Psychologia rozwojowa, wykład 2, 13.10.09

3 strategie badań do zbierania danych na temat czym jest rozwój, czym się przejawia, jakim prawidłowościom podlega?

a). strategia badań podłużnych ( b. longitudialne )

najbardziej cenne badania w psychologii rozwojowej

grupa osób ( dzieci )

obserwowanie danej osoby wzdłuż linii jej życia

wgląd na stałość albo zmienność

iloraz inteligencji czy jest stały czy może on podlegać zmianom

daje podstawy dla różnych twierdzeń prognostycznych

Jest to strategia trudna w wykonaniu, kosztowna.

Zwiększa się po latach grupa badanych.

b). strategia badań poprzecznych ( transwersalne )

porównywanie zachowań lub właściwości osób w różnym wieku pod względem określonych właściwości.

Ekonomiczne badania, w tym samym wzorze można zbadać daną ilość osób.

Są użyteczne, gdy interesuje nas funkcjonowanie, odmienność psychologiczna dzieci w różnym wieku.

100. strategia badań ukośnych ( sekwencyjnych)

• zaczęto ją stosować w latach 60tych, jest to kwestia doboru grup

• osoby są badane w różnym czasie ( dystans czasowy )

• Poziom dojrzałości emocjonalnej 6latków np. 6latki są teraz mniej lub bardziej samodzielne niż te sprzed 50 lat

Metody badań psychologii rozwojowej

• metody o charakterze diagnostycznym, gdy chcemy zdiagnozować konkretne dziecko, osobę.

1. eksperyment ( ściśle kontrolowany, przedmiot ściśle określony, badacz ma pewien dystans do problemu ) - jest zaplanowany i zarejestrowany, a inni badacze mogą go powtórzyć. W pedagogice jest eksperyment naturalny.

2. Obserwacja – metoda podręczna; obserwacja fotograficzna jest dobrym punktem wyjścia do dalszych prac diagnostycznych; obserwacja typu próbki czasowe – obserwujemy w pewnych odcinkach czasu; obserwacja wtedy gdy jest sytuacja konfliktowa, oprócz obserwacji obiektywnej jest obserwacja uczestnicząca, uzupełnieniem może być dzienniczek ( prowadzony przez kogoś, kto ma stały kontakt z badanym )

3. ankiety i kwestionariusze – doraźnie opracowywane, technika standardowa, opracowane pytania pozwalają na rzetelny pomiar, bardziej precyzyjny pomiar

4. testy zdolności, wiadomości, osobowości ( projekcyjne, gdzie odbiór może być subiektywny np. test plam atramentowych )

Czynniki rozwoju

1. teorie jedno i dwuczynnikowe:

• biologizm ( natywizm )

• socjologizm ( empiryzm )

• interakcjonizm

2. teorie wieloczynnikowe

• teoria 4 czynników

• „człowiek jako aktywny podmiot rozwoju”

Franciszek Galton – uwarunkowania ludzkiego geniuszu

• był kuzynem K. Darwina

• wg Galtona geniusz jest wrodzony,

• zaprezentował podejście natywistyczne, upatrywał w biologii geniuszu np. czynnikiem sprawczym rozwoju jest dziedziczenie

• mechaniczne dojrzewanie

socjologizm – przekonanie badaczy, że przychodzimy na świat jako pusta kartka, czynnikiem sprawczym jest środowisko, mechanizmem rozwoju jest uczenie się

teoria 4 czynników:

1. zadatki wrodzone

2. szeroko rozumiane środowiska ( biologiczne, kulturowe )

3. autonomiczne działanie na rzecz jakiejś osoby, intencjonalność

4. własna aktywność człowieka

Człowiek jako aktywny podmiot rozwoju:

• twórca, autor własnego życia, problemy rozpatrywane od strony człowieka, który się rozwija

• zewnętrzne i wewnętrzne czynniki

• wewnętrzne czynniki: 1. wyposażenie genetyczne, 2. preferencje

• zewnętrzne czynniki: 1. warunki środowiskowe: normy prawne, etyczne, obyczajowe; wartości, które dane środowisko ceni; role wymagane w różnych środowiskach

biochemia mózgu ( geny ):
nasz intelekt to inteligencja płynna , wrodzona, tempo przetwarzania informacji, nie podatność na zakłócenia, wydolność intelektualna: wrodzony potencjał warunkujący sprawność intelektualną

inteligencja krystalizowana

poziom emocjonalny zależy od czynników genetycznych

skłonność do uzależnień też zależy od czynników genetycznych

wzorce reakcji seksualnych kobiet i mężczyzn – tempo reakcji starzenia się