ARGUMENTY PRZECIWKO
BANKRUCTWU
•
„Specyficzne ryzyka firmy” (aktywa „w puli” mogą mieć dobrą
wartość).
•
Wszystkie aktywa z osobna mogą być mniej warte aniżeli razem
w puli.
•
Ryzyka kontrahentów (efekty rozlewania się na inne podmioty).
•
Zatory płatności w jednym miejscu przenoszą się na inne
miejsca.
•
Ryzyko systemowe (uogólnione ryzyka innych podmiotów,
obejmujących nie tylko efekty rozlewania się, ale również efekty
zewnętrzne).
•
Na przykład problem z dostępem do kredytu.
„EFEKT LEHMANA”
•
W skrajnej formie kryzys zaufania na rynku finansowym może
uderzyć w cały rynek.
•
Działają efekty rozlewania i zewnętrzne (ryzyko systemowe).
•
Dyskusyjne jest źródło „efektu Lehmana”.
•
Czy rynki tak zareagowały na wieść o bankructwie?
•
Czy zareagowały tak na wieść o kryzysie przedsanacyjnym?
•
Jeśli to drugie, to formalne bankructwo może być sanacją na
kryzys.
„STRES FINANSOWY”
•
Firma może doświadczyć „stresu finansowego”.
•
Występuje wtedy, gdy firma posiada „opcje inwestycyjne
wartościowe” dla jej inwestorów, lecz z jakiegoś powodu nie
może uzyskać finansowania ich.
•
Dlaczego firma nie jest w stanie uzyskać finansowania na rynku?
•
Powód pierwszy: przeciążenie długiem.
•
Emisja nowych akcji oznacza zbieranie kapitału na rzecz
wierzycieli, a nie projektu inwestycyjnego.
•
Powód drugi: run kredytowy.
RUN KREDYTOWY I NIEDOPASOWANIE
CZASOWE BILANSU
•
Niedopasowanie czasowe aktywów i pasywów.
•
Pasywa są krótkoterminowe w wypadku rynku inwestycyjnego
(„pożyczanie na krótko”).
•
Aktywa są długoterminowe („inwestowanie na długo”).
•
W związku z tym istnieje problem z natychmiastowym
pokrywaniem zobowiązań.
•
Płynność a dochodowość.
•
W wypadku runu kredytowego trzeba zaspokajać płynność,
podczas gdy bilans firmy finansowej jest przystosowany do
osiągania dochodowości.
•
Jak można tym dwóm problemom zaradzić?
•
DIP!
•
Debtor in possesion
•
Pozwala na emisję
zobowiązania senioralnego.
•
Nowy inwestor staje się
priorytetowym
wierzycielem.
•
Dzięki temu ma gwarancję,
że nie będzie dotował
poprzednich wierzycieli.
CO TO JEST?
SPRZEDAŻ CAŁEJ FIRMY
•
Całej firmy jako puli aktywów.
•
Dzięki temu aktywa zachowują swoją wartość.
•
A jednocześnie zostają uwolnione od jarzma długu.
•
W Polsce nie jest to powszechne.
•
W USA w ostatnim czasie około 2/3 wielkich bankructw tak się
kończyło.
•
W wypadku runu kredytowego istnieje także „automatyczne
zatrzymanie” przy bankructwie (wstrzymujące natychmiastową
windykację).
KAZUS DREXELA BURNHAMA
•
Bank na początku lat 90 potrzebował finansowania (po
załamaniu).
•
Potrzebował ćwierć miliarda dolarów, które uzyskał w pożyczce
od Citigroup.
•
Mimo tego nie udało się bankowi przetrwać i złożyć wniosek o
upadłość.
•
Największym wierzycielem był Departament Sprawiedliwości (650
milionów).
•
SEC wymusił znalezienie się w komitecie wierzycieli.
•
To samo z regulatorami Savings and Loans (ponad 6 miliardów
kosztów w związku z zapaścią).
•
W efekcie rząd wymusił szybką upadłość.
MAKSYMALIZACJA AKTYWÓW DREXELA
•
Sprzedaż kapitału ludzkiego (departamentów zajmujących się
operacjami).
•
Ograniczony sukces (ponieważ i tak wiadomo, że można tych
ludzi zatrudnić po bankructwie).
