Pobieranie materiału do badania

ogólnego i mikrobiologicznego.

Aseptyka i antyseptyka.

Pobieranie moczu do

badania



Mocz do badania powinien być pobrany w
ilości 10 – 100 ml ze środkowego
strumienia przy pierwszym porannym
oddawaniu moczu.

Cele badania ogólnego

moczu



Określenie barwy, przejrzystości, odczynu
pH, ciężaru właściwego moczu



Wykazanie obecności takich substancji
chemicznych jak białko, cukier, aceton
lub barwniki żółciowe



Ocena osadu moczu, określenie takich
składników upostaciowanych jak: komórki
nabłonka, erytrocyty, leukocyty, bakterie,
składniki mineralne, pasożyty

Wskazania do badania ogólnego

moczu



Badania okresowe



Badania przesiewowe



Stany zapalne nerek i dróg moczowych



Choroby krwi



Ostre i przewlekłe zatrucia



Zaburzenia metaboliczne

Przeciwwskazania do badania

ogólnego moczu



Stany zapalne i ropne okolicy ujścia cewki
moczowej



U kobiet – menstruacja, upławy, stany
zapalne dróg rodnych

Powikłania/zagrożenia podczas

pobierania moczu do badania



Zakażenie próbki moczu – na skutek nie
przestrzegania zasad aseptyki



Zafałszowanie wyniku badań na skutek
niedokładnego podmycia
pacjenta( wykrycie w moczu śluzu,
nabłonka), nieodpowiedniej
diety( spożywanie w nadmiarze cukru,
szczawiu)

Pobieranie moczu do badania

ogólnego u pacjenta leżącego

1.

CZYNNOŚCI PRZYGOTOWAWCZE



PRZYGOTOWANIE PIELĘGNIARKI



Zapoznanie się ze zleceniem lekarza;



Higieniczne mycie rąk;



Założenie rękawiczek jednorazowego użytku.



PRZYGOTOWANIE MATERIAŁU, SPRZĘTU, OTOCZENIA



Przygotowanie zestawu: czysty pojemnik z zakrętką na

mocz; basen, papier toaletowy, miska, dzbanek z ciepłą

wodą, mydło, myjka, rękawiczki jednorazowego użytku,

miska nerkowata, parawan.



Przygotowanie otoczenia: stworzenie warunków

intymności.



PRZYGOTOWANIE PACJENTA



Poinformowanie pacjenta o celu, istocie, przebiegu badania;



Uzyskanie zgody pacjenta na pobranie materiału;



Ustalenie czasu wykonania i zakresu współpracy pacjenta
podczas przygotowania do badania oraz w trakcie jego
trwania;



Poinformowanie ,że przed pobraniem moczu na badanie
ogólne nie należy przez ok..8 – 12 godz. pić ani spożywać
posiłków.

2. CZYNNOŚCI WŁAŚCIWE



Przyniesienie parawanu



Rozebranie pacjenta z dolnej części pidżamy lub bielizny osobistej



Ułożenie pacjenta na basenie z rozstawionymi nogami, zgiętymi w

kolanach, stopami całkowicie podpartymi na podłożu



Zrobienie budki z wierzchniego przykrycia



Podmycie pacjenta zgodnie z zasadami



Osuszenie krocza ręcznikiem



Polecenie ppacjentowi oddania moczu do basenu



W czasie oddawania moczu przez pacjenta podstawienie

pojemnika na mocz i zebranie ok..50-100ml moczu ze srodkowego

strumienia (pacjent nie przerywa oddawania moczu)



Zamknięcie i odstawienie pojemnika na mocz



Osuszenie krocza pacjenta papierem toaletowym



Usunięcie basenu



Założenie pacjentowi dolnej cz.piżamy lub bielizny osobistej.

3. CZYNNOŚCI KOŃCOWE



Uporządkowanie materiału, sprzętu, otoczenia:



Uporządkowanie zestawu po zabiegu



Przeznaczenie sprzętu jednorazowego użytku do utylizacji



Przeznaczenie sprzętu wielorazowego uzytku do dezynfekcji.



Postępowanie z pacjentem:



Poinformowanie o przewidywanym terminie otrzymania wyniku.



