Pojęcia

alkohole- związki org.zawierajace jedna lub więcej gr.hydroksylowych połaczonych z atomem wegla w hybrydyzacji CnH2n+1 OH
amfoteryczność-zdolność pierwiastka do reagowania jako zasada lub jako kwas. np.:
wodorotlenki Al,Zn,
amfotery MNO2 Br2 H2O2
bufor-roztwory których wartość ph po dodaniu niewielkich ilości moc.kwasu lub moc.zasady i po rozcieńczeniu z wodą praktycznie się nie zmienia, mieszanina kwasu i zasady.np: octanowy CH3COOH+CH3COONa
amonowy NH3*H2O+NH4Cl
czas połowicznego rozpadu- czas po upływie którego pierwotna liczba atomów maleje do połowy
energia aktywacji- najmniejsza energia jaką muszą posiadać cząsteczki substratów by wskutek zderzenia tych czasteczek mogła zajść reakcja chemiczna
iloczyn jonowy wody – iloczyn równowagowych stężen jonów oksoniowych H3O + i hydroksylowych OH-. Stęzenia obu jonów w czystej wodzie są sobie równe , iloczyn można zmierzyć za pomoca pH.
Izotopy- odmiany tego samego pierwiastka różniace się tylko liczbą masową.
Inhibitor – substancja zmniejszajaca szybkosc reakcji chemicznej
jednostka masy atomowej- 1/12 cześc masy atomu węgla izotopu 12 węgla.
Kompleks aktywny- pojęcie stosowane do opisu układu przejsciowgo jaki tworzą łączące się molekuły w chwili powstawania wiazania między nimi.
Katalizator dodatni- substancja zwiekszajaca szybkosc reakcji chemicznej.
Kwasy karboksylowe- zawieraja grupe karboksylowa charakter kwas.R-COOH, Ar-COOH ,CnH2n+1-COOH
Liczba Avogarda- liczba atomów węgla zawarta w 12 g.izotopu 12 węgla. NA= 6,02296*10 ²³
liczba atomowa- liczba porządkowa pierwiastka , określa l.protonów i elektr.w jądrze
mol- ilość substancji zawierajaca l.Avogarda czasteczek atomów , jonów,rodników lub elektr.
=masa cząsteczkowa=atom=jon w [g]
miano roztworu- (T) liczba gramow substancji zawartej w 1 cm3 roztworu
masa atomowa- liczba wskazujaca ile razy srednia masa atomu dowolnego pierw. Jest wieksza od 1/12 masy atomu wegla izotopu 12
pH- ujemny logarytm dziesietny z wartosci liczbowej stezenia jonów hydroniowych
stała dysocjacji- stała równowagi reakcji dysocjaji
polimeryzacja- polega na tworzeniu makroczasteczek w wyniku przyłaczania merów tego samego typu
polikondensacja- reakcja II etapowa. W I nastepuje reakcja chem.z wydzielaniem produktu ubocznego któy należy usunac. W II etapie tworza się makroczasteczki polimeru HO2C-(CH2)4-CO2H+HO-CH2CH2-OH--> [CO(CH2)4CO-OCH2CH2O]n poliester
stopień dysocjacji- stosunek liczby omli czasteczek danego zw,chem. Które uległy rozpadowi na jony do łacznej liczby moli czasteczek tego związku znajdujacego się w roztworze w którym zaszło zjawisko dysocjaji
szybkość reakcji chem.- zmiana stęzenia substratów w jednostce czasu V= del.C/del.t
tworzywa termoplastyczne- tworzywa sztuczne które w określonej temp.i cisnieniu zaczyna mieć własności lepiego płynu,można je wtedy kształt; można przetwrzac wielokrotnie; np.: polietylen PE,polipropylenPP, polistyren PS
towrzywa duroplastyczne- posiadaja cechy metalu lub ceramiki, twarde,nietopliwe/trudnotopliwe nie można wielkokrotnie przetwarzać; np.: bakelit,fenoplasty,żywice poliestrowe,żywice epoksydowe
ułamek molowy- składnika w roztworze jest stosunkiem liczby moli tego składnika do liczby moli wsio skład. W roztworze.
Wskaźniki kwasowo zasad.
Lakmus kwas: czerw. Oboj: fiolet zas: niebieski
oranż metylwoy: k: czerw. O: pom. Z: żółty
fenoloftaleina: K: bezbarwna O: bezbar. Z:malin
wiązania jonowe- polega na całkowitym przekazaniu kilku elektr.z atomu piierwiastka elktrododatniego do pierwiastka mocno elektroujemnego. Tworzy się między atomami typowego metalu i typ.niemetalu. np. chlorek sodowy
wiązania atomowe- czyste wiązanie atomowe powstaje między atomami tego samego pierwiastka np. H2O polega na tym ze kazdy z atomów oddaje elektr.( kilka) do wspólnrej pary (par).
Wiązania atom.spolaryzowane – odmiana wiąz.at. W którym para elektr.przesunieta jest w kierunku atomu bardziej elektroujemnego np. wiąz.chlorowodne, powstaje wtedy gdy reaguja atomy róznych pierw. Ale różnica elektr.ujemności nie przekracza 1,7 G skali Paulinga, powyżej 1,7 tworzy się wiąz.at.
Wiązanie koordynacyjne- odmiana wiąz.at. W którym para elektronowa pochodzi od jednego z atomów. np. [Cu(NH3)4]++

