Rodzina

współczes

na

James Samuel Coleman- ogłosił, że

współczesna rodzina niszczeje, jest coraz
mniej skuteczna. Stwierdził także, że
należałoby ją czymś zastąpić. Rodzina
współcześnie nie spełnia swoich funkcji
należycie przede wszystkim nie wychowując
należycie swoich dzieci. Rodzice są
zabiegani i zajęci swoją pracą oraz sobą.
Bardzo często dochodzi pomiędzy nimi do
kłótni a także rozwodów.

Kryzys rodziny

W książce pt.”Haven in a Heartless” opisał
rodzinę w świecie
późnego kapitalizmu. Pod koniec lat 70-tych
stwierdził, że tzw. przystań rodzinna znika ze
względu na działania kapitalizmu. Ta metafora
pasowała do zmian rodziny nie tylko w krajach
kapitalistycznych,

ale także do rodzin w krajach socjalistycznych.
Kapitalizm odcisną złe piętno na rodzinach,

gdyby nie to, rodzina miałaby szansę na bycie
schronieniem , swego rodzaju idyllą dla swoich
członków.

Christopher Lasch o rodzinie:

Ir

la

nd

ia

1

97

0

Irl

an

di

a

20

00

Hi

sz

pa

ni

a

19

70

Hi

sz

pa

ni

a

20

00

Po

rtu

ga

lia

1

97

0

Po

rtu

ga

lia

2

00

0

0

0,5

1

1,5

2

2,5

3

3,5

Dzietność kobiet w wybranych
krajach

Szwecja

Dania

Finlandia

Norwegia

0

0,5

1

1,5

2

2,5

3

Rok 1970
Rok 2000

Dzietność w krajach
skandynawskich

Zmniejszona dzietność kobiet nie wynika z

tego, że kobiety w obecnych czasach nie chcą
mieć dzieci lecz z faktu, że każda kobieta rodzi
ich mniej. Dzieje się tak, ponieważ kobiety
postanowiły iść do pracy, a to powoduje, że
odkładają decyzję o dziecku na później.

Z czego wynika zmniejszona
dzietność kobiet?

Rok 1960

Rok 1980

84%

45%

Ankiety wśród Amerykanów…

Na popularności traci przede wszystkim rola matki.

Podział ról ze względu na płeć -
porównanie

Lata 60 XX wieku

Rok 1988

42%

15%

Czy wszystkie pary powinny
mieć dzieci?

Podział ten polegał na tym, że kobieta zajmowała się domem i dziećmi.
Mężczyzna zaś zajmował się zarabianiem na utrzymanie rodziny.



Kryzys dotyka małżeństwa zmniejszając ich
trwałość.

Dzieci żyjące w pełnej rodzinie

Dzieci żyjące z obydwojgiem rodzicow, którzy nie byli wcześniej rozwiedzeni

0%

50% 100%

1960 rok
1990 rok

0

100

200

300

400

500

600

1960 rok
1987 rok
1998 rok

USA – odsetek małżeństw
rozwodzących się

Fin

la

nd

ia

W

ie

lka

B

ry

ta

ni

a

W

ęg

ry

Ro

sja

Po

lsk

a

0

100

200

300

400

500

600

700

na 1000 zawartych małżeństw

na 1000 zawartych

małżeństw

Rok 1998- rozwody



Praca zawodowa



Rosnące wykształcenie kobiet

Główne czynniki rozpadu
małżeństwa:

Kobiety, które podejmują

pracę zawodową często w
dzisiejszych czasach pracują
intensywnie i nie są w stanie
opiekować się więcej niż jednym
dzieckiem. Uważają także, że
dzieci utrudniają im robienie
kariery zawodowej co
diametralnie wpływa na liczbę
potomstwa jakie kobiety
postanawiają wydać na świat,
dlatego kobiety rodzą dzisiaj
przeważnie jedno dziecko. Drugie
dziecko pojawia się później,
najczęściej w odstępie czterech
lub pięciu lat o ile małżeństwo
przetrwa.

Liczba samotnych kobiet zwiększa się.

