Pojęcie i istota integracji

Pojęcie i istota integracji:

Integracja wymaga konkretnych działań a nie intencji, wymaga skutków.

• Integracja społeczna – integracja między ludźmi.

• Integracja między organizacjami

• integracja kulturowa

Źródłosłów:

intefo are agi atum [łac.] - odnawiać, robić jak nowe, zmieniać, pokrzepiać

integer gra grum [łac.] - niesłychany, uprzednio, niestosowany (integer – matematyczne określenie całki) – z tego powstaje następne łacińskie słowo.

Integracio [łac.] - proces szukania łączenia

Definicja:

Jest to łączenie mniejszych całości w jedną wszechogarniającą całość.

Konsekwencje:

• w miejsce kilku niezależnych całości powstaje jedna większa

• integrujące się odrębne całości przestają nimi być i stają się częścią jakiejś większej całości.

Kompetencje państwowe przekazywane są na wyższy lub niższy poziom. Jest to dla niektórych demontaż państwa.

Integracja regionalna – działania zachodzące w określonym regionie geograficznym.

Integracja międzynarodowa – proces międzynarodowy w trakcie którego poszczególne państwa tworzą mechanizmy i instytucje wyposażone w kompetencje wykonywania zadań i funkcji ekonomicznych i politycznych jakie dotąd zarezerwowane były dla państw narodowych.

Powody działań integracyjnych:

• Przesłanki – obiektywne przyczyny które zmuszaj państwa do integracji:

• Najstarszą przesłanką jest chęć zapewnienia bezpieczeństwa np.: sojusze wojskowe. Perspektywa bezpieczeństwa długofalowego (rozwiązywanie konfliktów). Chęć stabilizacji. Staniemy się jednym wielkim mocarstwem. Narzędziem rozwijania bezpieczeństwa jest wojna i pokój od najdawniejszych czasów, sojusze, pakty, metoda odstraszania.

• Przesłanka ekonomiczna – w XVIII i XIX w. ukazuje się nierównomierny rozwój gospodarki światowej. Kraje Europejskie przegrywające w tej płaszczyźnie zaczynają współpracować.

• Instrumenty różniące czasy wcześniejsze od integracji: proces integracji jest bezkrwawy, współpraca, najbardziej integrujące formy to: myślenie o bezpieczeństwie względnie na stałem zinstytucjonalizowanie działania

• Motywy – są subiektywne.

• Chęci wyrażone przez władze lub przez społeczeństwo, chęć wzrostu pozycji na arenie międzynarodowej, wzrostu gospodarczego.

• Interesy partykularne – integracja jako instrument wzmocnienia interesu narodowego – ukazywał to zwłaszcza de Gaulle.

Etapy integracji ekonomicznej

1. Strefa wolnego handlu – strefa bezcłowa, pozbawiona ograniczeń ilościowych, wolny obrót towarów, wolna wymiana handlowa. Przykłady to wolny obrót handlowy między państwami jaki tworzą NAFTA, EFTA, CEFTA.

2. Unia Celna – strefa wolnego handlu oraz wspólna taryfa celna w handlu z krajami trzecimi. Kraje trzecie - to kraje spoza ugrupowania Niezbędne jest tu prowadzenie polityki handlowej. Jest ona czasem bagatelizowana, ale jest najbardziej trudna do osiągnięcia. Politolodzy uważają ją za element polityczny (ujednolicona polityka handlowa).

3. Wspólny rynek (jednolity rynek wewnętrzny) - swobodny obrót towarów, kapitału, usług i ludzi. 4 swobody wspólnego rynku. Pełna realizacja od 1986r. - jednolity akt. Dochodzenie do tego przez wiele lat (ponad trzydzieści). Początkowo zajmowano się tylko towarami np. Wspólnota Europejska. Ustanowienie wspólnego rynku do tej pory nie zakończyło się w UE, np. sektor bankowy. W gestii państw pozostawione są: polityka monetarna budżetowa, finansowa, kredytowa.

4. Unia walutowa (monetarna) – poza funkcjonowaniem wspólnego rynku zachodzi koordynacja polityki walutowej. Unia walutowa obejmuje ograniczenie wahań kursów walutowych, tworzenie wspólnych rezerw walutowych, wprowadzenie jednolitej waluty (początkowo jako obieg bankowy – ECU – lata 70 – waluta do rozliczeń między państwami, pierwsza transferowa waluta UE). Unia walutowa nie musi opierać się na jednej walucie, ale może tak jak UE. Pozytywy: zapobiega to oddziaływaniu państw na decyzje produkcyjne i handlowe przedsiębiorstw za pomocą waluty. Wartość waluty ustala Bank Centralny na podstawie stopy referencyjnej. Nie można wpływać na inflację za pomocą waluty. Państwa tracą możliwość korzystania z aprecjacji, deprecjacji, denominacji. Na wspólnej walucie tracą początkowo waluty mocne.

5. Unia ekonomiczna (gospodarcza) – łączy się ją z Unią walutową i wprowadza się je razem. EMU – unia gospodarczo walutowa. W Unii gospodarczej kluczowe jest to by państwa stały się do siebie podobne. Pełna realizacja oznacza ze wszystkie dziedziny polityki ekonomicznej ważne z pkt widzenia funkcjonowania rynku zewn. są wspólne bądź skoordynowane. Władzę ekonomiczną sprawują instytucje wspólne powołane przez te państwa w celu realizacji polityki ekonomicznej.

6. Integracja polityczna – trzy typy

• wielonarodowa – integracja, która zachodzi w ramach jednego organizmu państwowego, przykład: Wielka Brytania, Belgia, Hiszpania, Czechosłowacja

• transnarodowa - podmiotami są różne grupy społeczne, interesu, zawodowe, polityczne, ale też grupy biznesu, które integruja się bezwzględu na to jak przebiegają granice państw.

• Międzynarodowa – zwana integracja międzypaństwową – polega na współpracy samodzielnych w pleni niepodległych i suwerennych państw i przybiera dwa warianty:

- współpraca horyzontalna czyli międzyrządowa - charakteryzuje ja luźna współpraca państw w imieniu których występują rządy tych państw. Najczęściej funkcjonuje bez potrzeby powoływania instytucji ponadnarodowych, a jeśli się je powołuje to maja onje bardzo waskie, ogranczione kompetencje np. grupa wyszehradzka , Rada Panstw Morza Bałtyckiego, Trójkąt, Inicjatywa Wschodnio – Srodkowo Europ.

- współpraca wertykalna zwana współpracą ponadnarodową – charakteryzuje ją ścisła forma dobrowolnej współpracy między państwami, polega na tworzeniu pogłębionych związków o charakterze niemal państwowym i „scedowaniu” części suwerenności panstw na rzecz struktur ponadnarodowych. NATO, UE, Rada Europy.

Cechy pełnej integracji ponadnarodowej

• dobrowolność

• wzajemne korzyści (spr między tym czy polityka jest gra o sumie zerowej czy dodatniej)

• silne instytucje ponadnarodowe

• scedowanie czesci suwerennosci

• rownoprawnosc koordynacji działań

• wspolne polityki sektorowe

• elementy quasi państwowej – parlamentaryzm, flaga, hymn

7.Konfederacja – przeważa element koordynacji, państwo nie rezygnuje z swojej suwerenności.

8. Federacja – delegowanie części suwerenności poza państwo na instytucje ponadnarodowe. Najczęściej przekazywane są polityka monetarna i fiskalna, handel zagraniczny, polityka zagraniczna, polityka bezpieczeństwa.

Unia polityczna – suwerenne państwa przestają istnieć. Decydują o wszystkim organy ponadnarodowe, zaś dawne władzę państwowe zajmują się kwestiami wykonawczymi.

• Unia państw – państwom pozostają kwestię kultury, języka itp.

Cechy pełnej integracji ponadnarodowej:

• dobrowolność

• wzajemne korzyści

• silne instytucje ponadnarodowe

• delegacja kompetencji na poziom instytucji ponadpaństwowej

• oddolne impulsy legitymizacji np. wybory do Parlamentu Europejskiego, referenda traktatowe.

• Równoprawność

• koordynacja działań

• wspólna polityka sektorowa

• elementy kwasi państwowe

• wspólna polityka zagraniczna

wspólny parlament (zwiększenie jego kompetencji w stronę władzy ustawodawczej)

Bank Centralny

Jedna Waluta

Jedno obywatelstwo

Symbole (IX Symfonia Ludwika von Beethovena, wraz z poprawkami)

Początki integracji europejskiej. Powstanie EWWIS i EWG

EWWiS powstaje w 1951 r.

Przyczyny:

• Gospodarcze:

• połączenie przemysłu Francji i Niemiec pod jeden zarząd w celu uniknięcia konkurencji i zabezpieczenia pokoju.

• Polityczne:

• zabezpieczenie pokoju

• integracja sektorowa

• zwalczanie antagonizmu Francusko-niemieckiego

Co z Niemcami?

• USA i Wielka Brytania – odbudowa Niemieckiej gospodarki i potencjału militarnego jako element obrony przed ZSRR. Przywrócenie samodzielności i suwerenności narodowej z jednoczesnym podporządkowaniem RFN NATO. W literaturze brak okresleń typu „nazistowskie Niemcy”. Chcą remilitaryzacji Niemiec.

Linia frontu ma być bardzo zmilitaryzowana. Niemcy maja być arena działań zbrojnych, terytorium przygotowane do poświęcenia

• Francja – brak zgody na remilitaryzację Niemiec i Kontroli USA i Wielkiej Brytanii nad odbudową Niemiec. Obawa przed utratą pozycji i kontroli nad Europą. 1949 r RFN mimo wszystko powstaje, na czele rządu staje K. Adenauer (alzarczyk). Wazna postac R.Schuman – Francuz (lotaryndczyk), obydwaj oni znaleźli sposób na kompromis, istotne dla ich współpracy było pochodzenie. Francja z tego powodu proponuje powstanie EWWiS.

Skutkiem II wojny światowej był

- ogromny kryzys gospodarczy co było związane z nadmierną produkcją przemysłów ciężkich - węgla i stali.

- nie było połączenia komunikacyjnego między polnocnymi i poludniowymi Włochami

- Austria: deficyt obuwia

- na fali społecznego niezadowolenia pierwsze wybory do parlamentów wygrywają partie komunistyczne.

Plan Marshalla :

• odbudowa Europy,

• odbudowa infrastruktury,

• odbudowa komunikacji,

• odbudowa narodowości,

• ułatwienie odbudowy gospodarczej

• Truman

• zostaje powolana 48 Europejska Organizacja Współpracy Gospodarczej

• we Francji dochodzi do protestów społecznych organizowanych prze komunistów, gdyż uważają ze jest on wymierzony w suwerenność kraju,

• państwa bały się uzależnienia od USA

• 1949r. NATO

Francuzi nie zgadzają się na całkowita odbudowę Niemiec dlatego proponują Plan Schumana:

• integracja sektorowa, nie jest to federalizm w czystej postaci, bo jest integracja tylko wybranych sektorów gospodarczych na początek węgla i stali

• utworzenie strefy wolnego handlu

• najbardziej wywrotowy pomysł

Francuzi chcieli przekonać Niemców ze przemysł który jest dla nich najważniejszy zarządzał nie Niemiec a ktoś inny. By ich do tego przekonać postanowili zrobić to samo. Zapłacono za to dużą cene polityczną.

Traktat Paryski kwiecień 1951 rok Paryż, wszedł w życie 25 lipca 1952r,

Parlament Rady Europy – jest ciałem opiniodawczym, konsultacyjny. Stopniowo wprowadzany w realny system władzy,

Rada ministrow – podejmuje decyzje

Wojna w Korei przyśpiesza te działania. → Plan Plevena - przedstawiony na forum Zgromadzenia Narodowego Republiki Francuskiej 24 października 1950 przez premiera Francji René Plevena plan włączenia RFN do europejskich struktur obronnych. Jego głównymi zadaniami miały być: obrona Europy Zachodniej przed ewentualnym atakiem ze strony ZSRR, zapobieżenie odrodzenia się militaryzmu niemieckiego oraz uniezależnienie państw zachodnioeuropejskich od pomocy i wsparcia militarnego USA. Plan zakładał stworzenie najnowszej europejskiej armii (z międzynarodowymi jednostkami) podległej europejskiemu ministrowi obrony, co miało być gwarancją kontroli nad niemieckim militaryzmem. Plan, przyjęty przez Zgromadzenie Narodowe, był podstawą projektu Europejskiej Wspólnoty Obronnej.

