ZATRZYMANIE BŁON PŁODOWYCH

Po zakończeniu aktu porodu w

fizjologicznie następuje

wydalenie błon płodowych:



klaczy

- najpóźniej po

1 godzinie



bydła

- po 5- 10 godz.



małych przeżuwaczy-

w 1-5 godz.



świń i u suk-

wydaleniu każdego

płodu lub kilku płodów

lub razem po

zakończeniu porodu

łożysko

płód

Poporodowe oddzielanie się błon

jest spowodowane:

►

odpływem krwi i zwiotczeniem

kosmków kosmówki

►

skurczami mięśniówki macicy

Opóźnianie się odejścia błon płodowych

lub ich pozostawienie

zawsze nasuwa

podejrzenie działania czynników

chorobotwórczych lub procesów

patologicznych

tj.:

►

zaburzenie mechanizmów oddzielania

kosmków i krypt (przedwczesne porody,

obrzęk lub nacieczenie zapalne łożyska)

Występowanie

►

najczęściej bydło

, rzadziej małe

przeżuwacze

►

u klaczy- rzadko

►

u wielopłodowych- wyjątkowo

Przyczyny/ etiologia

Poporodowy bezwład macicy

(

tj.

niedostateczne zwijanie się macicy lub

brak, osłabienie bóli poporodowych)

►

niski poziom oksytocyny lub niewrażliwość macicy na

oksytocynę

►

niewłaściwe utrzymywanie zwierzęcia ( tuczące żywienie,

niedożywienie, niedobory, przemęczenie, stresy, wyczerpanie

po chorobach, zabiegach operacyjnych)

►

nadmierne rozciągnięcie macicy (duże płody, ciąża mnoga)

►

pulchlina błon płodowych

►

nieprawidłowe postawy płodu

►

potworkowatość płodów

►

długotrwałe , ciężkie porody

►

narkoza, sedacja, znieczulenie nadoponowe, przedawkowanie

oksytocyny

Przyczyny/ etiologia

obrzęk tkanek łożyska

►

procesy zakaźne wtórne (ropnie, urazowe zapalenie czepca)

►

procesy zakaźne pierwotne (zakaźne zapalenie łożyska,

brucelloza-

Brucella abortus

oraz

Corynebacterium

pyogenes, Escherichia coli

)

►

grzybice

►

zarazki zawleczone do dróg rodnych podczas porodu

9bezpośrednio po porodzie w macicy panują korzystne

warunki do szybkiego namnażania się drobnoustrojów i

produkcji toksyn)

Przyczyny/ etiologia

przeszkody mechaniczne

(rzadko- nie

dotyczą zaburzeń w odklejaniu się łożyska

lecz przeszkód w jego wydostawaniu się na

zewnątrz)

►

łożysko może zawiesić się na beleczce mięsnej macicy,

owinąć dookoła brodawki macicznej,

►

zaciśnięcie w rogu kurczącej się macicy lub szyjki macicy)

rozpoznawanie-

bydło

►

wywiad

- brak odejścia łożyska, ale mogło

ono zostać zjedzone przez matkę lub inne

zwierzęta

►

błony płodowe widoczne pomiędzy wargami

sromowymi , obecne w pochwie lub na

terenie macicy

►

gdy doszło do

zamknięcia szyjki macicy-

obecne parcia, wypieranie poporodowych

odchodów macicznych (lochii), ew.

zaburzenia stanu ogólnego macicy

przebieg-

bydło

►

po 6-9 godz. po porodzie

rozpoczyna się

rozkład

gnilny-

zmiana

zabarwienia,

nieprzyjemna woń, łatwo

się rozrywają (wyrażone

silniej na wystających ze

szpary sromowej

fragmentach)

►

lochia również wykazują

oznaki rozkładu gnilnego

przebieg-

bydło

►

pozostawienie łożyska prowadzi do procesu

demarkacji

( komórkowy wał obronny)- w

wielu przypadkach dochodzi w ciągu 2-3

tygodni do

samowyleczenia

narządu bez

objawów ogólnych

►

często ok. 3 dnia po porodzie (uszkodzenia

macicy, zjadliwość zarazków, osłabiona

odporność)

zakażenie ogólne

(endometritis

toxica)-

osłabienie, zaleganie, utrata apetytu,

spadek mleczności, zaburzenia krążenia itd..

leczenie- zalecenia ogólne

►

Najważniejsze jest aby

nie dopuścić

powstania lub rozprzestrzeniania

procesu

toksycznego lub septycznego

w macicy.

►

Dążyć do

wczesnego usunięcia błon

płodowych aby nie zakłócać procesu

inwolucji macicy.

►

W zależności od

stanu ogólnego matki

wybrać rodzaj leczenia- zachowawcze lub

operacyjne.

Leczenie- zalecenia ogólne

Próby ręcznego odklejania przerwać gdy:

►

trwa ono zbyt długo,

►

fragmenty błon nie dają się oddzielić,

►

dochodzi do świeżych krwawień lub

odrażeń błony śluzowej macicy.

leczenie-

krowy

►

Zaniechanie leczenia stanowi

błąd w

sztuce!

►

Bezpośrednio po porodzie

wprowadza się

specjalne pałeczki zawierające

odpowiednie środki.

►

Po 12-24 godzinach

po porodzie można

przeprowadzić próby

ręcznego

odklejania

łożyska, ale najłatwiej jest je

odkleić 3 dnia.

leczenie-

krowy

ręczne

odklejanie

łożyska

►

Zabieg przeprowadzać z zastosowaniem

wszystkich zasad aseptyki

aby ograniczyć

możliwość zakażenia macicy.