Powodem jest planowanie swojej przyszłości
a także decydują się na wyższe studia.

Na zachodzie w latach 1960-2000 liczba

studiujących kobiet podwoiła się.

Samotne kobiety

W Japonii kobiety stronią od zostania tzw. sengyoshufu ,

czyli zamkniętą kurą domową. Pomiędzy 1994 a 2000
rokiem liczba wolnych kobiet w wieku 25-29 lat wynosiła
54% (wcześniej wynosiła 40%), zaś liczba trzydziestolatek
wzrosła z 14% na 27%.

Sengyoshufu

Rok 1960

Rok 1970

Rok 1980

Rok 1990

0

5

10

15

20

25

Wiek

Wiek

Przeciętny wiek
zamążpójścia :

Dla kobiet małżeństwo już nie widnieje jako
obowiązek i społeczna norma. W socjologii
nazywa się to zjawisko „deinstytucjonalizacją
małżeństwa”. Termin ten oznacza, że
małżeństwo jest dziś związkiem
woluntarystycznym, a nie obowiązkowym.
Dorośli mogą je zawrzeć a także rozwiązać
kiedy im się podoba. Małżeństwo przestaje
być zabezpieczone ścisłymi normami i
prawem trwałości instytucją społeczną.

Małżeństwo w oczach
kobiet

Pary Kohabitacyjne to pary, które nigdy

nie zawierają formalnego związku
małżeńskiego. Rośnie liczba takich par.

Pary kohabitujące

Rok 1960

Rok 1990

439 tyś.

2856 tyś.



Interpretacja funkcjonalistyczna (David Popeone)-głównym problemem
jest familiocentryzm. Stawia on rodzinę nuklearną w centrum społeczeństwa.
W ramach fundamentalizmu familio centrycznego sądzi się, że niszczona jest
rodzina nuklearna odpowiadająca za wychowywanie dzieci, dostarczanie
wsparcia emocjonalnego i poczucia wspólnoty. Przyczyną upadku rodziny są:
przyczyny demograficzne, przyczyny instytucjonalne, przyczyny kulturowe.



Interpretacja liberalna (Judith Stacey) – zakłada, że ten kryzys to tylko
zmiana. Liberałowie krytykują konserwatystów twierdząc, że nie mają racji.
Zdaniem liberałów nie ma mowy o powrocie do świata, w którym kobieta nie
pracuje ponieważ nasza kultura uważa samorealizację jako nieodłączne
prawo każdego człowieka.



Interpretacja konserwatywna- mówi, że mamy do czynienia z kryzysem w
rodzinie. Kryzys ten nazywają nawet upadkiem rodziny. Uważają oni, że
jedynym ratunkiem na ten upadek to naprawienie wszystkiego i powrócenie
do wcześniejszych wartości rodziny. Zdaniem konserwatystów istnieje
związek przyczynowo-skutkowy ponieważ słabną wartości moralne, czego
efektem jest załamanie rodziny, a co za tym idzie nieobecność ojca w życiu
dzieci, które prowadzi do ich przestępczości, narkotyzowania się oraz biedy.
Pomoc państwa wobec matek samotnie wychowującym dzieci powoduje, że
ludziom zaczyna podobać się taki model życia.

Typy interpretacji rodziny



Trwałość małżeństwa jest najważniejsza i
powinniśmy do niej dążyć



Rodzenie dzieci powinno odbywać się jedynie
w małżeństwie



Każde dziecko ma prawo do ojca



Należy wprowadzić limit pracy obojga
rodziców do 60 godzin tygodniowo

Cztero punktowy program, który organizacje
konserwatywne chcą wprowadzić za zachodzie.

Uważają, że macierzyństwo jest przekleństwem dla kobiety,
a wszelkie formy małżeństwa są swego rodzaju więzieniem.
. Feminizm liberalny uważają, że bezwolne, podległe
własnym mężom i dzieciom żony, które starają się jedynie
o ciepły posiłek i czystość w domu to „coś przerażającego”
Feminizm liberalny uważa , że kryzys rodziny to proces
dochodzenia do pełnego uwolnienia osobistych wyborów w
zakresie życia prywatnego i zarazem odchodzenia od
tradycyjnej patriarchalnej opresji związanej z koniecznością
bycia żoną i matką lub koniecznością zawierania
formalnego małżeństwa. Oznacza to, że liberalna koncepcja
feministyczna jest najbliższa temu, co o przemianach
rodziny sądzą socjologowie.

