Definicja etyki

Etyka to dział filozofii zajmujący
się badaniem i tworzeniem
systemów moralnych (moralności)
rozumianych jako systemy
określania tego co jest dobre a co
złe.

Głównymi pojęciami w etyce
biznesowej są:
• sprawiedliwość,
• uczciwość,
• prawda,
• słuszność.

Wniosek 1

Twierdzenie:

Każdy człowiek jest filozofem.

Dowód:

– Każdy człowiek ocenia co jest dobre a co złe.
– Oceny tej dokonuje poprzez swój system

moralny.

– Skoro posiada swój system moralny to uprawia

etykę.

– Skoro uprawia etykę to jest filozofem.

Wniosek 2
Etyka kreuje system moralny

Wniosek 3

Moralność (system moralny) określa co jest dobre

a co złe. Moralność poddaje ocenę zjawisk.

Światopogląd a moralność

System moralny jest wykładnią światopoglądu.

Etyka jest procesem jego wytwarzania.

Główne światopoglądy:
• Teizm i deizm

(systemy zakładające istnienie osobowego
absolutu)

• Ateizm, politeizm i systemy egocentryczne

(systemy bez osobowego absolutu)

• Panteizm

(systemy w których wszechświat jest absolutem)

Etyka dzieli się na trzy działy:

•

etykę opisową,

•

etykę normatywną,

•

metaetykę.

Definicja biznesu – wersja 1

Biznes

#1

to część aktywności

człowieka ukierunkowana na
przynoszenie zysku.

!

Aktywności współczesnego

człowieka

potrzeba kreowania
potrzeba bogacenia się

potrzeby podstawowe,
zabezpieczenie bytu,
pożywienie, odzienie,
ogrzanie

potrzeby „duchowe”,
potrzeba tworzenia,
obcowanie z pięknem,
miłości (dawania)

biznes

#2

Problemy z ustaleniem podmiotu

Problem #1: stopniowanie odczłowieczania biznesu:

1. człowiek przedsiębiorca;
2. przedsięwzięcie człowieka;
3. przedsięwzięcie (już nie wiadomo którego człowieka).

Problem #2: spółka jest podmiotem prawa, osobą

prawną

Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w organizacji (...) z
chwilą wpisu do rejestru staje się spółką z ograniczoną
odpowiedzialnością (...) i uzyskuje osobowość prawną.

Ustawa z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych, artykuł 12.

Podmiot etyki w biznesie

Lemat:

Podmiotem oceny moralnej są
działania osób zarządzających
przedsięwzięciem,
a nie przedsięwzięcia same w sobie.

Trywializując: moralność dotyczy
ludzi.

Spółka

(osoba prawna)

Człowiek

(osoba fizyczna)

Zarząd

Światopogląd

Wola

Styl

życia

Styl

prowadzenia

biznesu

Ocena

Ocena

Wniosek #1

Styl prowadzenia biznesu zależy
całkowicie od ludzi, którzy ten biznes
prowadzą.

!

Osoby zarządzające osobą prawną (spółką,

stowarzyszeniem, funduszem czy fundacją)

odpowiadają moralnie za działania zarządzanych

przez siebie osób prawnych.

Osoby zarządzające to:

Właściciele (inwestorzy);

Zarząd (w rozumieniu KH);

Menadżerowie;

Pracownicy.

Wniosek #2

SKĄD BIORĄ SIĘ NORMY

ETYCZNE?

Normy etyczne rodzą się w nas samych w

procesie socjalizacji, gdy dochodzi do

konfrontacji obranego przez nas

światopoglądu z sądami zewnętrznych

autorytetów moralnych.

Kodeks etyki w działalności

gospodarczej kładzie nacisk na

:

1. Profesjonalizm ich uczestników
2. Równość uczestników obrotu gospodarczego
3. Terminowość i punktualność
4. Przestrzeganie zasad uczciwej konkurencji
5. Dbałość o interes społeczny i dobro wspólne
6. Dobrowolność podejmowanych zobowiązań
7. Jawność prowadzonej działalności
8. Ochrona dobrego imienia własnego firmy
9. Zakaz unikania działalności pozornej
10.Zakaz stosowania środków nacisku
11.Zakaz manipulowania reklamą i informacją

Jak teoria etyki biznesu ma się

do praktyki?

-

czy powinniśmy podejmować określone działania czy nie?

- czy są one dobre i

słuszne, czy też nie?

- jak należy postępować,

by nie stracić etykiety gracza fair play? - czy opłaca

się, czy warto działać etycznie w sferze interesów?