Projektu Europejskiej Wspólnoty Obronnej = Europejska Armia

• pomysl na zintegrowanie oddziałów narodowych,

• pomysl roztopienia nowo powstajacych sil Niemieckich w tej strukturze

• ma wielu krytykow: Niemcy – przejaw dyskryminacji Niemiec, proba podporzadkowania tej armii francji

• udaje się napisac traktat, wspolnie ustalic tresc

• ten trakt zostaje przez 6 panstw czlonkowskich EWWiS 1952.07 podpisany

Premier Włoch Alcide De Gasperi zaproponował by w traktacie proponował wraz z powstaniem EWO, konieczność budowy szerszej polityki zagranicznej.

EWP - Europejska Wspólnota Polityczna

Paul-Henri Spaak – autor projektu, nie dokończył go gdyż po podpisaniu traktatu o EWO trzeba było go ratyfikować, udało się to w Niemczech, Krajach Beneluksu, wlosi chceli go ratyfikować po zgodzie Francuzów, a Francuzi go nie podpisali – zmienił się układ sil politycznych w parlamencie, nie poparto traktatu.

Miała być platformą integrującą dotychczasowe organizacje tj EWO+EWWIS

Organizacja międzynarodowa mająca powstać równolegle do Europejskiej Wspólnoty Obronnej (EWO); wobec odrzucenia przez francuskie Zgromadzenie Narodowe traktatu o EWO, do powstania EWP nie doszło. Wielopoziomowa współpraca krajowych struktur dyplomatycznych na szczeblach ministrów, dyrektorów politycznych i grup roboczych. Zdaniem Spaaka kolejne integracje sektorowe nie mają sensu – trzeba myśleć o horyzontalnej integracji.

EWP

↓ ↓ ↓

EWWiS

integracja gospodarcza, której celem jest budowa wspólnego rynku, przepływ towarów, usług

i osób.

EWO

Europejska armia podporządkowana wytycznym ministra spraw zagranicznych. Parlament ma kontrolę cywilną.

W momencie prac nad projektem traktat o EWO był w fazie ratyfikacji w parlamentach Europejskich → ratyfikowały RFN, kraje Beneluksu, ale upadł we Francji, bo w tym momencie zakończyła się wojna w Indochinach i rząd był za słaby do tego. Uzasadnieniem opozycji było utrata suwerenności przez Francję – rozpłynięcie się Francuskiej Armii w strukturach Europejskich. Zdano sobie więc sprawę, że nie ma szans na integrację polityczną w tym czasie i wrócono do kwestii gospodarczych.

EWG

Traktaty rzymskie. 25 III 1957 r. Rzym EWG i Euratom.

Cele EWG:

• utworzenie wspólnego rynku na gruncie utworzonej wcześniej unii celnej.

• Stopniowe ujednolicenie polityki gospodarczej państw członkowskich.

• Polityka transportowa, handlowa (zewnetrzna z krajami trzecimi), rolna, społeczna, socjalna

• stopniowo eliminowano opłaty celne

• proces redukcji ceł – rozpoczelo się w 51 r.

• 1970 - wspolna polityka handlowa, EWG przjela uprawnienia do zawierania umow handlowych

• polityka handlowa jest elementem polityki zagranicznej

Polityka rolna:

• organizacja poszegolnych rynkow produktow rolnych

• kryzys Luksemburski i polityka pustego krzesła

• konflikt uprawnien między rAda a komisja

• porozumienie Luksemburskie – okreslilo sposob dzialania komisji, okreslono ksztalt polityki rolnej, francja zgodzila się na czlonkostwo Wielkiej Brytani

• najwazniejsze zasady:

  * jednolity rynek brak ograniczen towarami wewntarz rynku, wspolny poziom cen, spolne zasady konkurencji, wspolne zasady i przepisy weterynarujne i fitosanitarne, wspolna ochrone rynku przed importem z zewnatrz, wspolne wspierani eksportu

  * zasada preferencji wspolnoteowej – pierwszenstwo zbytu na rynku europejskim na rynku zbytu

  * zasada solidarnosci finansowej – koszty prowadzenia wspolnej polityki roolnej są ponoszone przez wszystkie kraje

• jednolite reguly protekcji i utworzenie jednolitego systemu subsydiowania

utworzono Europejski Fundusz Ukierunkowania i Gwarancji dla rolnictwa – on skupowal nadwyzki produkcji rolnej oraz finansowal stary eksporterow wskutek roznicy cen, wyrownawcze doplaty.

Lata 70 – EWG dzialala w kierunku ujednolicenia – polityki energetycznej, przemyslowej, regionalnej, fiskalnej, walutowa

polityka walutowa – 1979 – Europejski System Walutowy został powołany,

l

Cele Euroatom:

• stowrzenie niezbednych warunkow do powstania i rozwoju przemzylu nuklearnego

• zarzadzanie pokojowym zarzdzaniem energii atomowej

• utworzenie wspolnego funduszu badan, oraz wspolnych osrodkow badawczych, wspolny rynek badawczy

• ustalenie zasad nadzorow na pozyskiwanie surowcow srodkami produkcji oraz rozdzialem i pozyskiwaniem energii atomowej

• ustalenie zasad integrowania przemyslu jadrowego – przez wspolne badania

• regulacja zapotrzebowania w zasoby rozszepialne oraz wspolnie uzgodnione inwestycje w tej sferze (przemysl Niemiecki, technologie Francuzów)

• sukces: koordynowanie orac badawczych is tworzenie WEspolnego Osrodka Badan Jadrowych, szkolenie specjalistow tej dziedzinie i opracowanie norm dot wykorzystania energii atomowej

• 01.1959 – wspolny rynek panstw czlonkowiskich w zakresie energii atomowej

Przyjęto, że wspólny rynek będzie wdrażany w 3 etapach po 4 lat każdy (łącznie 12 lat).

Pod koniec 1968 r. można mówić o pełnej unii celnej. 1 I 1970 r. pełna, wspólna polityka handlowa, 1969 r. - wspólna polityka rolna.

Likwidacja barier które staly między panstwami – cel

lata 80 – EWG nadal istnialy bariery fizyczne, namacalne dla wsobody przeplywu uslug kapitalu, pojawil się pomysl rewizji traktatu

Euratom

Europejska Wspólnota Energii Atomowej – jedna z trzech Wspólnot Europejskich, powstała na mocy traktatów rzymskich 25 marca 1957 r. Decyzja o powstaniu Euratomu zapadła podczas obrad konferencji mesyńskiej w 1955 roku.

Jej instytucje pierwotnie, takie jak Rada Ministrów Euratomu, Zgromadzenie Parlamentarne Euratomu czy też Komisja, zostały po powstaniu EWG na mocy tzw. traktatu fuzyjnego od 1967 r. połączone z odpowiednimi organami pozostałych dwóch Wspólnot i są obecnie wspólnymi instytucjami Unii Europejskiej.

Cele:

• pokojowa współpraca w dziedzinie rozwoju technologii jądrowych,

• tworzenie i szybki rozwój przemysłu nuklearnego,

• przyczynianie się do poprawy standardów życia w państwach członkowskich poprzez swobodny rozwój technik,

• przepływ specjalistów,

• zabezpieczenie transportu,

• rozwój badań,

• ustalanie jednolitych standardów i norm bezpieczeństwa ochrony radiologicznej.

Integracja Europejska

lata 60, 70, 80 -

60 – intensywne przyspieszenie i duze zmiany w integracji Europejskiej

70 – czas Eurosklerozy, swiat jest zadowolony sam z siebie, okres odwilży

80 – zmieniaja sytuacje w europie pojawia się kilka istotnych zmian, gospodarki europejskie maja co raz większy do szybciej rozwijajacych się gospodarek na swiecie, slabna

- pojawia się haslo przejscia do rynku jednolitego, jednego.

• zalikwidowanie barier w przesylaniu uslug, kapitalu

• Biala ksiega – zakonczenie …. rynku wewnętrznego (Delor) – 1985 – publikacja. Najwazniejsza teza: nie da się osiagnac większego tempa rozwoju gospodarczego jeśli nie postawimy sobie nowych celow gospodarczych, z eby to zrobic musimy dokonac rewizji traktatu

• 1986r. - w Luksemburgu powstaje Jednolity Akt Europejski – wprowadzenie zmian do traktatu który już istenien oraz wprowadzenie zupelnie nowych rozwiazan.

• Nowy traktat wprowadzał do starego – w preambule zawarto sformulowanie ze mamy zamiar tworzenia w przyszlosci UE, napisano ze ta UE powinna być stworzona o wspolnoty. Pojawia się również po raz pierwszy umocowanie wspolpracy w dziedzinie polityki zagranicznej, do traktatu wporwadzono przepis o ustanowieniu spotkan szefowo dyplomacji i szefa komisji w rmach Europejskiej Wspolnoty Politycznej. Poszerzyl komptetencje parla eurp, poprzez wprowadzenie nowej procedury wspolpracy parlamentu z rada, obecnie to jest procedura wspoldecydowania ( od 1986r), wyposazono parlament w mozliwosc wyrazania opini wobec akcesji z passtwami 3, rozszerzenie mozliwosci glosowania ? Wstepny etap powstawania UE.

  Lata 86, 87 – rozszerzono zkres prawa w kotrych dezycje można było podejmowac wiekszoscia kwalifikowana (glosowanie w radzie ministrow), natomiast zawsze do lat 90 decyzje podejmowano jednoglosnie

RM mogla podejmowac decyzje

• jednomyslnie, wstrzymanie od glosu nie lamie jednomyślnosci

• większość zwykla

• większość kwalifikowana – system glosow wazonych - kazde panstwo ma pewna liczbe glosow, ustanowione są progi, ile trzeba zgromadzic glosow zeby decyzje zanegowac, progg mniejszości i prog większości, progi wyrazone iloscia panstw. Z jednej strony nie dopuscic do paralizu, by jedno panstwo moglo zablokowac decyzje.

Rozwój terytorialny

EWG – na początku 6 panstw, pozniej WLK Brytania (doczytać) , Dania i Irlandia,

przyjecie tych 3 panstw:

• oslabilo tempo integracji

  traktat akcesyjny podpisala te Norwegia ale w referendum spol opowiedzialo się przeciwko

  w 74 r, na fali tych akcesji utworzono Europejski Fundusz wspolpracy Regionalnej

  na tym funduszu najbardziej skorzystal: wlk brytania, Irlandia, wlochy

  75r – wniosek o akcesje składa Grecja

Francja i włochy ? obawiaja się konkurncji Hiszpanskich i Portugalskich towarow rolnych

86r Hiszpania i Portugalia

Austria Dania i

Powstanie i struktura filarowa UE

Integracja europejska o charakterze gospodarczym. Wspolpraca odbywala się poza formalnymi strukturami EWG. W ramach instytucjonalnych integracja w ramach polityki zagranicznej czy bezpieczenstwa była trudna i wziazaby się z oddaniem opewnym uprawnien instytycjom.

Dlatego wszystkie dzialania panstw odbywaly się na obrzeżach EWG.

Formy wspolpracy:

• Europejska wspolpraca polityczna – jako oforma wspolpracy panstw nalzeacych do ewg w dziedzinie polityki zagrnicznej

• nurt zwiazany z umowa z Shengen z 85 r,

• UZE

• NATO – sfera bezpieczeństwa

Geneza powstania UE

EWG 1957/58r --------> Jednolity akt europejski (1986)

cel: wspolny rynek cel: jednolity rynek wewnętrzny

dążenie do powstania unii gospododarczo walutowej, współpraca polityczna

Po odejściu gaullistów od władzy we Francji do władzy dochodzą socjaliści. Rozpoczyna się tzw. okres tendencji od środkowych.

