Podział

nawozów i ich

rola w życiu

roślin oraz

zasady

stosowania.

•

Źródłem pokarmu dla roślin jest

gleba i powietrze.

•

Z powietrza rośliny pobierają

tlen, dwutlenek węgla i azot, a
składniki mineralne oraz wodę
czerpią z gleby.

•

Intensywna hodowla roślin

powoduje zubożenie gleby w
składniki mineralne powodując
stopniowe jej wyjaławianie.

•

Jeżeli nie wyrówna się tych

strat po pewnym czasie
gleby tracą swoją
początkową

urodzajność

.

•

Można zapobiegać

opisanym wyżej zjawiskom
stosując

nawozy sztuczne

,

bądź

naturalne

zwane

również organicznymi.

Nawozy sztuczne
dzielimy na:

•

jednoskładniko

we

•

wieloskładniko

we

jednoskładnikowe

; dzieli

się ze względu na główny
składnik tzn. N, P, K, czyli
są to nawozy sztuczne

•

azotowe,

•

fosforowe,

•

potasowe.

•

wapniowe

wieloskładnikowe

dzieli

się na :

•

-

nawozy złożone

;

wytwarzane na drodze
reakcji chemicznych,

•

-

nawozy mieszane

;

wytwarzane przez
zmieszanie wielu
składników.

mikronawozy;

dostarczają
niezbędnych
mikroelementów jak
Cu, Zn, Cr, Co, Mn, i
inne wywierając
stymulujące działanie
na wzrost roślin.

Ze względu na porę
stosowania nawozów
sztucznych rozróżnia się:

•

pogłówne

, stosowane do

zasilania rosnących już
roślin.

•

przedsiewne

, nawozy do

zasilania gleby przed
zasiewem.

•

uniwersalne

.

Należy stosować nawożenie
harmonijne

polegające na

zachowaniu odpowiedniego
stosunku między
poszczególnymi składnikami
nawozowymi, np. azot do
potasu. Jest to tzw.

prawo

minimum

, które głosi, że

wydajność plonów zależy od
ilości tego składnika, którego
jest najmniej.

Do najczęściej stosowanych nawozów
zaliczamy:

•

superfosfat potrójny

•

siarczan amonu

•

siarczan magnezu

•

wapno magnezowe-tlenkowe

•

polifoska

•

saletrzak

•

mocznik granulowany

•

saletra amonowa

•

sól potasowa

•

fosforan amonu

•

azotniak

•

mączka fosforytowa

Tym co najbardziej zagraża
środowisku jest azot.

•

Azot rozprowadzany na

polach w postaci nawozów
sztucznych lub organicznych
nie jest w całości
wykorzystywany przez
rośliny, a pozostała część
ulega

wymywaniu do wód

gruntowych lub ulatnianiu do
atmosfery.

•

W ten sposób jego straty

mogą wynosić nawet

50%

wprowadzonej dawki.

•

Wymyty azot oddziałuje

negatywnie na jakość wód

powierzchniowych i
podziemnych

, stwarzając

zagrożenie dla studni
gospodarczych i ujęć
komunalnych.

•

Szczególne zagrożenie dla

zdrowia ludzi i zwierząt
stwarzają nitrozoaminy, które
mają

silne działanie

toksyczne, mutagenne i
rakotwórcze.

Podstawowymi nawozami w
gospodarstwie ekologicznym są:

•

komposty,

•

wermikompost (biohumus) własnej

produkcji,

•

obornik,

•

gnojówka i woda gnojowa, (te ostatnie

stosowane tylko w okresie od kwietnia do
końca sierpnia),

•

gnojówka sfermentowana z niektórych

roślin i odchodów zwierzęcych, (ma
znaczenie raczej marginalne, polecana dla
małych ogrodów),

•

nawozy zielone.

•

Obornik

zawiera wszystkie

potrzebne roślinom makro- i
mikroelementy. Stosujemy go
co 3-4 lata w dawce 4-6
kg/m2 - Niektóre rośliny źle
rosną posadzone w ziemi, do
której dodano świeżego
obornika. Można je sadzić
dopiero dwa lata po jego
zastosowaniu.

•

Gnojówka

jest to płynny nawóz

organiczny (mocz) odprowadzony
z pomieszczeń inwentarskich do
specjalnych zbiorników.

•

Gnojowica

jest to płynny nawóz,

będący mieszaniną kału i moczu
z niewielką domieszką wody o
zawartości 8-10% suchej masy.
Znaczenie tego nawozu będzie
wzrastać z budową obór
bezściołowych.

•

Guano

- pokłady odchodów i

martwych ptaków morskich
żyjących na wybrzeżach i
wyspach Chile, Peru i Antarktyki
w koloniach składających się z
milionów osobników. Pokłady te,
osiągające miąższość
kilkudziesięciu metrów
eksploatowane są na skalę
przemysłową jako nawóz
fosforowy, azotowy i potasowy,
ze względu na bogactwo tych
pierwiastków w guanie.

•

Należy pamiętać,

że

nawozy organiczne mogą
stanowić duże zagrożenie
dla środowiska

, a

szczególnie dla wód
powierzchniowych i
gruntowych jeśli są
niewłaściwie składowane i
stosowane w zbyt dużych
ilościach.

•

Nawozy organiczne należy

stosować w dni chłodne,
bezwietrzne i dżdżyste.

Nie

należy również stosować
nawozów organicznych na
glebę zamarzniętą i
pokrytą śniegiem ze
względu na możliwość
zanieczyszczenia wód w
ciekach wodnych.