układ okresowy charakt.bloków s i p
ze wzrostem liczby atomowej:
grupa / okres
rośnie /maleje promień atomowy
rośnie /maleje charakter metaliczny
rosnie /maleje aktywność metali
maleje /rośnie elektroujemność
maleje /rośnie powinowactwo elekt.
maleje /rośnie energia jonizacji
maleje /rośnie aktywnosc niemetali
pierwiastki z grupy d i f są niemetalami
orbitale: s p d f

Reguły/prawa:

Hunda: w atomie powinno być jak najwięcej elektr.niesparowanych w celu uzyskania najbardziej korzystnego energetycznie zapełnienia orbitali atomowych; elektr.w stanie stacj.rozmiesczane są w podpowłokach i powłokach zaczynajac od tych o najniższej energii.
Pauliego- w danym stanie kwantowym może znajdować się jeden fermion
Van't Hoffa- wzrost temp.o 10 K powoduje 2-4 krotny wzrost szybkosci reakcji ( reakcje homogeniczne)
Działania mas Guldberga-Waagego- szybkosc reakcji chem.jest proporcjonalna do efektywnego stezenia wsio uczestniczacych w niej reagentów
Przekory La Chateliera Brauna- układ na który działa jakis bodziec odpowiada w taki sposob aby przeciwdziałac bodzcowi.
Przesunięć Saddy'ego i Fajansa- określa w jaki sposób określony typ przemiany pierwiastka promieniotwórczego wpływa na rodzaj wytworzonego nuklidu.

Twardenienie cementu:

rakcje wpywają na wlasciowości wytrzymałościowe cementu
- hydroliza alitu: (reakcja przy udziale wody z rozkłądem, spoiwa hydraliczne)3CaO*SiO2 + (n+1) H2O--> 2CaO*SiO2*nH2O+Ca(OH)2 np.: krzemian trójwapniowy: 2(3CaO*SiO2)+7H2O-->3CaO*SiO2*4H2O
-hydratacja belitu:( zbiór reakcji chem.i procesów fiz.zachodzacych po zmieszaniu cementu z wodą,wsio spoiwa) 2CaO*SiO2+ nH2O--> 2CaO*SiO2*nH2O np.:glinian triwapnia 3CaO*Al2O3+6H2O-->3CaO*Al2O3*6H2O
-karbonatyzacja:(reakcja z tlenkiem węgla IV CO2,spoiwa wapienne)Ca(OH)2+CO2-->CaCO3+H2O np.: glinian tetrawapniowy celit: 4Ca*Al2O3*13H2O+4CO2-->4CaCO3+2Al(OH)3+10H2O

Spoiwo wapienne :

należy do grupy spoiw powietrznych; oparte jest na tlenku wapnia CaO
a)wapna palone CaO otzrymuje się przez wypalanie kamienia wapiennego w piecach szybowych w temp.950-1050 C
CaCO3<=> CaO+CO2+ 165,5 kJ/mol
b)poddaje się je gaszeniu: CaO+H2O-->Ca(OH)2-63,5 kJ/mol – wapno gaszone
-dzielimy na:
ciasto wapienne- otrzymane w dołach do gaszenia wap.i stanowi ukłąd koloidalny wodorotlenku wpania w nasyconym wodnym roztworze tegoż wodorotlenku, woda ok.50%
wapno hydratyzowane- sproszkowany wodorotlenek wapnia, otrzymmuje się metoda przemysłowa przez gaszenie wapna palonego mała iloscia wody 25%
mleko wapienne- charakter.sie znacznym nadmiarem woddy w ukł.koloidalnym wodorotlenku wapnia.

