MODELE
ORGANIZACJI

Prezentacja wykonana przez:
Alicję Piwońską
Kamila Zarzeckiego
Łukasza Samagalskiego

CZYM JEST ORGANIZACJA?

Organizacja „to pewien rodzaj całości ze

względu na stosunek do niej jej własnych

elementów, mianowicie taka całość, której

wszystkie składniki współprzyczyniają się do

powodzenia całości” [T. Kotarbiński, Traktat o

dobrej robocie, Ossolineum, Wrocław 1958, s.

75].



Organizacja w znaczeniu rzeczowym rozumiana
jest jako „rezultat procesu organizowania,
charakteryzujący się określonym składem całości
oraz powiązaniami między elementami tej całości”
[Ibidem].



Organizacja w znaczeniu czynnościowym
„rozumiana jest jako splot działań mających
charakter oddziaływania na całość lub jej części,
którego celem jest uzyskanie takiego rodzaju
stosunków części do części i złożonej z nich całości,
aby te części przyczyniały się do powodzenia
całości. Jest to usiłowanie ukształtowania związków
między elementami całości w taki sposób, aby
uzyskać przewagę zależności konstruktywnych nad
destruktywnymi” [Rutka R. za J. Zieleniewskim (w:)
A. Czermiński, M. Czerska, B. Nogalski, R. Rutka,
Organizacja i Zarządzanie, Wyd. UG, Gdańsk 1994,
s. 57].

CZYM SĄ MODELE ORGANIZACJI?



Modele organizacji to procedury i schematy,
które
upraszczają złożone sytuacje i cele wyznaczane
przez kierownictwo przedsiębiorstwa.
Zastosowanie danego modelu w organizacji
prowadzi do łatwiejszej interpretacji danego
celu i sprawniejszego funkcjonowania
przedsiębiorstwa.



Przedsiębiorstwa stosują różne modele
organizacyjne, które są najbardziej dopasowane
do ich działalności. Modele organizacji możemy
podzielić na modele organizacji przedsiębiorstw
i modele organizacji instytucjonalnych.

METAFORY ORGANIZACJI

Organizacje są złożonymi i pełnymi

paradoksów zjawiskami, które

można rozumieć na wiele różnych

sposobów [G. Morgan]

Jó

ze

f P

u

ch

a

ls

k

i,

Po

d

st

a

w

y

N

a

u

k

i o

O

rg

a

n

iz

a

cji

, W

ro

cła

w

2

0

0

8

, s

tr.

3

3

ALTERNATYWNE MODELE

ORGANIZACJI



Model neoklasyczny - przedsiębiorstwo musi samodzielnie
funkcjonować w życiu gospodarczym w taki sposób, żeby nie
zbankrutować. Cechy: maksymalizacja zysku, systematyczna kontrola
relacji między efektami a nakładami, poszukiwanie metod optymalizacji,
konsekwentne dążenie do stosowania zasady gospodarności, często
zapominają o wewnętrznej strukturze rzeczowej przedsiębiorstwa.



Model menedżerski - właściciel nie jest w stanie objąć majątku, który
jest jego własnością, więc najmuje kadrę, ludzi do pomocy. Odnosi się to
do wielkich korporacji. Cechy: następuje tu oddzielenie własności od
zarządzania, ograniczenie maksymalizacji zysku na rzecz maksymalizacji
udziału przedsiębiorstwa w rynku i na rzecz maksymalizacji korzyści
najemnych menedżerów.



Model behawiorystyczny - przedsiębiorstwo podejmuje decyzje w
warunkach złożoności i niepewności środowiska działania. Taki rodzaj
przedsiębiorstwa nie jest zawsze nastawiony na optymalne rozwiązanie,
wystarczy działanie zadowalające. Ważny jest poziom aspiracji kadry
kierowniczej, poziom osiągnięć i poziom nacisku, rozpiętość pomiędzy
poziomem aspiracji a poziomem osiągnięć (najlepsza jest sytuacja, w
której aspiracje są nieco większe od osiągnięć).

ALTERNATYWNE MODELE

ORGANIZACJI



Model przedsiębiorstwa, które koncentruje uwagę na
mechanizmie alokacji zasobów - wyróżniamy dwa
mechanizmy: mechanizm zewnętrzny (rynkowy) - dotyczy
wszystkiego, co reguluje rynek; mechanizm wewnętrzny
(nierynkowy) - wynika z systemu podejmowania decyzji przez
kadry. Mechanizm wewnętrzny nie może być sprzeczny z
mechanizmem zewnętrznym, musi się do niego dopasować.



