Akademia Górniczo – Hutnicza

im. Stanisława Staszica w Krakowie

Zamiejscowy Ośrodek Dydaktyczny w Jastrzębiu Zdroju

4.Statystyka wypadków w Polsce. 1 + praca własna

5.Wskaźniki wypadkowości, badanie i ewidencja wypadków,
procedura i dokumentacja powypadkowa, świadczenia
powypadkowe. 2 + praca własna

6.Podstawa wymiaru składek ubezpieczeniowych, struktura
wypłat i wydatków z funduszu wypadkowego, zasady ustalania
składek na ubezpieczenie wypadkowe, ekonomiczne skutki
wypadków przy pracy, działania prewencyjne.

Akademia Górniczo – Hutnicza

im. Stanisława Staszica w Krakowie

Zamiejscowy Ośrodek Dydaktyczny w Jastrzębiu Zdroju

Podstawowe zasady gromadzenia i rejestrowania informacji o

wypadkach przy pracy w statystykach GUS

W Polsce informacje o wypadkach przy pracy (z wyłączeniem indywidualnych gospodarstw
rolnych) są zbierane przez Główny Urząd Statystyczny z wykorzystaniem statystycznej
karty wypadku przy pracy (Z - KW).
Badaniem statystycznym objęte są wszystkie wypadki przy pracy, jak również wypadki
traktowane na równi z wypadkami przy pracy, niezależnie od tego czy w karcie wykazana
została niezdolność do pracy, czy nie (z powodu np. hospitalizacji poszkodowanego, czy
odmowy przyjęcia zwolnienia lekarskiego).
Za jeden wypadek przy pracy liczy się wypadek każdej pracującej osoby, poszkodowanej w
wypadku indywidualnym, jak również zbiorowym.
Badanie statystyczne wypadków przy pracy jest badaniem stałym, obowiązkowym i
prowadzone jest metodą pełną. Jest ono w pełnym zakresie dostosowane do metodologii
przyjętej w Europejskich Statystykach Wypadków przy Pracy (ESAW), przy czym w
statystykach polskich rejestruje się więcej informacji niż minimum wymagane w
statystykach europejskich.

Akademia Górniczo – Hutnicza

im. Stanisława Staszica w Krakowie

Zamiejscowy Ośrodek Dydaktyczny w Jastrzębiu Zdroju

W statystykach wypadków przy pracy wykorzystywane są również
dane ZUS o liczbie i kwocie odszkodowań jednorazowych
wypłaconych z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych.
Zakład Ubezpieczeń Społecznych przekazuje do GUS informacje
dotyczące osób prowadzących działalność pozarolniczą oraz
współpracujących przy prowadzeniu takiej działalności w rozumieniu
przepisów o systemie ubezpieczeń społecznych. Są to dane
zagregowane – w formie elektronicznej – o liczbie i kwocie
odszkodowań jednorazowych wypłaconych z tytułu wypadków przy
pracy i chorób zawodowych, przekazywane do GUS w terminie 45 dni
po kwartale i ok. 49 dni po roku sprawozdawczym
Statystyczną kartę wypadku przy pracy Z-KW sporządza się w dwóch
egzemplarzach na podstawie zatwierdzonego protokołu
powypadkowego, sporządzonego według wzoru określonego w
przepisach prawa, w którym stwierdzono, że wypadek jest
wypadkiem przy pracy lub wypadkiem traktowanym na równi z
wypadkiem przy pracy lub na podstawie karty wypadku, również
sporządzonej według wzoru określonego w przepisach [20]. Jeden
egzemplarz statystycznej karty wypadku przy pracy, z wyjątkiem jej
części II (uzupełniającej), pracodawca przekazuje do urzędu
statystycznego właściwego dla województwa, na którego terenie
znajduje się siedziba pracodawcy, nie później niż w terminie 14 dni
roboczych od dnia, w którym został zatwierdzony protokół
powypadkowy lub w którym sporządzono kartę wypadku.

