na minutę

)inicjują

skurcz przedsionków i za pośrednictwem
pęczków międzywęzłowych docierają do
węzła przedsionkowo- komorowego.

Węzeł przedsionkowo-

komorowy

• Położony w dolnej części przegrody

międzyprzedsonkowej

• Mała prędość rozchodzenia się w nich

potencjału czynnościowego, co wynika z małej
prędkości narastania potencjału
czynnościowego tych komórek.

• Komórki są zdolne do samoistnego

generowania potencjałów czynnościowych
jednakże częstotliwość generowanych
impulsów jest mniejsza niż w węźle zatokowo-
przedsionkowym.

Pęczek przedsionkowo-

komorowy(Hissa)

• Pęczek ten wychodzi z węzła przedsionkowo-

komorowego w postaci jednego pnia i następnie
rozdziela się na dwie odnogi :lewą i prawą.

• Odnogi biegną w kierunku koniuszka serca i w

jego pobliżu zakręcają w stronę podstawy serca.

• Pęczek przedsionkowo-komorowy zbudowany

jest z komórek przewodzących nazwanych
włóknami Purkinjego.

• Pęczek ma zdolność do samoistnego

generowania potencjałów czynnościowych o
częstotliwości 30/min.

Przebieg potencjałów

czynnościowych

Przebieg potencjałów

czynnościowych

• Zdolność do spontanicznego generowania

potencjałów czynnościowych posiadają komórki
węzła zatokowo-przedsionkowego oraz: komórki
węzła przedsionkowo-komorowego, pęczka
przedsionkowo-komorowego, komórki włókien
Pukrinjego. Jednak szybkość powolnej
spoczynkowej depolaryzacji w tych komórkach
jest wolniejsza od szybkości procesu w
komórkach węzła zatokowo-przedsionkowego.
Zanim więc zdążą wygenerować własny
potencjał czynnościowy pobudzone zostają
przez docierające do nich impulsy generowane
w węźle zatokowo-przedsionkowym.

Kierunki prądów jonowych

• Zjawisko depolaryzacji jest wynikiem

współgrania wielu kanałów jonowych:

• -deaktywacja opóźnionych kanałów

potasowych

• -wysoka przepuszczalność błony dla sodu
• Czynniki te sprzyjają depolaryzacji błony i

przy wartości potencjału ok -50mV aktywacji
ulegają kanały wapniowe typu T. Ten prąd
wapniowy powoduje otwarcie kanałów typu L i
w efekcie generacji potencjału
czynnościowego

Ciąg dalszy

• Repolaryzacja polega na

aktywowaniu kanałów potasowych
które dzięki długiemu czasowi
otwarcia doprowadzają do obniżenia
potencjału błony do ok. -75mV.

• W czasie trwania powolnej

spoczynkowej depolaryzacji w
poprzek błony komórki
rozrusznikowej płyną następujące
prądy: do komórkowy-sodowy
spowodowany aktywacją
niespecyficznych kanałów
kationowych i od komórkowy
potasowy.

Potencjał czynnościowy mięśniowej

komórki roboczej serca

• Faza 0: po pobudzeniu i przekroczeniu progowej wartości

potencjału następuje aktywacja napięcio-zależnych kanałów
sodowych i depolaryzacja do ok. + 25mV. Zmiana
potencjału błonowego powoduje napływ prądu chlorkowego
do komórki.

• Faza 1: spadek potencjału błonowego spowodowany

prądem chlorkowym i zmniejszeniem prądu sodowego.

• Faza 2: depolaryzujący prąd wapniowy równoważy

repolaryzujące prądy chlorkowy i potasowy . Równoważenie
się tych prądów nazywanie jest fazą plateau.

• Faza 3: repolaryzacja błony. W miarę zbliżania się

potencjału błony do wartości spoczynkowej maleją prądy
potasowe i chlorkowe.

• Faza 4: osiągnięcie potencjału spoczynkowego.