20.10.09 Psychologia rozwojowa, wykład 3
Budowa i funkcje centralnego układu nerwowego i jego wpływ na zachowanie.
Układ nerwowy składa się z 2 części z części centralnej (mózg, rdzeń kręgowy ) i układu obwodowego.
Układ somatyczny to nerwy czaszkowe – 12 par ( mięśnie, stawy przy czaszce ), nerwy rdzeniowe ( dochodzą do wszystkich mięśni, stawów, narządów zewnętrznych ) - niosą informacje pobudzające albo hamujące.
Układ wegetatywny – odpowiada za nasze procesy życiowe.
Układ nerwowy na poziomie mikro to neurony ( komórki nerwowe, charakterystyczny wygląd ).
Komórki nerwowe są stale aktywne bio - elektrycznie.
EEG – elektroencefalogram – zapis prądów, aktywności bioelektrycznej naszego mózgu.
Neuroprzekaźniki ( neurohormony ) – mediatorzy centralnego układu nerwowego.
Uczenie się polega na udrażnianiu ścieżek połączeń między neuronami.
NEUROPRZEKAŹNIKI:
acetylocholina – działa pobudzająco i hamująco w synapsach wszystkich części układu nerwowego wzmacnia reaktywność kom. nerw na sygnały od innych neuronów ( element inteligencji płynnej ), praca mięśni, pamięć, funkcje poznawcze
serotonina – działa pobudzająco i hamująco, procesy snu i pobudzenia emocjonalnego, łaknienie, niedobór w stanach depresji
dopamina – działa głównie hamująco, w obwodowym układzie nerwowym ( dowolne czynności ruchowe – niedobór w chorobie Parkinsona ), pamięć, funkcje poznawcze, uczenie się, nastrój ( niedobór w depresji ), wzbudzenie emocjonalne ( nadmiar w schizofrenii – neuroleptyki hamują receptory dopaminowe )
adrenalina i noradrenalina – działają pobudzająco i hamująco, to zarazem hormony i neuroprzekaźniki, czynności ruchowe i poznawcze, stany czuwania i wzbudzenia, reagowanie na stres, uczenie się, pamięć
G A B A – działa głównie hamująco, czynności ruchowe i poznawcze, relaksacja i uspokojenie
kwas glutaminowy – działa pobudzająco, podnosi poziom czuwania – przypuszczalnie główny neuroprzekaźnik w mózgu ( przeciwstawnie do G A B A )
4 rodzaje fal mózgowych:
alfa ( napięcie – 20 – 100 mV) ( częstotliwość 8-13/ sek ) ( warunek relaks )
beta ( n. do 20 mV) ( cz. mniejsze równe 14/ sek ) ( w. czuwanie, nagłe przebudzenie )
theta ( wysokie napięcie ) ( cz. 4-7 sek) (w. płytki sen )
delta ( wysokie napięcie ) ( 1- 3 sek ) ( w. sen głęboki )
FAZA REM – szybkie ruchy gałek ocznych, faza paradoksalna snu, nasze mięśnie są rozluźnione, bardzo duża aktywność wizualna.
Rola marzeń sennych – libido dochodzi do głosu w pełni, sen jest wyrzucaniem informacji, które są zbędne, swoisty „kosz do śmieci”, sny mają za zadanie utrwalanie tych informacji, które są znaczące dla przetrwania gatunku ludzkiego, w czasie snu głębokiego regeneruje się nasze ciało, w czasie płytkiego snu regenerują się nasze neuroprzekaźniki.
Struktury mózgowe:
płaty mózgowe: czołowe, skroniowe, ciemieniowe, potyliczne
ośrodki mózgowe
W płatach mózgowych zlokalizowane są ośrodki ( ważne dla funkcji poznawczych, znajdują się w nich analizatory bodźców ).
Hipokamp
– struktura mająca kształt konika morskiego, „ośrodek”
pamięci, przekształcenie impulsów elektrycznych w stałe elementy
pamięci, stres ingeruje w jego aktywność – niszczy neurony w
hipokampie
Ciało migdałowate - ( mieści się blisko hipokampa ), ośrodek podstawowych emocji ( radość, smutek itp. ), zaangażowanie emocjonalne ( pamięć emocjonalna )