MIERNIKI
WZROSTU
GOSPODARCZEGO
Wzrost gospodarczy
Wzrost gospodarczy oznacza zdolność do powiększania się
produktu krajowego brutto danego kraju w danym czasie.
Jeśli w kolejnym roku w całej gospodarce uda się sprzedać
więcej towarów i usług niż w roku poprzednim – mamy do
czynienia ze wzrostem gospodarczym.
Kiedy jesteśmy w stanie więcej zarobić, źródłem wzrostu jest
nasza praca. Ale jeśli w tym samym czasie, gdy wzrosły
nasze zarobki, o tyle samo podniosły się ceny towarów, które
kupujemy, mieliśmy do czynienia tylko ze wzrostem
nominalnym. Nie możemy bowiem kupić więcej niż
poprzednio.
Dlatego cieszyć się można tylko z wzrostu realnego, czyli po
uwzględnieniu inflacji. Wzrost gospodarczy odnosi się tylko
do zmian ilościowych.
Źródła wzrostu gospodarczego
Głównym czynnikiem pobudzającym wzrost
gospodarczy w krótkim okresie jest popyt
konsumpcyjny i inwestycyjny, krajowy i zagraniczny.
W długim okresie natomiast – dostateczna podaż i
efektywność czynników wytwórczych. Coraz częściej
czynnikiem wzrostu staje się też handel zagraniczny.
Tempo wzrostu (lub spadku) produktu krajowego
brutto jest (w przybliżeniu) sumą wskaźników
obrazujących zmiany stanu zatrudnienia oraz
wydajności pracy.
Jednym z najważniejszych źródeł wzrostu wydajności
jest postęp techniczny oraz dynamika inwestycji.
Bariery wzrostu gospodarczego
Bariery rozwoju gospodarczego są bardzo
zróżnicowane w zależności od: osiągniętego poziomu
rozwoju, historycznie ukształtowanego sposobu i
poziomu życia ludności, powierzchni i zaludnienia
kraju, położenia geograficznego, zasobności w
bogactwa naturalne, tradycji wytwórczych i
kulturalnych, kierunków specjalizacji produkcji i
usług, udziału w międzynarodowym podziale pracy i
innych. Bariery rozwoju grupować można według
różnych kryteriów. Z reguły wyodrębnia się 4 główne
aspekty rozwoju gospodarczego: polityczny,
społeczny, techniczny i przyrodniczy.
Bariery polityczno-ekonomiczne
bariera ustrojowo-ideologiczna
bariera braku stabilizacji wewnętrznych stosunków
politycznych
bariera politycznego podziału świata
bariera instytucjonalno-organizacyjna
Bariery społeczno-ekonomiczne
bariera demograficzna
bariera konsumpcji (płacy realnej)
bariera infrastruktury społecznej
bariera żywnościowa
Czynniki wzrostu gospodarczego
Ekonomiści wymieniają cztery podstawowe
czynniki wzrostu gospodarczego (cztery „siły
napędowe” wzrostu). Są to:
Praca (w ujęciu ilościowym – podaż pracy, jak i
jakościowym – dyscyplina pracy, wykształcenie,
kwalifikacje, motywacja)
Zasoby naturalne (ziemia, zasoby mineralne, paliwa,
jakość środowiska)
Kapitał – środki wykorzystywane w procesie produkcji
○
kapitał rzeczowy (maszyny, fabryki, drogi)
○
kapitał finansowy
○
kapitał ludzki
Technologia (nauka, technika, zarządzanie,
przedsiębiorczość)
Czynniki wzrostu gospodarczego
Zależność pomiędzy czynnikami wzrostu
gospodarczego przedstawia funkcja produkcji:
Q=A f(K,L,R), gdzie:
Q – produkcja
K – produkcyjne użycie kapitału
L – nakłady pracy
R – nakłady zasobów naturalnych
A – poziom technologii w gospodarce
f – funkcja produkcji
Tempo wzrostu gospodarczego
Stopę (tempo) wzrostu gospodarczego stanowi
wyrażony w procentach stosunek przyrostu realnego
PKB do jego wielkości w okresie bazowym, a więc:
r - stopa wzrostu gospodarczego
PKB
1
- realny produkt krajowy brutto w roku badanym
PKB
0
- realny produkt krajowy brutto w roku
poprzednim
Korzyści ze wzrostu
gospodarczego
Korzyścią ze wzrostu gospodarczego i rozwoju
gospodarczego jest podwyższenie standardu życia,
lepsza sytuacja socjalna, większe bezpieczeństwo
publiczne. Jednak sam wzrost PKB nie gwarantuje
wzrostu stopy życiowej czy dobrobytu społeczeństwa.