Feministki i feminiści o
macierzyństwie i małżeństwie:



Brak skutecznej i przemyślanej polityki państw
względem rodziny w szczególności tej, w której są małe
dzieci. Występują tu pewne braki tj.: brak wsparcia
ubezpieczeniowego, medycznego, brak pomocnych
pielęgniarek rodzinnych



Kobiety i mężczyźni są zmuszeni do walki o swoje
rodziny ze światem, przede wszystkim ekonomicznym,
który w obecnych czasach jest antyrodzinny i
antyrodzicielski

Cowan twierdzi, że rozwód nie jest gorszym szokiem
dla dziecka od przewlekłej męki w patologicznej,
niekochającej się skłóconej rodzinie.

Przyczyny i konsekwencje
kryzysu rodziny wg. Cowana



Pierwszy trend przebiega od
homogeniczności do różnorodności, od
stabilności do zmiany. Występuje rozkwit
wielu form rodzin: homoseksualne, złożone i
rekonstruowane rodziny przyjacielskie



Drugi trend to przejście od męskiej
dominacji do rozmontowanego patriarchatu

Trendy przemian instytucjonalnych
życia rodzinnego na Zachodzie.

Laszlo A. Vascovis nie dostrzega żadnych przeobrażeń
w rodzinie. Jego definicja rodziny mówi o tym, że pod
pojęciem rodziny określa się niemal każdą strukturę w
jaką uwikłani są dziś kobieta i mężczyzna. Dla niego
normalna rodzina to formalne małżeństwo ale także
konkubinat krótkoterminowa relacja między kobietą a
mężczyzną, monogamia seryjna lub dozgonne
partnerstwo a nawet ludzie żyjący samotnie ponieważ
prędzej czy później staną się częścią jakiegoś związku.
Rozwód dla Vascovisa to tylko wstęp do następnego
małżeństwa. Decyzja o nieposiadaniu dzieci to jedynie
odkładanie rodzicielstwa na późniejszy okres.

Laszlo A. Vascovis

Dopatrują się przyczyn chaosu w procesie
indywidualizacji czyli procesu, w którego ramach ludzie
przestali definiować siebie i swoje rodziny w
odniesieniu do grupy, a zaczęli je definiować w
odniesieniu do siebie samych, swoich potrzeb i ambicji.
Sugerują oni, że jedną z cech nowej ery w stosunkach
intymnych jest kolizja interesów pomiędzy miłością,
rodziną i osobistą wolnością. W rezultacie mamy dziś
styczność z normalnym chaosem miłości. W efekcie
normalnego chaosu miłości rodzina wcale nie zanika,
lecz zmienia swój kształt. Powstaje na naszych oczach
rodzina negocjowana, obieralna oraz rodzina
zmultiplikowana

Ulrich Beck i Elizabeth Beck-Gernsheim

Jean Claude Kaufmann

twierdzi, że zamiast rodziny mamy dziś pary. Para
jest to dwoje ludzi, którzy mają jedną wspólną
pralkę a nie dwie. Gdy rodzina ulega
dezorganizacji, dezorganizuje się także według
wielu polityków całe życie społeczne. Rodzina
jako układanka przeżywa w naszej kulturze na
przestrzeni lat, zmiany kondycji i formy.

Bernadette Bawin-
Legros

zauważyła, że pod koniec lat 70 XX wieku z rodziny chciało się uciekać, była
ona spostrzegana jako siedlisko opresji, przemocy, zniewolenia kobiet, dzieci i
młodych dorosłych. Dziś młodzi ludzie wcale nie chcą uciekać. Jest wręcz
przeciwnie, starają się zostawać w domu rodzinnym jak najdłużej ponieważ
młodzi świetnie się czują, traktując swoich rodziców jako najlepszych przyjaciół.
Paradoksalnie właśnie to zjawisko może służyć jako wskaźnik tego, iż młodzi
ludzie nie mają ochoty na opuszczanie domowych pieleszy. Silna rodzina wcale
nie oznacza silnego państwa.