Zalety stosowania Etyki w biznesie

• ETYKA się OPŁACA.



Jej poznanie i stosowanie służy lepszemu

robieniu interesów.



Zdecydowanie szybciej jesteśmy w stanie podjąć
ryzyko współpracy z kontrahentem, który cieszy
się zaufaniem, ze względu na przestrzeganie
ogólnie przyjętych zasad etycznych.



Etyczne postępowanie usprawnia działanie firm
i zmniejsza koszty ewentualnych
konfliktów wynikających z nieprzestrzegania
owych zasad.

ETYKA USPRAWNIA

ZARZĄDZANIE

ETYKA BIZNESU

 rozpatruje problem

odpowiedzialności
pracowniczej i korporacyjnej,

 rozważa zagadnienie

ponoszenia odpowiedzialności
moralnej przez
przedsiębiorstwa oraz przez
jednostki w nich działające,

 ukróca działania niepożądane

w organizacjach,

 jest fundamentem relacji

między biznesowych,

CELE ETYKI BIZNESU

•

podejmowanie decyzji trafnych z perspektywy
organizacji,

•

rozwiązywanie konfliktów etycznych powstałych
w wyniku działania organizacji,

•

pełnienie funkcji systemu nawigacyjnego
nadającego bezpieczny kierunek działaniom
gospodarczym,

•

ustalanie standardów zachowań,

•

umożliwienie odnalezienia wspólnych reguł dla
stron konfliktu,

•

połączenie wymogów organizacyjnych z
poszanowaniem wartości osobowych,

• zapewnienie maksymalnej efektywności poprzez

eliminację możliwości konfliktów w długim okresie
czasu,

• poszerzenie zakresu racjonalności,
• odsłanianie szerszych perspektyw kalkulacji zysków i

strat. Dotyczących nie tylko interesów indywidualnych
pracowników czy firmy, ale, przy analizie zysków i
strat, uwzględnianie również potrzeb interesów
lokalnych, regionalnych a nawet globalnych,

• cel integracyjny, polegający na ustaleniu jednolitych

norm obowiązujących wszystkich działających na
rzecz organizacji.

PRZEDSIĘBIORSTWO POWINNO



dostarczać produkty i usługi wartościowe, dobrej
jakości, solidne wykonane i bezpieczne w użytkowaniu,



oferować produkty zgodnie z narodowymi i
międzynarodowymi standardami, lub w przypadku ich
braku, przeprowadzać stosowne testy bezpieczeństwa,



zapewniać wysoki standard usług serwisowych dla
zapewnienia pełnej satysfakcji klientów,



utrzymywać w tajemnicy zastrzeżone informacje
uzyskane od
klienta,



unikać praktyk, zmierzających do zwiększenia
sprzedaży przez
jakiekolwiek przedsięwzięcia marketingowe niezgodne
z prawem.

PRZEDSIĘBIORSTWO NIE POWINNO

świadomie podawać niepełnych informacji,
wprowadzać w błąd opisów dotyczących
oferowanych usług i produktów,
świadomie ukrywać szkodliwego działania
produktów,
unikać podawania nieprawdziwych,
przesadzonych lub niepełnych informacji w
przedsięwzięciach reklamowych,
pracownicy przedsiębiorstwa nie powinni
dawać klientom pieniędzy ani prezentów, które
mogą być traktowane jako korzyści materialne.

Firma -> Opinia Publiczna

• - Kształtować świadomość społeczną w zakresie etycznego

prowadzenia biznesu.
- Budować relacje społeczne oparte na zaufaniu i
wzajemnym poszanowaniu.
- Dokładać wszelkich starań, aby zadbać o środowisko,
planując własną działalność gospodarczą.
- Przyczyniać się do tworzenia wartości społecznej, poprzez
oddziaływanie w kierunku zrównoważonego rozwoju.
- Publikować tylko kompletne, rzeczowe, prawdziwe,
zrozumiałe, odnoszące się do aktualnych wydarzeń,
informacje dotyczące firmy.
- Szanować zawodową niezależność dziennikarzy i mediów.
Uczciwość i rzetelność -

TAK

!

Kłamstwa i manipulacje –

NIE

!