Czynności końcowe wyk.przez pielęgniarkę:



Higieniczne mycie rąk



Udokumentowanie wykonania badania



Podpisanie i odesłanie do laboratorium pojemnika z moczem

(natychmiast po pobraniu, jeśli badania nie można wykonac w

ciągu godziny, mocz do bad.ogólnego powinien być

przechowywany w lodówce.

Dobowa zbiórka moczu



Dobowa zbiórka moczu ( DZM ) – polega na zbieraniu każdej porcji
moczu oddanego przez pacjenta do naczynia miareczkowanego przez 24
godziny. Celem jest tu m. in. ocena dobowej ilości wydalanej przez
pacjenta , a także uzyskanie moczu do badań analitycznych, np. na
poziom elektrolitów, końcowych produktów przemiany materii – np. jonów
amonowych kwasu moczowego.
Zasady DZM:
- zaczynamy od pustego pęcherza – po pierwszym moczu oddanym z
nocy.
- zbieramy mocz do naczynia miareczkowanego
- każda porcja oddanego moczu musi być przelana do naczynia
- ilość moczu ma być dokładnie mierzona
- ostatnie oddanie moczu do DZM to godzina 7 dnia następnego – mocz z
nocy
- opisać słój – nazwisko, imię, data i godzina
- słój powinien być przykryty i postawiony w dostępnym miejscu
- chorego należy poinformować o zbiórce moczu i wykonaniu tej czynności
- udokumentować DZM

Wskazania



Stany zapalne nerek



Niewydolność nerek



Cukrzyca



Zaburzenia metaboliczne

Powikłania/zagrożenia



Zewnątrzpochodne zanieczyszczenie
bakteryjne lub chemiczne



Zafałszowanie wyników badań na skutek
niestarannego wymieszania zebranego
moczu przed pobraniem próbki do
badania specjalistycznego

Cele pobierania moczu do

badania mikrobiologicznego



Rozpoznanie infekcji bakteryjnej układu
moczowego



Ustalenie stopnia oporności
wyhodowanego szczepu bakteryjnego na
leki

Wskazania do badania



Podejrzenie lub istnienie zakażenia
układu moczowego



Kontrola po przebytym zakażeniu układu
moczowego



Zapalenie gruczołu krokowego

Powikłania/zagrożenia podczas pobierania

moczu do badania mikrobiologicznego



Zakażenie próbki moczu – na skutek nie
przestrzegania zasad aseptyki



Zafałszowanie wyniku badań na skutek
niedokładnego podmycia
pacjenta( wykrycie w moczu śluzu,
nabłonka)



Fałszywie ujemny wynik badania na
skutek oziębienia moczu, które zmniejszy
możliwość wyhodowania drobnoustrojów

Pobieranie moczu do badania

mikrobiologicznego u pacjenta leżącego

1.

CZYNNOŚCI PRZYGOTOWAWCZE



PRZYGOTOWANIE PIELĘGNIARKI



Zapoznanie się ze zleceniem lekarza;



Higieniczne mycie rąk;



Założenie rękawiczek jednorazowego użytku.



PRZYGOTOWANIE MATERIAŁU, SPRZĘTU, OTOCZENIA



Przygotowanie zestawu: jałowy pojemnik z zakrętką na
mocz; basen, papier toaletowy,preparat antyseptyczny,
jałowe gaziki (dla K-8szt., dla M-4szt), jałowa pęseta,
jałowa miseczka, jałowy roztwór 0,9% NaCl, rękawiczki
jednorazowego użytku, miska nerkowata, parawan.



Przygotowanie otoczenia: stworzenie warunków
intymności.



PRZYGOTOWANIE PACJENTA



Poinformowanie pacjenta o celu, istocie, przebiegu badania;



Uzyskanie zgody pacjenta na pobranie materiału;



Ustalenie czasu wykonania i zakresu współpracy pacjenta
podczas przygotowania do badania oraz w trakcie jego
trwania;

2. CZYNNOŚCI WŁAŚCIWE



Przyniesienie parawanu



Rozebranie pacjenta z dolnej części pidżamy lub bielizny osobistej



Ułożenie pacjenta na basenie z rozstawionymi nogami, zgiętymi w

kolanach, stopami całkowicie podpartymi na podłożu



Zrobienie budki z wierzchniego przykrycia



Postawienie tacy z przyborami do mycia na łóżku



Nalanie preparatu antyseptycznego do jałowej miseczki



Zanurzenie w płynie antyseptycznym jałowych gazików



Umycie ujścia zewnętrznego cewki moczowej gazikami z miseczki za

pomocą jałowej pęsety:



U mężczyzny – zsunięcie napletka lewą ręką, a prawą mycie żołędzi prącia, za

każdym razem zmienianie gazika;



U kobiety – rozchylenie warg sromowych wiekszych lewą ręką, a prawą umycie

warg sromowych wiekszych, mniejszych i ujscia cewki moczowej.



Spłukanie mytej okolicy jałowym roztworem 0,9% NaCl



Polecenie p



pacjentowi oddania moczu do basenu



W czasie oddawania moczu przez pacjenta podstawienie pojemnika na

mocz i zebranie ok.10ml moczu ze środkowego strumienia (pacjent nie

przerywa oddawania moczu)



Zamknięcie i odstawienie pojemnika na mocz



Osuszenie krocza pacjenta papierem toaletowym



Usunięcie basenu



Założenie pacjentowi dolnej cz.piżamy lub bielizny osobistej.

3. CZYNNOŚCI KOŃCOWE



Uporządkowanie materiału, sprzętu, otoczenia:



Uporządkowanie zestawu po zabiegu



Przeznaczenie sprzętu jednorazowego użytku do utylizacji



Przeznaczenie sprzętu wielorazowego uzytku do dezynfekcji.



Postępowanie z pacjentem:



Poinformowanie o przewidywanym terminie otrzymania wyniku.



Czynności końcowe wyk.przez pielęgniarkę:



Higieniczne mycie rąk



Udokumentowanie wykonania badania



Podpisanie i odesłanie do laboratorium pojemnika z moczem

(natychmiast po pobraniu, a najpóźniej do 2 godz.).

Pobieranie kału do badań



Próbka kału składa się z :

- resztek składników pokarmowych
- wody
- złuszczonych nabłonków
- Niewykorzystanych enzymów i soków

trawiennych

- śluzu
- mikroflory jelitowej
- wirusów

Cele pobierania kału do badania

Badanie ogólne

ocena konsystencji, zabarwienia, woni, wyglądu,

nieprawidłowych domieszek

Badania bakteriologiczne

wykrycie czynnika etiologicznego powodującego zakażenie

przewodu pokarmowego oraz ocena wyników leczenia

Badanie wirusologiczne

wykrycie czynnika etiologicznego powodującego zakażenie

przewodu pokarmowego

Badanie parazytologiczne

ocena obecności pasożytów przewodu pokarmowego

Badanie kału na krew utajoną

stwierdzenie krwawienia z przewodu pokarmowego

Wskazania

-Badania okresowe na nosicielstwo bakterii

chorobotwórczych,

-Choroby zakaźne jelit,

-Ostre i przewlekłe choroby, w przebiegu, których występuje

biegunka,

-Choroby pasożytnicze przewodu pokarmowego,

-Choroby trzustki,

-Zaburzenia wchłaniania pokarmu z jelit,

-Choroby przebiegające z uszkodzeniem błony śluzowej

przewodu pokarmowego.

Przeciwwskazania

-Krwawienie z żylaków odbytu

-W przypadku kobiet - menstruacja

Powikłania/zagrożenia

-Nieprzestrzeganie zasad aseptyki może

spowodować fałszywie dodatni wynik
badania bakteriologicznego,

-Nieprawidłowy transport próbki kału, np.

wysuszenie pobranego stolca może
spowodować fałszywie ujemny wynik
badania bakteriologicznego.

Pobieranie kału do badań

STRUKTURA CZYNNOŚCI

Czynności przygotowawcze



Przygotowanie pielęgniarki:

- zapoznanie się z zaleceniem lekarskim
- higieniczne mycie rąk
- założenie rękawiczek jednorazowego użytku,

maski na usta



Przygotowanie otoczenia:

- dobre oświetlenie
- stworzenie warunków intymności



Przygotowanie sprzętu:

- jałowy, jednorazowy pojemnik na próbkę kału z łopatką

- papier toaletowy

- rękawiczki jednorazowego użytku
- maska na usta

- ewentualnie przybory do podmycia

* w przypadku kobiet – 2 baseny

* w przypadku mężczyzn – basen i kaczka.



