Rynek zbóż

Wykonali:

Urszula Lejca

Katarzyna Łazarz

Monika Maciaś

Paweł Drab

Zboża są podstawową grupą roślin uprawnych w

Polsce, a uprawiane są średnio na powierzchni ok. 8,8
mln ha, co stanowi ponad 65% wszystkich zasiewów.
Wielkość zbiorów zbóż ogółem w Polsce ulega z roku
na rok istotnym wahaniom, co jest rezultatem głównie
zmian w plonach, a tylko w niewielkim stopniu w
areale uprawy (zasiewów).

Rynek zbóż – obejmuje
działalność w sferze:
hurtowego obrotu zbóż
(skup i magazynowanie),
przemiału zbóż na cele
spożywcze i paszowe
produkcji trwałych
przetworów zbożowych
(

makaron

, paluszki itp.).

Zapasy początkowe.

2. Produkcja i podaż zbóż.

Produkcja zależy w głównej mierze od wysokości
uzyskanych plonów w danym roku, a podaż od
wysokości produkcji oraz od sezonu. W III kwartale
każdego roku występuje sezonowe nasilenie
dostaw zbóż do skupu, a ceny w tym okresie
kształtują się pod wpływem przewagi podaży nad
popytem. Z kolei lepsze ceny uzyskują producenci,
którzy przechowali swoje zboże przez zimę i
sprzedali w I lub II kwartale roku następnego.

Czynniki decydujące o cenach
zbóż

Produkcja Zbóż w Europie
(w tonach)

Źródło: Eurostat 2010

. B

ło

ęg

łg

ria

Sł

Ło

Sł

10000

20000

30000

40000

50000

60000

70000

Produkcja ogólna (w tonach) w PL

1997

1998

1999

2000

2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

2010

2011

5000000

10000000

15000000

20000000

25000000

30000000

Źródło: opracowanie własne na podstawie http://faostat.fao.org/

Produkcja (w tonach) w Polsce

1997

1998

1999

2000

2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

2010

2011

1000000

2000000

3000000

4000000

5000000

6000000

7000000

8000000

9000000

10000000

Jęczmień

Gryka

Kukurydza

Proso

Owies

Żyto

Pszenżyto

Pszenica

Źródło: opracowanie własne na podstawie http://faostat.fao.org/site/567/DesktopDefault.aspx?PageID=567#ancor

3. Handel zagraniczny.
Wielkość obrotów w handlu
zagranicznym zależy od
faktycznego poziomu zbiorów
krajowych, ochrony celnej granic i
wysokości cen zbóż na rynkach
światowych. W określonych
sytuacjach, np. przy gwałtownych
wzrostach cen zbóż rząd może
ustanowić bezcłowy kontyngent na
import zbóż.

Bilans handlu zagranicznego

Źródło: RYNEK ZBÓŻ NR 10/2013, MRiRW



Polskie ziarno jest eksportowane głównie
do: Niemiec, Irlandii, Wielkiej Brytanii, Danii
i Holandii. Do Niemiec Polska eksportuje:
pszenicę, jęczmień, żyto i kukurydzę. Do
pozostałych państw eksportujemy pszenicę i
kukurydzę.



Ziarno importujemy z Słowacji, Węgier,
Niemiec, Argentyny, Danii i Ukrainy.
Importowane są głownie ziarna kukurydzy,
pszenicy i jęczmień.

4. Zużycie krajowe.

Zużycie krajowe determinowane jest
głównie poprzez sytuacje w pogłowiu
zwierząt i - wiążące się z tym -
zapotrzebowanie na zboża paszowe. Popyt
na zboża konsumpcyjne i na cele
przemysłowe nie ulega dużym wahaniom.

Struktura użytkowania
zbóż

55,00%

4,00%

9,00%

17,00%

6,00%

9,00%

Spasanie
straty
eksport
spożycie
siew
zużycie przemysłowe

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych GUS.

Rynek tradycyjnych produktów zbożowych, tj.
mąki, ryżu i kasz cechuje względna
stabilizacja popytu wynikająca z
przyzwyczajeń i preferencji polskiego
konsumenta. Spożycie przetworów zbożowych
zmniejszyło się ze 107,5 kg/osobę w 2000 roku
do 83,4 kg/osobę w 2010. Dotyczy to głównie
spożycia chleba. Zmalała konsumpcja pieczywa
pszennego – o 11,1%, i mieszanego – o 31,6%,
natomiast konsumpcja pieczywa żytniego
zwiększyła się o 26,3%, co należy odnotować
jako zjawisko korzystne.

5.Działania interwencyjne
Rynek zbóż jako jeden z najważniejszych rynków

branżowych jest jednocześnie jednym z najsilniej
regulowanych. Stosowane tu regulacje to skup
interwencyjny, ograniczenia importu z krajów trzecich
(opłaty celne), subsydia, eksportowe oraz dopłaty
bezpośrednie. Nowa organizacja skupu wyeliminowała
z udziału w nim grupy drobnych producentów, a
przystąpienie Polski do UE pozwoliło na nieograniczony
dostęp do rynków zbytu na terenie Wspólnoty, chociaż
poziom wymiany handlowej uzależniony jest ściśle od
krajowej podaży zbóż.



Interwencyjny zakup i przechowywanie zbóż.
Realizowany w celu likwidacji nadwyżki podaży zbóż. Zakupowi
podlegają w Polsce:
Pszenica
Jęczmień
Kukurydza
Agencja Rynku Rolnego prowadzi skup interwencyjny od dnia 1
listopada do 31 maja następnego roku Zakup zbóż wg ustalonej
ceny interwencyjnej 101,31 €/t jest w UE limitowany. Limit

zakupu

pszenicy wynosi 3 mln ton w skali całej UE. Cena wypłacana
bezpośrednio producentowi będzie niższa od tego poziomu o
wysokość marży, jaką pobierze właściciel magazynów. Cena

skupu

interwencyjnego jest comiesięcznie podwyższana o 0,93
euro. Podstawowym warunkiem zakupu jest odpowiednia jakość

minimalna partia dostawy zboża, która wynosi 80 ton, z dostawą
do magazynu interwencyjnego.
Sprzedaż zbóż z zapasów interwencyjnych.
Przy małej podaży zbóż na rynku, Agencja wystawia do

sprzedaży swoje zboże i łagodzi w ten sposób wahania
cenowe.