Lata 70 to okres stagnacji. Lata 80 to powrót do tendencji dośrodkowych. Spowodowane jest to:

• wpływ poszerzenia EWG zwłaszcza o Wielką Brytanię, Irlandię, Danię.

• Wpływ ludzi uważających za konieczną integrację między rządową a nie między narodową za konieczną (zwłaszcza Wielka Brytania). Uważają oni integrację gospodarczą za konieczną.

• Poszerzenie EWG o Grecję, Hiszpanię, Portugalię – umotywowane politycznie. Te biedne państwa wymuszają reformę EWG, jej instytucji.

• Konkurencja gospodarcza USA, Japonii, a następnie Tygrysów Azjatyckich.

• Napięcie polityczne NATO – ZSRR (inwazja na Afganistan, wojna Irak-Iran, pociski strategiczne w RFN, stan wojenny w Polsce). Stanowiska EWG w tej kwestii:

• Współpraca z USA i z NATO (głównie RFN i Wielka Brytania)

• Koncepcja budowy niezależnej od NATO i USA polityki Europejskiej, obronnej i zagranicznej (Francja)

• zmiany na stanowiskach przywódczych w Europie – Mitterrand, Kohl, Thatcher. Mitterrand i Kohl tworzą bardzo silny sojusz polityczny, spór z Thatcher – grozi wykluczenie Wielkiej Brytanii z wspólnoty.

Wymagane reformy:

• polityka rolna

• polityka przemysłowa

• wzmocnienie instytucjonalne – komisja, parlament – wzmocnienie tych instytucji, ich uprawnień zmienia sposób podejmowania decyzji.

• Ponowne zwrócenie się w stronę współpracy w obszarze politycznym.

Z tego powodu pojawia się projekt utworzenia Unii europejskiej – projekt Genscher-Colombo

Jest to projekt mający na celu poprawę funkcjonowania mechanizmów instytucjonalnych. Niemiecki liberalny Minister Spraw Zagranicznych, Hans Dietrich Genscher, oraz jego włoski chrześcijańsko-demokratyczny odpowiednik, Emilio Colombo, zaproponowali wzmocnioną współpracę dla UE 6 I 1981. Projekt zakładam przekształcenie Wspólnot Europejskich w Unię Europejską, pogłębienie integracji – objęcie integracją polityki zagranicznej, obronnej i bezpieczeństwa. Negatywnie podeszli do tego Brytyjczycy.

Akt Europejski powstał na bazie pomysłu Genscher-Colombo – propozycja działania idącego w stronę stopniowego, powolnego powołania Unii Europejskiej. Jedynym tego efektem było uroczyste przyjęcie Deklaracji o unii Europejskiej (1983 r. Stuttgart).

Klub Krokodyla – nieformalna grupa europarlamentarzystów powstała z inicjatywy Altiero Spinelliego (nazwa pochodzi od restauracji Au Crocodile gdzie się spotykali) – koncepcja federalizmu. Projekt utworzenia zupełnie innej Unii niż u Genschera i Colombo – zakładał przyjęcie konstytucji (szybka, natychmiastowa integracja)

Z inicjatywy klubu parlament przedstawia projekt Traktatu o unii Europejskiej. Parlament Europejski go przyjmuje, ale rządy członkowskie odrzucają.

W 1985 r. przewodniczącym Komisji Europejskiej został Jacques Delors. Uważał, że trudno będzie przekonać państwa członkowskie do powołania Unii Europejskiej, ale łatwo do pogłębienia współpracy gospodarczej.

Grupa Delorsa opracowała projekt budowy jednolitego rynku. Pojawiło się hasło Europa obywateli – koncepcja przemianowania common market na single market – pełne urzeczywistnienie wspólnego rynku nie tylko dla firm ale i dla ludzi, przestano koncentrować się tylko na wolnym przepływie towarów. Idea ta doprowadziła do Schengen. Uznano, że postanowienia Traktatu rzymskiego są niewystarczające – dochodzi do nowelizacji traktatu.

W efekcie pracy grupy Delorsa powstaje dokument tzw. Biała Księga (raport Delorsa), który zawiera program dochodzenia do wolnego rynku. Program ten 17 II 1986 r. został przyjęty pod postacią Jednolitego Aktu Europejskiego – nowe rozwiązania i rewizja poprzednich.

Pojawia się:

• zapowiedz utworzenia UE (w preambule) w oparciu o istniejące wspólnoty

• wprowadzono nowe regulacje dotyczące rynku wewnętrznego – zrealizowane do końca 1992 r.

• pojawia się kwestia wspólnej polityki gospodarczej i walutowej

• pojawia się współpraca w zakresie polityki zagranicznej – Europejska Wspólnota Polityczna wpisana do traktatu.

Procesy zachodzące wokół UE:

• EWG

• sytuacja zewnętrzna

• EWG

Istnieją trzy wspólnoty – EWG, EWWiS, Euratom oraz kilka innych współprac między tymi samymi państwami. Jest to dość dziwna sytuacja wynikająca z różnych podejść do roli integracji. EWG jest od początku organizacją stricte gospodarczą, ale Francja, kraj Beneluksu i Niemcy chciały rozwijać integracje w innych zakresach zwłaszcza w polityce zagranicznej. Najważniejsze w tym obszarze było powołanie w 1970 r. Europejskiej Współpracy Politycznej. Celem EG jest wspólny rynek, zaś to ma za zadanie ustanowienia wspólnego głosu na zasadzie konsensusu (nie jeden głos). Do 1970 r. był wspólny głos ale w kilku bardzo ogólnych kwestiach. Kilka państw była bardzo zainteresowana rozszerzeniem tego, ale nie chciała w tym instytucji ponadnarodowych, a zwłaszcza komisji. Dlatego nie chciano rozszerzać EWG o te kompetencji gdyż ta ma korpus instytucjonalny, który pozwala narzucać pewne procedury czy projekty. Bała się tego m.in. Wielka Brytania. Ranga tych ustaleń była bardzo słaba.

Lata 80 przynoszą podpisanie w 1985 r. układu z Schengen głównie na skutek Francji i Niemiec – zrzeczenie się kontroli na wspólnej granicy, dołączają do tego kraje Beneluksu. Najważniejszym dokumentem jest umowa wykonawcza z 1990 r.

To co nie daje się robić w EWG robi się poza. Powoduje to wzrost niezadowolenia państw. Część państw chce reformy EWG i rozszerzenia jej kompetencji inne chce działać od nowa.

Czynniki które mialy wpływ na powstanie UE:

wewnętrzne:

• zwiazane z intnienem roznego rodzaju dzialan, rozne formy wspolpracy np. Rada Europy, EFTA

• proces integracji w oparciu o EWG nie wyczerplywal wszyrtkich form czlonkowskich.

• Obszary poza EWG rozwijaly się bardzo wolno – bo nie było instytucji takich jak Komisja

• niezadowolenie niektorych panstw czlonkowskich – dotyczace poglebiania wspolpracy

• pojawialy się rozne inicjatywy pochodzace glownie z Francji

• presja Francji, Niemiec była dosyć silna – chodzilo o uporzadkowanie procesu integracji poprzez czynniki o charakterze politycznym

• inicjatorem tego typa myslenia byli glownie Francuzi i Niemcy rownie Beneluks

• Belgia wystapila: Memorandum Belgijskie

• Memorandum Belgijskie – propozycja konferencji między rządowej poświęconej unii politycznej i odnowieniu instytucjonalnemu.

• Mitterrand i Kohl wspólnym listem odpowiadają na Memorandum Belgijskie do owczesnego przewodniczącego Rady Europejskiej. Jest to list do wszystkich członków EWG który popiera Memorandum i przedstawia czym taka konferencja powinna się zająć:

• integracja powinna zmierzać w stronę integracji politycznej czy nowe cele gospodarcze

• wspólne powołanie polityki zagranicznej i bezpieczeństwa

• objęcie procesem integracji wymiary sprawiedliwości i spraw wewnętrznych.

• Wpisanie do traktatu formy współpracy rządowej które są prowadzone obecnie poza formami traktatu: układ z Schengen,

• wzmocnienie instytucjonalne

• odejście od zasady jednomyślności

• Szef Komisji Jacques Delors – chce iść w stronę wspólnego rynku a potem na wyższy etap czyli unię gospodarczą i walutową

  1. Konferencja międzyrządowa – efektem był traktat o wspolnocie Europejskiej

  2. Konferencji międzyrządowa – która zajmie się integracja polityczna. Efektem był Traktat o Unii Europejskiej (postanowienia wspolne, pozniej postanowienia dot zmian w traktatach obowiazujacych.

• Zmiany traktatowe EWG – unia walutowa, gospodarcza

• powołanie unii politycznej

Uwarunkowania zewnętrzne:

• Jesień ludów

• Zjednoczenie Niemiec – w zamian za co Niemcy godzą się na unię walutową

• Rozpad ZSRR, całego bloku komunistycznego – powstanie nowych państw. Obawa przed destabilizacja polityczna i destabilizacja gospodarcza (bieda, zacofanie)

• Groźba destabilizacji – obawa imigrantów ze wschodu. Niepokój i obawy.

  - Pojawia się czynniki spłaty długu pod adresem Niemiec – przybiera forme dążeń krajów postkomunistycznych do czlonkostwa w UE wcześniej EWG.

  - Skutkiem czynników zewnętrznych było przyspieszenie działań integracyjnych

• - obawa przed krajami takimi jak Polska czy Węgry

• Europa potrzebuje silnego wzmocnienia od wewnątrz,

• Rozpad Jugosławii i wojna na Bałkanach

• zmiana pozycji Stanów Zjednoczonych

• kraje zaczynaja się roznicowac, większość z nich była za duzym udzialem Stanow Zjednoczonych w systemie bezpieczeństwa inne odwrotnie

• w proces integracji wkraczaja kraje dotąd neutralne

  - Szwecja, Austria i Finlandia

• gdyby nie czynniki zewnetrzne to zmiany nie były by tak radykalne

Skutki konferencji :

Obawiano się pogrążenia projektów gospodarczych przez unię polityczną. Udało się jednak połączyć te dwa projekty – 7 II 1992 r. podpisano Traktat o Unii Europejskiej (Maastricht).

• Traktat składał się 7 tytułów:

• 1. Postanowienia wspólne – ma charakter programowy, więc nie ma 1 prawnej interpretacji artykułów.

• 2, 3, 4 – postanowienia dotyczące traktatów ustanawiających EWG (2), EWWiS (3), Euratom (4) – zmieniają treść tych traktatów.

• 5. postanowienia dotyczące Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa (WPZiB)

• 6. postanowienia w zakresie spraw współpracy w dziedzinie wymiary sprawiedliwości i spraw wewnętrznych

• 7. postanowienia końcowe

Traktat łączy dwie sprawy:

• łączy i zmienia inne traktaty (2-4)

• ustanawia nowe formy współpracy w ramach UE (5-6)

Tytuł I

• art. 1 – powolne zmiany, UE to kolejny i nie ostatni etap, nie ma określonego końca integracji („coraz ściślejszy związek...”), daje to możliwą, dowolną interpretacje, co jest celowe bo obawiano się protestów Wielkiej Brytanii przeciwko federalizmowi. Trwa to do traktatu Lizbońskiego

• Subsydiarność

• nie neguje się tego co było – UE powstaje z dorobku tego co było, doświadczeń integracji, jej celów korpusów. Dorobek prawny UE to dorobek prawny EWWiS, EWG i Euratomu, uzupełniony o pewne elementy (wspólna polityka zagraniczna i obronna; wymiar sprawiedliwości i wewnętrzny).