1.

Indywidualizacja w zakresie punktów odniesienia-
ludzie zaczęli definiować siebie i swoje rodziny w
odniesieniu do siebie , swoich potrzeb i ambicji.

2.

Prywatyzacja w zakresie norm- ingerencja w życie
rodzinne czy uczuciowe jest uznawanie za wtrącanie
się najgorsze z możliwych. Jedynym akceptowalnym
powodem do ingerowania w życie rodziny państwa lub
instytucji społecznych jest podejrzenie pedofilii,
kazirodztwa lub przemocy rodzinnej w ostrej formie.

3.

Pluralizacja w zakresie modeli życia- pojawianie się
wielu dostępnych i możliwych do realizowania modeli
związku i rodziny co jest bezpośrednią konsekwencją
indywidualizacji i prywatyzacji.

Trzy wielkie transformacje w
kulturze euroamerykańskiej:

1.

Wewnętrzna globalizacja- pracy, ekonomii, osobistych
doświadczeń i biografii. Wszystko staje się
ponadnarodowe, połączone ze sobą i powiązane w
jednej sieci. Oznacza to, że innowacje kulturowe
niekoniecznie muszą się pojawiać w atlantyckim
centrum. Mogą pojawić się gdziekolwiek.

2.

Indywidualizacja- tradycyjne więzi społeczne, relacje i
systemy wierzeń dziś tracą swoje znaczenie.

3.

Ekonomia ryzyka- rynek przynosi dziś ludziom
niepewność, brak poczucia stabilizacji oraz ryzyko.

4.

Zatarcie nowoczesnego podziału na naturę i kulturę-
głównie w technologii medycznej, w dziedzinie
genetyki i technik reprodukcyjnych

Cztery główne cechy drugiej
nowoczesności:

Rodzina dzisiaj jest postmoralistyczna w tym sensie, że
zdominowała ją logika autonomii jednostki. Dzieci
pojawiają się w rodzinie nie po to aby spłacić dług
społeczności , która się w ten sposób fizycznie
odtwarza, lecz aby zaspokoić potrzebę kochania kogoś.
Zdaniem Bernadette Bawin- Legros, nastąpił nowy
porządek sentymentalny, który bierze się z trzech
procesów separacji. Dodatkowo uległy zmianie
standardy moralne oraz granice między prywatnym i
publicznym. Związek nie opiera się już na
uwarunkowaniach ekonomicznych czy obowiązkach
wobec dzieci, lecz na miłości i pragnieniu szczęścia we
dwoje.

Nowy porządek
sentymentalny

Miłość według

socjologów

Eva Ilouz

Zauważa, że miłość wydaje się
jedynie rzeczą prawdziwie mistyczną we
współczesnej kulturze, ponieważ
wszystko stało się już nudne. Iloz
zauważyła pewne zjawisko, które
nazwała utraconą niewinnością miłości,
która wyznaje zasadę: Im drożej tym
„miłośniej”.

Pisał o miłości współbieżnej, czyli miłości
która w ponowoczesnym świecie nie męczy
żadnej ze stron związku, nie wymaga
wyrzeczeń, a jedynie „wspólnoty w
przyjemności”. Miłość współbieżna jest więc
miłością nieprzeszkadzającą w życiu. . W
czystym związku obowiązuje miłość
współbieżna. Miłość taka jest odmienna od
miłości romantycznej czy też erotycznej.
Miłość romantyczna jest zaborcza, sytuuje
kobietę w domu, partnerzy starają się
zawładnąć sobą nawzajem w każdym sensie
i w każdym zakresie. Miłość współbieżna z
założenia nie jest „na zawsze”. Jest to miłość
przyjemna i nie musi być monogamiczna w
przeciwieństwie do miłości romantycznej.

