Podstawy prawne

zarządzania kryzysowego.

Mariusz Dec i Szymon Bazydło

Podstawy prawne zarządzania

kryzysowego.

Mariusz Dec i Szymon Bazydło

Podstawą do sprawnego działania
zarządzania kryzysowego są odpowiednie
regulacje prawne, gdzie głównym takim
dokumentem jest ustawa o zarządzaniu
kryzysowym.
W Polsce ustawa z 26 kwietnia 2007 roku,
a w jej skład wchodzi trzydzieści pięć
artykułów. Została następnie poprawiona w
2010 roku, ale liczba artykułów nie uległa
zmianie.

Treść ustawy to wszelkie regulacje

prawne, które dotyczą zarządzania w
momencie, kiedy nastąpi sytuacja
kryzysowa lub też sytuacja ciężka.

Wskazuje także na

organy, które są

zobowiązane do działania i wykonywania
powierzonych im zadań zgodnymi z zasadami
zarządzania kryzysowego oraz również dotyka
sprawy finansowania tych organów.

W treści ustawy znajdziemy również

wyjaśnienie poszczególnych pojęć, które są
używane w stosunku do całej tematyki, a więc
na przykład wyjaśnienie pojęcia: sytuacja
kryzysów.

Oprócz tego znajdziemy tam

również

sposoby na rozwiązywanie i

planowanie rozwiązania sytuacji kryzysowej.

Aktami dopełniającymi systemowe podstawy
zarządzania kryzysowego są ustawy
wprowadzające stany nadzwyczajne, którymi
są:

•Ustawa z dnia 21 czerwca 2002 r.

o stanie

wyjątkowym.

•Ustawa z dnia 29 sierpnia 2002 r.

o stanie

wojennym oraz o kompetencjach
Naczelnego Dowódcy Sił Zbrojnych i
zasadach jego podległości konstytucyjnym
organom Rzeczypospolitej Polskiej.

•Ustawa z dnia 18 kwietnia 2002 r.

o stanie

klęski żywiołowej.

Zadania organów administracji rządowej i
samorządowej, realizowane w ramach zarządzania
kryzysowego, zostały zawarte również w :
• Ustawa z dnia 23 stycznia 2009 r

. o wojewodzie i

administracji rządowej w województwie.

• Ustawa z dnia 5 czerwca 1998 r.

o samorządzie

województwa.

• Ustawa z dnia 8 marca 1990 r.

o samorządzie

gminnym.

• Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 20 lutego
2003 r.

w sprawie szczegółowych zasad udziału

pododdziałów i oddziałów Sił Zbrojnych
Rzeczypospolitej Polskiej w zapobieganiu skutkom
klęski żywiołowej lub ich usuwaniu.

• Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 8 listopada
2002 r.

w sprawie wymagań, jakim powinien

odpowiadać plan postępowania na wypadek zagrożenia
życia lub zdrowia ludzkiego, mienia oraz środowiska
naturalnego.

• Rozporządzenie R.M. z dnia 30 kwietnia 2010 r.

w

sprawie Narodowego Programu Ochrony Infrastruktury
Krytycznej.

• Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30
kwietnia 2010 r.

w sprawie planów ochrony

infrastruktury krytycznej

.

• Zarządzenie Nr 86 Premiera z dnia 14 sierpnia
2008 r.

w sprawie organizacji i trybu pracy

Rządowego Zespołu Zarządzania Kryzysowego.

• Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30
kwietnia 2010 r.

w sprawie Raportu o zagrożeniach

bezpieczeństwa narodowego.

• Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 15 grudnia
2009 r.

w sprawie określenia organów administracji

rządowej, które utworzą centra zarządzania
kryzysowego,raz sposobu ich funkcjonowania.

• Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia
10 lipca 2008 r.

w sprawie organizacji i trybu

działania Rządowego Centrum Bezpieczeństwa.

W przygotowaniu jest również projekt Ustawy o ochronie
ludności, którego zakres obejmuje m.in.:

zasady

organizacji działań, informowania, ostrzegania i
alarmowania,organy właściwe w zakresie ochrony
ludności, a także prawa, obowiązki i zasady edukacji dla
bezpieczeństwa oraz reguły finansowania.

W Polsce regulacje w zakresie zarządzania kryzysowego
są dostosowywane do wymagań Unii Europejskiej.
Wśród nich największy wpływ na polskie ustawodawstwo
w tym obszarze mają takie akty prawne, jak:
• Traktat ustanawiający Konstytucję dla Europy 16
grudnia 2004.
• Dyrektywa Rady Europy z 24 czerwca 1982 r.

o

zagrożeniach
wypadkami spowodowanymi działalnością przemysłu.

• Dyrektywa Rady Europy z 9 grudnia 1996 r.

o kontroli

zagrożeń poważnymi wypadkami.

• Decyzja Rady Europy z dnia 29 lipca 1991 r.

w

sprawie europejskiego, alarmowego numeru
telefonu.

• Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia
23 października 2007 r.

w sprawie oceny ryzyka

powodziowego i zarządzania nim.

• Dyrektywa z dnia 8 grudnia 2008 r.

w sprawie

rozpoznawania i wyznaczania europejskiej
infrastruktury krytycznej oraz oceny potrzeb w
zakresie poprawy jej ochrony.

• Decyzja Rady z dnia 23 czerwca 2008 r.

w sprawie

usprawnienia współpracy pomiędzy specjalnymi
jednostkami interwencyjnymi państw członkowskich
Unii Europejskiej w sytuacjach kryzysowych.

• Decyzja ramowa Rady z dnia 13 czerwca 2002 r.

w

sprawie zwalczania terroryzmu.