Proces wiąz. i tward. Zaprawy murar.:

1 etap: kilka h,czas w którym nastepuje process wiazania i krzepniecia spoiwa
II etap- kilka lat, okres twardnienia spoiwa, procesy polegaja na odparowaniu wody przy równoczesniej reakcji z dwutlenkiem wegla zawartym w powietrzu CaO(OH)2+CO2-->CaCO3+H2O +38kJ/mol spoiwo wapienne ulega stwardnieniu tylko w powietrzu

Spoiwa gipsowe

materiały wiążące,otrzymywane z naturalnych siarczanów wapniowych wystepujacych w przyrodzie w postaci kamienia gipsowego i anhydrytu, dzielą się na:
a) szybko wiązace(otrzym.w prażarkach w niskich temp.135C)
-podczas wypalania zachodzi proces odwodniania CaSO4*2H2O-->CaSO4*1/2 H2O+3/2H2O
-spoiwo powietrzne szybkowiąż.(poczatek wiąz.3-12min koniec 15-20 min)
b)wolnowiażące(otzrym.w wysokich temp)
- spoiwa anhydrytowe(nie wykazuje włas.hydraulicznych) składnik podts.bezwodny siarczan wapnia CaSO4; staje się spoiwem po zmieleniu i zaktywizowaniu dodatkami(tl.mag.wapno palone itp.)
c) gips hydraulczny
-spoiwo powietrzne wykazujace własc.hydrauliczne
-wypalanie kamienia gipsowego(800-1000C) gips dwuwodny przechodzi w siarczan bezwodny CaSO4*1/2H2O+3/2H2O-->CaSO4*2H2O+14,2kJ/mol

Spoiwa hydrauliczne:

zmieszane z woda wiąze i twardnieje zarówno w wdozie jak i na powietrzu uzyskujac odpowiednie cechy wytrzymałowsciowe(reakcje cementu)
-wapno hydraul.-spoiwo które po zwiazaniu i stwardnieniu przez pewien czas na powietrzu ma zdolnosc do dalszego utwardzania się pod woda
-cememnty portlandzkie
-cement hutniczy(składniki żużle wielkopiecowe, odporny na czynniki chem.)
-cement glinowy

Korozja betonu:

-ługowania -węglanowa -magnezowa -amonowa -siarczanowa -zasadowa -wewnetrzna
-kwasowa-(spowodowana przez wodne roztwory kwasów: mocnych : Hcl,H2SO4 HNO3
słabych: H2S; kwasów organicznych: cotowy, mlekowy; kwasy numusowe
związki te reagują ze skłąd.kamienia cementowego tworzac łątwo rozpuszczalne sole : Ca(OH)2+2H-->Ca(2+)+ 2H2O
3CaO*Al2O3+12H+-->3Ca(2+) + 2Al(3+) + 6H2O
3CaO*SiO2+6HH+-->3Ca(2+)+H2SiO3+2H2O

Skład ziarna cementu:

-wapno palone CaO
-wapno gaszone Ca(OH)2
-kalcyt CaCO3
-dolomit CaMg[CO3]2
-gips CaSO4*2H2O

chem.organiczna

-aceton C3H6O keton
-aldehyd mrówkowy CH2O aldehyd
-benzen C6H6 aren
-etan C2H6 alkany
-eten C2H4 alken
-etyn C2H2 alkin
-etanol C2H5OH alkohol :D
-fenol C6H6O fenol
-kwas octowy CH3COOH kwas karboksylowy
-kwas mrówkowy HCOOH kwas karboksylowy
-styren C8H8 aren

grupy funkcyjne:

-aldehydowa -CHO np.CH2O ald.mrówk
-karboksylowa – COOH np.CH3COOH k.oct.
-aminowa -NH2 np.amfetamina C9H13N
-karbonylowa = CO
jaką grupę funkcj.zawieraja:
-akohole-1lub więcej gr.hydroksylowych(etanol)
-aldehydy-gr.aldehyd.(ald.mrówkowy)
-ketony-gr.ketonowa(karbonylowa) aceton
-kwasy karboksylowe-gr.karboks.(kw.mrówkowy)

węglowodory alifatyczne:

a)nasycone-alkany- 1 wiazanie pojedyncze pomiedzy at.węgla,niska reaktywnosc,CnH2n+2
b)nienasycone:(wysoka reaktywnosc,polimeryzacja)
-alkeny-1wiąz.podwojneCnH2n-1
-alkiny-1wiaz.potrojne CnH2n
-dieny-2wiaz.podwojne CnH2n-4

charkterystyczne własc.

-kwasy karboksylowe(reakcja astryfikacji z alko)
-alkohole(utlenianie,z kwasami powstaja alkoholany,estryfikacja z kw.karboksylowymi)
-węglowodory nienasycone(polimeryzacja)

reakcja kompleks. M^x++kL^y-->[ML_k](x-ky)
k= 2AG,4Zn,Cu,Ag: 6Fe Cu: 8Mo W
Zn MG Al Pb-nierozp.osad
Cp=ms/mr Cm=n/V mol/dm3 d=ms/V n=ms/Ms pH=-log[H3O+] pOH=-log[OH-] H+ → Cm*stała dysocjaji