Jest to Trzy filarowa struktura UE

• Filar – instytucje wspólnotowe (ponadnarodowy). Jest to filar wspólnotowy czyli taki w którym decyzje podejmowane są większością głosów. Wspólnoty bazujące na dokonaniach EWG – zmiana nazwy Traktatu o EWG na Traktat o Wspólnocie Europejskiej(tylko ona ma prawo do zawierania umow miedzynarodowych, ma podmiotowosc prawna). Cały korpus instytucjonalny: komisja eurp. Parlament europejski, trybunał itd.(Rada Unii Europejskiej nie jest przy wspolnocie Europejskiej, tylko przy UE) Cel wspólnoty to ustanowienie unii walutowej i gospodarczej, dodatkowe obywatelsto – uzupelnia czlonkostwo panstwa czlonkowskiego, nabywa się je bedac obywatelem panstwa czlonkowskiego. Prawa z tego tytułu

  1. prawo do swobodnego przemieszczania się ograniczenie: do 3 miesiecy,

  2. prawa wyborcze: czynne i bierne prawo wyborcze do pralamentu Europejskiego,bierne i czynne prawo wyborcze w wyborach loklanych – kazda osoba która nie jest obywatelem panstwa na terenie którego zamieszkuje, może korzystac z tego prawa jak pozotali obywatele tego kraju ( w niektorych krajach zawezona bierne prawo wyborcze, wymog czasu zamieszkania np. 7 lat ) . Kolejne prawo:

  3. opieka dyploamtyczna i konsularna w wypadku smierci, ciezkiego uszczerbu na zdrowiu, choroby, pomoc w powrocie do kraju, utrata wolnosci

  4. prawo z kontaktami z organami UE

  - prawo do skladania petycji do PE – musi dotyczyc funkcjonowania organow UE

  - prawo do zwracania się do Europejskiego rzecznika Praw Obywatelskich

  - prawo do zwracania się pisemnie do glownych instytucji UE np. do rady, komisji, trybunalow w jednym z oficjalnych jezykow UE

  - prawo wystepowania z inicjatywa obywatelska

  - prawo dostepu do dokumentow Rady Parlamentu i Komisji

• Zakres działań Wspólnoty Europejskiej zapisany jest w Traktacie Ustanawiającym Wspólnotę Europejską (art 3 pkt A – T). Wszystko prowadzi w stronę zwiększenia tych kompetencji. Większość decyzyji podejmowany wiekszoscia kwalifikacyjna.

• II Filar – Komptetencje decyzyjne posiadają panstwa czlonkowskie i rada. Filar między rządowy, zasada jednomyślności, wypożycza korpus instrumentalny 1 filaru. Wchłania Europejską Współpracę Polityczną z 1970 r. Celem tutaj jest ustanowienie wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa oraz zbudowanie wspólnej polityki obronnej, być może nawet obrony.

• III Filar – między rządowy, zasada jednomyślności, wypożycza korpus instrumentalny 1 filara. Próba wchłonięcia przez UE układu z Schengen (stało się to dopiero w Amsterdamie). Wymiar sprawiedliwosci i spraw wewnętrznych (zasady regulujace zasday przekraczania granic,elementy polityki wizowej, azylowej, wspolpraca sadowa i policyjna)

Filar II i III

• kompetencje instytucji wspolnotowych są praktycznie żadne

• zrodzily się z tendencji które pojawily sięw trakcie dyskusji podczas 2 konferencji miedzyrzadowej, (one trwały równolegle, ale oddzielnie). Wyniki tych presji to jest powstanie obu tych filarow. Nie zadowolilo to praktycznie nikogo.

  Zbudowanie w oparciu o UZE polityki obronnej

traktat mial wejsc w życie 1.01.1993 – tak się nie stalo. Został pierwotnie entuzjastycznie przyjety, ale z kazdym miesiacem budzil opory i sprzeciw. Rozgorzaly spory dot procedur ratyfikacyjnych.

Dania odrzucila w referendum

Skrytykowano go w Wielkiej Brytani

Francja – traktat został przyjety minimalna iloscia glosow

Kryzys europejskiego systemu walutowego, wypadniecie kilku walut.

Obrady - doprowadzono do wporwadzania klauzl opt. Aut (wyłączające, mowiace o tym ze niektore panstwa nie muszą realizowac pewnych postanowien traktatowyc)

• Dania – zgoda na nieuczestniczenie w unii walutowej, po kolejnym referendum traktat został przyjety 57%

7. 1993r – traktat wchodzi w życie

   1995r – panstwa czlonkowskie UE przygotowuja się do pierwszej reformy tego traktatu

Klauzura rewizyjna – konieczność weryfikacji postanowień traktatów, celów i efektów – 2 X 1997 r. Traktat Amsterdamski.

Rozwój Integracji w latach 90-tych

od Maastricht do Nicei

11.1993 r. - (wchodzi w życie traktat o Unii Europejskiej) do Nicei – UE zajmuje się

• rozszerzeniem

• pogłębieniem integracji

• oznacza, ze w dziedzinach w których integracja już zachodzi następuje jej umocnienie, zacieśnienie

• w dziedzinach w których integracja nie występuje, zaczyna występować. Wchodzi się w nowe obszary pracy

• wzmocnienie udziału instytucji europejskich, ponadnarodowych - Komisja, Parlament i Trybunał w procesie podejmowania decyzji. Nazywane: wzmocnienie instytucjonalne UE. Ma to służyć usprawnieniu (ułatwieniu) podejmowania decyzji.

.Brytyjczycy uważają, że są to konkurencyjne trendy Przyjmowanie kolejnych panstw do UE zahamuje procesy integracyjne, ich pogłębianie.

Przeciwne stanowiska – jak się spojrzy na historie to nie ma nic, co popycha UE do reform, rozwoju jak poszerzenie. Niemcy, Francja.

Lata 90 – Rada w Kompnhadze miala bardzo duzy wpływ na reformy traktartowe. Ustalila warunki akcesji, dopisano również, ze aby to się stalo potrzebna jest reforma instytucjonalna.

Ten zapis plus zapis z traktatu z Maastricht

Maastricht – klauzula rewizyjna, zobowiazanie do reformy traktatowej, przewidywano nawet date – 1996r

12.1995 – wystosowano wspolny list prezydenta Francji Shiraka i Kanclerza Niemiec Kola – do premiera Hiszpani (Hiszpania wówczas sprawowala prezydencje w UE) w którym okreslono czym taka reforma powinna się kierowac.

• zaproponowali aby rozszerzyc i udoskonalic polityke zagraniczna i bezpieczeństwa (ten postulat został uszczegolowiony w postaci – UZE powinna zostac wlaczona do UE)

• propozycja rozszerzenia kwestii w których decyzje powinny zapadaac wiekszoscia kwalifikowana

• postulat zwiekszenia kompetencji PE, ale tez parlamentow krajowych w procesie integracji

Konferencja międzyrządowa 1996 – rozpoczyna proces negocjacji traktatu rewizyjnego.

nie była prosta ponieważ:

• do 97r. Trudno było uzgodnic pewne kwestie, ponieważ brakowalo przywdcy w Europie,

• słabł przed wyborami rząd brytyjski (nie ma mandatu do negocjowania zmian i stopowania pomysłów idących w kierunku pogłębiania integracji).

• Niemcy nie są już tak bardzo zainteresowani pogłębianiem integracji. Ponieważ już płacili wysokie koszty zjednoczenia.

• Kontrowersja wzbudzała reforma wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa (przywódcy Francji i Niemiec ). (w tych latach konflikt w Jugosławii). Pomysł wyposażenia UE w ramie militarne.

• Rywalizacji między Niemcami a Francja jeżeli chodzi o militarne przywództwo

• podejmowanie decyzji wiekszoscia glosow – utrudnialo dzialanie w czasie obrad.

• obrady konferencji przeciagaja się na rok 1997

• ostatecznie konferencja swoje komrpsomisowe ustalenia przekazala RE

06.1996(?) – kryteria Kopenhaskie, decyzja dot potencjalnego rozszerzenia UE na wschód i południe

2.10.1997 – traktat rewizyjny, rewidujący, o Unii Europejskiej i ustalający inne traktaty. Traktat Amsterdamski – nowelizacja

• wynik kompromisu

• reformy systemu instytucjonalny UE – zwiększenie kompetencji Parlamentu Europejskiego w zakresie podejmowania uchwał,

• liczba deputowanych do 700

• zwiększenie zakresu kompetencji w których Rada Europejska podejmuje decyzję większością głosów.

• Nie dokonano reformy komisji

• Nowe instrumenty polityki zagranicznej, bezpieczeństwa i sprawiedliwości np. wspólna strategia, wspólne decyzje, wspólne stanowisko.

• Reformy były niezbędne ze względu na poszerzenie UE

• jeżeli wskutek rozszerzenia UE miała bys się zwiekszyc powyżej 20 państwom, to co najmniej na rok przed takim poszerzeniem powinna być zwołana konferencja międzyrządowa

• Utworzenie obszaru wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości (I i III filar)

• Uznanie dorobku Schengen za część dorobku UE.

• Rozszerzono ochronę praw człowieka – wynegocjowano zobowiązanie UE do respektowania praw fundamentalnych w tym prawa zapisane w Europejskiej Karcie Społecznej (przeciwko była WB, do momentu zmiany w niej rządu). Obywatelstwo UE dopełnia obywatelstwo krajowe

• Reforma 3 filaru – wyjęcie kilku spraw do 1 filaru :

• polityka azylowa

• kontrola granic

• inne polityki dotyczące przemieszczanie się ludzi (polityka wizowa, polityka względem uchodźców, polityka imigracyjna)

• wymiar sprawiedliwości do spraw cywilnych

• współpraca policyjna, wymiarów sprawiedliwości w sprawach karnych.

• Ustanowienie mechanizmu ściślejszej współpracy (art 43) – pomysł holenderski. Pozwala pewnej grupie krajów nawiązała między sobą pogłębiona integracji w pewnych dziedzinach gdy inni się na to nie zgadzają tzw unia dwóch prędkości. Mechanizm ten uderza w spójność unii, ale jest przydatny dla tych państw które chcą więcej a są stopowane przez inne. Nigdy nie został użyty. Panstwa które do niej nie wstapia nie mogą jej blokowac, nie może wkraczac w obszary która nazley do wylacznych komptencji Wspolnoty. Min. 8 panst by wzmocniana wspolprace zatwierdzic. Ta wzmocniona wspolpraca nie może naruszac komptencji,prawa i obowiazkow innych krajow, nie może naruszac prawa obowiazujacego.

• Mechanizm na mocy art 7 – możliwość zawieszenia państwa w prawach członkowskich, łącznie z prawem do udziału w podejmowaniu decyzji na skutek łamania przez ten kraj praw podstawowych, praw fundamentalnych, które wymienione są w traktacie.

• Reforma wspolnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa (II filar) – rozszerzenie puli instrumentów które UE ma w tym filarze – wspólna strategia.

• Formalnie nie udalo się polaczyc UZE z UE,

• uznano (poczatek rozwoju polityki bezpieczenstwa UE) ze UZE jest czescią UE. UZE zapewnia zdolnosci operacyjne UE czyli misje petersberskie – działania humanitarne, ratownicze, dzialania utrzymania i przywracania pokoju oraz zarządzania kryzysami. Początek rozwju jednostek wojskowych, mozliwosc dziala UE poza jej granicami

• utrzymano zasade jednomyslonosci, wprowadzono konstruktywne powstrzymanie się od glosu

1.05.1999r – wchodzi w życie traktat Amsterdamski

Traktat miał odpowiedzieć na problemy:

• co to jest UE? - nie ma podmiotowości prawno-międzynarodowej

• zmiany instytucjonalne – odłożono je na przyszłość

Jacques Santer (ówczesny szef Komisji Europejskiej) stwierdza, że postanowienia Traktatu Amsterdamskiego są wystarczające dla rozszerzenia. Impulsem zmian w UE była perspektywa dużego poszerzenia – wymagało to zmiany instytucji. ( brak w traktacie amst reformy instytucjonalnej.)

