Rodzaj Listeria
Należy do rodziny Corynebacteriaceae
Rodzaj obejmuje 6 gatunków :
patogenne : L. monocytogenes, L. ivanovii
niepatogenne: L. inocua, L. grayi, L. seeligeri, L. welshimeri
Gram dodatnie pałeczki (0.4-05 μm 1-2 μm)
Katalazo-dodatnie
Zdolność ruchu w temperaturze 20-25ºC
Warunki wzrostu
Warunki tlenowe i beztlenowe
Szeroki zakres temperatur : -0.1 do 45ºC (potrafią przeżyć ponad 60min w 60ºC)
Szeroki zakres pH: 4-9.5
Wysokie stężenie soli (30%)
Do optymalnego wzrostu wymagają biotyny, tiaminy, ryboflawiny, aa, cukrów
WYSTĘPOWANIE
Szeroko rozpowszechnione w środowisku naturalnym (woda, ścieki, gleba, roślinność, ssaki, owady, ptaki)
Ponadto: mrożone artykuły spożywcze, mleko, surowe warzywa (kalafior, marchew, sałata, kapusta, brokuły)
Źródło- brak higieny podczas produkcji i przygotowania żywności; kiszonki
Listeria monocytogenes
Jeden z najważniejszych patogenów izolowanych z żywności
Wyróżnia się 13 serotypów : 1/2a, 1/2b, 1/2c – najczęściej izolowane z żywności; 1/2b i 4b - ponad 90% przypadków klinicznych
Źródło transmisji:
* żywność (ponad 90% infekcji)- RTE food, produkty mleczne, coleslaw, owoce morza, wędzone ryby
* skóra – wysypka na rękach i ramionach gł. farmerzy i weterynarze (wydzieliny płciowe, martwy płód)
Listerioza
Współczynnik śmiertelności 20-30%
8 śmiertelnych przypadków(> 65lat) –Austria, Czechy, Niemcy (czerwiec 2009 – luty 2010) (poniżej 100cfu/ml)
Najbardziej narażone - osoby starsze oraz osoby o obniżonej odporności(65%), kobiety w ciąży i noworodki (23%)
Okres inkubacji 20h (gastroenteritis), 20-30dni (postać inwazyjna)
L. monocytogenes
Wnikanie do komórek niefagocytujących
Rozmnażanie się i przemieszczanie w cytozolu komórek
Przenikanie z komórki do komórki
Pokonywanie naturalnych barier organizmu
Zapalenie opon mózgowych i mózgu, bakteriemia
Obumieranie płodu i poronienia
CzYNNIKI WIRULENCJI
Internaliny: inlA/inlB
Listeriolizyna (hly)
Fosfolipazy (plcA, plcB)
Metaloproteinaza (mpl)
BiałkoActA
PN ISO 11290-2:2000
PN ISO 11290-2:2000 / A1 2005
PN ISO 11290-2:2000 / Ap2 2007
Mikrobiologia żywności i pasz-Horyzontalna metoda wykrywania obecności i oznaczania liczby Listeria monocytogenes
Wstępne namnażanie selektywne- pożywka pół-Frasera
Agar Oxford
(hydroliza eskuliny)
Agar PALCAM
(hydroliza eskuliny,
fermentacja mannitolu)
PN-EN iso 11290-2:2000
Próbka analityczna
+
Rozcieńczalnik do przygotowania zawiesiny wyjściowej (zbuforowana woda peptonowa lub pożywka pół-Frasera)
Regeneracja uszkodzonych komórek 1h / 20ºC
Posiew powierzchniowy na ALOA 37ºC / 24-48h
Identyfikacja i oznaczenie liczby
Posiew na TSYEA 37ºC / 24h
Testy potwierdzające przynależność do Listeria spp. i gatunku L. monocytogenes
Testy potwierdzające przynależność do Listeria spp.
Test na katalazę
Barwienie Grama
Test na zdolność ruchu
Testy potwierdzające przynależność do L. monocytogenes:
Test na hemolizę
Test na zdolność rozkładu węglowodanów
Test CAMP