Psychologia społeczna – dziedzina nauki z pogranicza psychologii i socjologii badająca w jaki sposób obecność innych ludzi i ich działania wpływają na psychikę jednostki. Innymi słowy jest to nauka badająca procesy psychiczne i zachowanie się ludzi znajdujących się w sytuacjach społecznych – takich, w których występują inni ludzie. Jest to stosunkowo młoda gałąź psychologii, która wyodrębniła się dopiero pod koniec lat trzydziestych XX wieku wraz z rozwojem metod eksperymentalnych Kurta Lewina i jego uczniów
|
Psychologia społeczna bada w jaki sposób ludzie wywierają wpływ na sposób myślenia, emocje i postawy innych ludzi zarówno nieświadomie, jak i celowym działaniem. Dziedziną badań tej nauki są zarówno procesy społeczne wpływające na indywidualnego człowieka, jak i procesy zachodzące w małych grupach ludzkich.
„…podczas gdy psycholog społeczny bada jednostkę w grupie, socjolog ma do czynienia z grupą jako całością” – wskazuje Floyd Henry Allport[1]. Stefan Baleydefiniuje ją nieco inaczej: „psychologia społeczna zajmuje się psychologiczną analizą zjawisk społecznych”[2].
Psychologia społeczna posługuje się metodą statystyczną, metodą porównawczą, metodą etnograficzną, a także metodą eksperymentalną.
Zajmuje się:
dynamiką grupy, zajmującą się strukturą, celami i normami grupowymi, procesami komunikowania się, zjawiskiem konformizmu, problemem przywództwa w grupie i konfliktami wewnątrz i na zewnątrz grupy;
problematyką postaw, zajmującą się czynnikami kształtującymi postawy, technikami zmiany postaw, związkiem postaw z osobowością;
socjalizacją – procesem w którym człowiek staje się istotą społeczną, członkiem określonej społeczności, znającym i przestrzegającym obowiązujące w niej normy i zwyczaje;
zagadnieniami percepcji interpersonalnej.
Psychologia społeczna posługuje się takimi metodami i technikami jak sondaż ankietowy, studium w terenie, eksperyment naturalny, eksperyment w terenie i eksperyment laboratoryjny.
W psychologii społecznej można wyróżnić cztery główne podejścia teoretyczne:
społeczno-kulturowe
ewolucyjne
społecznego uczenia się
społeczno-poznawcze
To ostatnie podejście jest aktualnie nurtem dominującym. Z perspektywy społeczno-poznawczej psychologia społeczna jawi się jako empiryczne (naukowe) studium wpływu procesów społecznych i poznawczych na sposób, w jaki ludzie:
spostrzegają i rozumieją siebie nawzajem (poznanie społeczne),
wywierają wpływ na innych (wpływ społeczny),
wchodzą w kontakt ze sobą (procesy grupowe, relacje interpersonalne oraz międzygrupowe).