JAKIE CZYNNIKI
OGRANICZAJĄ RZETELNĄ
DIAGNOZĘ I CO
POWODUJE NIECHĘĆ W
BADANIU
DIAGNOSTYCZNYM?
Diagnostyka
Prowadzenie analiz ekonomicznych
jest
istotnym warunkiem skutecznego zarządzania
przedsiębiorstwem,
prowadzenia
działań
naprawczych czy restrukturyzacyjnych. W
szczególności analiza finansowa odgrywa
bardzo ważną rolę w opracowaniach typu
biznesplan
czy
studium
wykonalności.
Informacje
dotyczące
sprawności
poszczególnych procesów zachodzących w
organizacji, sytuacji majątkowo-finansowej czy
zyskowności są cennym źródłem wiedzy dla
kadry zarządzającej oraz wielu instytucji
zewnętrznych.
Zakres analizy ekonomicznej obejmuje m.in.:
◘
badanie sprawności gospodarowania
zasobami przedsiębiorstwa (w tym
środkami trwałymi),
◘
wskaźnikową analizę wyników finansowych
jednostki (w tym wieloprzekrojową analizę
rentowności),
◘
badanie struktury oraz dynamiki kosztów,
◘
analizę wskaźników płynności oraz
wskaźników płynności skorygowanej,
◘
pełną analizę dokumentacji (w tym analizę
sprawozdań finansowych oraz
dokumentacji księgowej),
◘
wielowymiarową analizę sytuacji
majątkowej i finansowej przedsiębiorstwa.
Rzetelna
diagnoza
jest
warunkiem
optymalnego funkcjonowania i działania.
Dlatego też badania diagnostyczne mają na
celu uzyskanie wiarygodnych informacji lub
zjawisk,
ustalenie
stanu
faktycznego,
rzeczywistych cech i zasad funkcjonowania.
W badaniach diagnostycznych ustala się
przede wszystkim stan faktyczny, wykrywa się
rzeczywiste zależności między zjawiskami i
procesami, pomimo że punktem wyjścia w tych
badaniach jest badanie istniejącej struktury
(stanu faktycznego). Na podstawie informacji i
danych z badań diagnostycznych i analiz
możliwe jest przeprowadzenie prognozowania.
CZYNNIKI
Badanie czynników polega na podziale
zjawisk ekonomicznych i procesów na
elementy składowe, określeniu zależności
przyczynowo
–
skutkowej
między
elementami, i wyprowadzeniu wniosków z
oceny.
w planach, normach mogą dotyczyć
takich zagadnień jak: porównanie
przeciętnego stanu zatrudnionego z
planowaną wielkością zatrudnienia,
porównywanie
faktycznej
wielkości
produkcji z planowaną, porównanie
faktycznej
wielkości
zapasu
materiałowego z wielkością normy
zapasu.
Porównania
z
cechami
postulowanymi
jest
porównaniem
z
innymi
przedsiębiorstwami
uzyskiwanych
danych czy wielkości w stosunku do
badanego
przedsiębiorstwa.
Przedsiębiorstwo przyjęte za podstawę
do porównań może być zarówno
krajowe jak i zagraniczne. Porównywać
można zarówno wyniki, procesy czy
efekty. Można, zatem porównywać
efekty techniczne, technologiczne jak i
organizacyjne
czy
ekonomiczne.
Przedmiotem porównania może być
także
czas
nieprzepracowany
robotników
w
badanym
przedsiębiorstwie
z
czasem
nieprzepracowanym
robotników
w
innym przedsiębiorstwie.
Porównanie w przestrzeni
polega
na
badaniu
udziału
poszczególnych czynników badanym
zjawisku. W tym zakresie można na
przykład badać udział poszczególnych
elementów
kosztów
w
kosztach
całkowitych
lub
badać
strukturę
produkowanych
asortymentów
w
globalnej produkcji czy wreszcie udział
poszczególnych zawodów w ogólnym
zatrudnieniu w przedsiębiorstwie.
Porównanie struktury
zjawisk
to
przede
wszystkim
badanie
współzależności między produkcją a
kosztami, produkcją a zatrudnieniem,
wydajnością pracy a wysokością płac,
zyskiem
a
wartością
produkcji
sprzedanej.
Porównanie ze zjawiskami współzależnymi
dotyczy
takich
wskaźników
jak:
wydajność
pracy,
rentowność,
współczynnik produkcji użytecznej i
współczynnik
wykorzystania
czasu
roboczego.
metoda odchyleń bezwzględna
–
pozwala na ustalenie wielkości w
badaniach odchyleń między
wykonaniem a przyjętą za podstawę
do badań wielkością;
metoda odchyleń względna
– oblicza
się ją w oparciu o wskaźnik dynamiki
zjawiska wiodącego w badanym
okresie.
Porównanie wskaźników
relacji
Porównanie
poszczególnych
wskaźników:
Ocena sytuacji majątkowo-
finansowej przedsiębiorstwa
jest
procesem
bardzo
złożonym i skomplikowanym.
Stanowiąc
podstawę
do
podejmowania
decyzji
finansowych obciążona jest
przy
tym
ogromną
odpowiedzialnością
za
faktyczną jakość tych decyzji.
Aby wynik finansowy był
rzetelny i mógł stanowić
podstawę
racjonalnego
zarządzania,
zakres
przeprowadzanych
badań
należy rozszerzyć o analizę
czynników
deformujących
uzyskany wynik.
