Karolina Górska

Elżbieta Płonka

Gr.1

METODA TRACONEGO

WOSKU



Nazwa metody traconego wosku pochodzi

stąd, że model woskowy uzupełnienia jest
zatapiany w masie osłaniającej a następnie
wypalany(tracony), aby stworzyć
przestrzeń, która zostaje wypełniona
roztopionym metalem.

Zmiany wymiarów w metodzie
traconego wosku:



Zmiany wymiarów występują na większości

etapów przedstawionej wcześniej metody.



Typowy skurcz dla większości stopów zawiera

się
w przedziale od 1,25 do 2,5%.



Opanowanie zachodzących zmian można

podsumować równaniem:

skurcz wosku + skurcz metalu = ekspansja

wosku + ekspansja wiązania + ekspansja
higroskopijna + ekspansja termiczna

WYKONYWANIE MODELU

WOSKOWEGO

METODA BEZPOŚREDNIA



Model wykonywany jest na zębie w jamie

ustnej pacjenta. Może być wykorzystywany
jedynie do przygotowywania małych
uzupełnień, np. wkładu.



Wosk powinien być dostatecznie ogrzany

aby wykazywał odpowiednie płynięcie oraz
plastyczność pod działaniem ściskania, co
pozwala odtworzyć wszystkie szczegóły
ścian ubytku.



Krótkie ogrzewanie wosku do temperatury
50-52˚C powoduje rozproszenie naprężeń.
Uzyskuje się wosk o odpowiedniej
konsystencji, względnie wolny od naprężeń,
stąd kiedy wzornik jest zdejmowany zęba
ulega minimalnemu odkształceniu.



Ogrzewanie i wyżarzanie wosku najłatwiej i
najskuteczniej przeprowadzić w małym
piecyku dostarczającym suche ciepło.



Wosk może być również ogrzewany w wodzie
o odpowiedniej temperaturze (niezbyt długo).



Oziębienie materiału od temperatury

roboczej do temperatury jamy ustnej
następuje powoli, dlatego należy
uwzględnic wystarczający okres czasu.



Obniżenie temperatury wosku powoduje

skurcz materiału.



Narzędzia przeznaczone do skrawania

wosku powinny być na tyle ogrzane, aby
zmiękczać materiał, ale go nie topić i
uzyskać odpowiednią adaptacje brzeżną i
kontur.



Ogrzany instrument doprowadza porcję

opracowywanego wosku do właściwej
temperatury roboczej, co powoduje, że w
tych obszarach jest indukowane mniejsze
naprężenie.

METODA POŚREDNIA



Metoda jest stosowana do wszystkich

uzupełnień. Używa się metalowej lub
gipsowej repliki preparowanego zęba i
przynajmniej część struktur sąsiadujących.
Kopia ta pozwala na wykonanie modelu
poza jamą ustną pacjenta.



Wzornik może być łatwo zdjęty z repliki

zęba w niższej temperaturze (płynność
wosku jest mniej ważna).



Jeżeli wykonuje się adaptację wosku do

modelu gipsowego lub metalowego to
należy użyć jakiejś formy lubrykantu, który
pozwoli na zdjęcie wzornika z modelu.



Wosk może by zaadaptowany do modelu

albo przez zalanie małą ilością
roztopionego wosku ze szpatułki, albo
metodą ściskania.



Odkształcenie wzornika jest skutkiem

fizycznej natury wosku.



Podczas formowania modelu dochodzi do

powstawania naprężeń, stąd wykonywanie
całkowicie wolnego od tej cechy wzornika
woskowego wydaje się bardzo trudne.

WYKONYWANIE KANAŁÓW

ODLEWNICZYCH



Cel:

zapewnienie przepływu roztopionego

metalu, aby mógł wypełnić pustą przestrzeń
powstałą po wypaleniu modelu woskowego.



