18.04.1951 - 6 państw: Francja, RFN, Włochy, Belgia, Holandia, Luksemburg - podpisały w Paryżu traktat o powołaniu Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali.
Do głównych zadań Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali należała RACJONALIZACJA PRODUKCJI ORAZ DYSTRYBUCJI W RAMACH WSPÓLNEGO RYNKU WĘGLA, STALI I ŻELAZA.
Traktat ustanowił ponadpaństwową strukturę organizacyjną Wspólnoty. Jej organami odtąd były:
Wysoka Władza - organ wykonawczy;
Specjalna Rada Ministrów - organ odpowiedzialny za harmonizację działań Wysokiej Władzy i rządów państw członkowskich;
Wspólne Zgromadzenie, w skład którego wchodziło 78 delegatów, sprawujących kontrolę polityczną Wspólnoty;
Trybunał Sprawiedliwości, zapewniający poszanowanie i zastosowanie Traktatu oraz
przepisów wykonawczych.
24 października 1950 r. - premier Francji Rene Pleven przedstawił przed Zgromadzeniem Narodowym inicjatywę podobną do Planu Schumana - powołania EUROPEJSKIEJ WSPÓLNOTY OBRONNEJ.
Główny cel - wobec narastania konfliktu Wschód-Zachód - budowa ARMII EUROPEJSKIEJ obejmującej państwa zjednoczonej Europy.
EWO byłoby sposobem na włączenie Niemiec do obrony Europy Zachodniej, bez odbudowy niemieckiej armii narodowej.
27 maja 1952 r. - 6 państw podpisało układ o utworzeniu EWO.
31 sierpnia 1954 - Zgromadzenie narodowe Francji odrzuciło traktat
10 marca 1953 r. przyjęcie projektu EUROPEJSKIEJ WSPÓLNOTY POLITYCZNEJ - Francja także odrzuca EWP w 1954 r.- obawiając się nadmiernego ograniczenia swej suwerenności i uzależnienia swej armii od decyzji partnerów.
forum zapewniającym bezpieczeństwo państwom zachodnioeuropejskim przejęła UNIA ZACHODNIOEUROPEJSKA (UZE) - istniejąca
od marca 1948 r. (Za datę powstania UZE przyjmuje się niekiedy 1954 rok, bo w 1948 r. utworzyły ją tylko W. Brytania, Francja, Belgia, Holandia i Luksemburg. W 1954 r. przystąpiły zaś do niej także Włochy i Niemcy).
Główny cel - współpraca państw członkowskich w dziedzinie bezpieczeństwa.
1-2.06.1955 - KONFERENCJA W MESSYNIE
ministrowie spraw zagranicznych państw EWWiS powołują komitet ekspertów pod kierownictwem belgijskiego ministra spr. zagr. Paula-Henri Spaaka.
Zadaniem komitetu było OPRACOWANIE POSZERZENIA INTEGRACJI GOSPODARCZEJ PAŃSTW EWWiS O NOWE PŁASZCZYZNY, w tym o pokojowe wykorzystanie energii atomowej.
25.03.1957- podpisanie traktatów rzymskich ustanawiających Europejską Wspólnotę Gospodarczą i Europejską Wspólnotę Energii Atomowej
Traktat o EWG:
wyposażył Wspólnotę w osobowość prawną, umożliwiając jej podejmowanie działań zarówno w sferze prawa krajowego państw członkowskich, jak i na arenie międzynarodowej
Traktat przewidywał realizację celów Wspólnoty poprzez:
ustanowienie wspólnej polityki handlowej, wspólnej polityki rolnej oraz wspólnej polityki transportowej;
wprowadzenie reżimu niezakłóconej konkurencji;
utworzenie Europejskiego Funduszu Społecznego;
powołanie Europejskiego Banku Inwestycyjnego.
Traktat ustanowił cztery instytucje Wspólnoty:
• międzyrządową Radę Ministrów jako organ prawodawczy;
ponadnarodową Komisję pełniącą funkcje wykonawcze;
międzyparlamentarne Europejskie Zgromadzenie Parlamentarne będące organem deliberującym i w pewnym zakresie kontrolnym;
ponadnarodowy Trybunał Sprawiedliwości.
1.01.1958 - wejście w życie traktatów rzymskich
fuzja instytucji indywidualnych dla trzech wspólnot na mocy umowy o wspólnych instytucjach
połączenie Zgromadzeń Parlamentarnych i Trybunałów Sprawiedliwości EWG i EURATOMu z istniejącymi już od 1951 r. odpowiednimi organami EWWiS:
1958
1962 r. - Zgromadzenie Parlamentarne WE zmienia nazwę na Parlament Europejski
UKŁAD O FUZJI - podpisany 8 kwietnia 1965 r.
