Zarządzanie strategiczne – co to?
Potrzeba zarządzania strategicznego:
trwałe źródło przewagi konkurencyjnej
potrzeba działania w długiej perspektywie
warunek sprawności bieżącej
Co nie jest strategią:
program działań dostosowawczych
typowy plan
zbiór intencji
zbiór idei i koncepcji
Założenia klasyczne strategii:
założenia predeterminacji
założenia kwantyfikacji
założenia formalizacji
Strategia jest to całość złożona z refleksji, decyzji i działań składających się na długofalową politykę wytyczającą zasadnicze kierunki i reguły działania niezbędne dla osiągnięcia celów długookresowych, zachowania równowagi w stosunku do otoczenia oraz zapewnienia korzystnych warunków egzystencji i rozwoju.
Strategia to ogół działań, decyzji, polityk, sposobów prowadzących do realizacji długookresowych celów.
Zasady zarządzania strategicznego:
Przyjmowane wartości |
Respektowane zasady |
Otwartość |
1) traktowanie świata jako wólnego miejsca dla zaoptrywania się, produkcji i handlu ( tzw. globalizacja zachowań przedsiębiorstwa) 2)uznanie, że janskuteczniejsze są kontakty bezpośrednie, niesforalizaowane ( tzw. przedsiębiortwo bez drzwi) 3) podkreślanie, że wzajemne zaufanie jest więcej warte dla wyników i klimatu społecznego, niż najbardziej sprawne systemy organizacyjne. |
Kompleksowość |
1) rozwiazaywanie prblemów, a nie tylko spełnaie funkcji ( czynności) jest istotą zarządzania. 2) |
Orientacja na przyszłość
Kreatywność |
|
Kreatywność:
zagospodarowanie wiedzy ludzkiej jest daleko ważniejsze niż zasobów rzeczowych
respektowanie zasady rerum novarum cupidus ( chciwy nowych rzeczy) przez wszystkich i wszędzie
poszukiwanie i wspieranie liderów
rozwijanie u ludzi poczucia potrzeby osiągnięć i sprawdzania się w pracy
Orientacja na wyniki:
wypracowanie bogactwa zamiast jego liczenia lub uzyskiwania go przez rozszerzenie formalnych kompetencji
przyjęcie uzyskiwanych wyników, a nie wykonywanie czynności, posiadanych dyplomów, …........................
Rozwój systemów strategii? - tabela
Główne koncepcje ( szkoły) zarządzania strategicznego:
szkoła tradycyjna ( planistyczne) – organizacje dzięki planom strategicznym mogą i powinny kształtować swoja przyszłość w racjonalny i uporządkowany sposób
szkoła ewolucyjna – strategia jest wypadkową zamierzonych i samorzutnie powstających ( emergentnych) działań strategicznych
szkoła pozycyjna – istota strategii jest osiąganie przewagi konkurencyjnej
szkoła zasobowa – organizacja jest zbiorem aktywów (zasobów) i umiejętności
szkoła prostych reguł – istota przewagi konkurencyjnej jest umiejętność korzystania z przelotnych szans
szkoła realnych opcji – racjonalne strategie mają postać zbioru realnych opcji
Cechy dobrej strategii (niezmienniki):
kluczowe wybory
prostota
wewnętrzna zgodność
zewnętrzne dopasowanie
Wymiary strategii:
spekulacyjna ( intelektualna) koncepcja działania
wdrożenie
Model elementów zarządzania strategicznego:
Kultura i oczekiwania stakeholders:
analizy strategiczne (otoczenie, zasoby i potencjał strategiczny)
strategiczny wybór (identyfikacja opcji strategicznych, ocena opcji, selekcjonowanie strategii)
implementacja strategii (planowanie i alokacja zasobów, struktura organizacyjna i projektowanie, zarządzanie strategiczna zmianą)
Efektywna strategia równoważy konkurencyjne interesy:
właścicieli/udziałowców
pracownicy
klientów/odbiorców
dostawców
całej społeczności
Na strategie ogólną składa się:
wybór dziedzin – w których przedsiębiorstwo zamierza się zaangażować oraz wybór sposobu i stopnia tego zaangażowania z uwzględnieniem przyszłej konkurencji w otoczeniu zewnętrznym
sposób inwestowania ( wykorzystywania) zasobów finansowych, rzeczowych i ludzkich w celu ustabilizowania lub zmodyfikowania na swoją korzyść pozycji konkurencyjne w zależności od zmian otoczenia
ogólny plan działań zmierzający do znalezienia, utrzymania lub rozszerzenia miejsca na rynku