Sztyfty odlewnicze po stopieniu utworzą

kanały odlewnicze. Są wykonane z różnych
materiałów, zależnie od rodzaju odlewanego
uzupełnienia:
- z wydrążonego metalu dla małych
wkładów

- wosk w postaci okrągłych pałeczek

(wszystkie, niezależnie od rozmiarów;
złożone odlewy)

- sztyfty plastikowe

Wykorzystanie:



Pojedynczy kanał odlewniczy: większość koron

i wkładów



Konfiguracja kilku kanałów odlewniczych:

mosty i częściowe protezy ruchome



Model kanałów odlewniczych typu „Y”: wkłady

mezjalno-okluzyjno-dystalne.



Sztyft powinien być umieszczony w miejscu
największej masy modelu woskowego, a
punkt kontaktu powinien być rozszerzony.



Kanał odlewniczy powinien być skierowany
ku brzegom wzornika.



Średnica kanału, gęstość stopionego metalu
wpływają na szybkość przepływy metalu do
formy odlewniczej (im większa tym
szybciej).
Mają na to wpływ jeszcze ciśnienie
urządzenia odlewniczego i stopień
eliminacji gazów z formy odlewniczej.



Odpowiednia długość kanału wpływa na
dobrą jakość odlewu.



Model powinien być umieszczony 6 mm od
brzegu pierścienia odlewniczego.



Drugi koniec sztyftu odlewniczego
przymocowujemy do podstawy odlewniczej (z
twardej gumy). Umocowanie to nie powinno
zawierać ostrych kątów.



Po umieszczeniu sztyftów na modelu i
podstawie, wzornik jest gotowy do odlewania.

MASY OSŁANIAJĄCE



Masą osłaniającą określa się materiał

ceramiczny lub inny odpowiedni do
utworzenia formy odlewniczej, w której
może być odlany metal lub stop. Procedura
wykonywania formy odlewniczej jest
opisana jako investing, czyli zatapianie
modelu woskowego w masie osłaniającej, a
następnie jego wytapianie.

ZATAPIANIE MODELU

WOSKOWEGO

W MASIE OSŁANIAJĄCEJ



Zatapianie w masie osłaniającej jest

procesem, w którym model woskowy z
umieszczonymi na nim sztyftami
odlewniczymi zostaje otoczony masą
osłaniającą.

Cechy mas osłaniających:



odporna na działanie ciepła i sił podczas

odlewania,



dopasowana do wzornika, aby odtwarzać

wielkość i szczegóły powierzchni.

Rodzaje mas osłaniających:



łączące za pośrednictwem gipsu,



łączące za pośrednictwem fosforanów.



Podścielacza ceramicznego używamy aby

pokonać boczne ograniczenie wewnątrz
pierścienia, które nie pozwala na ekspansję
boczną potrzebną do bardziej jednolitego
przebiegu ekspansji wiązania i ekspansji
higroskopijnej.



Na powierzchnie wosku nanosi się zwilżający

czynnik powierzchowno czynny, co
minimalizuje powstawanie nieregularności w
odlewie podczas zatapiania.

Techniki zatapiania :



Wyróżniamy dwie techniki zatapiania :

metodę ręczną i metodę próżniową. W oby
przypadkach najpierw miesza się wodę z
proszkiem w misce za pomocą szpatułki w
proporcji podanej przez producenta.



Metoda ręczna: miskę przykrywa się

pokrywą wyposażoną w mieszadło i korbę
do obracania, mieszanie polega na
wykonaniu ok. 100 obrotów. Następnie
powleka się wzornik masą osłaniającą. W
kolejnym etapie zarobiona masa zostaje
wlana do pierścienia odlewniczego.



Metod próżniowa: proszek i woda

mieszane są za pomocą specjalnego
elektrycznego urządzenia próżniowego.
Zarabianie masy trwa ok. 10-15 sekund,
następnie zarobiona masa zostaje wlana do
pierścienia i wokół modelu woskowego
również w warunkach próżni. Zatapiane
próżniowe zapewnia lepszą powierzchnię
odlewu w porównaniu do odlewu
uzyskanego metodą ręczną.

Dziękujemy za

uwagę!