Poprzedn
i

Spis
treści

Następ
ny

Tkanki

roślinne

Autor: Magdalena Kuźniar

Poprzedn
i

Spis
treści

Następ
ny

Spis

treści

• Czym są tkanki roślinne?
• Podział tkanek
• Tkanki stałe
• Tkanki twórcze

Poprzedn
i

Spis
treści

Następ
ny

Czym są tkanki roślinne?

• Tkanki roślinne – zespoły komórek

o podobnej budowie, określonych
czynnościach
i wspólnym pochodzeniu,
występujące u roślin naczyniowych.
Substancje, z których powstają tkanki
roślin pobierane są zarówno
z powietrza jak i z gleby. Roślina
przetwarza
te substancje nieorganiczne w
związki organiczne, z których buduje
swoje tkanki.

Poprzedn
i

Spis
treści

Następ
ny

Podział tkanek

• Tkanki stałe:

- parenchyma (miękisz)
- kolenchyma (zwarcica)
- sklerenchyma (twardzica)
- ksylem (drewno)
- floem (łyko)
- epiderma (skórka)
- peryderma (korkowica)
- tkanka kalusowa (kalus)

• Tkanki twórcze:

- tkanki merystematyczne

Poprzedn
i

Spis
treści

Następ
ny

Tkanki stałe

Poprzedn
i

Spis
treści

Następ
ny

Tkanka okrywająca

• Tkanka okrywająca chroni roślinę

przed niekorzystnym wpływem
czynników zewnętrznych oraz
nadmiernym parowaniem wody,
zapewniając równocześnie roślinie
kontakt ze środowiskiem
zewnętrznym. Wyróżnia się tkankę
okrywającą pierwotną (skórkę) i
wtórną (korek).

Poprzedn
i

Spis
treści

Następ
ny

• Skórka występuje na młodych

organach roślinnych. Utworzona jest
z jednej warstwy komórek. Różnice w
budowie skórki uwarunkowane są
warunkami życia rośliny oraz funkcją
organu, który skórka pokrywa.

Wytwory
skórki

Poprzedn
i

Spis
treści

Następ
ny

• Korek powstaje na

starszych częściach
organów roślin
w wyniku działalności
fellogenu. Chroni roślinę
przed utratą wody
i wahaniami temperatury.
Zbudowany jest z wielu
warstw martwych komórek,
pokrytych suberyną, które
ściśle przylegają do siebie.

Budowa
korka i
przetchlinki

Poprzedn
i

Spis
treści

Następ
ny

Tkanka miękiszowa

• Tkanka miękiszowa wypełnia ciało

rośliny. Zbudowana jest z żywych,
cienkościennych komórek o dużych
wakuolach. Między komórkami
występują przestwory
międzykomórkowe. Dzięki słabemu
zróżnicowaniu komórek miękiszu
mogą z nich powstawać merystemy
wtórne. Ze względu na pełnione
funkcje wyróżnia się kilka typów
tkanki miękiszowej.

Poprzedn
i

Spis
treści

Następ
ny

Miękisz zasadniczy

nie

posiada specjalnych
przystosowań w budowie i
funkcjach. Wypełnia przestrzenie
między innymi tkankami,
tworząc np. korę pierwotną.

Miękisz asymilacyjny

składa się z komórek
zawierających liczne
chloroplasty. U roślin
dwuliściennych występuje w
dwóch odmianach – jako
miękisz palisadowy i
gąbczasty. U niektórych
nagonasiennych (w igłach)
występuje miękisz
wieloramienny
charakteryzujący się
zwartym ułożeniem
komórek o silnie
pofałdowanej powierzchni.

Poprzedn
i

Spis
treści

Następ
ny

Miękisz spichrzowy

w

komórkach gromadzi
materiały zapasowe w postaci
skrobi, tłuszczów, białek.
Występuje w różnych
organach spichrzowych:
bulwach, kłączach, niekiedy
korzeniach oraz mięsistych
owocach i nasionach.

Miękisz wodonośny

występuje u sukulentów.
Służy do magazynowania
wody, która jest
gromadzona w dużych,
centralnie położonych
wakuolach.