Na strategie składa się według Pana Niedzielskiego: - on woli tak ;)
domena działania
określenie źródeł przewagi konkurencyjnej
cele strategiczne
funkcjonalne plany działania
Podejścia do tworzenia strategii:
- sposób przedsiębiorczy – oparty na realizacji dążeń szefa przedsiębiorstwa, polegający na dostosowaniu działań przedsiębiorstwa do zmian w otoczeniu w miarę ich pojawienia się
- sposób dostosowawczy – polegający na dostosowywaniu działań przedsiębiorstwa do zmian w otoczeniu przedsiębiorstwa w mirę ich pojawiania się
- sposób planowy – związany z metodycznym opracowywaniem decyzji długookresowych i ich wyborem opartym na racjonalnej ocenie szans i zagrożeń tworzonych przez otoczenie i dostosowanie do ogólnej misji i możliwości przedsiębiorstwa
Podejścia do tworzenia strategii:
- podejście mistrza strategii – np. w nowych filmach i w sytuacjach kryzysowych
- delegowanie tworzenia strategii – konsultanci, komórki planistyczne
- podejście korporacyjne – kierownictwo i znaczące osoby w firmie
- podejście zwycięzcy – wybór najlepszej strategii spośród indywidualnych projektów
Opracowanie strategii wiąże się z poszukiwaniem odpowiedzi na następujące pytania:
- czego chcemy? – formułowanie celów
- co robimy teraz, aby to osiągnąć? – ustalenie obecnych zadań i strategii
- co dzieje się tam na zewnątrz? – analiza otoczenia
- czym dysponujemy? – analiza zasobów
- co możemy zrobić z tego co wymaga zrobienia? – ustalenie strategicznych okazji i zagrożeń
- czy robienie nadal tego, co robimy doprowadzi nas tam dokąd….
Było więcej pytań!!!!!!!!!!!!!!
Według R. Griffina – strategia koncentruje się na czterech podstawowych dziedzinach:
- zasięg – oznaczający zespół rynków na których organizacja będzie konkurować
- dystrybucja zasobów – sposób w jaki organizacja rozdziela swoje zasoby pomiędzy różne zastosowania
- wyróżniająca kompetencja – to co organizacja robi szczególnie dobrze
- synergia – sposób w jaki różne dziedziny działalności firmy uzupełniają się lub wspomagają
Zarządzanie strategiczne związane jest z realizacją trzech podstawowych zadań tj.:
- ciągłym badaniem otoczenia dla identyfikacji i analiz trendów oraz zmian, które mogą stanowić dla przedsiębiorstwa szansę lub zagrożenie
- analizę silnych i słabych stron przedsiębiorstwa dla ujawnienia potencjalnych i rzeczywistych możliwości przedsiębiorstwa
- wyborem i realizację strategii
Zarządzanie strategiczne polega zatem na ciągłym poszukiwaniu odpowiedzi na następujące pytania:
- jakie szanse i zagrożenia powstają wskutek zmian w otoczeniu przedsiębiorstwa?
- jakie silne i słabe strony przedsiębiorstwa czy obecna struktura i charakter procesów pozwalają na wykorzystanie szans i uniknięcie zagrożeń?
- jakie działania należy pojąć dla maksymalnego wykorzystania szans oraz silnych stron przedsiębiorstwa oraz przeciwdziałania zagrożeniom?
Model strategii:
- funkcjonalne programy działania -> domen działania -> strategiczna przewaga -> strategiczne cele
Koncepcja zarządzania strategicznego opracowana dla przedsiębiorstwa obejmuje następujące elementy:
- wizję strategiczną stanowiąca skonkretyzowaną postać scenariusza marzeń o przyszłości przedsiębiorstwa i jego pozycji na rynku do której dąży
- misję przedsiębiorstwa określająca powód jego zorganizowania i istnienia, wyznaczają kierunek i dziedzinę działalności oraz wartości , które będą jej towarzyszyły. Misja definiuje biznes firmy i określa podstawy jej filozofii.
- cele i zadania określające to, co przedsiębiorstwo chce osiągnąć i to co musi zrobić aby to osiągnąć
- strategię działania zawierającą zasadnicze kierunki, reguły i instrumenty działań, które uwzględniają………..
Proces tworzenia strategii:
Wizja -> misja -> co chcemy osiągnąć? ( analiza firmy: atuty i słabości) i analiza otoczenia ( szanse i zagrożenia) -> strategia -> cele strategiczne -> cele operacyjne
Wizja jest to dalekosiężne wyobrażenie naszego biznesu.