Wypowiedz Santera spowodowała protest Belgii wsparty przez Francję i Włochy, którzy zażądali instytucjonalnych. Doprowadziło to do zapisu, że negocjowanie członkostwa może się zakończyć dopiero po reformie. Zmiany instytucjonalny

XI 2000 r. przyjęto Traktat z Nicei – 26 II 2001 r. podpisanie.

1.02.2003r – wchodzi w życie

Wprowadza zmiany Traktatu o Unii Europejskiej i Traktatu Ustanawiającego Unie Europejską.

Jest to traktat rewizyjny – dokonuje rewizji poprzednich traktatów.

Postanowienia:

• przygotował UE na rozszerzenie

• Zaakceptowano przygotowaną strategię poszerzenia unii i uznano, że pierwsza grupa państw członkowskich powinna wziąć udział w wyborach do PE w VI 2004 r.

• Nowy podział głosów w Radzie Europejskiej (reforma systemu glosowania):

• Jednomyślność

• Większość kwalifikowana - system głosów ważonych (potencjał przestrzenny, ludnościowy, gospodarczy powoduje większą liczbę głosów)

• Większość zwykła

• Przyjęto zasadę równego traktowania obecnych i przyszłych członków UE.

• Uzgodniono, że suma wszystkich głosów w radzie przy 27 państwach to 345 głosów, a decyzja jest podjęta gdy osiągnie się minimum 258 głosów oddanych przez połowę państw, reprezentujących co najmniej 62% ogółu ludności.

• Poszerzenie zakresu decyzji podejmowanych większością kwalifikowaną do 22 obszarów.

• Ustalono maksymalną liczbę parlamentarzystów

• Od 1 I 2005 r. każde państwo ma po 1 komisarzu

• Zwiększono liczbę członków Trybunału obrachunkowego o nowych członków

Był to traktat mający przygotować UE do rozszerzenia. Negocjowanie członkostwa miało się zakończyć w 2002 r.

Nie ma ustalen reformujacych instytucje.

Traktat z Lizbony 18.04

Szczyt w Laeken:

Deklaracja z Laeken przyjęta przez Radę Europejską XII 2001 r. UE potrzebuje:

• Lepszego podziału i zdefiniowania swoich kompetencji

• Uproszczenia struktury i procedur oraz reform instytucjonalnych

• Większej demokracji i przejrzystości

• To wszystko jest możliwe dopiero gdy UE przyjmie Europejską Konstytucję, odrzucono wariant zmiany podstaw organizacyjno prawnych w drodze rewizji traktatu.

• Nie ustalono co ma znaczyć „Konstytucja Europejska”. (na gruncie prawa międzynarodowego była by to umowa międzynarodowa, która ustanawiałaby dokument o charakterze quasi konstytucyjnym)

• przywodcy pasnwt europ jeżeli uznali ze reforma UE to nie ma być reforma jakiegos trakatu tylko tworzenie czegoś od nowa, to uznano ze proces tworzenia nowego dokumentu powinien przebiegać inaczej niż do tej pory, pojawiła się specjalna instytucja – Konwent Europejski, który miała zająć się przygotowaniem projektu traktatu konstytucyjnego, który dopiero miał by być negocjowany na konferencji międzyrządowej.

Konwent Europejski – konstytucja ma być pisana w tym ciele, jest to kolosalna różnica gdyż zawsze było to w rządach. Skład:

• 15 przedstawiciele rządów (po 1)

• 30 członków parlamentów narodowych (po 2 z kazdego panstwa, jeden z nizej izby drugi z wyzszej)

• 16 z PE

• 2 przedstawicieli Komisji Europejskiej

• przedstawiciele rządów i parlamentów kandydujących do UE (ale bez prawa weta).

Przewodniczący Valéry Giscard d'Estaing. Pracę rozpoczęto w lutym 2001 r.

Z Polski byli to:

• Danuta Hübner

• Józef Oleksy

• Edmund Wittbrodt

Traktat Ustanawiający Konstytucję dla Europy 2003.06 – przedstawiony

• pewne postanowienia które są zawarte w tym projekcie są zbyt ambitne i nie przejdą.

Punkty sporne:

• wielkość Komisji – 15 członków, pozostała 12 miała być w Komisji w roli obserwatorów

• podział głosów w Radzie – konwent zaproponował zasadę podwójnej większości – decyzja zapada gdy jest za połowa państw i 60% ludności.

• Komisarz w roli obserwatora – by każdy miał komisarza.

• Stanowisko Szefa Dyplomacji – spór o jego kompetencje

• Zasada przewodnictwa w UE – zaproponowano stanowisko Przewodniczącego Unii (tzw. prezydenta).

• Tekst preambuły – odwołanie do Boga i wartości Chrześcijańskich (główny element sporu).

29 X 2004 r. Rzym podpisanie

1 XI 2006 r. - zakładane wejście w życie

Aż 10 państw członkowskich wybrało referendum jako sposób ratyfikacji – konstytucja przepada.

Przyjęły:

• Parlamenty: Litwy, Węgier, Słowenii, Grecji, Włoch, Słowacji, Bułgarii, Rumunii, Austrii, Niemiec, Łotwy, Cypru, Malty, Belgia, Estonia, Finlandia.

• Referendum: Hiszpania, Luksemburg

29 maja 2005 r. traktat upada w referendum we Francji (45,13% za, 54,87% przeciw,
69,9% frekwencja), zaś 1 czerwca w Holandii (38,4% za, 61,6% przeciw, 62,38% frekwencja).

W czerwcu 2005 r. Rada Europejska daje sobie czas na refleksje. Postanowiono iść w stronę kolejnego traktatu rewizyjnego. Roczny czas na refleksję.

Pomysl na zreformowanie po staremu – czyli przez poprawki, i tak sue stalo

23-24.07.2007 – rozpoczęto konferencję

18.10. 2007 – traktat był gotowy, Przepiosanio tresc traktatu konstytucyjnego do stareego traktatu o UE, zmienio tez strukture tego traktatu.

13 XII 2007 r. podpisano Traktat Lizboński

1 XII 2009 r. wejście w życie

Podstawą działania UE są Traktat o Unii Europejskiej oraz Traktat o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej.

Główne zmiany:

• UE ma podmiotowość prawno-międzynarodową czyli jest organizację międzynarodową która jest następcą prawnym wspólnoty. Może więc:

• zawierać umowy międzynarodowe

• przystępować do organizacji

• występować samodzielnie

• Zlikwidowano filarową strukturę unii na rzecz jednolitej wewnętrznej – UE dysponuje teraz spojnym korpusem instytucjonalnym, ma przejrzyste procedury, ale nie zrezygnowala z wylaczenia niektorych obszarow ze zwyklych procedur np. wspolna polityka bezpieczeństwa

• wprowadzenie procdeury zwyklej i szczegolnej legislowania - spowodowalo umocnienie się spojnosci UE

• jednolity system instytucjonalny, hierarchia:

• Parlament Europejski

• Rada Europejska

• Rada

• Komisja

• Trybunał Sprawiedliwości UE

• Europejski Bank Centralny

• Trybunał Obrachunkowy

• Katalog i podział kompetencji pomiedzy panstwa a UE

• Kompetencje dzielone

  – Unia i pasntwa czlonkowiskie mogą stanowic prawo w dziedzinach, które są objete ta kompetencja

  - państwa czlonkowskie wykonuja kompetencje wowoczas i w takim zakresie w jakim Unia nie wykonuje swoich kompetencji lub postanoiwla zaprzestac ich wykonywania.

• Kompetencje UE wspierajace koordynujace lub uzupelniajace dzialanie panstwa. - np. w dziedzinie kultury czy edukacji

• Zmiana systemu decyzyjnego – więcej spraw podejmowanych większością kwalifikowaną. Do 31 X 2014 r. obowiązuje system Nicejski, zaś potem Lizboński (system podwójnej większości) czyli 55% państw członkowskich i 65% ludności UE – zaostrzenie systemu dla wspólnej polityki zagranicznej, bezpieczeństwa, spraw wewnętrznych, sprawiedliwości, polityki gospodarczej i finansowej, zawieszenia w prawach członka UE, Wystąpienia z UE – potrzeba 72% liczby państw.

• Zasada blokowania – minimum 35% populacji, minimum 4 państwa

• Dla Polski – ustanowienie okresu przejściowego od X 2014 r. do 31 III 2017 r. Możliwość aby dowolny kraj (1) zgłosił prośbę o to by głosy były liczone po Nicejsku. W tym okresie można używać Nicei lub Joaniny

  Mechanizm z Joaniny jeżeli pasntwa nie zgadzajac się na przyjecie jakiegos aktu, a nie spelnia warunkow mniejszosci blokujacej to mogą prosic o sprowdzenie czy można zastosowac mechanizm z Joaniny (jeżeli te kraje spelniajace 3/4 jednego z dwoch kryteriow mniejszosci blokujacej czyli zbiora 34% liczby panstw lub 26% liczby mieszkancow )Rada zobowiązana jest zająć się to sprawą, jest zobowiązana do „znalezienia satysfakcjonującego rozwiązania w rozsądnym czasie”).

• Ustworzono nowy urzad: wysoki przedstaiwicel Uni do spraw bezpieczenstwa (K. Achton) – laczy dfwa urzedy Unijne mianowicie – urzad i funkcje dawnego wysokiejgo przedstaiwciela do spraw bezpieczenstwa (?) i komsarza czyli zclonka komisji Europejskiej

• w imię demokratyzacji przyznano wieksza role w proceseach decyzyjnych parlamentom narodowym :

  - wprowadzono koniczenosc przkezazywania parlamentom projektow aktow prawnych Unii

  - uregulowano kwestie odejscia z Unii

• wprowadzono do trakatu odwoloanie do wartosci, w tym stwierdzenie ze unia opiera się na wartosciach

• nadala status prawny Karcie Prawa postawowych

Poszerzenia UE

• państwo które przystepuje do uni musi wyrazic gotowosc do przyjecia wszystkich zobowiązań zapisanych w traktacie

• czlonkostwo w Unii otwarte warunkowo – co jest zwiazane z procedura nabywania czlonkostwa, która okreslaja postanowienia traktatowe art 49 o UE

  - o status czlonka Ue może ibiegac się kazde panstwo Europejskie ( panstwo europejskie – po uwage geografia, usytuowanie w granicach kontynentu,

• o czlonkostwie rozstrzyga Komisja, kilka precedensów historii UE, :

  - lata 88/89 wówczas wniosek o czlonkostwo w EWG zlozyla Turcja, Komisja Europejska napisala ze Turcja nie spelnia warunkow ekonomicznych i politycznych . Był to poczatek zblizania Turcji do UE

  - okolo roku 2000 nieformalny wniosek składa Maroko,

  - nieformalnie panstwo kotre szukalo sojusznika w UE w czlonkostwie – Izrael, do tej pory nie znalazl kraju który by wspieral jego czlonkostwo

• o status czlonka może ubiegac się panstwo kotere przestrzega zasad wymienionych w art.6 ust 1, konkretne warunki

• do akcesji może dojsc tylko wówczas gdy panstwo które się o to stara spelnia wszystkie kryteria czlonkowskie i wejdzia umowa regulujaca warunki przystapienia

Nurty integracji Europejskiej:

• Pogłębianie integracji

• poszerzenie na inne kraje

Poszerzenie UE o ND (Zjednoczenie Niemiec / wchłonięcie do Niemiec). Jest to bardzo ważne przesunięcie EWG na wschód.

1995 r. Austria, Szwecja, Finlandia – najmniej kosztowne, trudne i konfliktowe rozszerzenie. Państwa te niczym nie różniły się od państw UE, mają rozwiązania prawne i gospodarcze zbliżone do reszty państw (88% prawa zgodne z UE). Perturbacje:

• państwa te były neutralne, nie należały do NATO. Rodziło to problem wspólnej polityki zagranicznej i obronnej. Państwa te chciałyby UE było alternatywą dla NATO.

2004 r. - Polska, Litwa, Łotwa, Estonia, Czechy, Słowacja, Węgry, Słowenia, Cypr, Malta.