Anthony Giddens

Inna nazwa małżeństw egalitarnych to
małżeństwa partnerskie. W takich
małżeństwach obydwie strony związku
pracują zawodowo, a ich znakiem
szczególnym jest kompromis i prowadzenie
negocjacji dotyczących wszystkich sfer
wspólnego życia. W sytuacji gdy tylko jedna
ze stron związku pracuje, nie może być mowy
o małżeństwie egalitarnym. Zachodzi wtedy
bowiem podział pracy, przy czym prace
domowe przypadają niepracującym kobietom.

Małżeństwa egalitarne

Samotne matki sądzą, że praca w domu

jest ich wyłącznym obowiązkiem, natomiast
samotni ojcowie sądzą, że praca w domu
jest to ich obowiązek ale także dzieci.
Stanowią one liczną kategorię
alternatywnych modeli rodziny. Dzisiejsze
młode kobiety twierdzą, że wolą
wychowywać dzieci same niż z byle kim,
dlatego dość często nie biorą ślubu z ojcem
dziecka.

Samotne matki…



Niektórzy socjologowie bronią stanowiska, że istnieje hierarchia
ról, która w dużej mierze zależy od płci. Inni badacze jak np.
Stephen Marks uważają, że zamiast hierarchii występuje
równowaga ról, która jest niezhierarchizowana. Równowaga ról
jest to orientacja kognitywno-emocjonalna lub wewnętrzny
model roboczy, który odzwierciedla tendencję do bycia w pełni
zaangażowanym w wykonywanie każdej roli z uwagą i
starannością. Znaczna część prac domowych jest spostrzegana
jako obowiązek kobiet. Samotne matki sądzą, że praca w domu
jest ich wyłącznym obowiązkiem, natomiast samotni ojcowie
sądzą, że praca w domu jest to ich obowiązek ale także dzieci.
Badaczki dowiodły, że kobiety i mężczyźni nie różnią się
zasadniczo w ocenie tego, jak dobrze udaje im się balansować
między domem a pracą- różnią się jedynie w szczegółach.

Hierarchia i równowaga
ról.

Ponieważ kobiety zarabiają dziś więcej niż kiedyś musimy
liczyć się z tym, że w rodzinie mogą zajść zmiany ról
domowych. Rośnie aktywność zawodowa kobiet oraz
równocześnie spadają możliwości zatrudnienia mężczyzn
młodych i niewykształconych. Sue Lees ujęła to w zdaniu:
”mężczyźni zostali dziś na mieliźnie”. To zdanie posiada
dwa znaczenia.

1.

trudności w znalezieniu przez mężczyzn pracy

2.

Trudność ze znalezieniem żony

Badania dowodzą, że kobiety szukają mężczyzn, którzy
będą zarabiać więcej niż one same. Kobiety jeśli nie
znajdą takich mężczyzn, wolą zostać same.

„Mężczyźni na mieliźnie”

Wraz ze wzrostem zarobków kobiet narasta
konflikt w parze, który jest spowodowany rosnącą
frustracją pań, coraz trudniej godzących się z
nierównością podziału prac domowych. Rosanna
Hertz wprowadziła określenie par mianem dwóch
mężów bez żony pary, w których np. jedna i
druga strona muszą poświęcić swoją pracę i
karierę na rzecz domu. Czują się wtedy obydwoje
nie fair w stosunku do swojego miejsca pracy.
Można stwierdzić, że przedstawiciele obojga płci
czerpią więcej satysfakcji z pracy niż z życia
rodzinnego.

„Dwóch mężów bez żony”
socjolożka Rosanna Hertz

Takie rodziny radzą sobie z podziałem prac
domowych w taki sposób, że stać je na wynajęcie
zewnętrznej siły roboczej, co powoduje, że takie
pary prowadzą przyjemniejszy tryb życia od
rodzin, które są bardziej konserwatywne. Konflikt
występuje jednak wtedy, gdy obydwoje pracują, a
jednak brakuje im środków finansowych na
prowadzenie wystawniejszego stylu życia i
opłacenie pracy domowej. Istnieje także pula
badań, która dowodzi, że im więcej kobieta
zarabia, tym większe jest prawdopodobieństwo
rozpadu małżeństwa co prowadzi do rozwodu.