Jest opisem pożądanej przyszłości i opartej na wartościach wynikających z doświadczenia i oczekiwaniach. Wizja obejmuje pomysły na to jakie musi być przedsiębiorstwo, by utrzymać się na rynku i rozwinąć strefę wpływów. Obejmuje …..
Misja określa powody istnienia naszej organizacji. Zawiera w zwięzłej formie odpowiedzi na następujące pytania:
- dlaczego istniejmy?
- kogo obsługujemy?
- jakie jest otoczenie naszego przedsiębiorstwa?
- jakie są wyróżniające nas możliwości?
Lub inaczej:
- czyje potrzeby zaspakajamy?
- jakie potrzeby zaspokajamy?
- jak te potrzeby zaspakajamy?
Misja firmy jest generalnym uzasadnieniem powodów istnienia i rozwoju organizacji, określa główne wartości dla których organizacja została powołana, lub które realizuje przez swą działalność, funkcją misji jest ukierunkowanie przyszłego działania.
W zależności od sposobu skomponowania tożsamości i wizji firmy wyróżnia się:
- misję podtrzymującą ( stabilizująca) – charakterystyczna dla firm o dużej tradycji i znaczących historycznych osiągnięciach
- misję rozwojowa – zawiera tożsamość i wizję, zmierza do podtrzymania atutów ale także do wprowadzania zmian korygujących obszary i sposoby działania
- misja przełomu – restrukturyzacja – koncentruje się na wizji przyszłości – całkowicie różnej od stanu obecnego
- misja przełomu – ekspansja – sformułowanie misji obejmuje klasyczną tridę, oferowany produkt, obsługiwany rynek, stosowną technologię oraz zdobycie pozycji zasadniczo odmienne od obecnej
Podstawowy model strategicznego planowania w przedsiębiorstwie – wykres!!!
Metodyka podstaw formułowania strategii:
Diagnoza stanu ( zasoby , otoczenie) -> tu jesteśmy
Musimy odpowiedzieć na pytania by dojść tam gdzie chcemy być:
- Czego się pozbyć?
- Czego na brak?
- Co utrudnia w otoczeniu i w zasobach jak to osłabić, wyeliminować?
- Co sprzyja w otoczeniu i w zasobach, jak wykorzystać, wzmocnić?
Cele strategiczne -> tu chcemy być
Proces formułowania strategii:
Etap 1 – Co przedsiębiorstwo robi obecnie? Identyfikacja obecnej strategii oraz założeń kierownictwa dotyczących pozycji firmy, jej atutów i słabości, konkurentów i tendencji w sektorze
Etap 2 – Co się dzieje w otoczeniu? Analiza
Etap 3 - ……………………
Schemat określania strategii !!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!
Analiza Makrootoczenia:
- otoczenie ekonomiczne – kondycja gospodarki, stopa wzrostu i zwrotu kapitału, stopy procentowe, kursy walut, poziom inflacji, poziom bezrobocia, zadłużenie
- otoczenie technologiczne – zmiany w technologiach, tendencje zmian
- otoczenie społeczne – poziom i sposób życia
- otoczenie demograficzne – zmiany liczebności i struktury ludności, procesy demograficzne
- otoczenie polityczne i prawne – cło i akcyza, podatki, polityka gospodarcza
- otoczenie międzynarodowe – globalne i regionalne tendencje i uwarunkowania
Analiza Mikrootoczenia:
- Otoczenie ekonomiczne –
- otoczenie technologiczne – co mają konkurenci działający w tej samej branż co ja,
- otoczenie społeczne – zamożność lokalnej ludności
- otoczenie demograficzne –
- Otoczenie polityczne i prawne - prawo miejscowe, plan zagospodarowania
- otoczenie międzynarodowe –
Metody analizy strategicznej: opisać je
Metoda delficka – ekspercka
Metody scenariuszowe – wielowariantowość działań
- scenariusze możliwych zdarzeń
- scenariusze symulacyjne
- scenariusze stanów otoczenia