Wszedł w życie 1 lipca 1967 r. - wtedy też trzy Wspólnoty uzyskały identyczną strukturę instytucjonalną, a ich trzy odrębne budżety zastąpiono jednym budżetem zbiorczym.
1967 r.
1.07.1968 - zaczyna działać UNIA CELNA
1.01.1973 - I ROZSZERZENIE - Dania, Irlandia i Wielka Brytania przystępują do WE. Nie udaje się to Norwegii wskutek negatywnemu wyniku referendum.
9-11.12.1974 - początek regularnej działalności Rady Europejskiej. Nieregularne spotkania od 1961 r.
10-11.03.1975 - pierwsze spotkanie Rady Europejskiej - szefów państw i rządów EWG.
22.07.1975 - na mocy Traktatu Brukselskiego (art. 28) - zostaje powołany TRYBUNAŁ REWIDENTÓW KSIĘGOWYCH.
13.03.1979 - wchodzi w życie Europejski System Walutowy (z mocą wsteczną od 1.01.1979), wchodzą do niego waluty ośmiu państw EWG (poza Wielką Brytanią); powstaje Europejska Jednostka Walutowa (ECU)
7-10.06.1979 - w 9 państwach członkowskich odbywają się pierwsze POWSZECHNE I BEZPOŚREDNIE WYBORY do Parlamentu Europejskiego, wcześniej delegatów wybierały parlamenty państw członkowskich.
1.01.1981 - II rozszerzenie - Grecja przystępuje do WE
1.01.1986 - III rozszerzenie - Hiszpania i Portugalia przystępują do WE
JEDNOLITY AKT EUROPEJSKI (JAE) - podpisany 17-28.02.1986; wszedł w życie 1 lipca 1987 r.
W JAE skupiono się na budowaniu REALNYCH PODSTAW dla osiągnięcia Unii.
Jednolity Akt Europejski liczy 34 artykuły zgrupowane w 4 częściach (w sumie ok. 300 przepisów).
Stanowi on jednak najbardziej ISTOTNY DOKUMENT PRAWNY O CHARAKTERZE KONSTYTUCYJNYM od czasu powołania Wspólnot.
Znaczący jest fakt, że:
już w artykule 1 dokumentu, jego sygnatariusze dają wyraz swej zdecydowanej woli przekształcania całości łączących ich stosunków w Unię Europejską.
Wnosi szereg zmian o charakterze instytucjonalno-proceduralnym oraz rozszerza politykę wspólnot, wprowadzając też regulacje kodyfikujące ich dotychczasową działalność
Na podstawie Jednolitego Aktu Europejskiego został rozwinięty i zmodyfikowany system prawa Wspólnot poprzez:
zwiększenie uprawnień Parlamentu Europejskiego wskutek wprowadzenia wymogu współdziałania Parlamentu z Radą Ministrów (ówczesna Rada Unii Europejskiej) przy określonych zagadnieniach;
poszerzenie katalogu spraw podlegających głosowaniu przy zastosowaniu kwalifikowanej większości głosów w Radzie Ministrów;
stworzenie podstaw prawnych dla działania RADY EUROPEJSKIEJ, EUROPEJSKIEJ WSPÓŁPRACY POLITYCZNEJ oraz SĄDU PIERWSZEJ INSTANCJI (utworzonego 1 stycznia 1989 roku);
wprowadzenie regulacji prawnych i rozwinięcie materialnych kompetencji Wspólnot w celu osiągnięcia wspólnego rynku wewnętrznego do końca 1992 roku oraz wzmocnienia współpracy w zakresie kształtowania Unii Gospodarczej i Walutowej.
03.10.1990 - zjednoczenie Niemiec - NIEPEŁNE ROZSZERZENIE WE
TRAKTAT O UNII EUROPEJSKIEJ
Zdawano sobie sprawę, że nie da się zrealizować koncepcji Unii bez wzajemnych ustępstw i kompromisów ze strony państw członkowskich.
Wyrazem ustępstw i kompromisów stał się Traktat o Unii Europejskiej podpisany w Maastricht 7 lutego 1992 roku.
wszedł w życie po jego ratyfikowaniu przez wszystkie państwa członkowskie w dniu 1 listopada 1993 roku.
Jest to druga po JAE gruntowna reforma traktatów założycielskich WE.
Celem Traktatu było stworzenie podstaw do przekształcenia Wspólnot Europejskich w Unię Europ. (art. A)
Traktat z Maastricht składa się z 3 części (filarów):
Zmiany w traktatach ustanawiających EWG, EWWiS oraz Euratom - tzw. pierwszy filar UE (Unia Gospodarcza i Walutowa, Unia Celna, Rynek Wewnętrzny, Wspólna Polityka Rolna, Polityka Strukturalna itp.)