2007 r. Rumunia, Bułgaria.

Potencjalne rozszerzenia:

• Chorwacja

• Serbia

• Macedonia

• Turcja

• Albania

• Bośnia i Hercegowina

Prawa członkostwa w UE

Do Lizbony UE nie miało podmiotowości prawno-międzynarodowej. Miało to tylko Wspólnota Europejska czyli część I filaru.

Pomimo tego stworzono zasady członkostwa. Rodziło to konsekwencje dla każdego członka i kandydata – przyjęcie wszystkich filarów było wymagane od kandydata. Nie można było wejść tylko do jednego filara.

Lizbona upraszcza to poprzez nadanie osobowości prawnej. Traci więc sens podziału współpracy na ponadnarodową i międzyrządową, co było kiedyś bardzo ważne. UE wzmocniła się w sensie kształtowania swojej polityki wewnętrznej i zewnętrznej.

Członkostwo w UE – art 49 traktatu, warunki:

• państwo Europejskie – warunek formalno-prawny

• szanujące wartości z art 2 traktatu

Członkostwo jest oparte warunkowo. Do UE może dołączyć kraj który spełnia wszystkie wymogi i gdy wejdzie w życie umowa regulująca członkostwo.

Kontynent (łac terra continans) – rezerwuar, zbiornik, mające naturalne granice uniemożliwiające przemieszczenie się ludności. Problemy budzą tu granica wschodnia słabość Uralu) i południowa (M. Śródziemne):

• Turcja 1988/89 – Komisja Europejska analizując tę kwestię wydaje opinię, że kraj nie spełnia wymogów, ale jest krajem Europejskim

• Maroko lata 90 – kraj spełnia wiele wymogów, ale nie jest Europejskich

• Sondowanie możliwości członkostwa Izraela

Europejski Obszar Gospodarczy (EOG) – każdy wchodzący do UE automatycznie wchodzi do EOG. Jest to obszar współpracy UE z EFTA (bez Szwajcarii).

Kryteria członkostwa:

• Określa je art 49, który odwołuje się do art 2. dokumentem który doprezcyzuje są konkluzje z posiedzenia Kopenhaskiego 1993r.

  Zgodnie z traktatem państwem członkowskim może być kraj Europejski który:

• kryteria o charakterze politycznym – zasady i wartosci na których opiera się UE:

  poszanowanie godnosci osoby ludzkiej, wolnosc, demoktracja, rownosc, poszanowanie zasad panstwa prawnego, poszaowanie praw czlowieka, poszanowanie osob balezaCYCH DO MNIEJSZOSCI, wpis dotyczacy mniejszosci seksualnych,

• kryteria ekonomiczne- kraj który chce przystapic musi mieć funkcjonujaca gospodarke wolnorynkowa , która będzie gotowa sprostac wymogom rynku wewnętrznego, polityka niskoinflacyjna,

• kryteria prawne - zdolnosc przjecia warunkow czlonkostwa w tym dostosowania prawa krajowego do prawa Unii

• kryrteria ulegaja ciaglej ewolucji, a niekiedy dostosowane są do panstwa kandydującego

  np. Turcja, jest warunke kotry mowi o koniecznosci rozwiazania konfliktu z Grecja o Cypr

• kryrteria kwalifikacji – dodatkowe waunki (Komisja) np. Chorwacja,

Wcześniej nie używano słowa „wartości” lecz tylko „zasady”, dodawano tu równość, poszanowanie praw człowieka i mniejszości.

Kryteria Kopenhaskie – wynikające z licznych wniosków o członkostwo ze wschodu.

Kryteria:

• polityczne – art 49, art 2, obowiązek posiadania stabilnych instytucji demokratycznych, poszanowanie praw mniejszości (co weszło bezpośrednio do Traktatu Lizbońskiego)

• gospodarcze – ogólne warunki gospodarcze, gospodarka wolnorynkowa, która będzie w stanie sprostać wymogą rynku wewnętrznego – kryteria konwergencji (zbieżności)

• prawne – zdolność przyjęcia warunków członkostwa w tym przede wszystkim dostosowanie prawa krajowego do prawa UE.

Wobec każdego państwa można złożyć dodatkowe warunki - Traktat Lizboński wprowadził kryteria kwalifikacji. Wprost są pisane te wymogi dla państw oraz możliwość dodatkowych wymogów.

Procedura akcesji:

• Złożenie wniosku do Rady Europejskiej, informacja dla PE i parlamentów krajowych.

• Avis – ocena wniosku wystawiona przez Komisję Europejską dla Rady Europejskiej

• Pozytywna ocena – parlament udziela zgody większością głosów. Rada po poyślnej decyzji PE podejmuje zgodę jednomyślnie.

• Klasyczna metoda rozszerzenia – kandydat musi przyjąć na siebie wszystkie zobowiązania wynikające z członkostwa bez możliwości klauzury off aut (to mogą tylko członkowie przy rewizji traktatu). Są możliwe okresy przejściowe nie spełniania jakiegoś kryterium. W tym czasie muszą być podjęte decyzje dążące do spełnienia tego kryterium.

Wyjście z UE:

Do Lizbony nie było to uregulowane traktatowo. Stosowało się tu międzynarodowe prawo traktatów. Państwo które chce wystąpić musi dojść do 1 z 2 rzeczy:

• Ci którzy piali traktat nie napisali o wyjściu z członkostwa ale chcieli by było to możliwe

• Z samej natury członkostwa to wynika (z natury członkostwa i procedur wyjścia)

Obecnie jest to za pomocą art 50:

• notyfikacja zamiaru wyjścia przy Radzie Europejskiej

• traktat ustanawiający warunki wyjścia (musi być zgoda wszystkich państw)

• Wyjście inaczej – 2 lata po złożeniu noty notyfikującej państwo wychodzi.

Zawieszenie w prawach członka:

Traktat Amsterdamski – zawieszenie członkostwa i prawa (w tym do głosowania). Państwo zawieszone pozbawione jest swych praw, ale ma obowiązki. Zawieszamy gdy Rada jednomyślnie stwierdzi, że doszło do trwałego, stałego, ciężkiego nie dotrzymania wartości UE.

Mechanizm wczesnego ostrzegania – jednorazowe niebezpieczeństwo pojawienia się trwałego, stałego, ciężkiego nie dotrzymania wartości UE.

Perspektywa dalszych poszerzeń UE

Albania, Czarnogóra – najbardziej bliskie wyjściu do UE (z państw Bałkanów Zach.)

Serbia – brak woli politycznej, w odwrocie

Kosowo, Bośnia i Hercegowina – duże problemy wewnętrzne

Bałkany Zachodnie nie są pojęciem geograficznym lecz politycznym dl UE stąd nie ma tam Słowenii a jest Albania.

Unia gospodarcza i walutowa UE

Jest jednym z najważniejszych elementów byłego I filara.

Jest to system w którym kraje członkowskie zgodziły się na:

• wspólną politykę pieniężną

• jedną władzę monetarną

• jedną walutę

• wspólną skorygowaną politykę makroekonomiczną

Definicja:

Jest to obszar w którym ma miejsce całkowita liberalizacja transakcji kapitałowych, eliminacja wahań kursów walutowych, nieodwracalne usztywnienie parytetów walutowych. Aby sprawni funkcjonowała musi jej towarzyszyć jednolita polityka kursowa i pieniężna.

1. i 2.

za politykę pieniężną odpowiadają Banki Centralne które kreują podaż pieniądza na rynku poprzez stopy procentowe (s. referencyjna – jest to stopa służąca do liczenia innych stup na rynku). Wspólna polityka pieniężna oznacza, że żaden z uczestników nie prowadzi jej na szczeblu krajowym lecz ponadnarodowym ponieważ prowadzona jest przez Europejski Bank Centralny który funkcjonuje w Europejskim Systemie Banków Centralnych (należą do niego wszystkie narodowe Banki Centralne i EBC).

Można wyróżnić podsystem EBC i Banki Centralne strefy euro (euro system). Banki Centralne są oddziałami EBC. Państwa UE bez euro mogą tam tylko doradzać.

EBC odpowiada za:

• wspólną walutę

• stopy procentowe

• nadzoruje podaż pieniądza na rynku

EBC patrzy na strefę euro jako na jeden rynek a nie jako kilka innych rynków. Kluczowa jest tu identyczność tych rynków (kryteria konwergencji).

Stworzono mechanizm progowy kryteriów członkowskich tego systemu (kryteria zbieżności / konwergencji) – kryteria makroekonomiczne.

Plan Delorsa – Unia walutowa i gospodarcza wprowadzone rownoleglewiem

Konwergencja – proces polegający na osiągnięciu zbieżności oraz zbliżeniu podstawowych wskaźników ekonomicznych:

• Stopa procentowa nie może być większa niż 1,5% przeciętnej stopy procentowej trzech państw wykazujących się najniższą inflacją.

• Roczny deficyt budżetowy nie powinien być większy niż 3% PKB.

• Ogólne zadłużenie państwa nie może przekroczyć 60% PKB.

• Nominalne stopy procentowe nie mogą być większe niż 2% od tych, jakie obowiązują w trzech państwach członkowskich osiągające najlepsze wyniki w zakresie stabilizacji cen.

Utrata czynników gospodarczych przez państwo wchodzące do euro:

• kursy walutowe

• instrumenty polityki pieniężnej

Zostaje tylko polityka fiskalna i polityka budżetowa.

3.

Nie zawsze w unii walutowej wymagana jedna waluta.

1 I 1999 r. wprowadzenie euro.

ECU – pieniądz transakcyjny EWG od 1970 r. - wyrażał wartość poszczególnych walut proporcjonalnie do gospodarek.

Euro wyrażą wartość środka płatniczego – jako normalna waluta odzwierciedlający gospodarkę.

Do 31 XII 1998 r. euro występował w formie nie walutowej, dopiero po tym jako środek płatniczy. Do 31 III 1999 r. był okres 2 walutowy.

Widoczny jest zwrot w myśleniu o podstawach unii gospodarczej i walutowej oraz w kwestii kryteriów konwergencji. Kryteria te zmiękczono. Można wejść nie spełniając kryteriów jeśli ma się plan ich osiągnięcia.

Unia walotowo-gospodarcza jest silnie polityczną przestrzenią integracji np. Grecja.

Szok asymetryczny – szok ze strony popytu / podaży jednego z krajów strefy np. duży spadek popytu zagranicznego np. Grecja

W warunkach strefy euro szok łagodzony jest poprzez odpowiednie dostosowania rynku pracy i politykę fiskalną.

Efekty wprowadzenia euro:

• wewnętrzne

• lekki impuls inflacyjny – zwianie z wykorzystaniem nowej waluty do podniesienia cen towarów (spekulacja). Dotyczy przede wszystkim podstawowych produktów, a tanieją towary ekskluzywne. Jedna waluta powoduje podniesienie cen i wyrównanie kosztów produkcji. Jest to niebezpieczne w krajach w których koszty produkcji są niski np. dla Polski. Powoduje to w krótkiej perspektywie upływ kapitału.

• obniżenie ryzyka kursowego

• zewnętrzne

• Euro rezerwą walutową na świecie – różne banki łatwo szybko biorą tę walutę jako swoją rezerwę – silna, stabilna, bezpieczna, trwała waluta, cieszące się zaufaniem. 2 co do ważności waluta

• określony przepływ kapitału na świecie między euro a dolarem, silny i stabilny rynek, ale zachwiania na świecie odbijają się na euro.