Przygotowanie pacjenta:

- Poinformowanie pacjenta o celu przebiegu badania.
- Uzyskanie zgody pacjenta na wykonanie badania.

- Poinstruowanie o możliwości i sposobie samodzielnego

pobrania próbki kału do badania oraz o zasadach, jakich

trzeba przestrzegać, pobierając próbkę.

Czynności właściwe

- Ocena stanu pacjenta

- Ułożenie pacjenta na basenie – pacjent oddaje mocz

- Osuszenie krocza papierem toaletowym

- Usunięcie basenu/kaczki

- Podłożenie pod pośladki pacjenta basenu jałowego – pacjent oddaje

stolec

- Wysunięcie basenu spod pośladków pacjenta

- Rozpakowanie jałowe pojemnika na kał – wyjęcie jałowo łopatki z

pojemnika

- Przeniesienie łopatki bezpośrednio nad basen i pobranie próbki kału

- Umieszczenie łopatki w pojemniku i szczelne jego zamknięcie

(pamiętając, aby nie dotykać wewnętrznej strony pojemnika i

pokrywki)

- W zależności od oceny podmycie pacjenta, bądź podanie papieru

toaletowego.

Czynności końcowe



Uporządkowanie sprzętu, materiału, otoczenia

- Uporządkowanie sprzętu po zabiegu
- Przeznaczenie sprzętu jednorazowego użytku do

utylizacji
- Przeznaczenie sprzętu wielorazowego użytku do

dezynfekcji i sterylizacji.



Postępowanie z pacjentem

- Poinformowanie pacjenta o przewidywanym

terminie otrzymania wyniku badania.

Czynności końcowe wykonywane przez

pielęgniarkę:

- Podpisanie pojemnika z próbką kału
- Higieniczne mycie rąk
- Udokumentowanie wykonania badania
- Dostarczenie materiału do laboratorium
do 2 godzin od chwili oddania stolca. W
przypadku transportu trwającego dłużej
niż 2-3 godzin, próbkę należy umieścić na
odpowiednio dobranym podłożu
transportowym.

Badanie ogólne kału



Pacjentowi zaleca się, aby na 3 dni przed
badaniem nie przyjmował zmieniających
wygląd stolca. Do tego typu badania
wymagane jest użycie czystego, suchego
basenu do pozyskania stolca, natomiast
po badaniu wystarczy jego standardowa
dezynfekcja.

Badanie kału na krew

utajoną



Przez 3 dni przed padaniem pacjent powinien

stosować dietę bezmięsną, wykluczając

potrawy zawierające krew, jarzyny zielone oraz

rzepę i chrzan. Nie powinien otrzymywać leków

zawierających żelazo, brom , magnez, gdyż

wszystkie te składniki dają wynik dodatni,

niezależnie od krwawienia w przewodzie

pokarmowym. Dieta pacjenta powinna być

bogata w błonnik i inne substancje

nieprzyswajalne.



Do badania należy przesłać kał kilkakrotnie z

różnych wypróżnień.

Plwocina



wykrztuszana wydzielina dróg
oddechowych pochodząca z oskrzeli,
krtani i nosa. Zawierają śluz, komórki i
ewentualne składniki patologiczne (na
przykład krew, bakterie, wydzielinę
ropną). Plwocina nie zawiera śliny
pochodzącej z jamy ustnej.

Cele pobierania

1. Badanie ogólne
- ocena dobowej ilości, barwy, gęstości, domieszek,
obecności pasożytów, sposób układania się w
naczyniu
2. Badanie bakteriologiczne
- określenie rodzajów drobnoustrojów zawartych w
plwocinie
- ustalenie antybiogramu)
3. Badanie cytologiczne
- ocena jakościowa i ilościowa składu komórkowego
4. Badanie na obecność prątków gruźlicy

Wskazania



podejrzenie o gruźlicę płuc



zapalenie górnych i dolnych dróg
oddechowych



ropień płuc



rozstrzeń oskrzeli



rak płuca

Przeciwwskazania

-chory wycieńczony osłabiony
- chory nieprzytomny
- stany ropne o obrębie jamy ustnej i gardła