- scenariusze procesów otoczenia
Analiza pięciu sił Portera
Profil ekonomiczny sektora
Punktowa ocena atrakcyjności sektora
Mapa grup strategicznych
Krzywa doświadczeń
Analiza potencjału strategicznego przedsiębiorstwa
- kluczowe kompetencje ( bilans strategiczny przedsiębiorstwa)
- kluczowe czynniki sukcesu
- analiza łańcucha wartości
- benchmarking – uczenie się od lepszych
- metody portfelowe
Analiza otoczenia konkurencyjnego: Porter
Groźba nowych wejść Potencjalni wchodzący Siła przetargowa
nabywców
Dostawcy Konkurencja w sektorze Nabywcy
Rywalizacja między istniejącymi firmami
Siła przetargowa Groźba substytucyjnych
dostawców wyrobów lub usług
Substytuty
Ekonomiczny profil sektora obejmuje:
- rozmiar rynku mierzony w jednostkach naturalnych i rocznych dochodach ze sprzedaży
- zakres konkurowania: lokalny, regionalny, krajowy, globalny
- stopa wzrostu rynku mierzona procentami wzrostu ( spadku sprzedaży rocznej i faza życia sektora)
- liczba konkurentów i ich relatywne udziały w rynku, określenie stopnia koncentracji sektora
- liczba nabywanych i ich relatywna wielkość
- poziom i możliwości integracji w przód i w tył
- wysokość barier wejścia i wyjścia
- tempo zmian w technologii wytwarzania i komercjalizacji nowych produktów
- stopień dyferencjacji ( zróżnicowania) produktów konkurujących firm
- występowanie efektu ekonomiki skali w produkcji, transporcie i masowym marketingu produktów sektora
- zależność niskiego kosztu produkcji od stopnia wykorzystania mocy produkcyjnych w przemyśle
- występowanie efektu uczenia się i tempo obniżania się kosztu jednostkowego w miarę podwajania się produkcji skumulowanej
- wymagania kapitałowe
- rentowność sektora w odniesieniu do średniej rentowności przemysłu krajowego ( światowego)
Grupy kryteriów dla ustalenia kluczowych czynników (KCS): opisać to!!!!!!!
Pozycja rynku
Pozycja w dziedzinie kosztów
Image firmy i jej obecność na rynku
Umiejętności techniczne i poziom technologii
Rentowność i potencjał finansowy
Poziom organizacji i zarządzania
Pozycja na rynku – może być mierzona udziałem procentowym w tynku, jego dynamika, kształtowaniem się udziału w stosunku do najbliższego konkurenta.
Pozycja w dziedzinie kosztów – może być mierzona wielkością kosztu jednostkowego, relacją kosztów zmiennych i stałych, strukturą kosztów i dynamiką poszczególnych grup kosztów.
Ocena rentowności i potencjału finansowego – wymaga zastosowania złożonych metod analizy finansowej również w ujęciu perspektywistycznym i przewidywania przepływów pieniężnych………
Poziom organizacji i zarządzania – opisać
Relacje pomiędzy zasobami, umiejętnościami i kluczowymi kompetencjami – schemat
Łańcuch wartości Portera – schemat
Działalność podstawowa :
- Logistyka na wejściu
- wytwarzanie
- logistyka na wyjściu
- marketing i sprzedaż
- usługi
- zysk
Działalność pomocnicza:
- infrastruktura firmy
- zasoby ludzkie
- rozwój technologii
- zakupy
To tworzy wartość dodaną w postaci zysku
Łańcuch funkcji przedsiębiorstwa
Koncepcja -> zakupy -> produkcja -> logistyka -> sprzedaż -> usługi
Obszary analizy łańcucha wartości:
Kompetencje ekonomiczne ( technologia, zdolności produkcyjne, dystrybucja itd.)
Kompetencje menedżerskie ( polityka finansowa, polityka płacowa, zarządzanie wiedzą itd.)
Kompetencje psychologiczne ( wola działania, kultura organizacyjna, wewnętrzny wizerunek firmy itd.)