Wzrost PKB może iść w parze ze wzrostem biedy, na
co wskazują przykłady takie jak Brazylia, gdzie
szesnastokrotnemu wzrostowi gospodarczemu po II
wojnie światowej nie towarzyszyło zmniejszenie
nędzy. Dlatego też skuteczniejszym miernikiem
korzyści ze wzrostu gospodarczego dokładniej
opisującym jego wymiar jest ujęcie PKB per capita,
czyli PKB w przeliczeniu na jednego mieszkańca.
Produkt krajowy brutto
PKB (ang. GDP – Gross Domestic Product) – pojęcie
ekonomiczne, oznaczające jeden z podstawowych
mierników dochodu narodowego stosowanych w
rachunkach narodowych. PKB opisuje zagregowaną
(zebraną w całość) wartość dóbr i usług finalnych
wytworzonych na terenie danego kraju w określonej
jednostce czasu (najczęściej w ciągu roku).
Kryterium geograficzne jest jedyne i rozstrzygające.
Nie ma znaczenia np. pochodzenie kapitału, własność
firmy itp.
Produkt krajowy brutto
Wartość wytworzonych usług i dóbr finalnych oblicza
się odejmując od produkcji całkowitej wartość dóbr i
usług zużytych do tej produkcji. W skali
przedsiębiorstwa jest to więc wartość dodana, a PKB
jest sumą wartości dodanej wytworzonej przez
wszystkie podmioty gospodarujące. Zgodnie z tym od
strony produkcyjnej:
PKB = produkcja globalna kraju – zużycie pośrednie
= suma wartości dodanej ze wszystkich gałęzi
gospodarki narodowej.
Produkt krajowy brutto
Obliczanie PKB na podstawie powyższej formuły jest
uciążliwe, gdyż statystyka państwowa nie podaje ani
bezpośrednich miar produkcji globalnej, ani zużycia
pośredniego. Dlatego w praktyce stosuje się inne
formuły. Najpopularniejsza z nich ma podstawę w
spostrzeżeniu, że PKB jest w dobrym przybliżeniu
równy finalnym wydatkom wszystkich nabywców
wartości dodanej wytworzonej na terenie kraju.
Zatem od strony popytowej:
PKB = konsumpcja + inwestycje + wydatki rządowe
+ eksport - import + zmiana stanu zapasów.
Produkt krajowy brutto
Trzecia formuła wynika z faktu, że suma wydatków
musi być równa sumie dochodów ze wszystkich
źródeł. Zatem od strony dochodowej:
PKB = dochody z pracy + dochody z kapitału
+ dochody państwa + amortyzacja.
Powyższa formuła wyraża podział wartości dodanej
pomiędzy pracę (pracowników najemnych), kapitał
(właścicieli kapitału, inwestorów), państwo i
odtworzenie zużytego majątku.
Produkt krajowy brutto
PKB nominalny oblicza się według bieżącej wartości
pieniądza, PKB realny natomiast według realnej
wartości pieniądza, a więc oczyszczony z wpływu
inflacji.
Przeliczenie polega na podzieleniu PKB nominalnego
przez indeks cen.
W zestawieniach statystycznych PKB realny
najczęściej przedstawiany jest w cenach stałych z
wybranego roku bazowego.
Produkt krajowy brutto
Do porównań międzynarodowych PKB przelicza się
według bieżącego kursu wymiany, zazwyczaj na
dolary amerykańskie albo według parytetu siły
nabywczej – lepiej oddającego realną wartość
dochodu obywateli.
W porównaniach międzynarodowych wartości PKB
liczonego według parytetu siły nabywczej różnią się
względem liczonego według kursu nominalnego na
korzyść krajów o niższym poziomie cen, zazwyczaj
słabiej rozwiniętych, a na niekorzyść krajów drogich.
Produkt krajowy brutto
Czyste PKB jest złą miarą dobrobytu społeczeństwa,
ponieważ nie uwzględnia liczby ludności.
Z tego powodu jako miarę dobrobytu powszechnie używa
się PKB per capita, czyli PKB w przeliczeniu na osobę;
czyste PKB jest wyznacznikiem wielkości gospodarki.
PKB per capita (ang. GDP per capita) to jeden z
najczęściej stosowanych na świecie mierników
zamożności państwa (społeczności w nim mieszkającej).
