BAKTERIE GRAM UJEMNE

Elżbieta Sikorska

I Pielęgniarstwo

BAKTERIE

GRAM-

UJEMNE

Budowa komórki

bakteryjnej Gram-

ujemnej

Plazmid- cząsteczka DNA występująca
poza nukleoidem, zdolna do
autonomicznej( niezależnej ) replikacji.
Rybosomy- organelle służące do
produkcji białek
Cytoplazma- subst. koloidalna
wypełniająca wnętrze komórki
Błona komórkowa- półprzepuszczalna
błona bilogiczna, oddzielająca wnętrze
kom. od świata zewnętrznego.
Ściana komórkowa- martwy składnik
komórki, otoczka o funkcji ochronnej i
szkieletowej, jej głównym składnikiem jest
mureina.

U bakterii gram- ujemnych dużo

bardziej złożona niż u gram dodatkich

Otoczka- śluzowata otoczka, zbudowana
z wielocukrów lub białek, chroni przed
wyschnięciem
Nukleoid(genofor)- obszar cyt, w którym
znajduje się kolista nić DNA
Rzęski- organellum ruchu wyrastające z
powierzchni kom.

Ziarenkowce Gram- ujemne

neissiera:
-neissiera gonorrhoea
-neissiera meningitidies

Pałeczki Gram-ujemne niefermentujące glukozy

-pseudomonas aeruginosa

Pozostałe pałeczki gram ujemne

-Helicobacter

Pałeczki Gram-ujemne z rodziny Enterobacterieae

- rodzaj Salmonella
-rodzaj Shigella
- rodzaj klebsiella

Rodzaje bakterii gram-
ujemnych

Rodzaj Neisseria

Są to bakterie o nerkowatym kształcie, często

występujące jako dwoinki. Mają otoczkę i są
urzęsione; są mikroaerofilne, mają złożone
wymagania odżywcze, rosną na podłożach
wzbogaconych w temp. 37 stopni Celsjusza, przy
zwiększonym ciśnieniu dwutl. Węgla. Są
oksydazododatnie, w odróżnieniu od większości
innych ziarenkowców.

Rodzaj Neissiera obejmuje dwa gatunki chorobotwórcze:
1. N.meningitidis (meningokok)
2. N.gonorrhoeae (gonokok)

Neisseria meningitidis

(meningokok, dwoinka

zapalenia opon mózgowo-

rdzeniowych

)

ma wiele czynników
warunkujących
chorobotwórczość:

•

fimbrie adherencyjne

•

polisacharydową otoczkę o

właściwościach
antyfagocytarnych,

•

proteazy IgA chroniące

bakterie przed działaniem
przeciwciał sekrecyjnych na
powierzchni błon śluzowych.

Neisseria Meningitidis

•

Wyłączny rezerwuar: człowiek

•

Źródło zakażenia: nosiciel lub chory

•

Kolonizacja: jama nosowo- gardłowa

•

Przenoszenie: droga kropelkowa,
bezpośredni kontakt

•

Okres wylęgania: 2-10 dni, na ogół
3-4 dni

•

Sezonowość zachorowań:

Europa i Ameryka płn.: zima i wczesna

wiosna

Zakażenia:

N. Meningitidis

powoduje:

Nagminne zapalenie
opon mózgowo-
rdzeniowych,

Zapalenia płuc,

Zapalenie gardła i ucha
środkowego

Sepsa

Zapalenie spojówek,
wsierdzia i osierdzia,
szpiku kostnego, dróg
moczowych i ropne
zapalenie stawów

Zapalenie opon mózgowo-

rdzeniowych

Profilaktyka

W każdym przypadku zakażenia meningokowego

należy bezwzględnie rozpocząć profilaktykę za

pomocą antybiotyków u osób, które miały

bezpośredni kontakt z chorym. Istnieje

możliwość immunoprofilaktyki.

Dostępne są szczepionki przeciw

meningokokom:

•

dwuskładnikowa przeciw grupom A i C,

•

czteroskładnikowa przeciw serogrupie C.

Brak skutecznej szczepionki przeciw szczepom z

grupy B, które wywołują najwięcej zachorować

w Europie.

Neisseria gonorrhoeae

Dwoinki rzeżączki (gonokoki) są

czynnikiem etiologicznym:

•

Rzeżączki- choroba zakaźna
człowieka, przenoszona drogą
płciową.

•

Zakażenia błon śluzowych układu
moczowo-płciowego, oka, odbytnicy,
gardła

Pałeczki Gram- ujemne niefermentujące

glukozy

Cechy:

Fenotypowo bakterie te, nie tworzą jednej grupy

Brak zdolności do rozkładu glukozy na drodze
fermentacji(bez udziału tlenu)

Ujemne wybarwianie się na różowo metodą
Gramma

Morfologicznie są pałeczkami lub ziarniako-
pałeczkami

Nie posiadają spor

Mogą być zaopatrone w rzęski

Wśród tej grupy znajduje się gatunek należący
do rodziny Pseudomonas

Pseudomonas Aeruginosa

(pałeczka ropy błękitnej)



Pseudomonas aeruginosa jest Gram-ujemną, tlenową
bakterią, ruchliwą, powszechnie występującą w
środowisku – w wodzie (pływa szybko i żwawo),
na ziemi, na powierzchni roślin. Znajdowano ją także
(w niewielkim procencie) na skórze zdrowych osób, a
także izolowano z gardła oraz kału osób
niehospitalizowanych. Badania pokazały też, że
kolonizacja tym drobnoustrojem pacjentów
hospitalizowanych zachodzi w ciągu 72 godzin od
przyjęcia do szpitala

Pod mikroskopem elektronowym wygląda tak

Helicobacter Pyroli

Helikobacter

Pryroli jest bakterią

gram-ujemną kształtu

esowatego, wielkości

2,5- 4 nm zasiedlającą

błonę śluzową

żołądka. Na jednym z

biegunów posiada 4-6

witek, dzięki którym

zawdzięcza

ruchliwość. Namnaża

się w temp. 37-42 st.

