Cechy

uwarunkowane

wieloczynnikow

o

Uwarunkowanie wieloczynnikowe

…

Jest dziedziczeniem poligenowym,
obejmującym podłoże genetyczne,
jak i wpływ czynników
środowiskowych.

Dziedziczenie poligenowe to
wzajemne oddziaływanie pewnej
liczby genów nieallelicznych ,
których efekty sumują się

Dziedziczenie niektórych cech,
takich jak wzrost, barwa skóry i
zdolności umysłowe,

jest determinowane przez wiele

par genów niealleicznych.

Cechy jakościowe a

ilościowe

Cechy uwarunkowane
wieloczynnikowo

dzieli się na:

ilościowe

–bez

określonego fenotypu

na

jakościowe-

z określonym

fenotypem
Cechy ilościowe zmieniają się w
sposób ciągły i dają się wyrazić
liczbowo

Cechy ilościowe wieloczynnikowe
dziedziczone prawidłowo to m.in.-
pigmentacja skóry oczu i włosów-

masa ciała- ciśnienie krwi,- liczba

krwinek czerwonych,- podatność na
choroby zakaźne- inteligencja

Niektóre z cech ilościowych mogą
przejawiać się patologicznie poprzez
otyłość lub nadciśnienie tętnicze.
Stopień wykształcenia się cechy
ilościowej zależy od

liczby genów o

efektach sumujących się zwanych

POLIGENAMI

Cechą ilościową jest m.in. wzrost.

W populacji ludzkiej większość

osobników

grupuje się wokół średniej, z

nielicznymi odchyleniami:

Czynniki środowiskowe wpływające
to m.in. odżywianie i wysiłek fizyczny.

Dziedziczenie

wieloczynnikowe

jakościowe

To najczęstsza przyczyna wad
wrodzonych i niektórych chorób
przewlekłych.

Zmienność tych cech jest skokowa,
gdyż uwidaczniają się one dopiero po
przekroczeniu wartości progowej.

O podatności danej osoby na chorobę

wieloczynnikową decydują czynniki

genetyczne i środowiskowe np.

Cukrzyca- choroba ujawniająca się w

skutek współdziałania czynników

genetycznyczych i niegenetycznych

(nieodpowiednia dieta),po

przekroczeniu wartości progowej.

Kombinacja czynników genetycznych
i środowiskowych sprawia, że
niektóre osobniki przekraczają próg z
jednego stadium genotypowego do
drugiego. Przykładami są cukrzyca i
rak; genotyp dotknięty jest jedynie
ryzykiem, lecz kombinacja wpływu
środowiska i genotypu powoduje
przejście progu od zdrowia do
choroby

Odziedziczalność

Określa jaka część zmienności cechy
ilościowej zależy od wpływu genów, a jaka

od środowiska.

Odziedziczalność mniejsza się w miarę
wzrostu udziału składnika
środowiskowego.
Współczynnik jest liczbowym wskaźnikiem
podobieństwa między potomstwem a
rodzicami.

Choroby uwarunkowane

wieloczynnikowo

Nadciśnienie tętnicze
Miażdżyca
Łuszczyca
Skaza atopowa
Schizofrenia
Choroba Alzheimera
Cukrzyca

insuliozależna

Nowotwory

10% populacji
wysoki %
1-2% populacji
25%
1%
5-10%
3-7% (dorośli)
25%