Oblicza się go dzieląc wartość PKB danego państwa przez
liczbę jego mieszkańców. Pojęcie PKB per capita pojawiło
się na świecie ze względu na niespójność w podawaniu
dochodu narodowego państw jako niepodważalnej miary
ich zamożności.
Krytyka PKB
Mimo tego zabiegu również PKB per capita krytykowane jest jako
niedokładny wskaźnik dobrobytu w państwie. Wymienia się m.in.,
że:
nie uwzględnia produkcji nierejestrowanej (tzw. "szara strefa" –
nierejestrowany obrót towarem legalnym) oraz produkcji gospodarstw
domowych przeznaczanej na własne potrzeby (np. pracy gospodyń
domowych) – od roku 2011 "szara strefa" będzie wliczana do PKB,
jednak "czarny rynek" (nierejestrowany obrót towarem
NIELEGALNYM) nadal nie będzie wliczany do PKB
nie uwzględnia wartości czasu wolnego (wypoczynku)
nie uwzględnia wartości wytworzonych bezpłatnie przez
wolontariuszy, a więc m.in. Wikipedii, oprogramowania open source,
dużej części stron WWW, wielu usług internetowych
nie ujmuje tzw. efektów zewnętrznych produkcji (np. zanieczyszczenia
środowiska)
uwzględnia produkcję tzw. "antydóbr" (np. używki)
Krytyka PKB
nie uwzględnia różnic cen w poszczególnych krajach (co
przynajmniej teoretycznie jest niwelowane przez liczenie
parytetem siły nabywczej)
nie odzwierciedla zróżnicowania dochodów w społeczeństwie ani
ich dystrybucji (np. wysoki PKB w Gwinei Równikowej nie przekłada
się na dobrobyt wszystkich obywateli)
jest tym większy im więcej wydaje się na zbrojenia, choć zdaniem
niektórych ekonomistów wydatki takie nie zaspokajają potrzeb
społeczeństwa
nie pokazuje jakości usług, zwłaszcza państwowych
nie odzwierciedla faktu, że nie cały wypracowany PKB trafia do
obywateli w postaci bezpośredniej (pensje) lub pośredniej
(świadczenia, zasiłki itp.). Część PKB w formie kosztów
transferowych i cen transferowych jest wyprowadzana z kraju
wytworzenia
Z tego powodu opracowano inne wskaźniki poziomu jakości życia,
m.in. Wskaźnik Rozwoju Społecznego (HDI).
Aspekty PKB
Dochodowy (jaki przychód został wypracowany przez
producentów w danym kraju)
Wydatkowy (ile pieniędzy wydano w danym kraju na
dobra i usługi)
Produkcyjny (określa rynkową wartość dóbr i usług
wyprodukowanych w danym kraju)
PKB - Wpływ na rynek walutowy
Można przyjąć, że istnieje ogólnie przyjęta zależność:
przy uwolnionym kursie walutowym wzrost PKB
powoduje również wzrost kursu waluty krajowej w
stosunku do walut obcych.
W rzeczywistości powinno to dotyczyć stosunkowo
większego wzrostu PKB od notowanego przez inne
gospodarki. W przypadku kursu sztywnego, taki
wzrost PKB winien stanowić presję na rewaluację
kursu.
PKB - Wpływ na rynek walutowy
Działanie mechanizmu:
Wzrost PKB oznacza zazwyczaj dobry stan gospodarki, wzrost produkcji
przemysłowej, przypływ inwestycji zagranicznych, wzrost eksportu.
Przypływ inwestycji zagranicznych i wzrost eksportu powodują zwiększenie
popytu na walutę narodową ze strony zagranicy, co wyraża się we
wzroście jej kursu. Utrzymujący się wzrost PKB może przejść w fazę
"przegrzania gospodarki", wzrost tendencji inflacyjnych, oczekiwania
podwyższenia stóp procentowych (jeden ze środków do walki z inflacją), co
także prowadzi do wzrostu wartości waluty narodowej. Wzrost lub spadek
PKB zależy od polityki gospodarczej rządu. Ze względu na środki, jakimi
dysponuje państwo, dzielimy politykę makroekonomiczną na fiskalną i
monetarną.
Zależność ta może zostać zakłócona przez np. zmiany poziomu stóp
procentowych w danym kraju.