• Konwencja Rady Europy

o zapobieganiu terroryzmowi

,

sporządzona w Warszawiednia 16 maja 2005 r.
• Konwencja

o ochronie fizycznej materiałów jądrowych

wraz z załącznikami I i II, otwarta do podpisu w Wiedniu
i w Nowym Jorku w dniu 3 marca 1980 r.
• Międzynarodowa konwencja

o zwalczaniu aktów

terroryzmu jądrowego

, przyjęta przez Zgromadzenie

Ogólne Narodów Zjednoczonych 13 kwietnia 2005 r.
Ze względu na dynamikę kategorii zagrożenie i
bezpieczeństwo konieczne jest stałe monitorowanie
adekwatności powyższych aktów prawnych do
aktualnych
zagrożeń, a w przypadku wystąpienia niezgodności – ich
modyfikacja.Tym samym stwarza to potrzebę ciągłej
kontroli zmian w przepisach prawnych przez osoby
zajmujące się zarządzaniem kryzysowym.

Ustawa z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji

określa

podstawowe zadania Policji, które są realizowane
również w sytuacji zaistnienia stanów nadzwyczajnych
w państwie, do zadań tych należą:

1) Ochrona życia i zdrowia ludzi oraz mienia przed
bezprawnymi zamachami naruszającymi te dobra,
2) ochrona bezpieczeństwa i porządku publicznego, w
tym zapewnienie spokoju w miejscach publicznych oraz
w środkach publicznego transportu i komunikacji
publicznej, w ruchu drogowym i na wodach
przeznaczonych do powszechnego
Korzystania,
3) inicjowanie i organizowanie działań mających na celu
zapobieganie popełnianiu przestępstw i wykroczeń oraz
zjawiskom kryminogennym i współdziałanie w tym
zakresie z organami państwowymi, samorządowymi i
organizacjami społecznymi,

4) wykrywanie przestępstw i wykroczeń oraz ściganie
ich sprawców,
5) nadzór nad straSami gminnymi (miejskimi) oraz
nad

specjalistycznymi

uzbrojonymi

formacjami

ochronnymi w zakresie określonym w odrębnych
przepisach,
6) kontrola przestrzegania przepisów porządkowych i
administracyjnych związanych
z działalnością publiczną lub obowiązujących w
miejscach publicznych,
7) współdziałanie z policjami innych państw oraz ich
organizacjami międzynarodowymi
na podstawie umów i porozumień międzynarodowych
oraz odrębnych przepisów,
8) gromadzenie, przetwarzanie i przekazywanie
informacji kryminalnych

Straż Graniczna jest podmiotem
wykonawczym w systemie zarządzania
kryzysowego i stanowi główną instytucję
zapobiegającą w momencie wystąpienia
masowej nielegalnej migracji jako sytuacji
kryzysowej, ale także może udzielać
wsparcia innym służbą w minimalizacji
skutków zdarzenia zaistniałego. Straż
Graniczna posiada plany zarządzania
kryzysowego, które funkcjonują na poziomie
Komendy Głównej SG oraz oddziałów SG.
Komendant Główny SG został zobowiązany
do stworzenia planu zarządzania
kryzysowego, który zawiera elementy
określone w ustawie o zarządzaniu
kryzysowym oraz zakres właściwości
rzeczowej SG.

W Komendzie Głównej SG został stworzony również

Zespół Zarządzania Kryzysowego, w którego skład

wchodzą osoby zaangażowane w proces

tworzeniaprocedur i planu. Plan zarządzania

kryzysowego powinien być również skonsultowany z

Dyrektorem Rządowego Centrum Bezpieczeństwa.

Zgodnie ustawą z dnia 18 lipca 2001 r. „Prawo
wodne” podstawą planistyczną ochrony
przeciwpowodziowej są studia ochrony
przeciwpowodziowej określające granice
obszarów bezpośredniego zagrożenia
powodzią, które zawierają:
•Granice zasięgu wód powodziowych o danym
prawdopodobieństwie występowania
•Kierunki ochrony przed powodzią
•Obszary wymagające ochrony przed
zalaniem (gospodarcze, społeczne, kulturowe)
•Obszary służące przepuszczaniu wód
powodziowych •Obszary potencjalnego
zagrożenia powodzią

Ustawa z 18 lipca 2001 r. – Prawo wodne
(t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 145) stanowi,

że

ochrona przed powodzią jest zadaniem
organów administracji rządowej i
samorządowej. Równocześnie mówiąc o
ochronie ludzi i mienia przed powodzią,
podkreśla się m.in. rolę zagospodarowania
przestrzennego, ochrony i odtwarzania
systemów naturalnej i sztucznej retencji
wód czy systemu ostrzegania przed
żywiołem. Ochrona ta jest w
kompetencjach wielu instytucji.

Dyrektywy 2007/60/WE Parlamentu Europejskiego i
Rady

w sprawie oceny ryzyka powodziowego i

zarządzania nim

(DYREKTYWA POWODZIOWA)

Celem Dyrektywy Powodziowej jest

zmniejszenie

ryzyka powodzi, czyli zmniejszenie
prawdopodobieństwa i/lub wystąpienia strat
powodziowych poprzez wprowadzenie mechanizmów
zarządzania tym ryzykiem.

Plany zarządzania ryzykiem powodziowym (22
grudnia 2015 r.)

Określają cele zarządzania ryzykiem powodziowym
dla obszarów zagrożonych – aspekt zapobiegania,
ochrony, przygotowania, prognozowanie powodzi i
systemy wczesnego ostrzegania oraz obejmują
środki służące osiągnięciu celów.

Dzękujemy za uwagę