Rodziny z podwójnym
dochodem

1.

System wyłącznego kobiecego dysponenta
finansów

2.

System wyłącznego męskiego dysponenta
finansów

3.

System asygnowania pieniędzy na
utrzymanie domu

4.

System wspólnego funduszu

5.

System niezależnych funduszy

Jan Pahl- pięć pięć systemów
zarządzania zasobami
finansowymi w rodzinie:

Pracujące matki wychowują swoje córki

na bardziej kompetentne społecznie i
odpowiedzialne za siebie. Jeśli chodzi o
synów, chłopcy mający pracującą matkę
mają większą tendencję do akceptowania
zawodowych ról kobiet, stereotypy płciowe
są u nich słabsze i spostrzegają kobiety
jako bardziej kompetentne niż chłopcy,
których matki pozostały w domach.

Pracujące matki

Rosnący czas pracy kobiet jest przyczyna zjawiska zwanego
imadłem czasowym, co powoduje problemy z organizacją
czasu, który jest bardzo dużym utrudnieniem. Imadło
czasowe wg. Gersona i Jacobsa bierze się z tego, że dziś jest
ponad dwa razy więcej par, w których oboje małżonkowie
pracują, dlatego znacznie większa pula osób uskarża się na
kłopoty z „dopięciem kalendarza” i planu dnia. W Polsce
połowa dzieci w wieku przedszkolnym przez pół dnia znajduje
się poza rodzicielską opieką, co z pewnością mocno odciąża
oboje rodziców mogących się poświęcić pracy. W tym
wypadku pojawia się potrzeba utworzenia nowych instytucji
np. przedszkoli. Babcia jest także dobrą ”instytucją” w którą
coraz więcej świeżo upieczonych matek korzysta, szczególnie
gdy dziecko jest jeszcze bardzo małe, babcie służą pomocą i
dobrą radą. Chętnie zajmują się swoimi wnukami.

Imadło czasowe- Gerson i
Jacobs

Jeszcze 30 lat temu rola ojca związana była jedynie z
zarabianiem pieniędzy na utrzymanie rodziny. W
latach 70 zauważono, że noworodek próbuje
nawiązać więź z każdym dorosłym- nie tylko z matką
jak uważano wcześniej. Dlatego ojciec może być bez
większych przeszkód zastępczym opiekunem , czy
też substytutem matki. Zauważono wtedy, że
ojcowie chętniej zajmują się synami oraz, że bawią
się z dziećmi energiczniej niż matki, dlatego też
dzieci wolą bawić się z ojcami niż z matkami.
Nowymi ojcami zaczęto zajmować się dopiero w
połowie lat 80-tych kiedy to kobiety poszły do pracy-
przynajmniej na Zachodzie. Na Wschodzie
(np. w Polsce) kobiety miały dłuższe urlopy
macierzyńskie i wychowawcze. Rola ojców w ten
sposób sprowadzała się jedynie do tego samego,
czym zajmowali się ojcowie na Zachodzie, jeszcze w
latach 60-tych. W latach 80-tych wyszło na jaw, że
ojcowie mogą być tak samo kompetentnymi
opiekunami jak matki. Nowi ojcowie to ci, którzy
angażują się w opiekę nad dziećmi, zajmują się nimi
znacznie dłużej niż w latach poprzednich. Mają także
większy wpływ na dzieci niż tradycyjni ojcowie.