FIRMA -> FIRMA



prowadzenie polityki marketingowej tak aby nie
umniejszać przy tym innym firmom
(konkurencyjnym)



prowadzenie polityki zgodnej z aktami prawnymi
(do spraw konkurencji)



zakaz tworzenia filmów, reklam, dokumentów,
raportów czy dokumentów prasowych
zestawiających swój produkt z innym (realnym i
konkurencyjnym) produktem



zakaz jakiegokolwiek
publicznego oczerniania
innych firm

 uczciwa polityka kadrowa; zakaz odbierania

pracowników innych firm poprzez złe „zagrywki”
takie jak oczernianie przeciwnej firmy, czy
mówienie nie prawdziwych faktów na jej temat

 nakaz jednoczenia się krajowych firm w celu walki

z kapitałem zagranicznym

 dzielenie się doświadczeniem wielkich firm z tymi

mniejszymi

 zakaz prowadzenia reklam wywyższający produkt

ponad inny (realny)

 zakaz odbierania pomysłów

(marketingowych czy ekonomicznych) innych firm

Firma -> pracownik

Przestrzeganie prawa do stosownego, odpowiednio wysokiego

ekwiwalentu pieniężnego przysługującego za wykonaną pracę

Prawo do zatrudnienia w warunkach bezpiecznych, higienicznych

i godnych

możliwość swobodnego wyboru miejsca pracy
Prawo do płatnego urlopu, do ustawowo wolnych od pracy dni oraz

do innych, określonych odrębnymi przepisami, możliwości wzięcia
dnia wolnego.

Zapoznanie pracownika z zakresem jego obowiązków
Sprawiedliwe i konsekwentne ocenianie pracownika
Obowiązek skutecznego przeciwdziałania lobbingu w miejscu

pracy .

Możliwość dostępu dla każdego pracownika do regulaminu oraz

tekstów obowiązujących w danym miejscu pracy

Firma -> Państwo

• 1.

Firma dołoży wszelkich starań, aby być

wrażliwym społecznie podmiotem gospodarczym,
będzie służyć społeczności poprzez działalność
korzystną dla firmy i społeczności oraz
zapewnianie korzystnych możliwości zatrudnienia i
dobrych warunków pracy.

• 2. Przedsiębiorstwo będzie brało pod uwagę

interesy całego otoczenia, starając się uwzględnić
zarówno interes krajowy, jak i lokalny.

3. Firma powinna wspierać w miarę możliwości

społeczność lokalną. Ewentualne dotacje na
cele charytatywne będą przyznawane w
ramach zasad ustalonych przez właściciela.

4. Działania firmy będą charakteryzować się

pełnym poszanowaniem dla prawa,
realizowanego przez demokratycznie powołane
władze lokalne, regionalne i ogólnokrajowe.

5. Firma nie będzie wspierać działalności

politycznej opartej na krzewieniu nienawiści
uprzedzeń oraz dyskryminacji wobec
określonych grup lub osób.

• 6. Polityka firmy w zakresie wspierania działalności

społecznej i politycznej powinna być jawna.

• 7. Firma nie będzie traktować w sposób szczególnie

uprzywilejowany polityków i przedstawicieli władzy.

• 8. Firma zobowiąże się do przestrzegania

panującego w innych krajach prawa i mieszkającej w
nim społeczności.

• 9. Firma będzie respektować tradycje i kulturę

każdego kraju, w którym działa.

• 10. Firma będzie działać odpowiedzialnie w zakresie

międzynarodowego handlu, zgodnie z uznanymi
przez Polskę porozumieniami.

KODEKS ETYKI FIRMY

 Poszanowanie godności.
 Działanie zgodne z prawem.
 Pełna i rzetelna informacja
 Oferowanie produktu i usług najwyższej jakości.

 Rzeczowa i prawdziwa reklama.
 Uczciwa polityka marketingowa wobec konkurencji.
 Uczciwa polityka kadrowa.
 Zakaz przyjmowania korzyści majątkowych w celu

osiągnięcia prywatnych korzyści.

 Szanowanie niezależności mediów.
 Zrównoważony rozwój.

NIEETYCZNE ZACHOWANIA W BIZNESIE

Zatruwanie środowiska naturalnego.
Nieuczciwa reklama.
Dumping – ustalanie cen towarów poniżej
granicy
opłacalności w celu wyeliminowania z rynku
mniejszych firm.
Ukrywanie dochodów w celu niepłacenia
podatków.
„Kreatywna księgowość”.
Oszukiwanie akcjonariuszy.
Oszukiwanie pracowników.

…

Dyskryminacja kobiet i mniejszości narodowych.

Zwalnianie pracowników bez wcześniejszego
uprzedzenia.

Produkcja wyrobów niebezpiecznych.

