Elżbieta Sikorska

I Pielęgniarstwo

BAKTERIE

GRAM-

UJEMNE

Budowa komórki

bakteryjnej Gram-

ujemnej

Plazmid- cząsteczka DNA występująca
poza nukleoidem, zdolna do
autonomicznej( niezależnej ) replikacji.
Rybosomy- organelle służące do
produkcji białek
Cytoplazma- subst. koloidalna
wypełniająca wnętrze komórki
Błona komórkowa- półprzepuszczalna
błona bilogiczna, oddzielająca wnętrze
kom. od świata zewnętrznego.
Ściana komórkowa- martwy składnik
komórki, otoczka o funkcji ochronnej i
szkieletowej, jej głównym składnikiem jest
mureina.

U bakterii gram- ujemnych dużo

bardziej złożona niż u gram dodatkich

Otoczka- śluzowata otoczka, zbudowana
z wielocukrów lub białek, chroni przed
wyschnięciem
Nukleoid(genofor)- obszar cyt, w którym
znajduje się kolista nić DNA
Rzęski- organellum ruchu wyrastające z
powierzchni kom.

Ziarenkowce Gram- ujemne

neissiera:
-neissiera gonorrhoea
-neissiera meningitidies

Pałeczki Gram-ujemne niefermentujące glukozy

-pseudomonas aeruginosa

Pozostałe pałeczki gram ujemne

-Helicobacter

Pałeczki Gram-ujemne z rodziny Enterobacterieae

- rodzaj Salmonella
-rodzaj Shigella
- rodzaj klebsiella

Rodzaje bakterii gram-
ujemnych

Rodzaj Neisseria

Są to bakterie o nerkowatym kształcie, często

występujące jako dwoinki. Mają otoczkę i są
urzęsione; są mikroaerofilne, mają złożone
wymagania odżywcze, rosną na podłożach
wzbogaconych w temp. 37 stopni Celsjusza, przy
zwiększonym ciśnieniu dwutl. Węgla. Są
oksydazododatnie, w odróżnieniu od większości
innych ziarenkowców.

Rodzaj Neissiera obejmuje dwa gatunki chorobotwórcze:
1. N.meningitidis (meningokok)
2. N.gonorrhoeae (gonokok)

Neisseria meningitidis

(meningokok, dwoinka

zapalenia opon mózgowo-

rdzeniowych

)

ma wiele czynników
warunkujących
chorobotwórczość:

•

fimbrie adherencyjne

•

polisacharydową otoczkę o

właściwościach
antyfagocytarnych,

•

proteazy IgA chroniące

bakterie przed działaniem
przeciwciał sekrecyjnych na
powierzchni błon śluzowych.

Neisseria Meningitidis

•

Wyłączny rezerwuar: człowiek

•

Źródło zakażenia: nosiciel lub chory

•

Kolonizacja: jama nosowo- gardłowa

•

Przenoszenie: droga kropelkowa,
bezpośredni kontakt

•

Okres wylęgania: 2-10 dni, na ogół
3-4 dni

•

Sezonowość zachorowań:

Europa i Ameryka płn.: zima i wczesna

wiosna

Zakażenia:

N. Meningitidis

powoduje:

o

Nagminne zapalenie
opon mózgowo-
rdzeniowych,

o

Zapalenia płuc,

o

Zapalenie gardła i ucha
środkowego

o

Sepsa

o

Zapalenie spojówek,
wsierdzia i osierdzia,
szpiku kostnego, dróg
moczowych i ropne
zapalenie stawów

Zapalenie opon mózgowo-

rdzeniowych

Profilaktyka

W każdym przypadku zakażenia meningokowego

należy bezwzględnie rozpocząć profilaktykę za

pomocą antybiotyków u osób, które miały

bezpośredni kontakt z chorym. Istnieje

możliwość immunoprofilaktyki.

Dostępne są szczepionki przeciw

meningokokom:

•

dwuskładnikowa przeciw grupom A i C,

•

czteroskładnikowa przeciw serogrupie C.

Brak skutecznej szczepionki przeciw szczepom z

grupy B, które wywołują najwięcej zachorować

w Europie.

Neisseria gonorrhoeae

Dwoinki rzeżączki (gonokoki) są

czynnikiem etiologicznym:

•

Rzeżączki- choroba zakaźna
człowieka, przenoszona drogą
płciową.

•

Zakażenia błon śluzowych układu
moczowo-płciowego, oka, odbytnicy,
gardła

Pałeczki Gram- ujemne niefermentujące

glukozy

Cechy:

o

Fenotypowo bakterie te, nie tworzą jednej grupy

o

Brak zdolności do rozkładu glukozy na drodze
fermentacji(bez udziału tlenu)

o

Ujemne wybarwianie się na różowo metodą
Gramma

o

Morfologicznie są pałeczkami lub ziarniako-
pałeczkami

o

Nie posiadają spor

o

Mogą być zaopatrone w rzęski

o

Wśród tej grupy znajduje się gatunek należący
do rodziny Pseudomonas

Pseudomonas Aeruginosa

(pałeczka ropy błękitnej)



Pseudomonas aeruginosa jest Gram-ujemną, tlenową
bakterią, ruchliwą, powszechnie występującą w
środowisku – w wodzie (pływa szybko i żwawo),
na ziemi, na powierzchni roślin. Znajdowano ją także
(w niewielkim procencie) na skórze zdrowych osób, a
także izolowano z gardła oraz kału osób
niehospitalizowanych. Badania pokazały też, że
kolonizacja tym drobnoustrojem pacjentów
hospitalizowanych zachodzi w ciągu 72 godzin od
przyjęcia do szpitala

. 

