Strategie nauczycielskie:1) demoktratyczny styl wychowania-okazywanie przez wych. postawy akceptacji i zrozumienia 2)autokratyczny styl wych.: metody nagradzania,karania,nakazy,zakazy. 3) Liberalny st.wych.:dawanie swobody,postawa bierna wych. Strategie przetrwania nauczycieli: 1)Socjalizacja-akceptacja przez uczniów wzorców szkolnych 2)Dominacja-nauczyciele korzystają z tego, że są mądrzejsi,silniejsi 3)Negocjacje-używanieapeli, próśb,obietnic,pochlebstw,gróźb. 4)Fratenizacja-wejście w świat dzieci,likwidowanie dystansu. 5)Nieobecność i wycofywanie się 6)Rytuał i rutyna7)Terapiazajęciowa 8)Moralizowanie Strategie uczniowskie: 1)Str. Kooperacji a) podlizywania się b)starania się nie podpaść c) podporządkowania optymistyczn. d)rytualizm 2) strat. Przetrwania: a)ujawnianie własnych niedostatków b)odwalania zadania c)dobrego wojaka-Szwejka d)dawania sobie rady ze strachem e)uleganie z dystanstem f)odpowiedzi na pytanie n-la g)unikania odp. H)unikania miana kujona

Pojęcie poczucia własnej wartości

Komponent intelektualny samopis-pewien obraz własnej osoby( jaki jestem ?) Komponent emocjonalny samoakceptacja,jakie uczucia do siebie żywimy. Komponent działaniowy manifestowanie naszego stosunku do siebie w zachowaniu, czyli jak siebie traktujemy.

Kruszewski WYMIARY ŚRODOWISKA:

Życzliwość – wrogość /

Sensowność – bezsensowność/ Kontrola – brak kontroli

Branden -filary poczucia własnej wartościPraktyka świadomego życia to: aktywny poznawczo stosunek do rzeczywistości i do samego siebie.

Praktyka samoakceptacji to bycie swoim przyjacielem. Praktyka odpowiedzialności za siebie to: poczucie wewnątrzsterowności;

uświadomienie sobie zakresu własnej odpowiedzialności.

Praktyka asertywności to:

uczenie się bycia asertywnym w kontaktach z innymi i rozwijanie w sobie tej postawy. Praktyka życia celowego to: umiejętność określania i realizacji celów, zgodnych z naszymi potrzebami, aspiracjami i marzeniami;

Praktyka integralności osobistej to: życie w zgodzie z samym sobą.

Przedmiotem badań pedagogiki jest praktyka edukacyjna:

- bada warunki uczenia się ucznia i wychowanka, funkcjonowania w różnych środowiskach wychowawczych czy instytucjach edukacyjnych;

- zajmuje się prawidłowościami rozwoju człowieka, poszerzaniem jego możliwości życiowych na poszczególnych szczeblach edukacji;

- poznaje i wyjaśnia świat edukacji w kontekście działań pedagogów, ich warsztatu zawodowego, kształcenia, poziomu kompetencji;

- bada funkcjonowanie instytucji edukacyjnych, ich organizację, realizowanie zadań;

- bada polityczne, społeczne i kulturowe uwarunkowania praktyki edukacyjnej, odkrywa nierówności w dostępie do oświaty oraz diagnozuje inne patologiczne zjawiska towarzyszące praktyce edukacyjnej;

- bada edukacyjne oddziaływanie mediów, kultury popularnej, rodziny, grup rówieśniczych, próbuje oszacować siłę i kierunek wpływu tych agend edukacyjnych na zachowanie ludzi oraz analizować skuteczność ich oddziaływań w porównaniu ze skutecznością oficjalnych instytucji typu szkoła czy internat.

