BADANIE UKŁADU

KRĄŻENIA

METODY BADANIA

• Badanie przeprowadza się przez wywiad, oglądanie,

omacywanie, opukiwanie i osłuchiwanie, stosując w
miarę potrzeby badania dodatkowe, jak :badanie
RTG ,elektrokardiografię lub pomiar ciśnienia krwi.
Obejmuje ono badanie serca i układu
naczyniowego. U zwierząt schorzenia układu
krążenia dotyczą zwykle serca, rzadziej naczyń
krwionośnych. Do zaburzeń w tym zakresie
dochodzi najczęściej wtórnie w przebiegu różnych
stanów chorobowych i dlatego wyniki tego badania
rozpatrywane są z uwzględnieniem choroby
podstawowej. Mają one znaczenie rozpoznawcze i
nieraz decydują o rokowaniu.

WYWIAD

• Dokładny wywiad pozostaje kluczowym elementem

badania układu krążenia zwierząt. Podczas tych
czynności możemy wstępnie określić czy problem
dotyczy układu krążenia, czy innych układów i
narządów. Wywiad pomaga nam wstępnie określić czy
zmiany dotyczą wady wrodzonej (najczęściej młode
zwierzęta) czy nabytej (w średnim wieku i starsze).
Niektóre rasy są predysponowane do występowania
niektórych wad wrodzonych serca, w związku z tym
ważne są też informacje o pochodzeniu zwierzęcia, o
chorobach u zwierząt z tego samego miotu. W
wywiadzie dowiadujemy się też czy już wcześniej
występowały objawy chorób układu krążenia, czy były
leczone, a jeśli tak, to jakie stosowano leki.

PRZYKŁADOWY WYWIAD

• Pies:
•  Czy twój pies należy do ras predysponowanych
• Czy twój pies szybko męczy się po wysiłku?
• Czy kaszle, szczególnie w nocy i nad ranem, a kaszel się nasila po

wysiłku lub podczas euforii?

• Czy ma przyspieszone oddechy, duszność?
• Czy ma blade lub sine błony śluzowe?
• Czy występują omdlenia?
• Czy występują obrzęki obwodowe ( np. obrzęki łap)?
• Czy jest w złej kondycji ogólnej: wyniszczenie, zaniki mięśniowe?
• Czy ma powiększony obrys brzucha (wodobrzusze)?
•  Kot:
• Czy twój kot ma duszność/przyspieszone oddechy (oddycha z otwartą

jama ustną)?

• Czy jest w złej kondycji ogólnej: osłabiony, apatyczny?
• Czy wystąpił ostry niedowład lub paraliż kończyn tylnych?
• Kaszel i płyn w jamie brzusznej (te objawy znacznie rzadziej

występują u kotów niż u psów)

OGLĄDANIE I OMACYWANIE

• Badanie poprzez oglądanie ma za zadanie

określić stan zdrowia pacjenta. Niektóre
zaburzenia  mogą dawać podobne objawy do
niewydolności serca, a są objawami całkiem
innej choroby. I tak np. przyspieszone
oddechy ( tachypnoea) może być wynikiem
zarówno niewydolności krążenia jak i
zapalenia dolnych czy górnych dróg
oddechowych, bądź wynikiem anemii lub
gorączki. Określenie czy jest to duszność czy
fizjologiczne ziajanie jest ważne i temu służy
badanie ogólne.

OPUKIWANIE

• Badanie to służy do wyznaczenia

pola stłumienia sercowego.
Przeprowadza się je, opukując od
linii stawu barkowego do mostka,
w 3—6 przestrzeni
międzyżebrowej

OSŁUCHIWANIE

• Badanie ma na celu określenie siły, dźwięku rytmu

tonów sercowych oraz stwierdzenie ewentualnych
szmerów sercowych. Prawidłowo ton I, czyli skurczowy,
jest silniejszy, o dźwięku niższym i dłuższym od tonu II
— rozkurczowego. Miejsca najlepszej słyszalności
tonów i szmerów wewnątrzsercowych określa się jako
punkty główne. Osłuchiwanie w tych punktach pozwala
na umiejscowienie zaburzeń pracy serca, wyrażających
się zmianą siły i rytmu tonów oraz pojawieniem się
szmerów. Punkty główne odpowiadają rzutom
zastawek: po lewej stronie klatki piersiowej znajduje
się punkt 1 — nad zastawką tętnicy płucnej, 2 — nad
zastawką aorty, 3 — nad zastawką dwudzielną, a po
prawej stronie punkt 4 — nad zastawką trójdzielną.

Elektrokardiografia

• W czasie pracy mięśnia sercowego dochodzi do

przemieszczania się ładunków elektrycznych w
przedsionkach i komorach. Organizm zwierzęcy
jest dobrym przewodnikiem prądu, toteż fala
aktywności elektrycznej pracy serca może być
zarejestrowana na wykresie elektrokardiografu.
Diagnostyczna jego wartość polega na
porównywaniu wykresu prądów czynnościowych
mięśnia sercowego u zdrowego i chorego
zwierzęcia. Elektrokardiografia pozwala na
rozpoznanie różnych niemiarowości i zmian
zwyrodnieniowych mięśnia sercowego.