Akademia Górniczo – Hutnicza

im. Stanisława Staszica w Krakowie

Zamiejscowy Ośrodek Dydaktyczny w Jastrzębiu Zdroju

Wypełnioną część II statystycznej karty wypadku przy pracy
pracodawca przekazuje nie później niż z upływem 6 miesięcy od
daty zatwierdzenia protokołu powypadkowego. Drugi egzemplarz
statystycznej karty wypadku przy pracy pracodawca przechowuje,
wraz z protokołem powypadkowym, w prowadzonej dokumentacji
dotyczącej wypadków przy pracy, przez 10 lat.

Za pomocą statystycznej karty wypadku przy pracy gromadzi się
informacje dotyczące:
- pracodawcy, u którego zdarzył się wypadek przy pracy
(działalność gospodarcza, wielkość przedsiębiorstwa);
- osoby poszkodowanej (nazwisko, płeć, data urodzenia,
narodowość, status zatrudnienia, zawód, godziny przepracowane
od podjęcia pracy do wypadku, staż na stanowisku pracy,
szkolenie);
- skutków wypadku przy pracy (znanych w momencie wypełniania
karty, jak i rzeczywistych skutkach wypadku, takich jak rodzaj
urazu, umiejscowienie urazu, niezdolność do pracy w dniach
kalendarzowych, straty czasu pracy innych osób, szacunkowe
straty materialne spowodowane wypadkiem;

Akademia Górniczo – Hutnicza

im. Stanisława Staszica w Krakowie

Zamiejscowy Ośrodek Dydaktyczny w Jastrzębiu Zdroju

- przebiegu i okoliczności wypadku przy pracy (położenie
geograficzne miejsca wypadku, data, godzina, proces pracy, miejsce
powstania wypadku, ogólna charakterystyka miejsca wypadku,
czynność wykonywana przez poszkodowanego w chwili wypadku,
czynnik związany z czynnością wykonywaną przez poszkodowanego
w chwili wypadku, wydarzenie będące odchyleniem od stanu
normalnego, czynnik związany z odchyleniem, wydarzenie
powodujące uraz, źródło urazu)

-przyczyn wypadku.

Przyczyny wypadku rejestrowane w statystykach polskich są
definiowane jako wszelkie braki i nieprawidłowości, które
bezpośrednio lub pośrednio przyczyniły się do powstania wypadku,
związane z czynnikami materialnymi (technicznymi), z ogólną
organizacją pracy w zakładzie lub organizacją stanowiska pracy oraz
związane z pracownikiem. Klasyfikacja przyczyn wypadku ujmuje
kategorie związane z ogólną organizacją pracy, organizacją i
wyposażeniem stanowiska pracy, technologią, a przede wszystkim z
działaniami pracownika, a w szczególności:

Akademia Górniczo – Hutnicza

im. Stanisława Staszica w Krakowie

Zamiejscowy Ośrodek Dydaktyczny w Jastrzębiu Zdroju

---

- niewłaściwy stan czynnika materialnego (wyróżnia się tu 19
podkategorii)
- niewłaściwa ogólna organizacja pracy (15 podkategorii)
- niewłaściwa organizacja stanowiska pracy (7 podkategorii)
- brak lub niewłaściwe posługiwanie się czynnikiem materialnym
przez pracownika
(9 pod kategorii)
- nieużywanie sprzętu ochronnego przez pracownika (4
podkategorie)
- niewłaściwe samowolne zachowanie się pracownika (8
podkategorii)
- stan psychofizyczny pracownika nie zapewniający bezpiecznego
wykonania pracy
(6 podkategorii)
- nieprawidłowe zachowanie się pracownika(9 podkategorii).

Akademia Górniczo – Hutnicza

im. Stanisława Staszica w Krakowie

Zamiejscowy Ośrodek Dydaktyczny w Jastrzębiu Zdroju

Zwraca uwagę fakt, że aż pięć spośród ośmiu kategorii w tej
klasyfikacji odnosi się do różnego rodzaju nieprawidłowości w
wykonywaniu zadań przez pracownika. Ma to niewątpliwy wpływ na
rejestrowanie przyczyn wypadków przy pracy i wyniki analiz danych
statystycznych,
z których co roku odczytać można, że ok. 45% przyczyn wypadków
jest związanych
ze sposobem realizacji tych zadań przez pracownika i jego
postępowaniem.