►

Można zastosować niskie znieczulenie

nadoponowe.

►

Macicę można przepłukać 2-3% roztworem

Vagotylu.

►

Odciąć zwisające ze szpary sromowej zmienione

gnilnie błony płodowe (uwaga aby kikut nie

schował się do środka).

►

Obmyć okolicę sromu wodą z mydłem i opłukać

środkiem odkażającym.

leczenie-

krowy

ręczne

odklejanie

łożyska

►

Chwycić kikut łożyska i skręcić go w powróz,

trzymając go w napięciu wprowdzić rękę do dróg

rodnych.

►

Oddzielić najbliżej leżące lub najbardziej napięte

liścienie oraz dalej skręcać kikut błon płodowych.

Należy odklejać w sposób systematyczny, najpierw

z jednego, a potem z drugiego rogu.

►

Często bardzo trudno

odkleić liścienie z końca

rogu ciężarnego- lepiej je

pozostawić niż

długotrwałymi

manipulacjami uszkodzić

macicę.

leczenie-

krowy

ręczne

odklejanie

łożyska

►

Zlewarować większe ilości płynów,

jeżeli znajdują się w macicy.

►

Wprowadzić do macicy

środki

odkażające

, bakteriostatyczne lub

antybiotyki

►

Jeżeli zaburzone jest obkurczanie

macicy podać

preparaty obkurczające

leczenie-

krowy

ręczne

odklejanie

łożyska

►

Czas trwania zabiegu nie powinien

przekraczać 30 min.

►

Jeżeli w wyniku zakażenia łożyska

odklejenie błon jest niemożliwe zabieg

przerwać. Można go powtórzyć na

drugi lub trzeci dzień.

►

Poprawiać stan ogólny zwierzęcia wg.

potrzeb- terapia nawadniająca i

wzmacniająca.

przebieg i rozpoznawanie-

klacze

►

Występuje znacznie rzadziej niż u bydła ze

względu na słabsze połączenie łożyska z

błoną śluzową macicy.

►

Wkrótce po zakończeniu porodu pojawiają się

niepokój i parcia, które mogą doprowadzić do

wynicowania lub wypadnięcia macicy-

początkowy objaw

►

Bardzo szybko rozwija się toksemia oraz

zakażenie- brak łaknienia, objawy możyska,

podwyższenie temperatury, przyśpieczenie

tetna i oddechów, często ochwat poporodowy

przebieg i rozpoznawanie-

klacze

►

Często zatrzymanie błon płodowych

jest następstwem ostrego zapalenia

łożyska z jego silnym przekrwieniem

►

Najpóźniej po 6 godzinach

przeprowadza się próbę odjęcia

łożyska

leczenie-

klacze

ręczne

odklejanie

łożyska

►

Błony płodowe skręca się i przytrzymuje

w lekkim naciągnięciu. Dłoń

wprowadzoną do kanału rodnego

przesuwa się powoli do przodu z

delikatnymi ruchami na boki.

►

Oddzielanie powinno odbywać się w

płaszczyźnie zespolenia z zachowaniem

ciągłości omocznio-kosmówki.

►

Należy unikać pozostawiania

nieoderwanych fragmentów.

leczenie-

klacze

ręczne

odklejanie

łożyska

►

Jeżeli łożysko nie daje się odkleić lub

występują silne krwawienia przerwać

zabieg i powtórzyć go po 6-12

godzinach.

►

Stosować środki obkurczające macicę,

1-2% roztw. Vagotylu, antybiotyki.

►

Szanse na powtórne zapłodnienie

samicy maleją

, pomimo leczenia!

leczenie-

owce, kozy

►

Zazwyczaj leczenie przeprowadzane

zbyt późno

►

Ręczna ingerencja utrudniona ze

względu na wąskość dróg rodnych.

►

Parenteralne podanie środków

obkurczających macicę i antybiotyków

dopochwowo

►

Jako powikłanie obrzęk gazowy,

nekrobacyloza, tężec

leczenie-

lochy

►

Rozpoznanie trudne, przebieg łagodny.

►

Leki kurczące macicę i zapobiegające

rozwojowi zakażenia

►

Laparotomia wyjątkowo- jeżeli

podejrzewamy pozostawienia płodów

w jamie brzusznej

leczenie-

mięsożerne

►

Rozpoznanie trudne- zaburzenia stanu

ogólnego, objawy procesu septycznego,

omacywanie, RTG, USG

►

Laparotomia z otwarciem macicy lub jej

usunięciem nie zawsze prowadzi do

pomyślnego zejścia choroby.

►

Antybiotyki oraz poprawa stanu ogólnego.

►

Masaże powłok brzusznych

rokowanie

►

bydło

- 20% zaburzenia stanu ogólnego (brak

apetytu i spadek mleczności),

20-25% ciężkie

zaburzenia poporodowe i zapalenie macicy

niebezpieczeństwo przejściowej lub trwałej

niepłodności

►

owce, kozy-

rokowanie mniej pomyślne niż u bydła

►

klacze

- w każdym przypadku jest to poważna

sytuacja, zagraża

ochwatem i ogólnym

zakażeniem, maleją szanse na powtórne

zapłodninie

►

lochy- rzadko

poważne zaburzenia stanu ogólnego

►

mięsożerne

- ostrożne

bibliografia

►

Położnictwo weterynaryjne- W. Baier, F.

Schaetz

►

Położnictwo i unasienianie zwierząt- V.

Kovar, J. Charvat, L. Sarudy

Document Outline