BADANE RTG

• Badanie radiologiczne klatki

piersiowej jest niezwykle pomocne w
diagnostyce układu krążenia i układu
oddechowego. Podczas interpretacji
zdjęć RTG ocenia się rysunek
oskrzeli, tchawicę, rysunek
naczyniowy płuc, miąższ płuc,
sylwetkę serca i rysunek aorty i żyły
głównej.

BADANIA LABORATORYJNE

• Badania laboratoryjne: Badania hematologiczne i

biochemiczne pomagają określić czy choroba układu
krążenia lub układu oddechowego powoduje wtórne
problemy w innych układach ciała lub czy występują
choroby innych układów, które mogły by mieć podobne
objawy kliniczne chorób serca i układu oddechowego.
Możliwe jest oznaczenie biochemicznych wskaźników
uszkodzenia mięśnia sercowego np.: LDH
( Dehydrogenaza mleczanowa), CK-MB (Kinaza
kreatyninowa- izoenzym sercowy), Troponina-I, proANP
(przedsionkowy peptyd natriuretyczny). Oznaczenie ich
pomaga w rozpoznaniu klinicznych i pod klinicznych
uszkodzeń /niewydolności mięśnia sercowego.

Przykłady chorób

krążenia

Dystrofia mięśnia sercowego

• Dystrofia mięśnia sercowego

polega na zaburzeniach
czynności serca i zmianach
zwyrodnieniowych włókien
mięśniowych o charakterze nie-
zapalnym. Choroba występuje u
krów wysokomlecznych, koni
roboczych, spotykana jest
również u buhajów, knurów i
tryków oraz małych zwierząt.

Niewydolność krążenia

• Schorzenia układu krążenia najczęściej występują w przebiegu

lub po zejściu chorób zakaźnych, schorzeń wątroby, nerek i płuc,
zatruć o różnej etiologii, procesów ropnych oraz po nadmiernym
wysiłku. Czynnościowe zaburzenia ze strony tego układu określa
się jako niewydolność krążenia pochodzenia sercowego lub
naczyniowego. Niewydolność mięśnia sercowego ostra rozwija
się po znacznym wysiłku u koni sportowych i roboczych, psów
myśliwskich i służbowych, u bydła i świń opasowych w czasie
przepędów i transportu. Przyczyną przewlekłej niewydolności
mogą być pierwotne zmiany serca (zapalenie i zwyrodnienie
mięśnia sercowego, wady serca), choroby zakaźne, rozedma
płuc, marskość nerek i czynniki toksyczne. Niewydolność mięśnia
sercowego objawia się dusznością i zasinieniem błon śluzowych;
tętno jest przyspieszone, czasem słabo wyczuwalne, a żyły —
nadmiernie wypełnione. Może też pojawiać się obrzęk zastoinowy
i płyn przesiękowy w jamach ciała, a w cięższych przypadkach —
obrzęk płuc prowadzący do zejścia śmiertelnego.

Przerost mięśnia sercowego

• Przerost mięśnia sercowego

polega na powiększeniu włókien
mięśniowych przy niezmienionej
ich liczbie, co powoduje
zgrubienie poszczególnych części
serca, głównie ścian komór, i
zwiększenie masy tego narządu.

Rozszerzenie serca

• Schorzenie polega na osłabieniu

mięśnia sercowego w wyniku
powiększenia jam serca i
zalegania w nich krwi.
Występować może u koni, psów,
czasem świń, rzadziej u bydła.

Zapalenie mięśnia sercowego

• Schorzenie występuje zwykle

jako proces wtórny wywoływany
czynnikami toksycznymi i
bakteryjnymi; cechuje się
zmianami zapalnymi oraz
zwyrodnieniowymi w mięśniu
sercowym. Występować może u
wszystkich gatunków zwierząt.

Zapalenie osierdzia

• Schorzenie to zdarza się u

wszystkich gatunków zwierząt
jako proces wtórny w chorobach
zakaźnych, w schorzeniach
mięśnia sercowego, płuc i
opłucnej, najczęściej jednak
występuje u bydła na tle
urazowym. Za¬palenie osierdzia
może mieć charakter
włóknikowy, surowiczo-
włóknikowy lub ropny.

Zapalenie wsierdzia

Schorzenie występuje u
wszystkich gatunków zwierząt,
najczęściej wtórnie w przebiegu
różnych chorób zakaźnych i
zakażeń bakteryjnych. Proces
zapalny o charakterze zapalenia
guzkowatego lub wrzodziejącego
obejmuje głównie zastawki,
prowadzi do ich uszkodzenia i
zaburzeń określanych jako wady
serca.