Efekty dla krajów przystępujących:

Korzyści:

• statyczne – skokowe, związane z skokowym wzrostem wydajności czynnika produkcji, pracy i kapitału. Korzyściami tu stanowią:

• eliminacja kosztów transakcyjnych np. wzrost opłacalności eksportu

• eliminacja ryzyka walutowego

• spadek krajowych stóp procentowych – spadek wartości premii banków związanych z ryzykiem kursowym – tańsze kredyty

• zachęta inwestycyjna

• dynamiczne, długookresowe

• zwiększenie akumulacji kapitału – jest jego większa dostępność i tańsze koszty pozyskania

• zwiększenie stabilności makroekonomicznej – wspólna walut obniża inflację poprzez zaostrzenie konkurencji cenowej

• większa przejrzystość cen na obszarze jedno walutowym – nasila konkurencję, obniża koszty i ceny

• poprawa warunków prowadzenia działalności gospodarczej bo powstają sprzyjające warunki wymiany gospodarczej – powoduje to wzrost PKB

Koszty:

• utrata przez państwo kompetencji w zakresie niezależnej polityki pieniężnej

• utrata kursu walutowego jako narzędzia polityki przystosowawczej

• koszty przejściowe dostosowania finansowego, bankowego do euro, utrata przez banki zysków z wymiany walut

• utrata przez państwa dochodu z emisji pieniądza (do 3 mld zł)

Teoria optymalnego obszaru walutowego

Powstała w USA w latach 60. Ojcami teorii są R. Mundell, R.J. McKinnon i P.B. Kennen.

Celowość utworzenia obszaru jedno walutowego dla każdego członka tego obszaru zależy od:

• stopnia i siły powiązań gospodarczych tego kraju z pozostałymi członkami strefy.

• Stopień podatności tego kraju na szok asymetryczny im bardziej zintegrowane są gospodarki tym bardziej są odporne na szok asymetryczny

Obszar wolności, bezpieczeństw i sprawiedliwości UE

OWBS jest obok wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa jednym z najważniejszych elementów unii (zwłaszcza integracji politycznej)

Poprzednia nazwa tego to Wymiar Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych

Jest tak dlatego że OWBS utworzono w 1997 r. na mocy Traktatu Amsterdamskiego. Wcześniej przeważająca część zagadnień tego stanowiła tzw. 3 filar UE.

Art 3 Traktatu o Unii Europejskiej mówi, że UE ustanawia przestrzeń wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości.

• wolność – brak granic wewnętrznych i zdolność do swobodnego przemieszczania się osób

• bezpieczeństwo – wprowadza się środki do kontroli granic zewnętrznych, azylu, imigracji, zwalczenie terroryzmu i przestępczości międzynarodowej

• sprawiedliwość – przestrzeganie, poszanowanie różnych systemów i tradycji prawnych poszczególnych państw członkowskich

Tworzą to:

• polityka w zakresie kontroli granic

• wspólna polityka azylowa

• budowanie wspólnej polityki imigracyjnej

• współpraca sądowa w sprawach cywilnych

• współpraca sądowa w sprawach karnych

• współpraca policyjna

Są one na bardzo różnym stopniu, zróżnicowany dynamiczny rozwój zwłaszcza po WTC.

Stanowi to:

• Traktat Amsterdamski - ustanawia oraz włącza do UE prawodawstwo Schengen – system z połowy lat 80, istniejący poza EWG na skutek różnych umów międzynarodowych. Polega na braku kontroli granicznych w zamian za stałe, wzmocnione kontrole granic zewnętrznych tzw. reżim graniczny. Poza tym są Wielka Brytania, Irlandia, Dania.

• Rada Europejska w Tampere 1999 r. - 5 letni okres budowy, wzmacniania dzięki czemu powstaną podstawy wspólnej polityki imigracyjnej, azylowej, jedne standardy.

• Zintegrowany System Zarządzania Granicami Zewnętrznymi (2002 r.)

• Program Haski – 2004 r. wzmocnienie obszaru, zwalczanie terroryzmu, naciski na zmniejszenie kontroli nowych państw, czego kompensacją miały być odpowiednie środki kontroli w głębi kraju np. na autostradach.

Program Sztokholmski 2009 r. - plan na lata 2010 – 2014 wzmacniania obszaru np. Wspólna Europejska Strategia Bezpieczeństwa Wewnętrznego.

k=ompetencje, funkcje, sklad

Rada Europejska, parlament, Rada, Komisja, Trybunał Spr Unii

oraz podst inf na temnat Banku Centralnego, Europejski Komitet Spoleczno Ekonomiczny, Obrachunkowy, Komitet Regionów, co to jest zwykla procedura legislacyjna i szczegolna procedura legislacyjna (traktat lizbonski) – broszura z serii warszawskich warsztatow politologicznych „dlaczego politologia” Wojtaszczyk www.polskawue.

5. – zajec prawdopodobnie nie będzie

egzamin sala 101 10:00 II tury przyjsc z dokumentem, 22.06

brak notatek z 9.05

wykład 16.05

Istota obszaru

-

Cechy tego obszary

• brak jest granic wewn ,obowiazuje swoboda przeplywu osob

• wprowadzono srdoki w odniesieniu do granic zewn (srodki konwensacyjne, wyrownawczne) a także azyly i miggracji oraz zapobiegania i zwalczania przestepczosci, roznych form rasizmu, ksenofobii

• przestrzegania poszanowania praw podstawowych oraz roznych systemow i tradycji prawnych panstw czlonkowskich

Wspolpraca w tym obszarze jest na nizszym poziomie zaawansowania niż godpodarcza ?

• jest to przestrzen która dotyczy dotyychczas suwerennych kompetencji panstw czlonkowskich zwiazanych z bezpieczeństwem

Zakres przedmiotowy (najwazniejsze polityki):

* polityka kontroli granicznej – wprowadzono pojęcie granic wewnętrznych i zewnętrznych UE, w UE jest brak kontroli na granicach wewnetrznych niezaleznie od [przynaleznosci panstwowej, aby zredukowac deficyty zwiazane z bezp wporwadza się system srodkow powodujacych stale i systenmatycznie, najbardziej uwspolnotowiona polityka, wspolne wizy, zakres kompetencji Ue jest daleko posuniety, system pdoowjny – z jednej strony wizy do 3 miesiecy i wizy narodowy (pobyty dluze - regulacje poszczegolnych panstw czlonkowskich),

stopniowe wprowadzanie od 2002r systemu : zintegrowany system zarzadzania granicami zewn. w której realizowaa jest na podstw wspolnego poderecznika wykonywania dzialan na granicach przez sluzbe, oraz traktat z Shengen, wprowadzanie ujednolicenie zadas dotyczacych kontroli osob na granicach zewnętrznych UE. Standardy kontroli są wysoko usytuowane. Duzy wysiłek by podnosić jakość tych kontroli. Wzorotworczym rozwiazaniem była Finlandia i system zarzadzania granica finsko - rosyjska

* espolpraca w dziedzinie azylu – celem jestr wspolna polityka azylowa, nie jest ten sysytem w pleni ujednolicony, obejmuje: w UE został wporowadzony jednolity status ochrony uzupelniajacej dla obywatlei panstw trzecich,w której nieuzyskano azylu politycznego, waznym lemelentem jest wprowadzanie wspolnych procedur przyznawania azylu i pozbawiania azylu, wprowadzanie jednolitego statusu ochrony uzupelniajacej, ochrona podstawowoa i dodatkowa, podstwawoo jest wspolna we wszystkich oanstwach, o tyle w niektorych krajach opieka soscjalna nad azylantami jest dużo wyzsza niż w innych krajach, wprowadzenie wspolnego systemu dot tynmczasowej ochrony przesiedlencow

• * rozwijanie wspolnej polityki imigracyjnej: obejmuje – wspolne warunki wjazdu i pobytu, lista panstw których obywatele muszą posiadac wizje zeby przekroczyc granice wen UE, pobyt na terenie UE normy dotyczace wydawania przez panstwa czlonkowskie wiz dlugoterminowych i dokumentow pobytu, przyjmowanie srodkow przeciw nielegalnej imigracji i nielegalnym pobytow: srodki : -

• sluzby granicznej i celen maja prawo do legitymowania w domowloonym miejscu UE nie tylko na granicy,

• deportacja po czym 5 lat nie może przekraczac granicy,

• jezli kots jest 10 lat nielegalnie i posaida zrodlo dochodu to można uzyskac legalizacje pobytu (np. wielka Brytania),

• Austria i Niemcy stosuja abolicje

  * okreslenie praw i warunkow na kotrych obywatele panstw trzecich przebywajacy legalnie w jednym kraju unijnym mogą przebywac legalnie w innych krajach Unii, kwestie przyjaznosci panstwa do imigrantow są bardzo w UE zroznicowane, w Polsce – przygotowuje się dokumnt strategoiczny „ polityka panstwa RP wobec imigrantow”

  * wspolpraca sadowa w sprawach cywilnych i w sprawach karnych, rozdziela je się ponieważ wspolpraca sadowoa w sprawach cywilinych jest dużo bardziej zaawansowana niż w sprawach karnych ,zblizanie prawa. Uznawanie orzeczen sadowych w sprwach karnych , w kodeksie cywlinym uznawansie orzeczen sadowych i poza sadowych, wspolpraca policyjna, ale także sluzb cwelnych i innych organow scigania, Europol

  * system Shengen – rok 85 poza UE, Uklad Shengen I , rok 90 – konwencja wykonawacz do ukladu Shengen ( Shenhen II) od tego czasu zaczela się praktyczna wspolpraca, srodki przedziwdzialania przestepczosci tym zajela się konwencja wykonawcza, wlochy , hiszapnia, portugalia, grecja Austra dania finlandia i szwecja ( przystapikly do konwencji wykonawczej), Norwegia Irlandia i Szwajcaria - uznaja większość dodroby Shengen i naleza do grupy panstw na których granicach są wyelminowane kontrole paszposrtowe i celne , kraje które nie przystapily do shengen albo zachowaky autonomie, kraje które przystapily do UE w 2004 r tez wstapily do strefy shengen

„poznaj traktat z Lizbony”

Wspólna Polityka zagraniczna i bezpieczenstwa UE

• to obszar dzialania kotry obejmuje wszystkie dziedziny polityki zagranicznej, ( w pewnym sensie także polityke zagraniczna gospodarcza UE)

• bezpieczenstwo – wazne doprecyzowanie traktatowe – polityka bezpieczenstwa obejmuje także zagadanienie obronnosci, czyli stopniowe okreslanie wspolnej polityki obhronnej UE które moize prowadzic do wspolnej obrony. UE podejmuje dzialania nie podejmujac jeszcze wspolnej polityki zagranicznej i bezpieczenstwa realizuja polityke obronnosci.

• Unijna polityka kotra podlega szczegolnym zasadom i procedurom, „szczegolna polityka” - 1. okresla się ja i realizuje na mocy decyzji Rady Europejskiej i Rady dzialajc jednomyslnie, od traktatu Lizbonskiego zasda podejmowania decyzji w UE jest zasada większości, natomiast polityka zagraniczna i bezpieczenstwa daltego Rady dzialaja jhednomyslnie

  2. wyklucza się przyjmowanie aktow prawnychj w jej zakresie, decyzje rady i rady E maja charakter polityczny i nioe tworzy prawa wspolnotowego, wszystkie dewcyzje które w jej ramach są podejmowanek, odbywaja się w ramach wspolpracy rzadowej

  3. powolanie w celu jej realizacji specjalnej instytucji która nazywa się Wyskoki Przedstwaiwicei Unii do Spraw Wspolnje Polityki Zagraniczjej i bezpieczeństwa

  4. rola parlamantu i Komisji w zakresie tej polityki jest ograniczona, a trybuna sprawiedliwosci tez ma ograniczone kompetencje. Parlament jest konsultowany w zakresie tej polityki, czyli przedstawia się sprawozdania z tej polityki. Parlamentarzyści mogą kierowac zapytania i formulowac zalecenia wobec tej polityki.

• Zadania : koordynowanie polityki zagranicznej panstw czlonkowskich w celu :

  - ochrona wartosci, ochrona swoich wartosci, podtw interesow, bezpieczentswa, niezaleznosci i integralnosci

  - utrzymanie pokoju zapobieganie konfliktom i umacnianie bezpieczenstwa ( wistocie dotyczy to regionow które znajduja się w sasiedztwie UE, bliskie i dalsze)

  - niesienie pomocy narodom, krajom i regionom dotknietym kleskami zywiolowymi lub katastrofami spowodowanymi przez ludzi ( powolana na mocy traktat z Maastricht, drugi filar UE) .