Dbanie tylko o wyniki finansowe.

Lobbing (wpływanie przez przedsiębiorców na
tworzenie prawa oraz decyzje władz centralnych
i lokalnych).

Sprzedawanie produktów o obniżonej jakości
jako pełnowartościowych.

Fikcyjne obniżanie cen.

Biznes kontra nieetyczne

zachowanie

• Reklama

– jest rodzajem biznesu, gdzie

nieetyczne działania mogą bardzo mocno
wpłynąć na negatywne skutki działań nawet
najpotężniejszych i ustabilizowanych firm. Jedną
z sytuacji w działaniach reklamowych, gdzie się
zdąża zobaczyć nieetyczne zachowanie, – to jest
zamiana produktów. Reklama określa cechy
produktu, które są określone w umowie, lecz
dostawca może dostarczyć do klienta inny
produkt, przy tym różnice mogą być nieznaczące
i niezauważalne, a koszty poniesione na ich
produkcję mogą się bardzo mocno różnić.

Kłopoty firmy związane z nieetyczn
ym zachowaniem

.

Czasami związany z marketingiem problem etyczny

nie jest tak widocznym jak w sprzedaży wyrobów

tytoniowych i napojów spirytusowych. Rzecz idzie o

nadmiernej zawartości w produktach spożywczych

tłuszczów, innych substancji lub konserwantów,

które są szkodliwe dla zdrowia. Zazwyczaj w danym

przypadku oparciem dla producenta jest to, że

konsumenci są ludźmi dorosłymi i samodzielnie mogą

podjąć decyzję o spożyciu go, po tym jak uzyskają

informację o produkcie. Niestycznym jest również

zbytni nacisk na konsumenta, które może wywierać

sprzedawca lub agent handlowy w celu zmuszenia go

do zakupu produktu. Skutkiem takich działań jest to,

że klient nie kupuje zaproponowanego produktu i

przestaje

ufać

takiej

firmie.

Zazwyczaj,

on

zawiadamia zarząd takiej firmy o tym, że ze strony

ich przedstawiciela był na nim wywierany nacisk.

Wśród wielu innych problemów, które powstają w

firmie wskutek działań nieetycznych, istnieje jeszcze

jeden problem etyczny, związany z marketingiem.

Ujemne strony zachowań nieetycznych

Konsumenci – w przypadku nieuczciwości
dotyczącej ceny lub jakości produktów i
usług zmniejszy się liczba klientów,
przychody i zysk.
Partnerzy handlowi – przy nie
zrealizowaniu obietnic czy warunków
umowy kontrahent zrezygnuje ze
współpracy z niewiarygodną firmą, może
zwrócić się do firm konkurencyjnych

Pracownik – w przypadku zachowań

nieetycznych straci zaufanie do zakładu
pracy, co może spowodować jego odejście z
firmy.

Firmy konkurencyjne – w przypadku

nieetycznego postępowania innego
przedsiębiorstwa (nieuczciwa konkurencja)
mogą:

- wystąpić na drogę prawną,
- wyeliminować taką firmę z rynku w
porozumieniu
z innymi firmami z branży.

…

Dlaczego etyka biznesu jest opłacalna?

Etyka, jej poznanie i stosowanie służy

lepszemu robieniu interesów. Zdecydowanie
szybciej jesteśmy w stanie podjąć ryzyko
współpracy z kontrahentem, który cieszy się
zaufaniem, właśnie ze względu na
przestrzeganie ogólnie przyjętych zasad
etycznych. Etyczne postępowanie usprawnia
więc działanie firm i zmniejsza koszty
ewentualnych konfliktów wynikających z
nieprzestrzegania nowych zasad.

Etyka biznesu

1.Odwołuje się do sumienia

– do godności i

honoru, poczucia własnej wartości i
satysfakcji moralnej a także do dobra
innych ludzi i całego społeczeństwa, do
zasad życzliwości, szacunku dla człowieka,
sprawiedliwości i solidarności.
Przeciwstawia się ona instrumentalnemu
traktowaniu człowieka – pracownika, klienta
jako jedynie środka do osiągania własnego
celu, sukcesu, zysku.

2.Odwołuje się ona do zarówno do interesu

własnego

,

do korzyści jakie przynosi np.

uczciwość, a także

do interesu społecznego,

do potrzeb rozwoju kraju, jako także
czynnika powodzenia w biznesie.
Warunkiem pozyskania niezbędnego
zaufania partnerów oraz klientów jest
elementarna przyzwoitość, solidność i
rzetelność