Pod mikroskopem elektronowym wygląda tak

 :

Helicobacter Pyroli

Helikobacter

Pryroli jest bakterią

gram-ujemną kształtu

esowatego, wielkości

2,5- 4 nm zasiedlającą

błonę śluzową

żołądka. Na jednym z

biegunów posiada 4-6

witek, dzięki którym

zawdzięcza

ruchliwość. Namnaża

się w temp. 37-42 st.

C, przy optymalnym

pH 4-6, może także

przeżyć w pH 1.

Helicobacter pyroli



W Polsce infekcja Helicobacter Pyroli dotyczy
60-70% populacji dorosłej i 30% młodzieży do
18 roku życia



Obecnie wiadomo, że bakteria jest
odpowiedzialna za powstanie ok. 90% wrzodów
dwunastnicy i 70% wrzodów żołądka



Tylko 8 % wrzodów dwunastnicy i 30 %
wrzodów żołądka powstaje bez infekcji
Helicobacter Pyroli



W przypadku raka żołądka

Helicobacter został uznany
Za karcynogen pierwszej grupy

Pałeczki gram-ujemne z

rodziny Enterobacteriaceae

Cechy wspólne dla wszystkich

drobnoustrojów tej rodziny to:

o

Są to gram- ujemne pałeczki

o

Fermentują glukozę,

o

Nie wytwarzają
spor(przetrwalników)

o

Są nieruchliwe bądź ruchliwe,
okołorzęsne

o

Są tlenowe bądź względnie
beztlenowe

o

Rosną na prostych podłożach
nie selektywnych bądź
różnicujących

Enterobacteriaceae

Salmonella

czas inkubacji

(wylęgania), jaki

upływa od spożycia

żywności

zanieczyszczonej tym

owadem do wystąpienia

objawów zatrucia to 6

do 8 godzin.

Cechy:

• ruchome

• laktozo- ujemne

• wytwarzają gaz podczas
fermentacji węglowodanów

• rosną na podłożu
Simmonsa

• wytwarzają
dekarboksylazę lizyny

Miejscem bytowania Salmonelli jest przewód

pokarmowy człowieka, zwierząt domowych,
ptaków i owadów, są też izolowane z innych
części ciała. Jako oraganizmy jelitowe są
wydalane z kałem i mogą się szeroko
rozprzestrzeniać. Szczególnie przez ścieki
komunalne, nawóz, owady.

Salmonella powoduje

następujące zakażenia:

I.

Salmonelozy (zapalenia żołądka i
jelit)- wywoływane głównie przez
zwierzęce szczepy S.enteritidis
różnych serotypów. Objawy
zakażenia pojawiają się od 6 do
48 godz. Po zjedzeniu zakażonej
żywności lub wody

II. Dur brzuszny- wywoływany

przez S.typhi lub jego
łagodniejsza forma: dur rzekomy
wywoływana przez S.paratyphi.
Od 10 do 14 dni po zakażeniu
pacjent odczuwa rosnącą
gorączkę i objawy niespecyficzne:
bóle mięśni, głowy, złe
samopoczucie. Te symptomy
trwają tydzień lub dłużej a po nich
następują dolegliwości ze strony
układu pokarmowego.

III. Posocznica- wszystkie gatunki

Salmonella mogą być przyczyną
bakteremii i posocznicy

Enterobacteriaceae

shigella

4 gatunki Shigella:
1. S.dysenteriae
2. S.flexneri
3. S.boydii
4. S.nonnei

Pałeczki Shigella w kale
pacjenta chorującego na
Szigelozę

Bakterie z rodzaju Shigella są
beztlenowcami. Powodują
zakażenia jelita wnikając i
namnażając się w warstwie
komórek wyścielających
okrężnicę

Shigella sp.



Dyzenteria

- nazywana inaczej czerwonką, jest chorobą

zakaźną jelit. W szczególności jelita grubego. Wywołują ją
pałeczki Shigella lub ameby Entamoeba hystolitica



Do zakażenia dochodzi poprzez kontakt z chorym lub
zakażoną żywność(pałeczki Shigella występują najczęściej
w

surowych warzywach, mleku, drobiu, wodach

gruntowych.



Powszechnie dyzenterię określa się jako „chorobę
brudnych rąk” gdyż wiąże się z niskim poziomem higieny
osób zainfekowanych.

Enterobacteriaceae

klebsiella

Klebsiella pneumoniae-
pałeczka zapalenia płuc,
gram- ujemna pałeczka z
rodziny
Enterobacteriaceae.

Czynnik etiologiczny:

• zapalenia płuc

• zakażenie miejsca
operowanego

• zakażenie układu
moczowego

• bakteriemia

• sepsa

• pałeczki te bardzo często
powodują zakażenia u
noworodków

Pałeczki Klebsiella przeżywają i mnożą się w

miejscach wilgotnych (zlewy, pozostałości w
naczyniach, pojemnikach stosowanych przy
pielęgnacji chorych, nawilżaczach tlenu,
wolgotnych ścierkach, na mydle, wokół
zlewów itd.

Bakterie mogą występowac w stanie

zdrowia na skórze (miejsca wilgotne,

w jamie nosowo- gardłowej i

przewodzie pokarmowym i dzieci i

dorosłych

Dziękuję za uwagę ;)