Reakcje organizmu na długotrwały stres

Reakcje fizjologiczne: osłabienie systemu immunologicznego;

utrata elastyczności naczyń krwionośnych; nadwyrężenie układu mięśniowego i jako jego skutek: nadmierne zużycie stawów;

choroby organów

Reakcje psychiczne: uczucie wzmożonego niepokoju, nerwowości i ciągłej gonitwy; uczucie niezadowolenia i wściekłości;n nadwrażliwość, nadpobudliwość; lęk przed niepowodzeniami, kompromitacją; uczucie bezsilności;

wyrzuty sumienia; krążące, „filozoficzne” myśli, pustka w głowie, blokada myślenia; stany wyczerpania;depresja, nerwowy sposób bycia, okazywanie zdenerwowania; szybka i urywana mowa, tendencja do wpadania innym w słowo; brak organizacji, planu i porządku, gubienie i zapominanie przedmiotów; skłonność do popadania w konflikty w relacjach z innymi; zachowania wskazujące na odrętwiałość.

Można wyróżnić dwa wzorce reakcji na stres: 1) Wzorzec optymistyczno-realistyczny, ukierunkowany na sukces. Dana osoba…

Stawia sobie realistyczne cele i dąży do nich z należytym uporem

Przygotowuje sobie strategie postępowania

2) Wzorzec katastrofisty nastawionego na porażkę. Dana osoba…

Stawia sobie zawyżone cele i przeżywa rozczarowania albo od samego początku spodziewa się wyłącznie niepowodzenia

Jest zaniepokojona już na długo przed nastąpieniem wydarzenia

W krytycznej sytuacji stoi jakby z boku i rejestruje każdy swój błąd

W sukcesach doszukuje się ciemnych stron

Syndrom wypalenia zawodowego?

Komponenty: wyczerpanie emocjonalne –objawy to: zmęczenie, utrata sił i energii, drażliwość, szybka irytacja, obniżenie nastroju oraz dolegliwości somatyczne; depersonalizacja – to utrzymywanie formalnych kontaktów międzyludzkich, dystansowanie się od trudnych spraw zawodowych, przedmiotowe traktowanie drugiego człowieka;

poczucie niskich osiągnięć - prowadzi do zmniejszenia lub utraty satysfakcji z własnej działalności zawodowej. Symptomy syndromu wypalenia zawodowego

Fizyczne: dominujące poczucie zmęczenia,

zaniedbywanie aktywności fizycznej,

zakłócenia snu, utrata wagi i zaburzenia apetytu, obniżenie potrzeb seksualnych, nadużywanie alkoholu, leków, palenie tytoniu, częste choroby bez rozpoznawalnych przyczyn. Emocjonalne i behawioralne: trudności w relaksowaniu się, utrzymujące się poczucie znużenia, obniżony nastrój, stała obecność negatywnych postaw i myśli, długotrwałe resentymenty lub urazy wobec innych ludzi, regularnie występujące poczucie osamotnienia lub izolacji, nawracające lęki, poczucie pustki i brak celów. Rodzinne i społeczne: obniżenie zainteresowania członkami rodziny, łatwiejsze wpadanie w irytację lub złość na członków rodziny, spędzanie większej ilości czasu poza domem, opór przed wspólnym wypoczynkiem, nadmierne oglądanie telewizji jako sposób ucieczki od problemów. Związane z pracą utrata zapału, poczucie, że wciąż brakuje na coś czasu, obawy i opór przed codziennym wyjściem do pracy, rosnące poczucie niekompetencji, narastające niezadowolenie z pracy, utrzymująca się złość i pielęgnowanie urazów do przełożonych, kolegów i współpracowników,

potrzeba częstego patrzenia na zegarek, trudności w wyrażaniu opinii, schematyczne traktowanie swoichpodopiecznych,

niezdolność do podejmowania decyzji

Założenia pedagogiki Marii Montessori opiera się na duchowym planie rozwoju dziecka.

