Upadek

komunizmu

Jesień 1989 r. w historii krajów Europy
Środkowo-Wschodniej nosi nazwę "Jesieni
Narodów". Był to okres, kiedy załamał
się ostatecznie system socjalistyczny w
Europie oraz rozpadł się blok państw
komunistycznych. Kraje znajdujące się
pod wpływem rządów komunistycznych –
Węgry, Czechosłowacja, Rumunia,
Bułgaria, Albania, Chorwacja, Jugosławia,
NRD i Polska – rozpoczęły walkę o
wolność. We wszystkich tych krajach
nastąpił koniec komunizmu.

Przyczyny upadku
komunizmu



Kryzys gospodarczy spowodowany
niewydolnością gospodarki
socjalistycznej, kontynuowaniem
ekspansji radzieckiej oraz wyścigiem
zbrojeń



Wojna w Afganistanie



Powstanie ruchu Solidarność



Wybór Karola Wojtyły na papieża



Zdecydowana polityka Ronalda Reagana

Wojna w Afganistanie

Inwazja wojsk radzieckich na
Afganistan w 1979 roku rozpoczęła
długotrwałą wojnę domową w tym
kraju, która stała się następnie wojną
przeciwko radzieckim najeźdźcom.
Armia radziecka ponosiła coraz większe
straty i stało się jasne, że wojna ta nie
może zakończyć się jej zwycięstwem.
Ujawniła się wtedy słabość militarna
Związku Radzieckiego.

Solidarność



W 1980 roku doszło do powstania
Niezależnego Samorządnego Związku
Zawodowego Solidarność. Była to
pierwsza od wielu lat legalna masowa
organizacja niepodlegająca kontroli
komunistów.

Ronald Reagan

Wzmocnił potencjał wojskowy Stanów
Zjednoczonych i rozpoczął
zdecydowaną politykę wobec
komunistów. Po zdławieniu dążącego
do demokratyzacji kraju ruchu
Solidarności i ogłoszenie przez
komunistów stanu wojennego w Polsce
Reagan ogłosił sankcje ekonomiczne
wobec Polski i Związku Radzieckiego.

Ronald Reagan

Rozpad Związku
Radzieckiego

Proces trwający w latach 1988-1991,
podczas którego wszystkie republiki
związkowe uzyskały autonomię w
obrębie państwa radzieckiego, a
następnie oderwały się od ZSRR i stały
się niepodległymi państwami. W ten
sposób Związek Radziecki zniknął z
mapy świata, a za datę jego upadku
oficjalnie uważa się 26
grudnia 1991 roku.

1 -  Armenia
2 -  Azerbejdżan
3 -  Białoruś
4 -  Estonia
5 -  Gruzja
6 -  Kazachstan
7 -  Kirgizja
8 -  Łotwa
9 -  Litwa
10 - Mołdawia
11 - Rosja
12 - Tadżykistan
13
- Turkmenistan
14 - Ukraina
15 - Uzbekistan

Upadek komunizmu w
Europie

Kraje europejskie, w których upadł
komunizm:



NRD



Polska



Węgry



Czechosłowacja



Rumunia



Bułgaria

Upadek komunizmu w
Polsce

- 1980 – strajk robotników stoczni gdańskiej
- 17 września 1980 roku – utworzenie Niezależnego
Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność” z
Lechem Wałęsą na czele
- 13 grudnia 1981 – ogłoszenie stanu wojennego
- 6 lutego – 5 kwietnia 1989 – obrady okrągłego stołu
- 4 czerwca 1989 – pierwsze wolne wybory w Polsce
po II wojnie światowej; Polska staje się pierwszym
państwem bloku wschodniego, w którym
opozycjoniści demokratyczni zyskują władzę
- 28 października 1989 – w „Dzienniku Telewizyjnym”
padają słynne słowa aktorki Joanny Szczepkowskiej:
„Proszę państwa, 4 czerwca 1989 roku skończył się w
Polsce komunizm”.

Upadek komunizmu w
Polsce

Obrady „okrągłego stołu”

Upadek komunizmu w NRD

– sierpień 1989 r. – rozpoczyna się masowe migracje
obywateli NRD na Zachód, najpierw przez granicę węgiersko-
austriacką, a potem również za pośrednictwem ambasad w
Pradze i Warszawie;

– wrzesień 1989 r. – powstaje pierwsza organizacja
opozycyjna w NRD – Nowe Forum;

– 9/10 listopada następuje otwarcie muru berlińskiego;

– marzec 1990 r. – odbywają się pierwsze i zarazem ostatnie
demokratyczne wybory w NRD – Lothar de Maiziere (CDU)
zostaje premierem;

– 3 października 1990 r. – następuje zjednoczenie Niemiec.

Upadek muru berlińskiego

Upadek komunizmu
w Czechosłowacji

– 28 października 1989 r. manifestacja na placu Wacława
w Pradze zostaje brutalnie rozpędzona przez milicję,
powoduje to narastanie protestu w całej Czechosłowacji;

– grudzień 1989 r. – ustępują najwyższe władze
Czechosłowacji, premierem zostaje Marian Czalfa,
prezydentem Wacław Havel, przewodniczącym
parlamentu Aleksander Dubczek;

– od 1 stycznia 1993 r. przestaje istnieć państwo
Czechosłowacja, na jego miejsce powstają dwa państwa:
Czechy i Słowacja.

Upadek komunizmu na
Węgrzech

– maj 1989 r. – następuje otwarcie granicy austriacko-węgierskiej i
likwidacja zasieków;

– czerwiec 1989 r. – w Budapeszcie odbywają się masowe
demonstracje (na powtórnym pogrzebie zamordowanego w 1958 r.
Imre Nagy);

– sierpień 1989 r. – obywatele NRD masowo uciekają z kraju przez
otwartą granicę węgierską;

– październik 1989 r. – następuje zmiana nazwy państwa z
Węgierskiej Republiki Ludowej na Republikę Węgier;

– kwiecień 1990 r. – wybory do parlamentu węgierskiego wygrywa
Forum Demokratyczne, definitywnie kończy się okres komunizmu
na Węgrzech (premierem Josef Antall, prezydentem Arpad Goencz)

Koniec