Rola ojca

Alternatywne typy

rodzin

Alternatywne modele rodziny są alternatywne względem
nuklearnej struktury. Dzieci pochodzące z rodzin 2+1
zdobywają lepsze osiągi szkolne co związane jest z
dostępem do pieniędzy. Matki w rodzinach typu 2+1 czują
się mniej zestresowane i mniej obciążone od matek
samotnie wychowujących dziecko. Badania dowodzą, że
więź miedzy członkami niektórych alternatywnych modeli
rodziny jest często silniejsza od więzi spajającej tradycyjne
rodziny, zwłaszcza w sytuacjach kryzysów, takich jak
choroba jednego z jej członków. Sieć opieki definiowana
jest jako wsparcie udzielane przez społeczność. Taka sieć
jest bardzo skuteczna. Więzi są mocne i dosyć rozległe
choć niekoniecznie krewniacze. Często w ramach sieci
opieki występują także krewni. Wtedy występuje zjawisko
budowania metro plemiona, ponieważ większość tego
rodzaju sieciowych układów powstaje w większych
miastach. Alternatywne modele rodziny są rodzinami
skrojonymi na miarę czasów indywidualizacji.



samodzielnie prowadzone gospodarstwa
domowe (single i singielki),



samotni rodzice,



trwała w czasie i niezamężna kohabitacja,



DINKS-pary z podwójnym dochodem lecz
intencjonalnie rozmyślne oraz bezdzietne,



rodziny budowane przez lesbijki i gejów,



rodziny rekonstruowane po rozwodach,



grona przyjacielskie



układy sieciowe

Najczęściej spotykane modele
rodziny:



paralelne- względem małżeństwa to np. ko
habitacje przedślubne;



włączone – np. małżeństwo wizytowe czyli
takie, w którym mąż i żona mieszkają w innych
miejscach, odwiedzając się od czasu do czasu



alternatywy dla rodziny- są to np. grona
przyjacielskie, czy kilku przyjaciół
zamieszkujących jedno gospodarstwo domowe,
w którego ramach wychowywane jest
przynajmniej jedno dziecko( jest to ewidentne
złamanie tradycyjnej struktury rodzinnej).

Podział alternatywnych form
rodziny:



Liczną kategorię alternatywnych modeli
rodziny stanowią samotne matki oraz
samotni ojcowie. W rzeczywistości samotni
rodzice niemal nigdy nie funkcjonują ani nie
wychowują dzieci samotnie. Czynią to przy
wsparciu przyjaciół lub krewnych. Główne
przyczyny samotnego rodzicielstwa to:
rozwód, separacja lub śmierć
współmałżonka.

W Polsce nazywane jest „życiem na
kocią łapę”. Polega ono na
wspólnym zamieszkiwaniu i
współżyciu z osobą płci przeciwnej.
Wyróżnia się kilka rodzajów
kohabitacji:



Kohabitacja jako tymczasowa faza
poprzedzająca małżeństwo



Kohabitacja jako alternatywna
forma małżeństwa



Kohabitacja jako alternatywa dla
życia w pojedynkę

Kohabitacja

W zakresie wiedzy potocznej, rodzina

homoseksualna to dwoje partnerów tej
samej płci oraz dzieci, które mają pod
opieką.
W Polsce takie związki nie są uznawane i
ogólnie akceptowane.

Rodziny homoseksualne

Panuje w świadomości społecznej przekonanie, że rodzinę
dotyka dziś poważny kryzys, który przejawia się przede
wszystkim w niskiej dzietności oraz niestabilności instytucji
małżeństwa. Według socjologów to nie kryzys lecz zmiana
związana z przeobrażeniami ekonomicznymi. Pary w
dzisiejszym świecie formują się dlatego, że bycie w
związku sprawia ludziom przyjemność, w innym wypadku
się rozstają. Pójście kobiet do pracy generuje problemy z
godzeniem ról zawodowych i domowych, skutkuje to
mniejszą dzietnością i późniejszym wiekiem urodzenia
pierwszego dziecka. Praca kobiet pociąga za sobą także
większe zaangażowanie ojców w opiekę dziećmi oraz to,
że duża liczba mężczyzn z niższej klasy nie znajduje
swoich partnerek życiowych. Pojawiają się dziś coraz
częściej alternatywne modele rodziny wobec rodziny
nuklearnej. Są to m.in.: homorodziny, samotni rodzice,
kohabilitanci, rodziny wizytowe, rodziny migrantów a także
grona przyjacielskie i rodzinne patcworki- rodziny
rekonstruowane po rozwodach.