Należy również pamiętać, że zbyt duży wzrost kursu waluty krajowej
(aprecjacja) może doprowadzić do podniesienia kosztów eksportu
(niekorzystny kurs wymiany waluty), spadku kosztów importu, co w
konsekwencji odniesie się do spadku PKB lub przynajmniej spowolnienia
jego wzrostu.
Produkt narodowy brutto
PNB (ang. Gross National Product, GNP) - miara
wartości wszystkich dóbr i usług finalnych
wytworzonych przez obywateli danego państwa oraz
przez osoby prawne z siedzibą na jego terenie
niezależnie od tego, czy podmioty te działają w kraju,
czy za granicą. Pomijane są dochody obcokrajowców
w danym państwie.
K - konsumpcja
I - inwestycje
G - wydatki rządowe
En - eksport netto, czyli eksport-import
Dn - dochód netto obywateli za granicą
Inflacja
Inflacja – wzrost ogólnego poziomu cen.
W praktyce inflacja na rynku konsumpcyjnym jest inna niż inflacja na
rynku zaopatrzeniowym i nieco inaczej wpływa na kondycję
gospodarki. Przeciwieństwem inflacji jest deflacja.
Korzystnym efektem niewielkiej inflacji może być ułatwienie
renegocjacji realnej wartości niektórych cen oraz płac (zobacz też
iluzja pieniądza). Inflacja często stosowana jest przez rządy państw
do finansowania budżetu, dzięki wykorzystaniu zjawiska tzw. pułapki
inflacyjnej.
Rewolucja semantyczna zmieniła znaczenie słów inflacja oraz
deflacja, które odnosiły się do podaży pieniądza. Dziś używa się ich
do określenia wzrostu lub spadku cen towarów oraz płac. Owa
zmiana znaczeniowa ma istotne następstwa, gdyż odgrywa dużą rolę
w kształtowaniu się przychylnego nastawienia do inflacjonizmu.
Przyczyny inflacji
nadmierna emisja pieniędzy (możliwa tylko w systemie
pieniądza dekretowego) nieproporcjonalna do wzrostu
gospodarczego, prowadzona poprzez:
dodruk banknotów niemających pokrycia
oprocentowanie pieniędzy
działalność kredytową banków komercyjnych (tzw. "bankowa
kreacja pieniądza").
niespodziewany i gwałtowny wzrost kosztów produkcyjnych
(np. surowców energetycznych), który prowadzi do
ograniczenia zagregowanej podaży
wzrost zagregowanego popytu w gospodarce
niezrównoważony budżet państwa (wydatki z budżetu
przewyższają wpływy)
przeinwestowanie gospodarki (nadmierne rozwinięcie procesu
inwestycyjnego finansowanego przez państwo)
Przyczyny inflacji
ingerencja państwa w politykę emisyjną Banku
Centralnego, co prowadzi w rezultacie do nadmiernej
ilości pieniądza.
wadliwa struktura gospodarki
import inflacji (wraz ze wzrostem cen artykułów
importowanych przez dany kraj następuje wzrost
kosztów produkcji, a co za tym idzie wzrost cen)
długookresowe dodatnie saldo bilansu handlowego
(nadwyżka eksportu nad importem)
monopolizacja gospodarki (monopoliści wzrost
kosztów produkcji mogą przenosić na cenę)
zadłużenie głównych przedsiębiorstw w danym
sektorze
Skutki inflacji - negatywne
Redystrybucja siły nabywczej na korzyść emitującego pieniądz
fiducjarny (zwykle rządu bądź podległej mu organizacji) kosztem
reszty użytkowników (np. jeśli do 100% istniejących złotówek
rząd "dodrukuje" 5% (początkowe 100% staje się 95,2% nowej
ilości pieniądza- inflacja 4,8%), to wartość dotychczasowo
istniejących pieniędzy proporcjonalnie się pomniejszy (do
95,2%); emitujący nie tylko zyskuje 4,8%, ale i – jako
wprowadzający nowy pieniądz na rynek – ostatni kupuje za
niego towary, produkty bądź usługi po "starych" cenach). Stąd
też inflacja nazywana bywa także "ukrytym podatkiem.
Realny spadek wartości zobowiązań i wierzytelności, które nie
podlegają waloryzacji; w szczególności skutkiem inflacji jest
względne zmniejszenie się dochodów osób, których nominalne
dochody są stałe – te niekorzystne konsekwencje inflacji można
w pewnym stopniu zmniejszyć dokonując odpowiednio często
waloryzacji zobowiązań.
