Wysoka samoocena
Wysoka samoocena
wiąże się z
pragnieniem kontroli
zdarzeń, motywacją
osiągnięć,
wytrwałością,
potrzebą aprobaty
społecznej i
skłonnością do
częstego przeżywania
uczuć pozytywnych.
Osoby z wysoką samooceną cechują się
lepszym samopoczuciem psychicznym i
lepszym stanem zdrowia somatycznego.
Podkreśla się, że wysoka samoocena
sprzyja szczęściu i umożliwia realizację
ambitnych
osiągnięć życiowych.
Niska a wysoka samoocena?
wysoka samoocena idzie w parze z innymi
„dobrymi” cechami osobowości, natomiast
niska samoocena wiąże się najczęściej ze
„złymi” korelatami funkcjonowania
społecznego. Ale! osoby z wysoką
samooceną widzą siebie ewidentnie w
sposób pozytywny, o tyle niska samoocena
nie oznacza radykalnie negatywnego osądu
własnej osoby.
Osoby z wysoką samooceną są zazwyczaj
pewne siebie, asertywne, ekstrawertywne,
nierzadko pyszałkowate, z tendencją do
dominacji, ambitne, żądne uznania ze
strony innych. Czy człowiek o wysokiej
samoocenie to totalny szczęściarz, a niska
samoocena decyduje o poczuciu
niezadowolenia z życia? Niekoniecznie. Są
blaski, ale również i cienie wysokiego
poczucia własnej wartości.
Osoby o wysokiej samoocenie,
mają największą skłonność do
gniewu i agresji, ponieważ
czują się pokrzywdzone albo
niesprawiedliwie potraktowane
w sytuacji krytyki. Wysoka i
stabilna samoocena redukuje
skłonność do agresji słownej
czy obronnych taktyk ego. Poza
tym, pozytywne myślenie o
sobie czasami wcale nie
przynosi praktycznych korzyści,
a wręcz szkodzi. Stwierdzono
np., że osoby przejawiające
wysoce pozytywną samoocenę
są często nielubiani, uważani za
aroganckich czy egoistycznych.
Przejawy wysokiej
samooceny
Do końca nie wiadomo,
czy wysokie poczucie
wartości to skutek, czy
przyczyna pozytywnych
doświadczeń życiowych.
Niemniej jednak daje się
wyróżnić kilka
konkretnych
symptomów,
świadczących o tym, że
dana osoba wykazuje
wysoką samoocenę. Są
to m.in. takie
zachowania, jak:
bycie spontanicznym i towarzyskim,
inicjowanie nowych kontaktów i występów na
forum publicznym,
stawianie sobie ambitnych celów, na miarę
własnych możliwości,
podejmowanie wyzwań, by sprawdzić swoje
możliwości,
otwartość na nowe doświadczenia,
bycie samodzielnym, ale również chęć
współpracy z innymi,
rzeczowe analizowanie słów krytyki,
ufanie ludziom i wiara w ich bezinteresowność,
obiektywna ocena sukcesów i porażek,
dawanie sobie prawa do pomyłek,
zdolność uczenia się na błędach,
koncentracja na własnych zaletach i mocnych
stronach,
maksymalistyczna postawa wobec życia,
autorefleksja i wgląd w siebie,
bycie asertywnym, domaganie się
respektowania własnych praw.
Podsumowanie:
Ogólnie wysoka samoocena wiąże
się przede wszystkim z
poczuciem, że jest się osobą
kompetentną, moralnie
nienaganną i lubianą przez innych.
Warto pamiętać jednak, że ludzie z
niską samooceną nie przejawiają
zwykle negatywnych ocen własnej
osoby, a raczej brak ocen
pozytywnych. Paradoksem w
psychologii jest fakt, że trafna
samoocena wcale nie sprzyja
szczęśliwemu życiu, bo demaskuje
zarówno zalety, jak i wady, które
są niewygodne i raczej redukują
poczucie satysfakcji.
Bibliografia
Pankowska D., Pedagogika dla nauczycieli
w praktyce. Materiały metodyczne, Impuls,
Kraków 2008, ISBN 978-83-73087-17-0.
Wojciszke B., Człowiek wśród ludzi. Zarys
psychologii społecznej, Wydawnictwo
Naukowe SCHOLAR, Warszawa 2002, ISBN
83-88495-81-X.