Maria Montessori uważała, że:

czynnikiem rozwoju i podstawą wychowania jest aktywność dziecka;

aktywność stanowi naturalną potrzebę, oznakę i warunek rozwoju dziecka; wychowanie to pomoc w osiąganiu autonomii i niezależności;

należy właściwie zorganizować środowisko wychowawcze; n-l jest odpowiedzialny za przygotowanie środowiska wychowawczego; n-l jest integralną częścią środowiska; n-l powinien opierać się na prawach rozwoju dziecka; duże znaczenie w procesie kształcenia i wychowania ma obcowanie dzieci z przyrodą; istotą systemu są materiały dydaktyczne (materiał rozwojowy); podstawą metody Montessori jest nauczanie wielozmysłowe; Montessori uważała, że dziecko jest „budowniczym samego siebie”, a proces budowy powinien odbywać się w interakcji ze środowiskiem dziecka.

PEDAGOGIKA SERCA MARIA ŁOPATKOWA Założeniem pedagogiki serca jest oddziaływanie celowe na wychowanka, prowadzenie go, z wykorzystaniem relacji interpersonalnej opartej na miłości, uznaniu podmiotowościwychowanka oraz poszanowaniu jego odrębności. Cel pedagogiki serca:wychowanie człowieka dobrego, który urzeczywistniając miłość, mógłby powiedzieć o sobie: Amo ergo sum (Kocham, więc jestem). można to osiągnąć dzięki relacjom pełnym miłości.

PEDAGOGIKA JANUSZA KORCZAKA

Głosił partnerstwo w relacji wychowawca-wychowanek, wyrażane w odrzuceniu despotycznego rygoru na rzecz:

wzajemnego porozumiewania się,

współdziałania, wspólnego uzgadniania spraw, zaufania do dziecka, do jego rozsądku i umiejętności w stosunkach interpersonalnych między dzieckiem a wychowawcą . ORAZ troska o rozwój samorządności dzieci i młodzieży. związany jest z prawidłowym funkcjonowaniem samorządu szkolnego, najważniejsze jego organy to: sąd koleżeński, rada samorządowa sejm dziecięcy, plebiscyt życzliwości i niechęci

„zakłady”.

WYCHOWANIE BEZ PORAŻEK THOMASA GORDONA

opisał jak należy zapewnić dziecku harmonijny rozwój bez zahamowań i rozczarowań, jak uniknąć błędów wychowawczych oraz jaką metodę zastosować. Program ten był skierowany do rodziców i nauczycieli. Gordon podzielił rodziców na trzy grupy:

Zwycięzców - rodzice bardzo silnie podkreślają swój autorytet oraz władzę 2) Zwyciężonych – grupa rodziców zapewnia swoim dzieciom więcej swobody, przeciwnicy metod autorytatywnych. 3) Grupa chwiejnych –rodzice, którzy po części akceptują zachowania dziecka a po części nie.

Rodzina jako grupa społeczna

(pierwotną), Zaspakaja biologiczne, psychiczne, społeczne potrzeby człowieka: przynależności uczuciowej, bezpieczeństwa, akceptacji, samorealizacji, kontaktu intelektualnego, stabilizacji Grupa osób powiązanych stosunkami małżeństwa, pokrewieństwa, adopcji oraz więzami rodzicielskimi.

Rodzinę jako grupę wyróżniają:

wspólne zamieszkanie jej członków,

wspólne nazwisko, wspólna własność, ciągłość biologiczna

wspólna kultura duchowa.

Rodzina jako instytucja społeczna

Instytucjonalny charakter rodziny wynika z: instytucji małżeństwa (kontrola seksualna nad małżonkami i czyni z nich rodziców) instytucji rodzicielstwa (nadaje dzieciom określone prawa i obowiązki, wychowuje, socjalizuje).

Rodzina jest instytucją formalną - wzajemne uprawnienia i obowiązki członków rodziny względem siebie i innych zbiorowości regulowane są przepisami prawa.

Funkcje rodziny

funkcja prokreacyjna , funkcja emocjonalno-ekspresyjna (psychohigieniczna) funkcja opiekuńczo-zabezpieczająca .

Rodzina jako środowisko wychowawcze. Dwa aspekty:

osobowy, tzn. układy relacji międzyludzkich oraz charakter, liczba i siła tych relacji. / nieosobowy to m.in.: warunki materialne i mieszkaniowe, organizacja pracy i czasu wolnego, tradycje, wiedza, kultura rodziców.