Wskaźniki wypadkowości

Suma wypadków
........................................... x 1000 000
Wielkość produkcji (ton)

Liczba wypadków na 1 milion ton produkcji

Liczba wypadków na 1000 wyprodukowanych

sztuk

Suma wypadków
........................................... x 1000
Wielkość produkcji (sztuk)

Liczba wypadków na 1000 pracowników

Suma wypadków
........................................... x 1000
Suma zatrudnionych

Liczba wypadków na sto tysięcy przepracowanych

dniówek roboczych

Suma wypadków
........................................... x 100 000
Suma przepracowanych dniówek

Liczba wypadków na 1 milion przepracowanych

godzin

Suma wypadków
........................................... x 1000
000
Suma zatrudnionych

Liczba dniówek straconych wskutek wypadków na

1000 dniówek roboczych przepracowanych

Suma straconych dniówek wypad.
..................................................... x
1000
Suma przepracowanych dniówek

Średnia liczba dniówek straconych na jeden

wypadek (wskaźnik ciężkości wypadków)

Suma straconych dniówek wypad.
.......................................................
Suma wypadków

Średnia liczba dni dla okresów bezwypadkowych

Suma przepracowanych dniówek
.......................................................
Suma wypadków

Akademia Górniczo – Hutnicza

im. Stanisława Staszica w Krakowie

Zamiejscowy Ośrodek Dydaktyczny w Jastrzębiu Zdroju

WSKAŹNIKI WYPADKÓW ŚMIERTELNYCH

2008 2009

201
0

Uwagi

Wypadki śmiertelne na 1 milion ton

0,30 0,46

0,2

0

górnictwo węgla kamiennego (podziemne)

Wypadki śmiertelne na 1 milion ton

0,18 0,27

0,1

1

górnictwo węgla kamiennego + brunatnego
(podziemne + odkrywki)

Wypadki śmiertelne na 1 milion ton

0,16 0,06

0,2

6

górnictwo miedziowe

Wypadki śmiertelne na 1000 zatrudnionych 0,19 0,26

0,1

1

górnictwo węgla kamiennego

Wypadki śmiertelne na 1000 zatrudnionych 0,17 0,20

0,1

2

górnictwo kopalin podstawowych ogółem

Wskaźniki wypadków

Akademia Górniczo – Hutnicza

im. Stanisława Staszica w Krakowie

Zamiejscowy Ośrodek Dydaktyczny w Jastrzębiu Zdroju

WSKAŹNIKI WYPADKÓW OGÓŁEM

 

2008

2009 2010 Uwagi

Wypadki na 1000 zatrudnionych

19,5

20,5

19,4 górnictwo węgla kamiennego

Wypadki na 1000 zatrudnionych

37,5

34,5

32,0 górnictwo miedziowe

Wypadki na 1000 zatrudnionych

4,0

4,1

5,0

górnictwo węgla brunatnego

Wypadki na 1000 zatrudnionych

18,0

18,4

17,2 górnictwo kopalin podstawowych ogółem

Akademia Górniczo – Hutnicza

im. Stanisława Staszica w Krakowie

Zamiejscowy Ośrodek Dydaktyczny w Jastrzębiu Zdroju

Wypadkowość w górnictwie

od 1 stycznia 2010 do 7 pazdziernika 2010 r. (700)

Wypadkowość w górnictwie

od 1 stycznia 2009 do 31 grudnia 2009 r.

Opisy wypadków

Wypadki śmiertelne

Wypadki ciężkie

Wypadki zbiorowe

Wypadki inne

Opisy wypadków śmiertelnych w bieżącym roku

Opisy wypadków ciężkich w bieżącym roku

Opisy wypadków zbiorowych w bieżącym roku

Opisy innych wypadków w bieżącym roku

Niebezpieczne zdarzenia

Pożary

Zapalenia i wybuchy metanu

Wybuchy pyłu węglowego

Zawały

Tąpnięcia

Awarie

Zdarzenia z użyciem środków strzałowych

Wyrzuty gazów i skał

Inne zdarzenia

Pożary

w bieżącym roku

Zapalenia i wybuchy metanu w

bieżącym rok

u

Zawały w bieżącym roku

Tąpnięcia w bieżącym roku

Zdarzenia z użyciem środków strzałowych w bieżącym

roku