Określenie nowej tożsamości europejskiej w oparciu o Wspólną Politykę Zagraniczną i Bezpieczeństwa - tzw. drugi filar UE
Poszerzenie i koordynacja współpracy w dziedzinie sądownictwa i spraw wewnętrznych - tzw. trzeci filar UE (Sprawy Wewnętrzne i Wymiar Sprawiedliwości). jako jeden z niezbędnych element swobodnego przepływu osób w granicach UE
Główne cele Traktatu z Maastricht:
popieranie zrównoważonego wzrostu gospodarczego i społecznego poprzez tworzenie przestrzeni bez granic wewnętrznych;
wzmocnienie spójności gospodarczej i społecznej;
wprowadzenie Unii Gospodarczej i Walutowej, która pociągnie za sobą ustanowienie jednolitej waluty;
urzeczywistnianie Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa (obejmującej docelowo sformułowanie wspólnej polityki obronnej)
Poszerzenie i koordynacja współpracy w dziedzinie sądownictwa i spraw wewnętrznych - jako jeden z niezbędnych elementów swobodnego przepływu osób w granicach UE;
wzmocnienie bezpieczeństwa osobistego obywateli.
w wyniku postanowień TUE powstał Europejski Urząd Policyjny (Europol) jako instytucja ponadnarodowa - działa w zakresie III filaru,
ustanowienie jednolitego OBYWATELSTWA EUROPEJSKIEGO
włączenie do TUE regulacji dotyczących unii politycznej,
zdefiniowanie Wspólnej Polityki Obronnej, która mogłaby sukcesywnie doprowadzić do utworzenia wspólnych sił zbrojnych;
1.01.1993 - wejście w życie JEDNOLITEGO RYNKU WEWNĘTRZNEGO
|
Przyjęte kraje |
Traktat akcesyjny |
Wejście w życie |
Charakter rozsz. |
I rozsz. |
Wielka Brytania, Irlandia, Dania |
1 stycznia 1972 |
1 stycznia 1973 |
I północne |
II rozsz. |
Grecja |
28 maja 1979 |
1 stycznia 1981 |
I południowe |
III rozsz. |
Hiszpania, Portugalia |
12 maja 1985 |
1 stycznia 1986 |
II południowe |
Rozsz. Niep. |
NRD |
3 październik 1990 |
|
I centralne |
IV rozsz. |
Austria, Szwecja, Finlandia |
24 czerwca 1994 |
1 stycznia 1995 |
II północno-centralne |
TRAKTAT AMSTERDAMSKI
projekt Traktatu amsterdamskiego przyjęto na trwającym w dniach 16-17 czerwca 1997 r. szczycie amsterdamskim.
Projekt Traktatu został oficjalnie podpisany 2 października 1997 r. przez ministrów spraw zagranicznych państw członkowskich UE.
Wszedł w życie 5 maja 1999 r.
Cele:
tworzenie „coraz ściślejszego związku pomiędzy narodami Europy, w którym decyzje są podejmowane na szczeblu jak najbliższym obywatelowi”
osiąganie „trwałego i zrównoważonego postępu gospodarczo-społecznego, szczególnie przez stworzenie obszaru pozbawionego wewnętrznych granic”;
potwierdzanie „tożsamości w skali międzynarodowej, w szczególności przez realizację Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa”.
Nowelizacja dyspozycji traktatowych wynikała również z:
konieczności zapewnienia efektywnego funkcjonowania mechanizmów decyzyjnych i instytucji wspólnotowych wobec perspektywy rozszerzania Unii
Szczyt Amsterdamski wskazał główne kierunki dalszych reform Unii, które miały się skupić na zagadnieniach dotyczących:
praw podstawowych obywateli Unii;
swobody poruszania się w obrębie Unii;
ograniczeniu przestępczości;
walce z bezrobociem;
ochronie środowiska naturalnego.
Zasadnicze uzgodnienia przyjęte w Amsterdamie dotyczą więc:
l) modyfikacji wspólnotowych i unijnych praw podstawowych;
2) zmian instytucjonalnych i modyfikacji procedur decyzyjnych;
3) zmian w Traktacie o ustanowieniu Wspólnoty Europejskiej (I filar);
4) zmian w zakresie Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa (II filar);
5) zmian odnoszących się do współpracy w dziedzinie wymiaru sprawiedliwości i spraw wewnętrznych (III filar).
Wprowadzenie procedury „zaawansowanej współpracy” (closer cooperation) umożliwiającej pogłębienie procesu integracji bez konieczności uczestniczenia w nim wszystkich państw członkowskich Unii
Wprowadzenie do Traktatu rozdziału dotyczącego zatrudnienia. Zgodnie z nowymi uregulowaniami państwa członkowskie Wspólnot Europejskich są zobowiązane do koordynowania między sobą polityki zatrudnienia oraz do uwzględniania, przy realizacji polityk wspólnotowych, konieczności osiągania wysokiego poziomu zatrudnienia.
