Rodzaj Listeria

Należy do rodziny Corynebacteriaceae

Rodzaj obejmuje 6 gatunków :

patogenne : L. monocytogenes, L. ivanovii

niepatogenne: L. inocua, L. grayi, L. seeligeri, L. welshimeri

Gram dodatnie pałeczki (0.4-05 μm 1-2 μm)

Katalazo-dodatnie

Zdolność ruchu w temperaturze 20-25ºC

Warunki wzrostu

Warunki tlenowe i beztlenowe

Szeroki zakres temperatur : -0.1 do 45ºC (potrafią przeżyć ponad 60min w 60ºC)

Szeroki zakres pH: 4-9.5

Wysokie stężenie soli (30%)

Do optymalnego wzrostu wymagają biotyny, tiaminy, ryboflawiny, aa, cukrów

WYSTĘPOWANIE

Szeroko rozpowszechnione w środowisku naturalnym (woda, ścieki, gleba, roślinność, ssaki, owady, ptaki)

Ponadto: mrożone artykuły spożywcze, mleko, surowe warzywa (kalafior, marchew, sałata, kapusta, brokuły)

Źródło- brak higieny podczas produkcji i przygotowania żywności; kiszonki

Listeria monocytogenes

Jeden z najważniejszych patogenów izolowanych z żywności

Wyróżnia się 13 serotypów : 1/2a, 1/2b, 1/2c – najczęściej izolowane z żywności; 1/2b i 4b - ponad 90% przypadków klinicznych

Źródło transmisji:

* żywność (ponad 90% infekcji)- RTE food, produkty mleczne, coleslaw, owoce morza, wędzone ryby

* skóra – wysypka na rękach i ramionach gł. farmerzy i weterynarze (wydzieliny płciowe, martwy płód)

Listerioza

Współczynnik śmiertelności 20-30%

8 śmiertelnych przypadków(> 65lat) –Austria, Czechy, Niemcy (czerwiec 2009 – luty 2010) (poniżej 100cfu/ml)

Najbardziej narażone - osoby starsze oraz osoby o obniżonej odporności(65%), kobiety w ciąży i noworodki (23%)

Okres inkubacji 20h (gastroenteritis), 20-30dni (postać inwazyjna)

L. monocytogenes

Wnikanie do komórek niefagocytujących

Rozmnażanie się i przemieszczanie w cytozolu komórek

Przenikanie z komórki do komórki

Pokonywanie naturalnych barier organizmu

Zapalenie opon mózgowych i mózgu, bakteriemia

Obumieranie płodu i poronienia

CzYNNIKI WIRULENCJI

Internaliny: inlA/inlB

Listeriolizyna (hly)

Fosfolipazy (plcA, plcB)

Metaloproteinaza (mpl)

BiałkoActA

PN ISO 11290-2:2000
PN ISO 11290-2:2000 / A1 2005
PN ISO 11290-2:2000 / Ap2 2007

Mikrobiologia żywności i pasz-Horyzontalna metoda wykrywania obecności i oznaczania liczby Listeria monocytogenes

Wstępne namnażanie selektywne- pożywka pół-Frasera

Agar Oxford

(hydroliza eskuliny)

Agar PALCAM

(hydroliza eskuliny,

fermentacja mannitolu)

PN-EN iso 11290-2:2000

Próbka analityczna

+

Rozcieńczalnik do przygotowania zawiesiny wyjściowej (zbuforowana woda peptonowa lub pożywka pół-Frasera)

Regeneracja uszkodzonych komórek 1h / 20ºC

Posiew powierzchniowy na ALOA 37ºC / 24-48h

Identyfikacja i oznaczenie liczby

Posiew na TSYEA 37ºC / 24h

Testy potwierdzające przynależność do Listeria spp. i gatunku L. monocytogenes

Testy potwierdzające przynależność do Listeria spp.

Test na katalazę

Barwienie Grama

Test na zdolność ruchu

Testy potwierdzające przynależność do L. monocytogenes:

Test na hemolizę

Test na zdolność rozkładu węglowodanów

Test CAMP