Optymalizacja funkcjonalna
|
Funkcje elemnterne |
Źródła przewagi konurencyjnej |
|
|
Metody mniej kapitało i pracochłonne Wyższa produktywność |
|
|
Modularność Standaryzacja podzespołów |
|
|
Najtańsze źródła zaoptrzenia Pewność i regularność dostaw po stałych cenach |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Benchmarking w firmie XEROX
Zmienne porównawcze |
Firmy wzorcowe |
Organizacja produkcji Zarzadzanie jakością Funkcjonowanie i ściąganie należności Prace badawczo-rozwojowe Automatyczna kontrola zapasów Dystrybucja „skrzynka pomysłów” Rozplanowanie fabryk Marketing Zarzadzanie partycypacyjne Angażowanie personelu Poprawianie jakości Wdrażanie strategii System informatyczny |
Fuji – XEROX Toyota Komatsu American Express ATT Hewlett – Packard American Hospital Supply LL Bean Inc. |
Macierz strategiczna BGC – opisać
Gwiazdy - wysoka rentowność - duże zapotrzebowanie kapitałowe - płynność =0 |
Dylematy - niska rentowność - duże zapotrzebowanie kapitałowe - płynność ujemna |
Dojne krowy - wysoka rentowność - słabe zapotrzebowanie kapitałowe - wysoka płynność |
Balasty ( psy) - niska rentowność - słabe zapotrzebowanie kapitałowe - płynność =0 |
Relatywny udział w rynku
Macierz pozycji przedsiębiorstwa i atrakcyjności sektora ( McKinsey General Electric)
Zalecenia strategiczne McKinseya (GE)
Macierz ADL
Zalecenia strategiczne ADL
Identyfikacja faz cyklu życia dziedziny
Portfel zrównoważony
Tablica Porównywania trzech modeli instrumentalnych
|
BGC |
ADL |
Mc KINSEYA |
|
|
Uwględnienie dynamiki i zróżnicowania struktury konkurencji |
Unikanie redukcjonizmu. Podkreślanie znaczenia dyferencjacji |
|
|
Subiektywizm. Ograniczona praktyczność. Empiryzm |
Niepraktyczność. Znaczny subiektywizm. Siatka wybranych dziedzin |
|
|
Zdywersyfikowane przedsiębiorstwa typu konglomeraty |
Selekcja ( odcinanie, dywersyfikacja) w przedsiębiorstwach zintegrowanych |
Analiza strategiczna SPACE
Siła finansowa firmy (FS) |
Przewaga konkuerncyjna (CA) |
- zwrot inwestycji - płynność finnasowa - kapitał obrotowy - przepływy gotówki - |
|
Stabilność otoczenia (ES) |
Siła sektorowa ( IS) |
|
|
Tabela analizy SWOT
Cztery modelowe typy strategii:
- Sytuacja SO – strategia maxi-maxi
- sytuacja
- sytuacja ST – strategia maxi- mini
- sytuacja WT – strategia mini- mini
Strategie konkurencyjne według Portera:
Bazowe ( przywództwa kosztowego, wyróżniania się)
Strategia koncentracji
Przywództwo kosztowe:
– efekt skali ( specjalizacja środków produkcyjnych, specjalizacja ludzi, obniżka kosztów B+R, obniżka kosztów stałych)
- efekt doświadczenia
- rekonfiguracja łańcucha wartości
Typologia strategii dyferencjacji
- strategia doskonalenia
- strategia specjalizacji
- strategia Zubożenia
- strategia Zawężenia
Cztery typy dywersyfikacji:
- dywersyfikacja udziałowa
- dywersyfikacja poszerzająca
- dywersyfikacja wzmacniająca
- dywersyfikacja dla przetrwania
Firmie zaleca się dywersyfikację działalności kiedy:
- firma działa w niepewnym otoczeniu i dywersyfikacja może rozproszyć ryzyko
- dalsze inwestowanie w dotychczasowym sektorze nie może przynieść proporcjonalnie wysokich zysków ze względu na malejącą atrakcyjność sektora
- przedsiębiorstwo nie może sprostać konkurencji w sektorze ze względu na przewagi strategiczne konkurentów
- przedsiębiorstwo osiągnęło lub zbliża się do udziału w rynku uznanego przez przepisy danego kraju za dominujący
- przedsiębiorstwo posiada znaczną nadwyżkę mocy produkcyjnych niemożliwą do wykorzystania w jednym sektorze
- na rynku przedsiębiorstw pojawiają się nadzwyczajne okazje zakupu przedsiębiorstw w innych sektorów obiecujące wysoki zwrot z inwestycji
Kryteria segmentacji strategicznej
|
Popyt |
Podaż |
Wyodrębnione na podstawie różnic |
- typy klienta - funkcja użyteczności ( potrzeby – kryteria zakupów) - sposoby dystrybucji |
- strategia konkurencji - technologie - struktura kosztów |
Grupowanie na podstawie analogii ( kryteria zbiorcze) |
subsydiarność |
Synergia – zasoby wspólne |
|
Granice terytorialne |
|
Strategie przedsiębiorstwa |
|
Defensywne ( obronne, pasywne) |