Powikłania/zagrożenia

- przeniesienie drobnoustrojów, np. z jamy
ustnej, gardła na pobieraną plwocinę,
powodujące zafałszowanie wyniku badania
przez namnożenie innych bakterii niż te,
które wywołują proces chorobowy
- nieprzestrzeganie zasad aseptyki dające
fałszywy wynik fałszywie dodatni
- zakrztuszenie plwociną

Zasady pobierania

1.Plwociny należy zbierać z dala od innych osób
2. U pacjentów, którzy odkrztuszają niewiele plwociny można
pobudzić jej produkcję poprzez oklepywanie klatki piersiowej, drenaż
ułożeniowy i nawadnianie
3. Jeżeli pacjentowi nie udaje się wykrztusić plwociny pomimo
wysiłku należy wykonać inhalacje 10% roztworem NaCl w aerozolu
ogrzanym do 50 st. C
4. Można przeprowadzać inhalacje z preparatami upłynniającymi
wydzielinę oskrzelową tj. Flegamina, Acetylocysteina i inne.
5. Dla celów badania cytologicznego materiał może być dostarczony
do laboratorium w zamkniętym pojemniku zawierającym 50-60%
alkohol etylowy w ilości co najmniej równej pobranej wydzielinie
6. Pojemnik z plwociną w czasie jej zbierania (gdy trwa ono cały
dzień) należy przechowywać szczelnie zamknięty w temperaturze
pokojowej

Struktura czynności

Czynności przygotowawcze

A.

Przygotowanie pielęgniarki:

1.

Zapoznanie się z zleceniem lekarskim.

2.

Higieniczne umycie rąk.

3.

Założenie rękawiczek jednorazowego
użytku, okularów ochronnych i maski

B. Przygotowanie materiału, sprzętu otoczenia:

1.

Przygotowanie zestawu: jałowy pojemnik
jednorazowego użytku lub jałowy, wielorazowy
pojemnik z ciemnego szkła o szerokim otworze,
płatki ligniny, przegotowana woda w kubku,
rękawiczki jednorazowego użytku, jednorazowa
maska na usta, okulary ochronne, miska
nerkowata.

2.

Przygotowanie otoczenia – stworzenie warunków
intymności, zadbanie o właściwą wilgotność
powietrza w pomieszczeniu.

C. Przygotowanie pacjenta:

1.

Poinformowanie pacjenta o celu, istocie i przebiegu zabiegu.

2.

Uzyskanie zgody pacjenta na pobranie materiału do badania.

3.

Uzgodnienie z pacjentem sposobu i czasu wykonania
zabiegu.

4.

Poinformowanie pacjenta o:

o

Pobraniu plwociny rano po przebudzeniu;

o

Przestrzegania podstawowych zasad aseptyki;

o

Konieczności usunięcia protezy zębowej przed badaniem;

o

Konieczności ułożenia płasko rąk i lekko uciśnięcia rany
pooperacyjnej w czasie odkrztuszania u chorego po zabiegu
operacyjnym;

o

Sposobie odkrztuszania plwociny z głębokich odcinków płuc, z
użyciem przepony i tłoczni brzusznej, przed odkrztuszeniem
pacjent powinien wykonać głęboki oddech.

Czynności właściwe:

1.

Ułożenie pacjenta w dogodnej pozycji – najlepiej siedzącej.

2.

Umycie zębów.

3.

Przepłukanie jamy ustnej przegotowaną wodą.

4.

Osuszenie ust ligniną.

5.

Odkrztuszenie przez pacjenta plwociny do przygotowanego
pojemnika (po wykonaniu 2-3 głębokich oddechów).

6.

Obserwowanie pacjentów podczas badania.

7.

Natychmiastowe zamknięcie pojemnika, do którego została
odkrztuszona plwocina (niedotykanie brzegów i
wewnętrznej powierzchni zakrętki).

8.

Podanie pacjentowi wody do opłukania jamy ustnej.

9.

Osuszenie ust pacjenta lignina.

Czynności końcowe:

A.

Uporządkowanie materiału, sprzętu otoczenia:

1.

Uporządkowanie sprzętu po zabiegu.

2.

