Wykład 15.10.2011r.

Miejsce filozofii w strukturze współczesnego człowieka

Można wyróżnić 5 gatunków wiedzy wg kryterium metodologicznego (nauka o gatunkach):

1) wiedza potoczna (zdrowo rozsądkowa)

2) wiedza naukowa

3) wiedza artystyczno-literacka

4) wiedza religijna

5) wiedza irracjonalna

WIEDZA POTOCZNA ( ZDROWO ROZSĄDKOWA) - źródłem tej wiedzy jest doświadczenie dnia codziennego( wiedza życiowa)

- ta wiedza jest prawdziwa

- głównym kryterium wartościowania , jest użyteczność

WIEDZA NAUKOWA

• jej metoda to uświadamianie;

• charakteryzuje się tym że, dotyczy całego gatunku , czyli stopniem ogólności;

• późne odrodzenie XVII w.

• jest wiedzą hipotetyczną( prawdopodobną), nie potwierdzoną w pełni;

• głównym kryterium wartościowania, jest prawda naukowa

Warunki racjonalności naukowej (muszą być spełnione aby wiedza była wiedzą naukową):

• intersubiektywnie komunikowalna- przedstawienie teorii innym a Ci ją zrozumieją;

• sprawdzalna ( potwierdzona)- sprawdzenie tej teorii przez innych ludzi.

„Wiedza racjonalnie uzasadniona to taka, gdy stopień przekonania z jakim uznajemy dany sąd nie jest większy ani mniejszy od stopnia jego uzasadnienia”

Z. Ajdukiewicz

Prawdziwa postawa to postawa krytyczna , a nie dogmatyczna lub sceptyczna.

dogmatyzm- człowiek nie otwiera się na nowe poglądy(jest zamknięty w swoim utwierdzeniu)

sceptycyzm- człowiek nie jest pewien sądu, który został postawiony.

Funkcje nauki:

• opisowa - przedmiot nauki musi istnieć – odpowiada na pytanie, jakie to coś jest?

• wyjaśniająca, rozumiejąca - szukamy przyczyny - odpowiada na pytanie dlaczego?

• prognostyczna- służy celowi, wartości - chce odpowiedzieć na pytanie, co będzie jeśli?

WIEDZA ARTYSTYCZNO- LITERACKA

- literatura , teatr , film ( uczucia i wrażliwość )

- uwrażliwia na wartości;

- kieruje swój przekaz do emocji człowieka;

- głównym kryterium wartościowania , są emocje nie rozum

- wiedza ta często wywołuje krytykę;

- pełni funkcję opisową.

WIEDZA RELIGJNA

-dla każdego człowieka ta wiedza jest prawdziwa, w którą wierzy;

- głównym kryterium wartościowania, jest zaufanie, nie jesteśmy sprawdzić już istniejących prawd religijnych, np. Niepokalane poczęcie NMP.

- na podstawie wiedzy religijnej nie jesteśmy sprawdzić przyszłości (mówi o ogólnej tendencji, czyli opisuje i wyjaśnia ale nie prognozuje)

WIEDZA IRRACJOLALNA

- są to przesądy, np. czarny kot, piątek 13-tego

- wiedza ta jest niesprawdzalna

- wiedza nieuchwytna dla rozumu, sprzeczna z rozumowaniem