Ofensywne ( aktywne, rozwojowe) |
Eliminowanie słabych stron i unikanie zagrożeń |
Wykorzystywanie silnych stron firmy i szans w otoczeniu |
Utrzymanie stanu |
Tworzenie nowego |
redukcja |
inwestowanie |
Trwanie, regres , recesja |
Trwanie, rozwój, ekspansja |
Macierz Ansoffa ( opcje strategiczne przedsiębiorstwa)
Bazowe przewagi konkurencyjne
Przewaga barier wejścia <-> przewaga naturalna -> przewaga relacji cena / jakość -> przewaga systemu obsługi -> i wracamy do przewagi barier wejścia
Przewaga konkurencyjna według charakteru składników:
- przewaga wytworzenia
- przewaga oferowania
- przewaga zarzadzania
Typy zachowań konkurencyjnych przedsiębiorstw:
Zachowania konkurencyjne przedsiębiorstwa |
Konfrontacja |
- model „restrukturyzacyjny” - przywództwo kosztowe -dyferencjacja -przewaga czasowa |
Ograniczenie konkurencji |
- model „innowacyjny” - porozumienia redukujące konkurencję - kooperacja |
|
Unikanie konkurencji |
- podział rynku - nisza rynkowa - porozumienia oraz połączenia prowadzące do dominacji lub monopolu |
|
Ignorowanie konkurencji |
|
Reguły tworzenia strategii:
- odejść od jednostronnego i krótkowzrocznego myślenia w kategoriach bilansu i zysku na rzecz myślenia w kategoriach i współzależności i osiągania powodzenia na rynku,
- nie lekceważyć i nie ignorować żadnej, nawet chwilowej okazji do zdobycia przewagi, po to, aby się nie dać wyprzedzić. Ponowne odzyskiwanie utraconej pozycji jest z reguły kosztowne,
- koncentrować się na mocnych stronach – działania ( rynki, kadra, personel, urządzenia, sprawdzone metody i sposoby produkcji, marketing, badania itp.) i unikać rozpraszania się na sfery, które przedsiębiorstwu są zbyt mało znane lub słabo przez nie opanowane.
- rozwijać i pogłębiać dobrze znane zakresy działania dla jeszcze lepszego wykorzystania możliwości i oferować „nowości” na opanowanym już i pewnym rynku. Lepiej być najlepszym na małym segmencie rynku niż mizernym na rynku szerokim.
- dokonując dywersyfikacji produkcji lepiej jest „wchodzić” w dziedziny, które rozwijają się stopniowo. Te dziedziny pozwalają bowiem łatwiej zachować przewagę (dobrą pozycję), niż te, które regularnie podlegają drastycznym zmianom technologii lub popytu.
- uznać, ze najważniejszą zasadą strategiczną nie jest pokonywanie konkurentów, lecz dostarczanie klientowi….
- uznać, że wysoka jakość stanowi atut we współczesnej konkurencji. kosztowna jest dzisiaj zła jakość, nie zaś dobra, a na dłuższą metę gorszej jakości nie da zrównoważyć wyższymi inwestycjami rynkowymi.
- zwróć szczególna uwagę na sprawy pozyskiwania odpowiednich ( nowoczesnych) technologii. Należy dążyć do rozwinięcia istniejących i tworzenia nowych form współpracy ze sferą nauki ( uczelnie i instytuty badawcze), a także do doskonalenia transferu licencji i patentów oraz stymulacji wymiany know-how.
- obserwować bacznie środowisko – zanalizować na bieżąco pojawiające się zmiany i starć się je wykorzystać jako sposobności do umocnienia własnej pozycji w otoczeniu. (11)
Proces formułowania strategii:
A – Co przedsiębiorstwo robi obecnie?
Identyfikacja – obecnej wyraźniej lub domniemanej strategii?
Założenia – dotyczące względnej pozycji finansowej firmy, jej silnych i słabych stron, konkurentów oraz tendencji występujących w sektorze, aby obecna strategia miała sens?
B – Co się dzieje w otoczeniu?
1)Analiza sektora – jakie są główne czynniki powodzenia w konkurencji i jakie są ważne……
2)Analiza konkurentów - ,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,
3)Analiza społeczna – jakie ważne czynniki państwowe, społeczne i polityczne stworzą okazje lub zagrożenia?
4)Przy danej analizie sektora i konkurentów, jakie są silne i słabe strony przedsiębiorstwa w porównaniu z obecnymi i przyszłymi konkurentami?
C-Co przedsiębiorstwo powinno robić?
1)Sprawdziany założeń i strategii – W jakim stopniu założenia, zawarte w obecnej strategii, odpowiadają wynikom analizy otoczenia, zasobów i kompetencji?
2)możliwości strategiczne – jakie są realne możliwości strategiczne w świetle powyższej analizy? Czy obecna strategia się do nich zalicza?
