Makroekonomia gospodarki

otwartej

Makroekonomia gospodarki
otwartej zajmuje się badaniem
wpływu na gospodarkę krajową
powiązań z zagranicą; głównymi
kanałami ich transmisji są:

• wymiana handlowa
• kurs walutowy
• przepływy kapitału

Najczęściej stosowany miernik
otwartości gospodarki jest udział
eksportu (importu) w PKB.
Duże znaczenie dziś mają też rynki
finansowe.

Makroekonomia gospodarki

otwartej

Główne pytania:
• Jak działają polityki pieniężna i fiskalna

w gospodarce otwartej?

• Jaki jest mechanizm oddziaływania

polityki pieniężnej i fiskalnej na
gospodarkę przy stałym kursie
walutowym?

• Jaki jest mechanizm oddziaływania

polityki pieniężnej i fiskalnej na
gospodarkę przy stałym kursie
walutowym?

Model IS-LM w gospodarce otwartej

Model IS-LM – Keynesowski model

równowagi ogólnej w krótkim okresie

Model dla gospodarki otwartej IS-LM-BP
IS – równowaga na rynku dóbr i usług
LM – równowaga rynku pieniądza
BP – równowaga bilansu płatniczego

Model IS-LM w gospodarce

otwartej

W punkcie przecięcia się trzech krzywych , dla PKB = Y*i r
równej stopie zagranicznej r

p

zostaje osiągnięta równowaga

na trzech rynkach: towarowym, pieniężnym i finansowym.
Krzywa BP w warunkach mobilnego kapitału zakłada
efektywne funkcjonowanie rynków finansowych.
Krajowa stopa procentowa w równowadze powinna się
zrównać z zagraniczną stopą procentową. Parytet stopy
procentowej – zrównanie się światowych przychodów z
takich samych aktywów finansowych.

Model IS-LM w gospodarce otwartej

Takie położenie krzywej bilansu płatniczego warunkuje doskonała
mobilność kapitału.
Przy braku mobilności krzywa BP jest pionowa (niezależna od
zmian stopy procentowej).
Przy częściowej mobilności kapitału BP ma nachylenie dodatnie.
Wszystkie punkty nad BP – nadwyżka bilansu płatniczego.
Wszystkie punkty pod BP - deficyt bilansu płatniczego
Doskonała mobilność kapitału oznacza brak restrykcji na obrót
aktywami finansowymi (ilościowych i jakościowych) oraz bliskie
zeru koszty transakcyjne.

Polityka fiskalna i monetarna a bilans

płatniczy. Kursy płynne.

Ekspansywna polityka fiskalna (wzrost wydatków
rządowych albo obniżenie podatków) przesuwa krzywą IS w
prawo. Stopa procentowa rośnie i kapitał napływa z zagranicy.
Popyt na walutę krajową rośnie, ulega ona aprecjacji, eksport
jest wypychany i sytuacja powraca so punktu wyjścia.
Wniosek: polityka fiskalna w systemie kursów płynnych przy
mobilnym kapitale jest nieskuteczna. Nie powoduje zmiany
wartości realnych, a w szczególności PKB.

Polityka fiskalna i monetarna a bilans

płatniczy.

Kursy płynne.

Ekspansywna polityka monetarna (wzrost podaży pieniądza
krajowego M) przesuwa krzywa LM w prawo. Powoduje to spadek
stopy procentowej w równowadze.
Kapitał odpływa za granicę po większy zysk. Waluta krajowa
ulega deprecjacji.
Poprawa konkurencyjności eksportu wywołuje przesunięcie
krzywej IS w prawo i dalszy wzrost dochodu.
Wniosek: polityka monetarna przy płynnych kursach i
mobilnym kapitale jest bardzo skuteczna. Powoduje znaczne
zmiany PKB i ma większe efekty niż ta sama polityka w
gospodarcze zamkniętej.

Polityka fiskalna i monetarna a bilans

płatniczy.

Kursy płynne.

Ekspansywna polityka monetarna w systemie
kursów płynnych jest przykładem polityki „zubożania
sąsiada” (beggar-the –neighbour policy).
Krajowa ekspansja kosztem spadku popytu na dobra
zagraniczne przy niezmienionym popycie
światowym
A więc motywem ekspansji monetarnej jest
przesunięcie popytu wewnętrznego z dóbr
zagranicznych na dobra krajowe. Następuje wzrost
dochodu krajowego kosztem spadku dochodu
partnera handlowego.

Polityka fiskalna i monetarna a bilans płatniczy.

Kursy płynne.

Jak na poziom stopy procentowej, dochodu i bilansu
wpływają zmienne zewnętrzne ?
Przy doskonale mobilnym kapitale rynki finansowe są
zintegrowane i wszelkie zakłócenia przenoszone są
między krajami.
Efektem zakłóceń może być wzrost stopy
procentowej na rynkach zagranicznych.
W wyniku tego kapitał odpływa za granicę.
Popyt na walutę spada i następuje jej deprecjacja.

