Manipulacja w mediach

Manipulacja

• To kształtowanie lub przekształcanie

poglądów i postaw ludzi, dokonywane
poza ich świadomością.

• Celowe i skryte działanie, przez które

narzuca się jednostce lub grupie ludzi
fałszywy obraz pewnej
rzeczywistości.

Propaganda

• Szczególna forma manipulacji która

kreuje obraz polityka, wykorzystując
elementy perswazji, wizualne i
czynniki emocjonalne. Wykorzystuje
informacje fragmentarycznie i
niepełne.

Selekcja

„Selekcja staje się techniką
propagandy, gdy w sposób stronniczy
pociąga za sobą eliminowanie treści
niewygodnych dla dysponentów.
Informacje wyselekcjonowane i
odpowiednio nagłośnione służą do
skompromitowania przeciwnika”
„stosowanie tej techniki ułatwia fakt,
że sama selekcja jest naczelna metodą
pracy podstawowych mediach
masowych”

Abp. A. Lepa

Fakt

• To co jest, dzieje się lub się zdarzyło,

jest utrwalone, istnieje nieodwołalnie.

• To, co nie jest kwestią interpretacji,

punktu widzenia, co jest oczywiste,
bezdyskusyjne, co mówi samo za
siebie.

• „Niezafałszowany, maksymalnie

bliski rzeczywistości obraz zjawisk”

• M. Karwat „Sztuka manipulacji politycznej”

Faktoid

Faktoid – „stwierdzenie faktu, które nie
jest poparte materiałem dowodowym,
zwykle dlatego, że fakt ten jest
nieprawdziwy, albo że materiału
dowodowego na poparcie tego
stwierdzenia nie można uzyskać.

A.Pratkanis, E. Aronson „Wiek propagandy”

Informacja obiektywna

• Prawdziwość
• Rzeczowość
• Pełność i istotność
• Bezstronność:

• Oddzielenie informacji od komentarza
• Bez interpretacji i wartościowania
• Wolna od przesądów, uprzedzeń, postaw

Dezinformacja

• Działanie mające na celu odwrócenie

uwagi widza od kierunku i miejsca
wydarzeń, które chcemy przemilczeć

• Wprowadzanie w błąd poprzez

dostarczanie fałszywych danych

• Wynajdowanie efektownych formuł,

które mają za zadanie zasłonić
prawdę

Wstępna selekcja informacji

• Prostota
• Zaskoczenie
• Intensywność
• Personalizacja
• Negatywizm
• Aktualność
• Ciągłość
• Odniesienie do elit

Tworzenie wiadomości

• Jakie aspekty wydarzenia pokazać a

jakie ominąć

• W jakim kontekście je przedstawić
• Jaką rangę im nadać:

• Wiadomość dnia czy marginalizacja?
• Ile miejsca mu poświęcić?
• Ocenić: pozytywnie, negatywnie, neutralnie?

Jak powstaje news?

• Gatekeeping – filtrowanie informacji
• Framing (ramowanie) – wpisywanie

informacji w gotowy schemat, który
posłużyć ma jako klucz do interpretacji,
wybieranie jednych aspektów – pomijanie
innych

• Agenda – setting – porządek dnia.

Hierarchia ważności przekazów medialnych
ustalana przez dziennikarzy.

• Angle – sposób relacjonowania wydarzeń

przesycony atrakcyjnymi dla mediów
wartościami

Framing

• Słodycze
• Kwaśny
• Cukier
• Gorzki
• Dobry
• Smak
• Zęby
• Miły
• Miód
• Napój
• Czekolada
• Serce ciastko
• Jeść

Słodki

• Afera
• Pieniądze
• Śledczy
• Przeciek
• Prokurator
• Świadkowie
• Konspiracja
• Śledczy
• Więzienie
• Plan
• Łapówka
• Kontakty
• miliarder

Winny

6 październik 2008

Polsat – 24min

TVN – 24 min

TVP1 – 21 min

Proces autorów stanu

wojennego

Kryzys wokół PZPN Kryzys wokół PZPN

Kryzys wokół PZPN

Kryzys światowy

Kryzys światowy

Mammografia kobiet

Nobel w medycynie

Plan ratunkowy EU

Porody Polek w

Niemczech

Wolszczan

kandydatem na Nobla

Premier odwiedza

stoczniowców

Nobel w medycynie

Znany transplantolog

w Polsce

Nobel w medycynie

Problemy polskich

stoczni

Precedensowy wyrok

w Gliwicach

Proces autorów stanu

wojennego

Przykłady

• „Nikogo nie torturujemy. Po prostu

stosujemy specjalny zestaw procedur”

• „Cheney postrzelił Whittingtona”
• „W. nieźle oberwał”
• „Ostatecznie to ja jestem tym facetem,

który pociągnął za spust strzelby, a ta
wystrzeliła kulę, która trafiła Harrego”

• „Usłyszał spłoszonego ptaka, odwrócił

się, pociągnął za spust i zobaczył, że
jego przyjaciel jest ranny”

J. Bush