Model agencji - opiera się na analizie relacji pomiędzy
pryncypałem (agent) a współpracownikami i ich wzajemnych
zachowaniach (np. relacje wierzyciele - dłużnicy, właściciel -
dzierżawca, kierownik - pracownicy, itp.). Wynik tych relacji
jest wynikiem dwóch zmiennych: starania agenta i zmienna
losowa. Wady polegają na tym, że występuje asymetria
informacji (agent jest zazwyczaj lepiej poinformowany od
współpracowników). Działanie tego modelu jest zależne od
relacji interesu własnego agenta, interesu tych, którzy
świadczą usługi i tych, którzy korzystają.

MODEL ORGANIZACJI 7S

h

ttp

://

ja

n

e

k

.a

e

.k

ra

ko

w

.p

l/~

za

ja

ca

/a

rt

y

k

u

ly

M

Q

/7

's

_p

l.g

if

MODEL ORGANIZACJI 7S
ATOSA I PASCALE’A

„TWARDE S”



Strategia (Strategy) – koncepcja funkcjonowania organizacji w
dłuższym okresie, zawierająca zoperacjonalizowane główne cele,
sposoby działania i reguły zachowania się



Systemy (Systems) – formalne procedury określające zasady i sposoby
działania dotyczące głównie standardowych problemów zarządzania



Struktura (Structure) – zbiór formalnych relacji (powiązań) pomiędzy
realnie istniejącymi składnikami organizacji tj. ludźmi i aparaturą
działania

„MIĘKKIE S”



Wartości (Shared Values) – ideały i normy zachowań uznawane za
obowiązujące w danej organizacji i w dłuższym okresie



Style (Style) – kierownicze zachowania się w stosunku do podwładnych



Pracownicy (Staff) – ludzie uczestniczący w organizacji, sprawcy
działań, kluczowy element organizacji



Kwalifikacje (Skills) – umiejętności całej organizacji i poszczególnych jej
członków w zakresie realizowania określonych zadań

MODEL ORGANIZACJI WEDŁUG
LEAVITTA

MODEL ORGANIZACJI WEDŁUG
LEAVITTA



W 1965 roku H.J. Leavitt sformułował model
organizacji, który nazywany jest również "diamentem
Leavitta". Zakłada on, że organizacja jest złożonym
uporządkowanym systemem zbudowanym z czterech
elementów: zadań, techniki, struktury i ludzi.
Elementy te można również pogrupować ze względu
na ich społeczny i techniczny wymiar. Między tymi
czynnikami zachodzą wzajemne relacje. Leavitt
zauważył, że są one wszystkie ze sobą powiązane i
oddziaływują między sobą. Zmiana jednego z
elementów systemu prowadzi do zmiany pozostałych
trzech. Konsekwencją takiego rozumienia organizacji
jest potrzeba uwzględnienia oddziaływania
planowanej zmiany na każdy z tych czterech
elementów.

ELEMENTY ORGANIZACJI WG
LEAVITT’A



Zadania i cele - zbiór działań jakie muszą być zrealizowane
ze względu na przyjęte cele organizacji w określonym
przedziale czasu. Jest to misja i wizja organizacji, cele, środki i
metody, hierarchie celów.



Technika (technologia) - obejmuje sposoby i metody
produkcji, dystrybucji i podejmowania decyzji w procesie
realizacji celów, stanowiących kombinację umiejętności i
wiedzy (know-how).



Struktura - określa relacje i stosunki pomiędzy
poszczególnymi elementami podsystemu. Może to
być podział pracy, procedury,
regulaminy, hierarchia, schemat organizacyjny.



Ludzie - uczestnicy organizacji czyli pracownicy, członkowie
grup, kadra zarządzająca i współpracownicy razem z ich całą
wiedzą, zdolnościami, wartościami, zainteresowaniami,
potencjałem fizycznym, systemem wartości. Do kategorii tej
zalicza się też stosunki międzyludzkie.

SCHEMAT „KOŁA DEMINGA”

źr

ó

d

ło

w

ła

sn

e

MODEL W. E. DEMINGA



Walter Andrew Shewhart (1891-1967)
który opracował przełomową technikę
zapewnienia jakości. Używamy jej do dzisiaj,
są one fundamentem wszystkich pozostałych
narzędzi
i technik zarządzania i zapewnienia jakości.
Jest to Cykl Shewharta, znany bardziej jako
cykl PDCA.
Wynalazek Shewharta został upowszechniony
przez W. Edwarda Deminga.