Miękisz powietrzny

zawiera

bardzo duże przestwory
międzykomórkowe. Występuje
u roślin wodnych i
bagiennych, umożliwiając tym
roślinom sprawną wentylację i
wymianę gazową oraz
unoszenie się ich organów w
wodzie.

Poprzedn
i

Spis
treści

Następ
ny

Tkanki przewodzące

• Tkanka przewodząca umożliwia

transport substancji w roślinie.
Składa się z dwóch rodzajów tkanek:
drewna i łyka.

Poprzedn
i

Spis
treści

Następ
ny

Drewno

transportuje

wodę wraz z solami
mineralnymi z korzeni do
liści oraz pełni funkcję
wzmacniającą i
spichrzową. Wyróżnia się
drewno pierwotne i
drewno wtórne (u roślin z
przyrostem wtórnym).

Łyko transportuje
substancje organiczne
wytworzone w wyniku
fotosyntezy. Wyróżnia
się łyko pierwotne i
łyko wtórne.
Zbudowane jest z kilku
rodzajów komórek.

Poprzedn
i

Spis
treści

Następ
ny

Tkanki wzmacniające

• Tkanka wzmacniająca zbudowana

jest ze ściśle przylegających komórek
o ścianach komórkowych ze
zgrubieniami, co zapewnia roślinie
wytrzymałość i chroni jej organy
przed złamaniem lub zgnieceniem.

Poprzedn
i

Spis
treści

Następ
ny

Kolenchyma

utworzona

jest z

żywych komórek ściśle
przylegających do siebie.
Występuje w młodych
organach. Wyróżnia się dwa
jej rodzaje: kolenchyma
płatowa i kolenchyma kątowa.

Sklerenchyma
zbudowana jest z
martwych komórek o
bardzo zgrubiałych i
zdrewniałych ścianach.
Występuje pod postacią
włókien (np. u lnu lub
komórek
sklerenchymatycznych)

Poprzedn
i

Spis
treści

Następ
ny

Tkanka wydzielnicza

• Tkankę wydzielniczą tworzą

pojedyncze komórki lub struktury
wielokomórkowe, zwane tworami
wydzielniczymi, które wydziela ją
specjalne produkty przemiany
materii. Dzieli się je w zależności od
lokalizacji na zewnętrzne i
wewnętrzne.

Poprzedn
i

Spis
treści

Następ
ny

Wewnętrzna, to rury
mleczne i kanały
żywiczne. Rury mleczne
wypełnia sok mleczny,
który może zawierać:
cukry, białka, garbniki,
alkaloidy, kauczuk,
olejki eteryczne. Kanały
żywiczne zawierają
żywicę.

Zewnętrzna, to włoski gruczołowe i
miodniki. Włoski gruczołowe
produkują np. olejki eteryczne,
substancje parzące, enzymy
trawienne. Miodniki wydzielają
nektar.

Tkanka wydzielnicza

Poprzedn
i

Spis
treści

Następ
ny

Tkanki twórcze

• Umożliwiają roślinie nieograniczony

wzrost, który odbywa się w ściśle
określonych miejscach, zwanych
strefami merystematycznymi.
Podział tkanek twórczych związany jest
z ich pochodzeniem oraz z ich
lokalizacją.

Poprzedn
i

Spis
treści

Następ
ny

• Merystemy pierwotne wywodzą się z

tkanek embrionalnych zarodka. Stąd też
zachowują zdolność do podziału przez
całe życie.
–

Merystemy wierzchołkowe

umożliwiają wzrost na długość oraz
pierwotny przyrost na grubość korzeni i
pędów.
–

Merystemy interkalarne

powodują

także wzrost na długość np. traw, ale
znajdują się w łodydze ponad nasadami
liści u podstawy międzywęźli.

Poprzedn
i

Spis
treści

Następ
ny

• Merystemy wtórne tworzą się z żywych

komórek stałych o charakterze miękiszowym,
które na skutek odróżnicowania wróciły do stanu
embrionalnego.
–

Merystemy boczne

umożliwiają wtórny przyrost

na grubość korzenia i łodygi. Miazga twórcza
tworzy się między łykiem i drewnem pierwotnym
w postaci walca tkanki merystematycznej.
–

Merystemy przyranne

powstają z

odróżnicowanych żywych komórek w miejscu
zranienia.