Przy Radzie powołana została instytucja o charakterze opiniodawczym - Komitet ds. Zatrudnienia, monitorujący sytuację na rynku pracy.
Włączenie do Traktatu o ustanowieniu Wspólnoty Europejskiej przyjętego w Maastricht Protokołu socjalnego.
Utrzymanie procedury głosowania jednomyślnego z uwagi na szczególny interes narodowy
Traktat Nicejski
Traktat Nicejski wynegocjowany przez piętnastu szefów rządów UE, obradujących w Nicei w dniach 7 - 11 grudnia 2000, wszedł w życie 1 lutego 2003 r. (19.10.2002 - drugie referendum w Irlandii).
Cele:
- przygotowanie instytucji Unii Europejskiej do poszerzenia o 12 nowych państw
- ustalenie podziału głosów w Radzie Ministrów (345 głosów: Niemcy, Francja, Wielka Brytania i Włochy otrzymają po 29 głosów, Polska i Hiszpania - po 27)
- zwiększenie ilości spraw (do 80 proc.), w których decyzje podejmowane będą większością kwalifikowaną (258 głosów)
- odejście od prawa weta w niektórych kwestiach (polityka imigracyjna od 2004 roku, fundusze strukturalne od 2007 roku)
- reforma Parlamentu Europejskiego (zwiększenie liczby eurodeputowanych do 732)
- reforma Komisji Europejskiej (od czasu wejścia w życie Traktatu Nicejskiego każdy kraj będzie miał tylko jednego komisarza; po przyjęciu 12 nowych państw liczba komisarzy miała być niższa od 27)
- proklamowanie Karty Praw Podstawowych - zbioru praw człowieka i swobód obywatelskich
13.12.2002-14.12.2002 - Na szczycie UE w Kopenhadze 10 państw kandydujących zakończyło negocjacje. Szczyt w Kopenhadze umożliwił więc rozszerzenie Unii Europejskiej o Polskę, Węgry, Republikę Czeską, Słowację, Słowenię, Litwę, Łotwę, Estonię, Maltę i Cypr. Ich faktyczne wejście do Unii dokonało się 1 maja 2004 r.
16.04.2003 - U stóp Akropolu w Atenach pełnomocnicy 15 państw członkowskich Unii Europejskiej i 10 krajów do niej przystępujących, w tym Polski, podpisali Traktat Akcesyjny, który stanowi prawną podstawę członkostwa Polski w UE.
04.10.2003 - Przywódcy 25 obecnych i przyszłych państw członkowskich Unii Europejskiej wzięli udział w pierwszej sesji Konferencji Międzyrządowej w Rzymie mającej przyjąć konstytucję dla Unii. Otwarcie konferencji nie przyniosło jednak żadnych rozstrzygnięć.
29.10.2004 r. w Rzymie odbyła się:
ceremonia podpisania Traktatu ustanawiającego Konstytucję dla Europy.
Traktat Konstytucyjny i Akt Końcowy zostały podpisane przez szefów państw i rządów 25 państw członkowskich UE.
Uroczyste złożenie podpisów pod Traktatem Konstytucyjnym odbyło się w tej samej sali (Sala Degli Orazi e Curiazi), w której w 1957 r. sześć państw założycielskich podpisało Traktaty ustanawiające EWG i EURATOM.
30.05 i 1.06.2005 r. - Holendrzy i Francuzi mowią NIE ratyfikacji Traktatu Konstytucyjnego
1.01.2007 - Bułgaria i Rumunia w Unii Europejskiej
Slowenia w strefie Euro
18-19-10.2007 r. - Szczyt Rady Europejskiej w Lizbonie - porozumienie w sprawie Traktatu Reformującego UE
8.11.2007 - Decyzja o rozszerzeniu strefy Schengen, z dniem 21 grudnia o 9 nowych krajów UE
13.12.2007 r. - podpisanie w Lizbonie Traktatu Reformującego UE
1.01.2008 r. - Euro - nową walutą Malty i Cypru
1
Tryb. Sprawiedliwości EWG
Tryb. Sprawiedliwości EWEA
Tryb. Sprawiedliwości EWWiS
Trybunał Sprawiedliwości WE
Europejskie Zgromadzenie Parlamentarne
Zgrom. Parlamentarne EWG
Zgrom. Parlamentarne EWEA
Wspólne Zgrom. EWWiS
Komitet Ekonomiczno-Społeczny
Kom. Ekonomiczno-Społeczny EWG
Komitet Ekonomiczno-Społeczny EWEA EWEA
Rada
Ministrów
WE
Rada Ministrów EWG
Rada Ministrów EWEA
Rada Ministrów EWWiS
Wysoka Władza EWWiS
Komisja EWEA
Komisja EWG
Komisja Wspólnot Europejskich