Przeznaczenie sprzętu jednorazowego użytku do
utylizacji.

3.

Przeznaczenie sprzętu wielorazowego użtyku do
dezynfekcji.

B. Postępowanie z pacjentem:
1. Poinformowanie o przewidywanym terminie
otrzymania wyniku.

C. Czynności końcowe wykonywane przez
pielęgniarkę:

1. Podpisanie pojemnika z plwociną.
2. Higieniczne umycie rąk.
3. Udokumentowanie wykonania badania.
Dostarczenie materiału do laboratorium do 2 h od
pobrania, jeżeli jest to niemożliwe, można przechować go
w lodówce-nie dłużej niż kilka godzin (opóźnienie w
wysłaniu próbki do laboratorium jest czynnikiem
zaburzającym interpretacje wyniku). Przed wysłaniem
próbki plwociny do laboratorium należy ocenić i opisać jej
wygląd makroskopowy.

Wymazy



materiałem pobieranym do badania
poprzez wykonywanie wymazów jest
wydzielina gruczołów błony śluzowej, np.
gardła, nosa, odbytu.

Cele pobierania wymazów

1. Badanie bakteriologiczne
- określenie rodzajów wyhodowanych z wymazu
drobnoustrojów
- ustalenie antybiogramu
2. Badanie cytologiczne
- ocena jakościowa i ilościowa składu komórkowego
3. Badanie wirusologiczne
- określenie rodzajów wirusów zawartych w wymazie
4. Badanie parazytologiczne
- określenie rodzajów pasożytów zawartych
w wymazie.

Wymaz z gardła

Wskazania do pobierania wymazu z gardła:

1.

Zakażenia:



Górnych dróg oddechowych,



Przebiegające z wysypką,



Przebiegające z objawami ze strony OUN ( zapalenie mózgu,
opon mózgowo-rdzeniowych),



Przebiegające z zajęciem układu chłonnego,



Przebiegające z objawami ze strony układu sercowo-
naczyniowego,



Przebiegające z objawami ze strony układu pokarmowego,



Wewnątrzmaciczne płodu,



Okołoporodowe,



Występujące u osób poddanych leczeniu immunosupresyjnemu.

2. Stany zapalne i ropne błon śluzowych gardła.

Przeciwwskazania

:



Silny odruch wymiotny

Powikłania/zagrożenia w czasie pobierania
wymazu z gardła:



Nieprzestrzeganie zasad aseptyki dające
wynik fałszywie dodatni



Mechaniczne uszkodzenia śluzówki gardła



Sprowokowanie wymiotów

Struktura czynności

I.

Czynności przygotowawcze:

A.

Przygotowanie pielęgniarki:

1.

Zapoznanie się z zleceniem lekarskim

2.

Higieniczne umycie rąk

3.

Założenie maski na usta

4.

Założenie rękawiczek jednorazowego
użytku

B. Przygotowanie materiału, sprzętu, otoczenia:

1.

Przygotowanie sprzętu: jałowy kwacz (tzw. wymazówka)
w zestawie transportowym (+ probówka z podłożem)
lub w jałowej probówce bez podłoża, rękawiczki
jednorazowego użytku, jednorazowa maska na usta,
szpatułki, 0,9% NaCl, miska nerkowata, szklanka
przegotowanej wody do przepłukania ust.

2.

Przygotowanie otoczenia

C. Przygotowanie Pacjenta:

3.

Poinformowanie pacjenta o calu i przebiegu badania,

4.

Uzyskanie zgody pacjenta,

5.

Poinformowanie pacjenta że przed pobraniem wymazu
można umyć zęby; wymaz należy pobrać przed
posiłkiem (ryzyko zanieczyszczenia próbki bakteriami
pochodzącymi ze spożywanego pokarmu.

II. Czynności właściwe:

1.

Ułożenie pacjenta w zależności od jego możliwości,
najwygodniej; w pozycji siedzącej, z podparciem głowy,
którą kierujemy do źródła światła. Poproszenie o
przepłukanie jamy ustnej przegotowaną wodą.

2.

Rozpakowanie jałowe zestawu do pobrania wymazu –
wyjęcie jałowego kwacza z probówki.

3.

Zwilżenie kwacza jałowym roztworem 0,9% NaCl (jeśli
wymaz pobierany jest za pomocą zestawu bez podłoża
transportowego).