3)Wybór strategiczny – która z możliwości najlepiej wiąże sytuację przedsiębiorstwa z zewnętrznymi okazjami i zagrożeniami?
Ocena jakości strategii:
Wewnętrzna zgodność:
- czy jednoczesne osiągnięcie celów jest możliwe?
- czy podstawowe zasady polityki ułatwiają osiągniecie przyjętych celów?
- czy podstawowe zasady polityki wzajemnie się wspierają?
Dostosowanie do zasobów:
- czy cele zasady polityki………………………….
-
-
Dostosowanie do otoczenia
- czy cele i zasady polityki wykorzystują okazje…..
-
-
-
Komunikacja i wdrożenie
- czy główne osoby wdrażające cele dobrze je rozumieją?
- czy istnieje dostateczna zgodność między celami i zasadami polityki przedsiębiorstwa a osobami skalami wartości głównych osób je wrażających?
- czy są do dyspozycji dostateczne umiejętności kierownicze umożliwiające skuteczne wdrożenie
Ocena strategii firmy:
- wewnętrzna spójność i zgodność – wiąże się ze wszystkimi działaniami i celami, jakie firma realizuje obecnie i w przyszłości
- zgodność strategii z otoczeniem – posiada dwa wymiary: statyczny i dynamiczny
- odpowiedniość strategii w stosunku do dostępnych zasobów – zasobem jest sama forma, jej środki rzeczowe, pieniężne, zasoby ludzkie itp. A także zasoby niematerialne, jak na przykład szczególne umiejętności kadry kierowniczej, znak firmowy
- satysfakcjonujący poziom ryzyka – obejmuje między innymi badanie ilości zasobów ( kluczowych dla realizacji strategii), do których nieprzerwany dostęp jest nie zabezpieczony, czasu na jaki zasoby te wystarczą oraz proporcji pomiędzy zasobami posiadanymi przez firmę a pojedynczym przedsięwzięciem
- zgodność celów z horyzontem czasowym – intensywność celów
- wykonalność, w tym:
a) stopień zgodności celów z przedsięwzięciami
b) zgodność z dostępnymi zasobami
c)zgodność z normami prawnymi i normami społecznymi
d) kompletność strategii
Dziesięć zasad realizacji strategii:
Wola działania – równocześnie trzeba wykazać odwagę i zdecydowanie do natychmiastowego działania oraz ………
Przedsiębiorczość – inicjować działania, stałe zabezpieczając im pierwszeństwo, wybierając właściwe miejsce, czas i środki
Oszczędzanie środków – nie należy trwonić swoich sił na daremne przedsięwzięcia
Koncentracja wysiłku – trzeba kierować swoje siły tam, gdzie jest to warte zachodu. Należy więc uporządkować swoje cele według hierarchii ich wartości: ustalić, które z nich mają charakter priorytetowy
Spójność działania
Swoboda działania
Czas niezbędny do zrealizowania zamierzonych celów – powinien być ustalany w sposób rzeczowy. Nieprzewidzialne ważne trudności…..
Obserwacja przebiegu realizacji ……..
Pracownicy – od szefa do szeregowego członka zespołu są oni kluczami do sukcesu, dzięki ich kompetencjom ( wiedzy i umiejętnościom) i ich wierze…..
System informacji – powinien zapewniać nieznande informacje dotyczące przebiegu i stopnia zaawansowania działań.