Skutki inflacji -
negatywne
Tzw. koszty zdartych (lub zdzieranych) zelówek – są
związane z tym, że w warunkach wysokiej inflacji
ludzie dążą do utrzymywania mniejszych zasobów
gotówki, co związane jest z pewnymi kosztami, jak
np. koszty dojazdu do bankomatu.
Tzw. koszty zmienianych jadłospisów – są to koszty
związane z tym, że w warunkach wysokiej inflacji
firmy częściej muszą zmieniać ceny, co wiąże się z
dodatkowymi kosztami – przykładowo restauracje
muszą częściej zmieniać jadłospisy.
Skutki inflacji - inne
Ponieważ siła nabywcza pieniądza maleje, konsumenci chcą się
go pozbyć, zakupując dobra, których wartość nie maleje. Tym
samym napędzają te sektory gospodarki, które produkują
dobra trwałe (szeroko pojęte maszyny, biżuterię, złoto itp.).
Ponieważ rosną ceny dóbr, konsumenci chętniej kupują ich
tańsze zamienniki. Na przykład, gdy drożeje szynka z 10 zł/kg
do 12 zł/kg, a kiełbasa z 5 zł/kg do 6 zł/kg (oba produkty po
20%), to osoby, których już nie stać na zakup szynki, kupią
kiełbasę. Tym samym producenci kiełbas zwiększą dochody, a
producenci szynki – zmniejszą.
Powyższy skutek wywołuje wzrost (niekoniecznie równomierny)
cen innych towarów. Jeżeli wzrasta cena benzyny (także np.
przez nakładanie podatków, w tym akcyzy), rosną koszty
transportu i ceny wszystkich towarów, które są
transportowane. Tym samym wzrost ceny benzyny może
spowodować wzrost cen chleba.
Skutki inflacji
Osobnym problemem jest niepewność co do przyszłej wartości inflacji.
Podnosi to ryzyko prowadzenia działalności gospodarczej. Uważa się, że
niepewność co do wartości inflacji jest tym większa, im wyższy jest
poziom inflacji.
Najpopularniejszą miarą inflacji jest indeks wzrostu cen towarów i usług
konsumpcyjnych (CPI). W Polsce inflacja w cenach płaconych przez
konsumentów wyniosła 0,9% w roku 2003 (w grudniu 2010 wyniosła
3,1%).
Prócz całorocznego indeksu wzrostu cen towarów i usług
konsumpcyjnych podawany jest także indeks dla poszczególnych
miesięcy roku – np. inflacja grudzień do grudnia – procentowy wzrost
poziomu cen towarów i usług w grudniu danego roku w stosunku do
poziomu cen w grudniu roku poprzedniego.
Drugą miarą inflacji jest indeks cen producentów PPI. Jest to wskaźnik
zmiany cen produkcji przemysłowej.
Skutki inflacji
Wskaźniki ogłaszane przez prezesa GUS:
Średnia cena sprzedaży drewna,
Średnia krajowa cena skupu pszenicy,
Średnia krajowa cena skupu żyta,
Wskaźnik cen dóbr inwestycyjnych,
Wskaźnik cen nakładów inwestycyjnych,
Wskaźnik cen produkcji budowlano-montażowej,
Wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych,
Wskaźnik cen towarów nieżywnościowych trwałego
użytku,
Wskaźnik wzrostu cen towarowej produkcji rolniczej,
Wskaźnik zmian cen skupu podstawowych produktów
rolnych
Rodzaje inflacji
Według kryterium tempa:
pełzająca – nie przekracza 5% rocznie,
Inflacja umiarkowana (krocząca) – oscyluje w granicach 5-10%
rocznie,
galopująca – roczny wzrost cen według stopy dwu- lub
trzycyfrowej,od 50% w górę
hiperinflacja – miesięczny wzrost cen przekracza 150%
Rodzaje inflacji
Według kryterium przejawiania się oraz skutków:
otwarta - przejawia się w nieskrępowanym żadnymi
ograniczeniami wzroście cen do poziomu równoważącego na
bieżąco strumienie popytu i podaży. Często nazywana jest
inflacją cenową.
tłumiona - inflacja, którą charakteryzują przymusowe
oszczędności wywołane niedostateczną podażą w stosunku do
efektywnego popytu. Wzrost cen jest tłumiony odgórnie.