•
Szybka sprzedaż aktywów (ponad 80%), z których spora część to
obligacje śmieciowe.
•
Cała reszta (włącznie z biurkami) była powolnie upłynniana w
przeciągu czterech miesięcy (cały proces skończył się w dwa
lata).
•
Znacząca część aktywów znalazła szybkie zatrudnienie.
•
Proces można uznać za umiarkowany sukces (wierzyciele
otrzymali połowę).
•
Rząd pomógł Bear Sterns,
wysyłając sygnał o możliwym
rządowym wsparciu.
•
W efekcie Lehman prawie
trollował ewentualnych
kupców.
•
Wycofanie się rządu
oznaczało Lehmana
całkowicie
nieprzygotowanego na
bankructwo.
•
Niespełniona rządowa
obietnica również wpływa na
rynek.
UPADŁOŚĆ LEHMANA
MIMO TO BANKRUCTWO PRZEBIEGŁO
EFEKTYWNIE
•
Trzy dni po Lehman szybko sprzedał północną bankowość
Barclaysowi.
•
Barclays dostarczył DIP o wartości 450 milionów.
•
Japońska Nomura kupiła operacje Lehmana w Europie.
•
Proces (na przekór wielu) przebiegł dosyć sprawnie.
•
Presja czasu wymusiła szybkie rozwiązanie sprawy.
•
Lehman spokojnie w 2009 gospodarował aktywami (tak aby
wyciągnąć z nich możliwą wartość).
KONSEKWENCJE SANACJI
NIEAUTONOMICZNEJ
•
Bankructwo czy Bailout?
•
Bezpośrednie koszty podatkowe.
•
Rząd może bezpośrednio kupić akcje przedsiębiorstwa.
•
Może również kupić zatrute aktywa.
•
W obydwu przypadkach oznacza to obciążenia podatnika.
•
Tak też dzieje się w wypadku udzielenia długoterminowej pożyczki.
•
W przypadku AIG osiągnęła poziom 85 miliardów dolarów na wysoki
procent.
•
Okres spłaty został wydłużony.
•
Procent obniżony.
•
Suma powiększona.
POKUSA NADUŻYCIA
•
Pojęcie Arrowa w stosunku do ubezpieczeń (i gry w futbol; i jazdy w
pasach).
•
Określające zachowania podmiotów w wypadku dostarczania ochrony
państwowej.
•
Z jednej strony oznacza bodziec do większego ryzyka.
•
Przede wszystkim może skutkować opieszałością menedżerów do
poszukiwania rozwiązań rynkowych.
•
Rząd może zredukować kapitały własne firmy (i ukarać akcjonariuszy).
•
Jednocześnie jednak nie adresuje to kwestii pokusy nadużycia w
przypadku nieodpowiedzialnego długu.
•
Sprzyja to generowaniu spółek o kapitale obcym (osłabia akcjonariat).
•
Co z kolei zwiększa ryzyko bankructwa!
NADZÓR KORPORACYJNY I POLITYKA
•
Firma jest nadzorowana zewnętrznymi i wewnętrznymi
mechanizmami.
•
Wejście rządu do spółki oznacza zawieszenie działania tych
mechanizmów.
•
Oznacza również zwiększoną rolę polityki w biznesie.
•
Oprócz zjawiska politycyzacji dochodzi również biurokratyzacja.
•
Oraz lobbing.
LEHMAN KONTRA AIG
OZNACZENIA
•
S&P to indeks spółek.
•
VIX to indeks strachu (zmienności).
•
TED to indeks ryzyka (spread).
•
Bony dotyczą „najbezpieczniejszych papierów”.
ROZSTRZYGNIĘCIE NIEJEDNOZNACZNE
•
Porównujemy dwa odrębne przypadki.
•
Nie działa zasada ceteris paribus.
•
Nie wiemy na pewno, jak wyglądałyby scenariusze
kontrfaktyczne.
•
Jak zachowałyby się rynki w wypadku dotacji Lehmana?
•
Jak zachowałyby się rynki w wypadku bankructwa AIG?
•
Widzimy natomiast, że punktem zapalnym jest samo ogłoszenie
problemów.