ROZWÓJ BŁON PŁODOWYCH I ŁOŻYSKA
Błony płodowe powstają do trzeciego tygodnia rozwoju włącznie.
1. Owodnia pochodzi z węzła zarodkowego, jego różnicującej się części zwróconej do trofoblastu. Jest silnie rozwiniętą błoną u ssaków. Wypełnia się płynem i rozrasta tak, że swoją ścianą styka się ze ścianą kosmówki. Zewnętrzną warstwą owodni jest mezoderma pozazarodkowa, pokryta nabłonkiem owodniowym.
2. Woreczek żółtkowy jest utworzony z komórek entodermy i pokryty z zewnątrz warstwą mezodermy pozazarodkowej, która różnicuje się w naczynia krwionośne obrastające tę błonę płodową. W ścianie woreczka powstają pierwsze wyspy krwiotwórcze, a specjalne komórki pochodzenia endodermalnego są gonocytami. Błona ta zanika powoli z chwilą tworzenia się prajelita. Powstaje wąskie połączenie (przewód jelitowo - żółtkowy) pomiędzy prajelitem i woreczkiem żółtkowym. W dalszym rozwoju, błona ta zostaje wbudowana w szypułę brzuszną.
3. Omocznia powstaje najpóźniej ze wszystkich czterech błon płodowych, to znaczy między trzecim a piątym tygodniem rozwoju. Tworzy się ona z uchyłka tylnej części prajelita i wrasta w szypułę brzuszną. U ssaków jest słabo rozwinięta.
4. Kosmówka powstaje z trofoblastu. Jest silnie rozwiniętą błoną płodową, której część zewnętrzna kontaktuje się z krwią matczyną. W miarę rozwoju, zarodek wraz z błonami płodowymi powiększa się w taki sposób, że wynurza się z doczesnej. Część kosmówki traci kontakt z tkankami matczynymi i staje się gładka, pozbawiona kosmków. Natomiast kosmówka pozostająca nadal w kontakcie z doczesną silnie rozwija kosmki (kosmówka kosmata). Od piątego tygodnia rozwoju tworzy się łożysko.
5. Łożysko. Zewnętrzna część kosmówki zwróconej do doczesnej jest zbudowana z syncytiotrofoblastu. Tworzy on początkowo wypustki, potem kosmki pierwotne, w które wrasta się cytotrofoblast i mezoderma pozazarodkowa - powstają kosmki wtórne. Mezoderma w kosmkach przekształca się w naczynia krwionośne i tkankę łączną właściwą. Kosmki pierwotne i wtórne potężnie rozrastają się w tak zwane drzewa kosmkowe. Każde takie drzewo składa się z pnia kosmkowego i licznych odgałęzień, na których znajdują się palczaste uwypuklenia zwane kosmkami ostatecznymi lub końcowymi. Tak, wiec z części kosmówki, która nie utraciła kontaktu z doczesną powstaje część płodowa łożyska. Cała powierzchnia zewnętrzna drzew kosmkowych i płyty płodowej zwróconej w stronę doczesnej jest pokryta syncytiotrofoblastem. To ogromne zwiększenie powierzchni części płodowej łożyska (powierzchnia wszystkich kosmków końcowych w łożysku ludzkim wynosi około 16 metrów kwadratowych) w porównaniu do powierzchni zewnętrznej łożyska (około 440 cm kwadratowych) umożliwia sprawną wymianę substancji pomiędzy organizmem płodu a organizmem matki. Część matczyną łożyska tworzy doczesna wrastająca w formie przegród w kierunku drzew kosmkowych. Naczynia krwionośne matczyne są otwarte i krew tętnicza tryska rytmicznie do przestrzeni międzykosmkowej.
Ostateczne łożysko zostaje uformowane około 12 tygodnia rozwoju i istnieje aż do porodu. Po urodzeniu się dziecka, łożysko zostaje wydalone wraz z resztą błon płodowych (tak zwany popłód)