4.

Przeniesienie kwacza bezpośrednio nad miejsce
pobrania wymazu (w tym czasie nie należy mówić,
kichać, kaszleć).

5.

Pacjent szeroko otwiera usta ( jeśli jest to dla niego
trudne można użyć szczękorozwieracza).

6.

Unieruchomienie języka, przez podtrzymywanie
szpatułką.

7. Pobieranie wymazu ze zmienionych
zapalnie lub pokrytych wydzieliną okolic
tylnej ściany gardła, podniebienia lub
migdałków, mocno naciskając kwacz lub
wykonując nim ruch obrotowy; z krypt
migdałkowych pobranie próbki poprzez
ostrożne wkręcanie końca kwacza w głąb.
Podczas pobierania wymazu z gardła należy
unikać dotykania kwaczem zdrowo
wyglądających śluzówek, języka, języczka i
śliny.
8. Wycofanie kwacza z pola widzenia.
9. Umieszczenie kwacza w jałowej probówce
i szczelne jej zamknięcie.



Czynności końcowe:

A.

Uporządkowanie materiału, sprzętu,
otoczenia:

1. Uporządkowanie sprzętu po zabiegu.
2. Przeznaczenie sprzętu jednorazowego
użytku do utylizacji.
3. Przeznaczenie sprzętu wielorazowego
użytku do dezynfekcji.

B. Postępowanie z pacjentem:

1.

Poinformowanie pacjenta o
przewidywanym terminie otrzymania
wyniku badania.

C. Czynności końcowe wykonywane przez
pielęgniarkę:

1.

Podpisanie probówki ( na skierowaniu na
badania należy umieścić informację o
zażywanych przez pacjenta lekach, przede
wszystkim antybiotykach), zamknięcie w
naczyniu transportowym i przekazanie
materiału do laboratorium w ciągu 2h od
chwili pobrania wymazu; w przeciwnym
wypadku należy użyć podłoża transportowego
np. Cary-Blaria. Przechowywać w temp.
Pokojowej.

2.

Higieniczne umycie rąk.

3.

Udokumentowanie wykonania badania.

Wymaz z odbytu

Wskazania do pobierania wymazu z odbytu:

1.

Zakażenia



Przebiegające z objawami ze strony układu pokarmowego,



Dolnych i górnych dróg oddechowych,



Przebiegające z wysypką,



Przebiegające z objawami ze strony OUN

2.

Zatrucie jadem kiełbasianym u niemowląt (botulizm).

3.

Ustalenie tożsamości nosiciela wydalającego drobnoustroje
chorób zakaźnych przewodu pokarmowego.

4.

Niemożność pobrania do badań próbki kału.

Powikłania/zagrozenia wymazu z odbytu:



Nieprzestrzeganie zasad aseptyki dajace wynik fałszywie
dodatni.



Mechaniczne uszkodzenie śluzówki odbytu.

Struktura czynności

I.

Czynności przygotowawcze:

A.

Przygotowanie pielęgniarki:

1. Zapoznanie się ze zleceniem lekarskim.

2.

Higieniczne umycie rąk.

3.

Założenie rękawiczek jednorazowego uztyku.

B.

Przygotowanie materiału, sprzętu otoczenia:

1.

Przygotowanie sprzętu: jałowy kwacz (tzw. wymazówka)
w zestawie transportowym (probówka z podłożem) lub w
jałowej probówce bez podłoża, rękawiczki
jednorazowego użytku, maska na usta jednorazowego
użytku, 0,9% NaCl, miska nerkowata.

2.

Przygotowanie otoczenia-dobre oświetlenie, zapewnienie
warunków intymności.

C.

Przygotowanie pacjenta:

1.

Poinformowanie pacjenta o celu i
przebiegu badania.

2.

Uzyskanie zgody pacjenta na wykonanie
badania.

3.

Poinformowanie, że w przypadku pobrania
wymazu z odbytu na obecność owsików
pacjent nie powinien wcześniej się
podmywać, w innych przypadkach
powinien się umyć przed badaniem.



Czynności właściwe:

1.