Rodzina jako system Rodzina to suma jednostek, które ją tworzą, ale także odrębna całość.

Na system ten składają się normy, zasady i środki decydujące o jego spójności oraz cele, sposoby zaspokajania potrzeb rodziny i realizacji zadań o charakterze społecznym. W rodzinie istnieją różne podsystemy.

Typy rodziców 1) Rodzic awanturniczy – na wszystko reaguje wybuchami wściekłości, próbuje wywrzeć presję na nauczycielu. 2) Rodzic bierno – agresywny – nie wyraża swych uczuć wprost. Jego cechą charakterystyczną jest bierny opór. Spóźnia się, zwleka, zapomina, krytykuje za plecami.

3) Rodzic zależno – roszczeniowy – idealizuje nauczyciela, przypisuje mu nadzwyczajne umiejętności. Zwraca się do wychowawcy z najmniejszymi problemami. 4) Rodzic wielkościowy – to rodzic, który skoncentrowany jest na budowaniu swojego pozytywnego wizerunku. Rodzice tacy uważają się za osoby doskonałe, oczekują uznania i podziwu, a swoją doskonałość „przelewają” na dzieci i wtedy każdą krytyczną uwagę pod adresem swoich pociech traktują jako atak na siebie. 5) Rodzic dramatyzujący – robi wrażenie zrozpaczonego lub podekscytowanego. Rozmowa z takim rodzicem może mieć charakter „wylewu rozpaczy” lub „spektaklu ekscytacji”. 6) Rodzic kontrolujący – to osoba dążąca do panowania nad sytuacją. Wykazuje się zamiłowaniem do władzy i kontroli. Często pod tym kryje się niepokój i poczucie bezradności.

7) Rodzic podejrzliwy – ma skłonności do obwiniania innych o powodowanie kłopotów własnego dziecka oraz przejawia przesadne zaniepokojenie, że jest ono celowo krzywdzone.

8) Rodzic wycofany – jest nieśmiały, zagubiony, zawstydzony. Nie lubi zabierać głosu na forum.

Zasady współdziałania wychowawcy z rodzicami

• ZASADA POZYTYWNEJ MOTYWACJI
• ZASADA PARTNERSTWA
• ZASADA WIELOSTRONNEGO PRZEPŁYWU INFORMACJI
• ZASADA JEDNOŚCI ODDZIAŁYWAŃ
• ZASADA AKTYWNEJ I SYSTEMATYCZNEJ WSPÓŁPRACY

Rola nauczyciela w usprawnianiu kontaktów szkoły z rodzicami

Trzy obszary działania we współpracy nauczyciela z rodzicami:

Obszar 1. Budowanie pozytywnej postawy względem rodziców i kształtowanie własnego wizerunku w oczach rodzica Obszar 2. Budowanie zaangażowania rodziców: Obszar 3. Doskonalenie umiejętności efektywnej komunikacji z rodzicem

Pojęcie niepowodzeń szkolnych

Według W. Okonia niepowodzenia szkolne to proces pojawiania się braków w wymaganych przez szkołę wiadomościach i umiejętnościach uczniów oraz negatywnego stosunku młodzieży wobec tych wymagań.

J. Konopnicki rozpatruje pojęcie niepowodzeń szkolnych łącznie z pojęciem sukcesu w nauce szkolnej, jego zdaniem tam, gdzie w nauczaniu kończy się powodzenie zaczyna się porażka i odwrotnie.

Cz. Kupisiewicz definiuje niepowodzenia szkolne jako rozbieżność między wiadomościami, umiejętnościami i nawykami opanowanymi przez uczniów a materiałem, jaki zgodnie z założeniami programowymi powinni poznać w zakresie poszczególnych przedmiotów.

Przyczyny niepowodzeń szkolnych

Cz. Kupisiewicz) ekonomiczno-społeczne , pedagogiczne, biopsychiczne

Ekonomiczno-społeczne