Koło Deminga jest koncepcją z zakresu zarządzania
jakością, zwaną inaczej cyklem poprawy, cyklem
PDCA (z ang. plan, do, check, act). Zawiera
chronologicznie uporządkowane działania, które są
typowe dla układu sterowania ze sprzężeniem
zwrotnym. Działania te dotyczą jakości
procesów technologicznych oraz produktów i
przebiegają w następującej kolejności:



Planuj (plan) to proces, który ma zapewnić
przygotowanie dokumentacji dla spełnienia założeń
wymiernie określonych celów przedsięwzięcia 



Wykonaj (do) to realizacja zaplanowanych w
procesie czynności i zbierania potrzebnych informacji
o jego przebiegu



Sprawdź (check) to kontrola wyników wykonania
zadań w porównaniu z planem



Działaj (act) to realizacja udoskonalonego
przedsięwzięcia i wprowadzenie wżycie działań
korygujących.

MODEL
F.KASTA I J.E.ROSENZWEIGA



Alternatywnym modelem jest model pięcioelementowym,
przedstawiającym organizację jako całość składającą się z pięciu
podsystemów. Systemowy model organizacji, opracowany na
podstawie koncepcji Kasta i Rosenzweiga przedstawia organizacje
jako całość wyodrębnioną.
Organizacje, podobnie jak inne systemy, mają zdolność do
przystosowania się do otoczenia.
Podsystem zarządzania obejmuje wszystkie stosunki i oddziaływania
zapewniające:

a) Monitorowanie i analizę sytuacji w otoczeniu
b) Wyznaczanie i modyfikowania celów i zadań
c) Ustalanie kierunków trwałego rozwoju (budowanie strategii)
d) Wytyczanie kierunków bieżących zadań
e) Dokonywanie wyboru techniki i technologii
f) Określanie wewnętrznej struktury
g) Tworzenie systemu kierowania ludźmi i motywacji
h) Kontrolowanie procesów transformacji
i) Ocenianie efektywności organizacji

MODELE INSTYTUCJONALNE



Model hierarchiczny



Model sieciowy

Sprecyzowana hierarchia pozwala ustalić

strategię

przetrwania i rozwoju na swoim stanowisku. 

h

tt

p

://

3

.b

p

.b

lo

g

sp

o

t.c

o

m

/_

V

1

F

6

8

i_

iM

N

w

/T

P

W

4

cn

N

C

FlI

/A

A

A

A

A

A

A

A

A

Y

g

/N

u

T

0

V

-

fB

T

d

g

/s

1

6

0

0

/ry

s1

.jp

g

SCHEMAT MODELU
HIERARCHICZNEGO

MODEL HIERARCHICZNY

Ten model hierarchię, aby uzyskać porządek działania.
Powoduje to powstanie wielu szczebli w strukturze
organizacyjnej. Na szczycie znajduje się kierownik,
odpowiedzialny za całość pracy, natomiast pod nim są
kierownicy niższych szczebli. Przełożony jest
uprawniony do wyznaczania zadań podwładnym.
Stanowiska wykonawcze i kierownicze są powiązane.
Budowa struktury organizacji w tym modelu może
przyjmować zasadę:



jednoosobowego kierownictwa: jedno stanowisko
kierownicze



ustalania racjonalnych granic nadzoru: kierownikowi
przypisujemy właściwą rozpiętość kierowania

MODEL SIECIOWY



W tym modelu następuje rozproszenie organizacji i
powstanie "struktury sieciowej". Tradycyjne bariery
hierarchiczne, przestrzenno-czasowe, ograniczenia
wynikające z położenia geograficznego
znikają. Każdy ze współpracowników jest
odpowiedzialny za swoje zadanie, a cały projekt jest
tworzony w oparciu o współpracę wszystkich
uczestników projektu. Najistotniejszym zasobem
staje się wiedza pracowników, gdyż wartościowe
jest dobro powszechne. Ten model organizacji
polega na realizacji zadań. Jest również możliwość
połączenia modelu hierarchicznego z modelem
sieciowym.

h

tt

p

://

1

.b

p

.b

lo

g

sp

o

t.c

o

m

/_

V

1

F

6

8

i_

iM

N

w

/T

P

W

4

k

U

x

Q

x

h

I/A

A

A

A

A

A

A

A

A

Y

k

/M

lP

g

2

R

o

q

9

U

o

/s

1

6

0

0

/ry

s_

2

.jp

g

PODSUMOWANIE



Istnieje wiele modeli organizacji
wykorzystywanych przez przedsiębiorstwa.



W zależności od branży i wielkości
przedsiębiorstwa wybierają istniejące,
sprawdzone modele lub tworzą własne,
dopasowane do swoich potrzeb.