Ułożenie pacjenta w możliwie najwygodniejszej pozycji
do badania: na boku z kończynami dolnymi przygiętymi
do tułowia lub w pozycji kolanowo-łokciowej bądź
ustawienie pacjenta w pozycji skłonu do przodu.

2.

Założenie maski na usta.

3.

Rozpakowanie jałowe zestawu do pobrania wymazu-
wyjęcie jałowo kwacza z probówki.

4.

Przeniesienie kwacza bezpośrednio na miejsce
pobrania wymazu ( w tym czasie nie należy mówić, nie
kichać, nie kaszleć), zachęcanie pacjenta do powolnego
i miarowego oddychania oraz rozluźnienia mięśni
odbytu z ewentualnym parciem na stolec:

a.

Wymaz z odbytu w kierunku badania bakteriologicznego:



Rozchylenie (lewa ręką) fałdów pośladkowych pacjenta,



Wprowadzenie (prawą ręką) kwacza poza zwieracz odbytu
( u dorosłych na głębokość ok. 4-5cm., u dzieci mniej w
zależności od wieku),



Pobranie wymazu poprzez wykonanie ruchów obrotowych
lub zbierających (jeśli to możliwe na wymazówce powinien
być widoczny ślad kału).

b.

Wymaz z odbytu w kierunku badania parazytologicznego:



Posługiwanie się metodą wycieru według NIH Halla-
wytarcie okolic odbytu ruchami obrotowymi, zwilżonym
wodą celofanem nawiniętym na szklana pałeczkę.



Posługiwanie się metodą Grahama-użycie przezroczystego
przylepca celofanowego szerokości 2-2,5 cm., długości 5-7
cm, który strona klejącą nakłada się na okolice odbytu i
po jej otarciu nakleja się na szkiełko podstawowe.

6.

Wycofanie kwacza z pola pobrania.

7.

Umieszczenie kwacza w jałowej probówce i
szczelne jej zamknięcie.

III. Czynności końcowe –

są takie same jak w

przypadku wymazu z gardła
W przypadku podejrzenia Czerwonki badany
materiał musi być dostarczony do
laboratorium na podłożu transportowym.

Aseptyka



Niedopuszczanie do zakażenia lub

zanieczyszczenia drobnoustrojami rany,

miejsca, materiału narzędzi lub sprzętu.



W postępowaniu aseptycznym zmierza się do

zapobieżenia wtargnięciu lub zwalczeniu

drobnoustrojów patogennych dla organizmu

gospodarza dzięki posługiwaniu się przez

personel materiałami i narzędziami

wyjałowionymi.



Jako aseptyczny można określić także proces

przebiegający w środowisku wolnym od

zarazków, a także odbywający się w warunkach

przestrzegania zasad aseptyki

Antyseptyka



To ogół zasad postępowania mającego
doprowadzić do osiągnięcia stanu
względnej jałowości w obrębie
określonych części ciała, Np. Na skórze
rąk lub w zakażonej ranie, by zmniejszyć
ryzyko przeniesienia do ustroju czynników
chorobotwórczych z zewnątrz organizmu.
W tym celu wykorzystuje się różne środki.

Dezynfekcja



To proces, w którego wyniku zostają zniszczone
formy wegetatywne drobnoustrojów za pomocą
metod fizycznych, chemicznych lub
biologicznych.



Dezynfekcja, jako proces inaktywowana
mikroorganizmów znajdujących się na
nieożywionych powierzchniach, jest prowadzona
w celu zapobieżenia wystąpieniu zakażeń,
często egzogenny wywołanych florą
przejściową, nabywaną od innych chorych,
personelu szpitalnego, sprzętu medycznego lub
pochodzących ze środowiska

Środki do dezynfekcji



Skóry, ran i błon śluzowych np:



Betadine



Octenisept



Skinsept Mucosa



Skóry i rąk np:



AHD 2000 spray



Skinsept Pur

Sterylizacja



Proces, w wyniku którego zostają
zniszczone wszystkie chorobotwórcze
czynniki biologiczne oraz ich formy
przetrwalnikowe przez zastosowanie
czynników fizycznych i chemicznych.



Sterylizacja medyczna jest praktycznym
procesem biobójczym, który eliminuje
drobnoustroje na jałowej powierzchni z
prawdopodobieństwem błędu
1:1000000000.