• pierwza reforma tej polityki w roku 1997r. - przyjeto traktat Amsterdamski

• druga reforma nicejska z 2001 r.

• reforma w traktacie Lizbonskim 2007r.

  - szczegolny nasick został polozony na cywliny wymiar dzialania UE w polityce zew. , dzialania UE w tym zakreisie opireaja się w dzialaniach na prawie miedzynarodowej. Stowarzyszenie – rozumiane jako srodek który prowadzi do czlonkostwa, choc nie musi, partnerstwo – kraje wobec której perspektywy czlonkowstwa się nie przewiduje. Partnerstwo uprzywilejowane – Z Rosją . Europejska Polityka Sasiedztwa pierwotnie skierowana do UE

  - zwiekszono stopien spojnosci – do traktatu Lizbonskiego (calosc stosunkow ze swiatem zew. )

  - przebudowano część intrumentow polityki

Zasady na których opiera się ta polityka

1. Zasada solidarnosci politycznej i lojalnosci – kraje poporeaja aktyuwnie i bez zastrzezen polityke ue

2. Zasada spojnosci i zbierznosci dzilan panstw czlonkowskich w tym obszarze – kraje zobowiazane są do powstrzymywaniue się od dzialan które mogą być sprzeczne bądź utrudniac dzialania podejmowane przez Unie

Instrumenty w zakresie tej polityki:

• okresleniae ogolnych wytycznych tej poolityki, cele kierunki, priorytety,

• przyjmowanie decyzji – po pierwsz edeyxjz emoga okresalc dzialania które powinny być przez Ue prowadzone np., wobec jakiego konfliktu, decyzj emoga dotyczyc stanowisk które powinny być podjete, decyzje okresaljace zasady wykonywania decyzji dotyczacych dzialan i stanowisk,

• umacnnanie systemu wspolpracy

Kluczowe instytucje i ich kompetencje:

• Rada Europejska i Rada – podejmowanie decyzji,

  Rada Europejska – strategiczne cele zasadt dzualan Ue, przyjmuje decyzje w zakresie Wspolnje Polityki Zagraniczjej i bezpieczeństwa , może doprowadzic do wspolnej obrony, staly przewodniczacy Rady Europejskiej komptencje: reprezentowanie UE na zaewnatrz, przewodniczace pracom UE ( 2,5 letnia kadencja z mozliwoscia odnowienia)

  Rada UNII – opracowuje wspolna polityek bezpieczeństwa, podejmuj deyczuje niezbedne do realizacji i okreslenia tej polityki, zgodnie z wytycznymi Rady europejskiej. Może podjac rokowania, ma upowaznienie do podpisywania i negocjowania umow.

• Wysoki przedtswiawcie Unii ds Wspolnje Polityki Zagraniczjej i bezpieczeństwa ( powolane przez traktat – laczy uprawanienia wiceprzewdoniczace UE i komsarza do sp polityki zaGRANCIZNEJ z był wysokim przedtsaiwicielem UE do spraw Wspolnje Polityki Zagraniczjej i bezpieczeństwa - K. Aschton, komptenejce : realizuje Wspolnje Polityki Zagraniczjej i bezpieczeństwa razem z panstwami czlonkowskimi, przewodniczy Radzie, zaprwani wykonanie decyzji Rady eurpejskiej i Rady, przygotowuje opracowania propozycje rzowju tej polityki, reprezentuje UE na zewnatrz,l prowadzi dailog polityczny ze stronami trzecimi, wyraza stanowisko UE na forum OM, mozliwosc powolania Europjekskiej sluzby dzialan zewn. ( dyplomacja Unijna) skalda się ona uz urzednikow sekrteariatu rady i komisji oraz z personelu kotry jest delegowany przez krajowe sluzby dyplomatyczne. Powolanie wlasnych placowek dyplomatyczncyh UE .

• Komiett polityczny i bezpieczeństwa – tworzy opinie dla Rady, czuwa nad wprowadzaniem w życie polityk, sprawuje kontrole polityczna i kierownictwo strategiczne, nad operacjami zarzadzania które prowadzi UE.

Finansowanie- administracja z byudzetu UE, wyjatek stanowia operace które wplywaja na kwestie wojskowe lub obronne pokrywane są zazwyczaj przez panstwa czlonkowskie kryterium jest PKB

Wspolna polityki bezpieczenstwa i obrony – integralna część polityki zagranicznej i bezpieczenstwa, zostala utworzona na mocy decyzji Rady Europejskiej z Helsinek 1999r, na szczycie Rady Europjekisej , cele: zwiekszenie zdolnosci UE do prowadzenia samodzielnych dzialan operacyjnych i podejmowania dwecyzji w razie zaistenienia kryzysu poza graniccami UE, wszsysktkie dezyje w jej ramach podejmowane są jednomyslnie na wsniosek Wysokiego przedtsawiciela lub panstwa czlonkowskiego , zapewnia zdolnosc operacyjna oprta na srodkach cywilno wojskowych, w celu prowadzenia misji, wzmacniania bezpi tzw misje Petersburkie, misje w których UE może podejmowac dzialania rodzje tych misji: dzialania rozbrojeniowe, misje zapobiegania konfliktom, misje utrzymywania pokoju, misje zbrojne sluzace zarzadzaniu kryzysowemu (misje przywracania pokoju) , operacje stabilizacji po sytuacji zakonczenia konfliktu . Panstwa czlonkowskie by rtealizowac te polityke oddaja swoje zdolnosci cywilne i wojskowe, w ciagu kilku lat funkcjonowania tej polityki utzworzono specjalne sily do dzualan operacyjnych : GRUPY BOJOWE UE – składają się z max 1500 zlonierzy i są zdolne do dzialan operacyjnych w ciagu 5 do 10 od wydania decyzji, pelna zdolnosc operacyjna osiagnley w 2007 roku, są w tej chwili 2 grupy bojowe, w maju 2o00 r UE wyslala 1 misja policyjna do Afganistanu na początku 2008r umieszczono ponad 3000 sil zborjnych ustawiono przy kraju : Czad i Republika Środkowej A do ochrony uchodzcow, grdzuein 2008 r pierwsza misja morska – polegala na ochronie statkow przed piratami wybrzezy Somalii

Polska w UE

poszerzenie w 2004 w II turach, pierwsza 1 maja, druga 1 stycznia 2007

historia:

• przwelomowy rok 89r.

• Proces akcesyjny

• Polska nawiazala stosunki dyplomatyczne w z europejksa wspolnota gospodarcza 20 września19 88 roku – zaczeto negocjowac umowe o handlu i stosunkach gospodarczych

• przełomowy rok 89r – podpisanie umowy

• kraje Ewg zdecydowaly się wesprzec finasnsowo reformy prodemokratyczne w Polsce i na Wgrzech, powstał fundusz Fare, od uruchomienia tego procesu rozpoczal się proces akcesyjny, w tern sposob ze europa zachodnia uzcestniczyla finansowo w reformowaniu obu panstw

• 89 uruchomino przedtswiczelstwo Polski przy Wspolnotach europejskich

• pierwszym ambasadorem został Jan Kułakowski, obecnie Jan Kamiński (?)

• jesien 1989r. - nieoficjalne rozmowy dot stowarzyszenia

• oficjalny wniosek w roku 1990

• UE przyjela nastepujaca strategie – traktowala Europe Srodkowa, rwnozeczenie rzowmy dot stowarzyszenia z Polska wegrami i czechami

• Ulkad Europejski (traktat stowarzyszeniowy), stowarzyszenie była forma alternatywna wobec czlonkowstwa

• pierwsza formula stowarzyszeniowa są Uklady Europejskie

• dzieki presji polskich dyplomatow udalo się wspiasac do ukladow europejskich formule o czlonkostwie w przyszlosci

• grudzien 1991 Bruksela podpsanie Ukladu Europejskiego, weszla w życie w 1992,

• Uklad Euroepsjki musial być również ratyfikowany w kazdym z panstw

• caly uklad wszedl w zyie w luty 1994 – cel rozwój handu i stosunkow gospodarczych, stworzenie ram do stopniowej integracji Polski ze wspolnota ,

• kwiecie 1994 – Polska składa wniosek o czlonkostwo w UE oficjalny

• w Polsce ruszaja przygotowania dostosowawcze do kryteriow, dotyczyly 2 rzeczy po pierwsze dostosowania prawne, czyli zwizane z kryteriamii, drugie przygotowania do przygotowania administracyjne do rozpoczaciae negocjacji, powstal Komistet Integracji Europejskiej.

• Srodowiska prawicowe – protestowaly przeciwko dzialaniom akcesyjnym

• szefem komiettu Integracji Europejskiej został jeden z glownych przeciwnikow wstapienia Polski do UE – Ryszard Czarnecki

• w 1997 przyjeto nardowoa strategie integracji, dokument ten wyznaczal cele kierunki, instrumenty które beda realizowane i wykorzystowane ktor e beda wyjkorzystywane

• 1998 marzec – rozpoczeto negocjacje, rozpoczeto je od sporawdzenia pod kontem zbieznosci prawa unii i polski

• poslaka znalazla się w gr luksemburskiej, podzielono wszystkie kraje 1998 które zlozyly wnioski o czlonkostwo na dwie grupy, 1 to luksemburska w marcu 98 – z nia rozpoczeto jako pierwsze negocjacje – wegry, czechy, estonia, slowenia i cypr, natmoiast pozostalke 6 pasntw to grupa helsinska, nazwy pochodza od miast szczytow, 99 grudzien grupa helsinska rozpoczela negocjacje. Kazdy kraj otrzymal od unii partnerstwo do czlopnkowstwa – jest to strategia integracji w której są wypisane roznego rodzaju instrumenty wsparcia dla panstw, ale z drugiej strony jest część dot wymagan i niezrealizowanych w procesie dostosowawczym roznych zadan

• Rady najwazniejsze odbywaja się zawsze w czerwcu i grudniu

• 1999 – wlsaciwie merytoryczne neogcjacje az do grudnia 2002 r. były te negocjacje prowadzone

• dzieli się wszystkie zagadnienia na dzialy i negocjuje się dzialania, otweiera się negocjacje w dziale, strony przedtsaiwja swoje oczekiwnia, można dokonac czasowego zamkniecia dzialu i przejsc do innego dzialu, tak się dzialo w kilku obaszrach w Polsce – rynek pracy, rolnictwo i finanse

• traktat akcesyjny podpisanow atenach 16.04.2004 , podpisywal minister spraw zagranicznych tj Cimoszewicz,d ruga osoba to sekretarz stanu ds europejskich czyli danuta Hiber,

• referendum w Polsce 2003 czerwiec, referendum trwalo 2 dni 7,8 czerwca. Frekwencja – 58, 85% , za było 75,5 %

• luty 2009 r – sondaz który pokazal ze 75% popiera czlonkostwo w UE, zalety wg Polakow w czlonkostwie UE – swoboda podrozowania i podejmowania pracy i nauki w inncyh krajach, poprawa sytuacja w rolnictwie i korzysci dla gospodarki, lepsza sytuacja na krajowym rynku pracy,

• w latach 2011- 2012 – gdzie w UE bardzo spadl odesete ludzi popierajacych UE , w Polsce 75%

• w szacukach lrzyjeto ze wejsci do UE wprowadzi dodatkowy wzrots gospodarczy w wysokosci 1,3 do 2 %

• w 2009 w badaniach okazalo się ze jest to 1,75 %

• rekordowo wysokie transfery z UE 10, 5 mld w ostsatnich latach

• wzrots przeplywow handlowych – Austra Szwcja Niemcy

• zwieksznie konsumpci gospodarstw domowych – Holandia

• zmniejszenie bezrobocia – Holondia, Szwecja, Niemcy

• wzrotst plac – kraje skandynawskie i Dania,

• w Poslce od raoku spada liczba transferow finanswocyh z krajow UE, wzratsa liczba Polakow powraxajacyh doi kraju