Uczucia i moralność
tłumu
Tłum
prawie zawsze kieruje się nieświadomymi
pobudkami,
każdy jego czyn jest bardziej kierowany przez
rdzeń pacierzowy niż przez mózg,
nie potrafi panować nad swoimi odruchami w
przeciwieństwie do jednostki,
jest niewolnikiem podniet,
pospolite uczucia tłumu rodzą się na podłożu
cech rasowych,
każdy tłum posiada te same cechy jednak w
różnym stopniu natężenia.
Impulsywność, zmienność
i drażliwość
Ciągła zmienność podniet sprawia, że tłum
ciągle się zmienia. W jednej chwili z
krwiożerczego może się zmienić w szlachetny i
bohaterski,
Postępowanie tłumu nie opiera się na
przemyślności. Może on przechodzić do
najsprzeczniejszych uczuć pod wpływem
chwilowej podniety,
Wytrwałość jak i myślenie jest tłumom obca,
Liczebność tłumu utrwala w nim poczucie
niezwyciężonej mocy. Dla jednostki będącej w
tłumie nie istnieje rzecz niemożliwa,
Podatność na sugestie
i łatwowierność
Tłum na ogół zajmuje pozycje wyczekującej
uwagi, co ułatwia sugestie. Pierwsza lepsza
ujęta w słowa sugestia opanowuje wszystkie
umysły, nadaje im pewien kierunek, każe im
dążyć do jak najszybszego urzeczywistnienia
panującej w danym momencie idei. Łatwość
poddania się sugestii zależy jedynie od rodzaju
podniety,
Tłum cechuje się gwałtownością uczuć na które
nie ma wpływu a także nadzwyczajną
łatwowiernością,
Tłum posiada zdolność do przekręcania faktów
gdyż myśli obrazami, a jeden obraz wywołuje u
niego szereg nowych nie łączących się logicznie
z pierwszym,
Podatność na sugestie
i łatwowierność
Jednostki tworzące tłum posiadają rozmaita
zdolność umysłu, jednak nie ma to znaczenia w
tłumie. Zarówno nieuk jak i uczony stając się
cząstka tłumu traci zdolność obiektywnej oceny
faktów,
Dzięki zaraźliwości przekształcanie faktów
odbywa się u wszystkich osobników danej
zbiorowości w jednakowy sposób. Jak
przekształci dany fakt pierwsza jednostka, tak
szerzy się on w tłumie,
Zdolność poprawnego spostrzegania zanika w
każdym tłumie bez wzglądu na jego liczebność,
a fakty są zastępowane halucynacjami, które nie
pozostają w żadnym z nimi związku.
Przesada i prostota w
uczuciach
Jednostka jako cząstka tłumu upodabnia się do
ludzi pierwotnych. Jej umysł jest w stanie
pojmować tylko całościowo, nie zagłębia się w
odcienie i etapy przejściowe,
Jakiekolwiek objawione uczucie zdobywa szybko
uznanie wszystkich- na mocy prawa zaraźliwości
i sugestii- co zwiększa w dwójnasób jego siłę,
Niedostępne są dla tłumu wątpliwości i
niepewności,
Gwałtowność uczuć jest spotęgowana zwłaszcza
w tłumie heterogenicznym. Pewność bezkarności
oraz świadomość chwilowej potęgi rosną wraz z
liczebnością tłumu,
Przesada i prostota w uczuciach
Tłum jest nadzwyczaj czuły na przesadę i
mówca, który chce go porwać musi używać
bardzo często silnych określeń,
Przesada w tłumie dotyczy tylko uczuć, w
żadnym razie inteligencji dlatego jednostka
należąca do tłumu cofa się w swym rozwoju
intelektualnym.
Nietolerancja,
autorytaryzm
i konserwatyzm
Jednostka może uznawać zdania przeciwne i nawet
podejmować decyzje, tłum nie czyni tego nigdy,
Autorytaryzm i nietolerancja rozwinięte są w bardzo
wysokim stopniu u tłumów pochodzenia romańskiego,
Wobec siły tłum staje się potulny, a na uczucie dobroci
jest zupełnie niewrażliwy, gdyż dobroć uważa za objaw
słabości,
Gwałtowność tłumu jest bardzo zwodnicza, jego
buntownicze wybuchy i dążność do niszczenia są bardzo
krótkotrwałe,
Tłumem zbyt despotycznie władają bodźce nieświadome,
zbyt silnie ulega wpływom odwiecznej dziedziczności, co
wywołuje w jego duszy tendencje do konserwatyzmu,
Nietolerancja, autorytaryzm
i konserwatyzm
Tłum jest zmienny wobec rzeczy błahych i
powierzchownych, ale zasadniczo posiada silny
konserwatyzm, co upodabnia go do ludzi
pierwotnych,
Tłum z nadzwyczajnym uwielbieniem czci
tradycje i czuje głęboki, podświadomy wstręt do
nowatorstwa, gdyż drży przed jakąkolwiek
zmianą warunków swego materialnego bytu.
Moralność Tłumu
Jeśli przez moralność będziemy rozumieć ciągłe przestrzeganie
pewnych norm społecznych i ustawiczne przeciwstawianie się
egoistycznym popędom to tłum jest zbyt zmienny i gwałtowny, by
mógł być moralny. Jeśli jednak do tego pojęcia dodamy przejawy
takich cech jak poświecenie, bezinteresowność, ofiarność, prawość to
można powiedzieć że tłum zdobywa się nieraz na bardzo wyniosłe
czyny moralne,
Poziom moralny tłumu jest bardzo niski dlatego, że w duszy każdego
człowieka drzemią instynkty burzycielskie i zdolność do
okrucieństwa, będące pozostałością epoki pierwotnej,
Tłum jest wstanie wytężyć swe siły dla dokonania czynów wyniosłych
i bezinteresownych, o wiele wspanialszych od tych na jakie może
zdobyć się jednostka. Każde odwołanie się do miłości Ojczyzny, do
uczuć religijnych, do poczucia honoru oddziałuje na tłum, który jest
zdolny do bezgranicznych poświeceń.
Zatem tłum albo ulega niskim instynktom, albo błyszczy czynami
nadzwyczaj szlachetnymi.