C, przy optymalnym

pH 4-6, może także

przeżyć w pH 1.

Helicobacter pyroli



W Polsce infekcja Helicobacter Pyroli dotyczy
60-70% populacji dorosłej i 30% młodzieży do
18 roku życia



Obecnie wiadomo, że bakteria jest
odpowiedzialna za powstanie ok. 90% wrzodów
dwunastnicy i 70% wrzodów żołądka



Tylko 8 % wrzodów dwunastnicy i 30 %
wrzodów żołądka powstaje bez infekcji
Helicobacter Pyroli



W przypadku raka żołądka

Helicobacter został uznany
Za karcynogen pierwszej grupy

Pałeczki gram-ujemne z

rodziny Enterobacteriaceae

Cechy wspólne dla wszystkich

drobnoustrojów tej rodziny to:

Są to gram- ujemne pałeczki

Fermentują glukozę,

Nie wytwarzają
spor(przetrwalników)

Są nieruchliwe bądź ruchliwe,
okołorzęsne

Są tlenowe bądź względnie
beztlenowe

Rosną na prostych podłożach
nie selektywnych bądź
różnicujących

Enterobacteriaceae

Salmonella

czas inkubacji

(wylęgania), jaki

upływa od spożycia

żywności

zanieczyszczonej tym

owadem do wystąpienia

objawów zatrucia to 6

do 8 godzin.

Cechy:

• ruchome

• laktozo- ujemne

• wytwarzają gaz podczas
fermentacji węglowodanów

• rosną na podłożu
Simmonsa

• wytwarzają
dekarboksylazę lizyny

Miejscem bytowania Salmonelli jest przewód

pokarmowy człowieka, zwierząt domowych,
ptaków i owadów, są też izolowane z innych
części ciała. Jako oraganizmy jelitowe są
wydalane z kałem i mogą się szeroko
rozprzestrzeniać. Szczególnie przez ścieki
komunalne, nawóz, owady.

Salmonella powoduje

następujące zakażenia:

Salmonelozy (zapalenia żołądka i
jelit)- wywoływane głównie przez
zwierzęce szczepy S.enteritidis
różnych serotypów. Objawy
zakażenia pojawiają się od 6 do
48 godz. Po zjedzeniu zakażonej
żywności lub wody

II. Dur brzuszny- wywoływany

przez S.typhi lub jego
łagodniejsza forma: dur rzekomy
wywoływana przez S.paratyphi.
Od 10 do 14 dni po zakażeniu
pacjent odczuwa rosnącą
gorączkę i objawy niespecyficzne:
bóle mięśni, głowy, złe
samopoczucie. Te symptomy
trwają tydzień lub dłużej a po nich
następują dolegliwości ze strony
układu pokarmowego.

III. Posocznica- wszystkie gatunki

Salmonella mogą być przyczyną
bakteremii i posocznicy

Enterobacteriaceae

shigella

4 gatunki Shigella:
1. S.dysenteriae
2. S.flexneri
3. S.boydii
4. S.nonnei

Pałeczki Shigella w kale
pacjenta chorującego na
Szigelozę

Bakterie z rodzaju Shigella są
beztlenowcami. Powodują
zakażenia jelita wnikając i
namnażając się w warstwie
komórek wyścielających
okrężnicę

Shigella sp.



Dyzenteria

- nazywana inaczej czerwonką, jest chorobą

zakaźną jelit. W szczególności jelita grubego. Wywołują ją
pałeczki Shigella lub ameby Entamoeba hystolitica



Do zakażenia dochodzi poprzez kontakt z chorym lub
zakażoną żywność(pałeczki Shigella występują najczęściej
w

surowych warzywach, mleku, drobiu, wodach

gruntowych.



Powszechnie dyzenterię określa się jako „chorobę
brudnych rąk” gdyż wiąże się z niskim poziomem higieny
osób zainfekowanych.

Enterobacteriaceae

klebsiella

Klebsiella pneumoniae-
pałeczka zapalenia płuc,
gram- ujemna pałeczka z
rodziny
Enterobacteriaceae.

Czynnik etiologiczny:

• zapalenia płuc

• zakażenie miejsca
operowanego

• zakażenie układu
moczowego

• bakteriemia

• sepsa

• pałeczki te bardzo często
powodują zakażenia u
noworodków

Pałeczki Klebsiella przeżywają i mnożą się w

miejscach wilgotnych (zlewy, pozostałości w
naczyniach, pojemnikach stosowanych przy
pielęgnacji chorych, nawilżaczach tlenu,
wolgotnych ścierkach, na mydle, wokół
zlewów itd.

Bakterie mogą występowac w stanie

zdrowia na skórze (miejsca wilgotne,

w jamie nosowo- gardłowej i

przewodzie pokarmowym i dzieci i

dorosłych

Document Outline