Polityka fiskalna i monetarna a bilans

płatniczy. Kursy płynne.

Eksport netto rośnie i krzywa IS przesuwa się w prawo do
osiągnięcia nowej równowagi przy wyższym poziomie stopy
procentowej na wyższym poziomie integracji finansowej.
Rozpatrujemy kraj mały (jego rynek finansowy nie ma wpływu
na poziom światowej stopy procentowej) kapitał będzie
odpływał tak długo, aż krajowa stopa zrówna się z zagraniczną i
linia bilansu płatniczego na stałe przesunie się do góry. Dochód
kraju w tym przypadku rośnie bez udziału jego wewnętrznej
polityki.

Polityka fiskalna i monetarna a bilans

płatniczy. Kursy stałe.

W systemie kursów stałych efekty działania tych polityk są odwrotne.
Ekspansywna polityka fiskalna spowoduje wzrost stopy procentowej,
nadwyżkę bilansu płatniczego i napływ kapitału .
Wzrost popytu na walutę krajową nie spowoduje aprecjacji. Zmusi
bank centralny do zwiększenia podaży pieniądza krajowego poprzez
skup dewiz.
Rezerwy dewizowe wzrosną. Rosnąca podaż pieniądza przesunie
krzywa LM w prawo.
Wniosek: polityka fiskalna bardzo skuteczna

Polityka fiskalna i monetarna a bilans

płatniczy. Kursy stałe.

Ekspansywna polityka monetarna (wzrost podaży pieniądza) przesuwa
LM w prawo. Dochód chwilowo rośnie i mamy deficyt bilansu
płatniczego.
Stopa procentowa spada, kapitał odpływa.
Bank centralny sprzedaje dewizy niwelując presję na deprecjację waluty
krajowej.
Po interwencji LM przesuwa się w lewo, do punktu wyjścia.
Wniosek: Nie ma wzrostu PKB. Polityka monetarna nieskuteczna.

Polityka fiskalna i monetarna a bilans

płatniczy. Kursy stałe.

Wzrost stopy procentowej na rynkach zewnętrznych też spowoduje
przesunięcie linii BP do nowego wyższego poziomu stóp.
Odpływ kapitału za granice zmusi bank centralny do interwencji w
obronie kursu waluty krajowej. Bank centralny zacznie sprzedawać
dewizy, zmniejszy rezerwy, doprowadzi do spadku podaży pieniądza
krajowego. Przesunie się tylko krzywa LM . Będzie nowy punkt
równowagi. Nastąpi spadek dochodu.

Polityka kursowa. Dewaluacja jako

instrument.

Dewaluacja obniża wartość waluty – poprawia konkurencyjność
eksportu.
Wzrost eksportu spowoduje przesunięcie krzywej IS w prawo ,wzrost
PKB i stopy procentowej.
W efekcie przesunięcia napłynie kapitał i wystąpi nadwyżka bilansu
płatniczego.
Presja aprecjacyjna; bank centralny skupuje dewizy, podaż pieniądza
krajowego rośnie i LM przesuwa się w prawo. Stopa procentowa
wraca do punktu wyjścia.
Nowa równowaga o znacznie wyższym poziomie Y (dochód)
Wniosek: polityka kursowa bardzo skuteczna.

Efekty działania polityki fiskalnej i

monetarnej w różnych reżimach

kursowych

Zmienna

Wpływ na realny PKB

System kursów

zmiennych

System kursów

stałych

Ekspansja fiskalna

bez zmian

wzrost

Ekspansja monetarna

wzrost

bez zmian

Wzrost stóp

procentowych

wzrost

spadek

Dewaluacja

-

wzrost

Dewaluacja

• Polega na obniżeniu wartości stałego kursu

walutowego.

Przy opóźnionym dostosowaniu się cen,

konsekwencją dewaluacji staje się wzrost
konkurencyjności i popytu globalnego

Przy obecności w gospodarce niewykorzystanych

czynników wytwórczych produkcja wzrośnie

W sytuacji pełnego wykorzystania czynników

wytwórczych, wzrost eksportu netto możliwy
tylko w drodze zmniejszenia absorpcji krajowej
poprzez politykę fiskalną

Dewaluacja

• W długim okresie dewaluacja ma

ograniczone znaczenie.

• Powoduje jedynie reakcje

kompensujące pozostałych wielkości
nominalnych

• W przypadku szoku, dewaluacja jest

skutecznym instrumentem, kiedy
potrzebna jest trwała zmiana
konkurencyjności dla odzyskania
równowagi wewnętrznej i zewnętrznej.