Synonimem inflacji tłumionej jest inflacja zasobowa, odłożona,
odroczona.
jawna - objawia się wzrostem cen rynkowych, występuje w
krajach o gospodarce rynkowej, gdzie ceny kształtują się pod
wpływem ścierania się popytu z podażą.
ukryta - różni się od inflacji jawnej tym, że trudności z
nabyciem produktów nie są spowodowane wzrostem ich cen,
lecz brakiem towarów w sklepach i niemożliwością ich zakupu.
Jest to zjawisko dość powszechne w krajach centralnie
kierowanych (również w Polsce do 1989 r.), w których ceny były
ustalane przez państwo i zjawisko wzrostu cen i inflacji jawnej
nie występowało tak jak w krajach wolnorynkowych.
Rodzaje inflacji
Według kryterium przyczyny:
wewnętrzna - inflacja, której przyczyny tkwią w gospodarce danego
kraju – w instytucjonalnych i strukturalnych zjawiskach,
charakterystycznych dla tej gospodarki.
importowana - rodzaj inflacji, której przyczyny znajdują się poza
granicami kraju. Wzrost cen produktów importowanych powoduje wzrost
cen produktów krajowych.
endogeniczna - rodzaj inflacji wywołanej przez reakcję łańcuchową,
spowodowaną reakcją poszczególnych grup społecznych na zmiany relacji
wynagrodzeń.
egzogeniczna - rodzaj inflacji, którą wywołują czynniki zewnętrzne,
niezależne od układu gospodarczego. Przez czynniki zewnętrzne należy tu
rozumieć na przykład klęskę nieurodzaju, powodującą ograniczenie bądź
zmniejszenie podaży, co wpływa na wzrost cen.
popytowa - zjawisko spadku siły nabywczej pieniądza (wzrostu cen w
gospodarce), zachodzące gdy podaż pieniędzy na rynku przekracza
wartość towarów i usług. W sytuacji wzrostu ilości pieniądza na rynku
cena równowagi między popytem a podażą stabilizuje się na wyższym
poziomie.
Rodzaje inflacji
kosztowa - pojęcie stworzone przez kosztową teorię
inflacji. Według tej teorii, nie można założyć wysokiej
elastyczności cen. Ceny bowiem administrowane są
przez monopole. Przyczyna inflacji jest niezależna od
agregatowego popytu na towary.
pieniężna - inflacja wywołana przez niekorzystną
relację strumienia pieniężnego na rynku do innych
strumieni gospodarczych (nadmierna emisja pieniądza).
budżetowa - generowana przez nadmierny wzrost
wydatków rządu, nie mający pokrycia w dochodach
budżetu.
kredytowa - inflacja, za którą odpowiedzialne są
podmioty kreujące nadmierny poziom strumienia
pieniężnego (kredytowego).
płacowa - inflacja, której przyczyną jest wzrost płac
bądź naciski związków zawodowych na wzrost płac lub
świadczeń socjalnych.
Rodzaje inflacji
Według kryterium zależności od innych kategorii
makroekonomicznych:
stratoinflacja - odmiana inflacji galopującej, ale bardziej
zróżnicowana w czasie o bardzo wysokiej stopie przy
równoczesnym jej wielkich wahaniach z okresu na okres
stagflacja - zjawisko makroekonomiczne, polegające na
jednoczesnym występowaniu w gospodarce państwa
zarówno znaczącej inflacji, jak i stagnacji gospodarczej,
slumpflacja - zjawisko makroekonomiczne, polegające na
jednoczesnym, paradoksalnym występowaniu w
gospodarce państwa zarówno znaczącej inflacji, jak i
spadku produkcji i dochodu narodowego w ujęciu
bezwzględnym.
Rodzaje inflacji
Według kryterium czynnika czasu:
sekularna - nieustanne występowanie zjawisk inflacyjnych
okresowa - po przepłynięciu fali inflacyjnej następuje stabilizacja
poziomu cen itp.
Według kryterium całokształtu stosunków ekonomicznych w
kraju:
cywilizowana - zrównoważone gospodarki narodowe,
zrównoważony rynek towarów konsumpcyjnych, akty sprzedaży
i zakupu dokonują się bez zakłóceń, działają systemy
motywacyjne, a nawet poprawiają się relacje efektywnościowe,
niska stopa inflacji
barbarzyńska - degradowany mechanizm ekonomiczny, liczne
patologie w procesie reprodukcji, gospodarowanie jest
dysfunkcjonalne, inflacja rozwija normalny tok rozwoju
społeczno – gospodarczego
Przygotowali:
Dominik Siepak
Dawid Peruń