Brak wykładu
Warunki powodzenia:
- twórczość, kreatywność ( ekwifinalność),
- godzenie stabilizacji ze zmianą
- kapitał społeczny
Dlaczego firmy doznają porażek: niby nie pisać tego
Nieumiejętność odrzucenia przeszłości:
- zadowolenie z uzyskanych wyników
- zasoby zastępują kreatywność
- przekonanie, że zasoby przyniosą zwycięstwo
- nagromadzenie bogatych zasobów
- bezprecedensowe pasmo sukcesów
Stałość i zmiana w organizacji ( siły stabilizujące i siły dynamizujące)
Zarządzanie zmianą:
Zewnętrzne siły presji:
-
-
-
Wewnętrzne:
-
-
-
Cykl wprowadzenia zmian
Rozmnożenie -> diagnoza-> implementacja -> zamrożenie czyli zamiana i stabilizacja – cykl się powtarza
Przyczyny oporu wobec zmian: - opisać
- prawo przekory
- inercja przyzwyczajeń
- dysonans poznawczy
- etos trwania przy swoim
- syndrom grupowego myślenia
- złudzenie kontroli
- zadowolenie się racjonalnością ograniczoną
- koncentracja na tym co pewne – a nie na tym co możliwe
- powściąg lękowy
- brak poczucia wspólnego interesu
- poczucie niskiej wartości własnej
- samoświadomość obronna
- życie w stanie pogotowia obronnego
- obronne ustawienie motywacji
- obniżenie się zdolności adaptacyjnych
- własne interesy
- obawa przed nieznanym
- nieświadomość celów zmiany
- brak zaufania
- różnice postrzegania
- brak tolerancji
- względy kulturowe
Sposoby przeciwdziałania oporom przeciwko zmianie
Sposób |
Zwykle stosowany w sytuacjach |
Przewagi |
Słabości |
Edukacja +komunikowanie |
Tam gdzie brak informacji lub utrwaliły się informacje nie właściwe |
|
|
Partycypacja + włączanie |
Tam gdzie inicjatorzy nie mają informacji potrzebnych do zaprojektowania zmian i inni dysponują poważną siłą oporu |
|
|
Ułatwianie + wspomaganie |
Gdzie ludzie opierają się zmianom ponieważ maja problemy z dostosowaniem się |
|
|
Negocjacje + ugody |
Gdy osoby lub grupy wyraźnie tracą na zmianie i gdy mają siłę do oporu |
|
|
Manipulacja + kooptacja |
Gdzie inne sposoby nie dają rezultatu lub są zbyt kosztowne |
|
|
Wymuszenie |
Kiedy szybkość zmian ma znaczenie krytyczne i inicjatorzy mają odpowiednią siłę władzę |
|
|
Strategie zmian:
- perswazja
- patycypacja
- ułatwienie
- dokształcenie
- przypadki indywidualne
- negocjcacje
- karanie
Zasady kierowania zmianą:
- spójrz na sytuacje z dystansem – przywódcy muszą dostrezgać psychologiczny kontekst zmian, dlatego powinni rozwiajać umiejętność bycia zarówno ich aktorem jak i obserwatorem
- zidentyfikuj wyzwania adaptacyjne – podatwowe pytania: czyje zachowania, wartości, poglądy, postawy naelży zmienić ?
- reguluj poziom stresu
- nie bój się konfliktów
- oddaj pracę ludziom
- słuchaj głosu pracowników
Cykl radzenia sobie ze zaminą:
Odmowa
Obrona
Odrzucenie
Adaptacja – godzenie się z „nowym”
Internalizacja- oswojenie „nowego”
Proces wdrażania nowych idei odbywa się w pewnej kolejności:
Pesymizm
Faza entuzjazmu
Szczyt entuzjazmu
Poczucie zawodu
Poczucie zawodu po raz drugi
Poczucie zawodu po raz trzeci
Czas pracy, praktyki, prób , ćwiczeń
Pierwsze „światełka”
Kolejne „światełka”
Światło w pełni ( To działa)
Stany gotowości do zmian uczestników organizacji – macierz
Praktyczny model zmian:
- Praktyka zarządzania
- Obciążenia instytucjonalne – balast przeszłości
- Niechęć do zmian ( siła grawitacji)
- Wizje firmy i ambicje kierownictwa
Cechy współczesnych gospodarek krajów rozwiniętych – gospodarki pokapitalistyczne, postindustrialne, ponowoczesne, nowe gospodarki, gospodarki sieciowe, gospodarki oparte na wiedzy :
- wysoki udział sektora usług
- rosnąca rola sieci formalnych i nieformalnych powiązań
- podstawowym źródłem wzrostu jest wiedza
- powszechna zmienność
Sukces w warunkach gospodarki „wiedzochłonnej” zależy od:
- zdolności pozyskania i wykorzystania nowej wiedzy
- inwestowania w rozwój organizacji i pomnażania kapitału intelektualnego
- tworzenie innowacyjnej kultury organizacyjnej
- motywowania pracowników wiedzy do kreatywności i podwyższania sprawności zawodowej
Innowacja – rezultat koncepcyjnego myślenia ludzi twórczych:
- koncepcja ( pomysł, projekt) nowego stanu rzeczy
- proces realizacji tej koncepcji
- nowy stan rzeczy jako wynik tego procesu
Jak zwiększać innowacyjność - porady dla menedżerów:
- pamiętaj że nie jesteś jedynym źródłem pomysłów
- ułatwiaj współpracę
- promuj różnorodność
- utwórz mapę etapów kreatywności
- motywuj pracowników, stawiając wyzwania intelektualne.