Problemy
w przeprowadzeniu
analizy
finansowej.
Inflacja
Recesja
Niestabilność
gospodarki
Niedoskonałość
źródeł
informacji
INFLACJA
Najbardziej
istotnym
czynnikiem
utrudniającym poprawne przeprowadzenie
przeglądu
analitycznego
są
zjawiska
inflacyjne. Przejawiają się one w spadku
wartości pieniądza będącego miernikiem
wyceny wartości składników majątkowych
oraz kapitałów własnych, zobowiązań, a także
przychodów, kosztów ich uzyskania i wyników
finansowych przedsiębiorstw. Inflacja wpływa
na zmiany wielkości tych elementów,
uniemożliwiając - bez eliminacji jej skutków -
właściwą ocenę, czy i w jakiej skali nastąpiły
zmiany procesów
realnych, czy można odnotować wzrost i
postęp, czy spadek i regres w danej
dziedzinie w ujęciu rzeczywistym.
RECESJA I NIESTABILNOŚĆ GOSPODARCZA
Znaczne
zahamowanie
tempa
wzrostu
gospodarczego,
czy
niepewność
w
gospodarce, ogranicza możliwość postawienia
trafnej diagnozy. Są to procesy, nad którymi
przedsiębiorstwo – nie ma wpływu i są
nieprzewidywalne.
NIEDOSKONAŁOŚĆ ŹRÓDEŁ INFORMACJI
Powoduje to, że wyniki z przeprowadzonej
analizy w oparciu o informacje z tych źródeł,
nie odzwierciedlają całkowicie rzeczywistej
sytuacji (np. przewidywane ceny na dane
towary, usługi, lub poziom popytu).
* Wobec powyższego posługiwanie się
indeksami cen dla urealnienia niektórych
danych nie zapewnia niekiedy ścisłych
wyników, ale umiejętne ich stosowanie daje
pełniejszy pogląd na sytuację finansową
spółki.
*
Zasadniczym
mankamentem
analizy
wskaźnikowej
jest
mnogość
zestawów
wskaźników,
które
pretendują
do
roli
standardów. Zestawy liczą z reguły kilkanaście
pozycji,
których
przydatność
nie
jest
jednakowa
dla
wszystkich
odbiorców
informacji analitycznej. Zazwyczaj dokonują
oni selekcji i hierarchizacji wskaźników.
* Dobór wskaźników zależy głównie od celu,
jakiemu służy analiza oraz kwalifikacji i
wiedzy analityka. Dodatkowo brak jest
uniwersalnych wzorów wartości wskaźników
pozwalających
na
jednoznaczną
ocenę.
Sytuacja może doprowadzić do niewłaściwej
interpretacji wskaźników. By maksymalnie
zobiektywizować
ocenę,
jako
standardy
stosuje się wyniki uzyskane w minionych
okresach, średnie wyniki w gałęzi, wielkości
planowane, a niekiedy wielkości ustalane
przez zespół ekspertów, niestety wartości te
nie zawsze są zgodne.
CO ZNIECHĘCA ?
Sytuacje i zjawiska zniechęcające do badań
diagnostycznych:
Niewątpliwie analiza finansowa to część
najtrudniejsza do sporządzenia. To właśnie
przygotowanie analizy finansowej najczęściej
zniechęca
przyszłych
przedsiębiorców
do
napisania biznesplanu.
Wymaga bowiem od
sporządzającego niemałej wiedzy, umiejętności,
wysiłku oraz czasu.
Dokument ten jest w formie opisowej a
dominują w nim liczby, szacunki i wskaźniki.
Początkujący przedsiębiorca sporządza analizę
finansową pro forma, a więc bazując na danych
prognozowanych.
Niewątpliwie sporządzenie dobrej analizy
finansowej to spore wyzwanie zwłaszcza dla
początkującego przedsiębiorcy.
Jakie są źródła finansowania firmy (kapitał
własny, kredyty itp.)?
Jakie są bieżące koszty działalności?
Jakie firma będzie generowała przychody i jaka
będzie ich dynamika?
Kiedy i jakiej wielkości firma wypracuje zyski?
Jaka będzie stopa zwrotu z zainwestowanego
kapitału?
Analiza finansowa powinna odpowiedzieć na
kilka pytań:
Jakich nakładów wymaga
przedsięwzięcie obecnie i w
przyszłości?
Poszczególne
części
analizy
finansowej
powinny być prognozowane na okres 3 – 5 lat.
Ważne jest, aby prognozy wykraczały, co
najmniej o jeden rok poza moment osiągnięcia
progu rentowności. Najczęściej sporządza się
szczegółowy plan finansowy na pierwsze dwa
lata (w ujęciu miesięcznym lub kwartalnym), a
następnie plany roczne.
Każdy biznesplan oprócz rozbudowanej części
opisowej musi zawierać szczegółowe szacunki
finansowe. Bez nich cała wcześniejsza praca jest
niewiele warta. Rzetelne obliczenia oparte na
realnych założeniach powinny uwiarygadniać
nasz projekt w oczach jego odbiorców.
Pomagają także nam przy podejmowaniu
kluczowych dla przedsięwzięcia decyzji. Dlatego
właśnie
sporządzamy
analizę
finansową,
ostatnią i obok analizy rynku najważniejszą
część biznesplanu.
Happy
end