Monika W.

I rok AON

Konspekt lekcji j. polskiego dla klasy II.

Temat: Pisownia wyrazów z „ż”. Próby pisania opowiadania w oparciu o podane słownictwo.

Czas trwania: jedna jednostka lekcyjna (45 min)

Cel główny: Doskonalenie umiejętności układania spójnej wypowiedzi wielozdaniowej.

Pisownia wyrazów z trudnością ortograficzną.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• zdobywa nawyk poprawnego pisania wyrazów z wybraną trudnością ortograficzną

• umie rozpoznać wśród podanych wyrazów poznane części mowy: rzeczowniki, czasowniki przymiotniki

• potrafi ułożyć zdania z podanymi wyrazami

• umie uzupełnić tekst z lukami odpowiednimi wyrazami

• pisze opowiadanie, bajkę z „zadanymi” wyrazami w oparciu o własną fantazję

• potrafi współdziałać w grupie

Metody: pogadanka, praca z tekstem, metoda problemowa, giełda pomysłów, drama.

Forma: zbiorowa, grupowa

Środki dydaktyczne:

• tekst opowiadania „Bajka o żółwiu i żabie” (K. Kowaliszyn, K. Lenkiewicz „Krajobraz z uśmiechem” s. 7)

• kartki z nazwami części mowy dla każdego ucznia

• tekst z lukami

• tabliczki do gry „szczęściarz”, gdzie będą wyrazy z trudnością ortograficzną dla każdego ucznia

Faza przygotowawcza:

1. Wprowadzenie w tematykę zajęć – zabawa dramowa, przedstawienie informacji o żabie i żółwiu przygotowanej w domu przez chętne dzieci (Jesteśmy żabami lub żółwiami)

2. Przeczytanie tekstu „Bajka o żółwiu i żabie”

3. Rozmowa kierowana na temat opowiadania

• określenie miejsca akcji

• próba ustalenia nastroju utworu

• odpowiedź na pytanie: „Co zabawnego jest w zachowaniu zwierząt?”

• szukanie innych zabawnych sprzeczności (np. włożenie ciepłej herbaty do lodówki, by nie ostygła, gdy zimno w mieszkaniu)

Faza realizacyjna:

1. Ćwiczenia z tabliczkami ortograficznymi

• gra „szczęściarz” - dopasowanie nakrywek odpowiednie miejsca – kto szybciej?

• Szukanie cechy wspólnej wszystkich wyrazów (trudność ortograficzna)

• dzielenie wyrazów na trzy grupy (rzeczownik, przymiotnik, czasownik)

2. Realizacja zadań na trzech poziomach – o stopniu trudności rosnącym:

Poziom I

Ułóż jak najwięcej zdań z wyrazami z tabliczki

Poziom II

Uzupełnij tekst z lukami wyrazami z tabliczki

Poziom III

Ułóż opowiadanie (bajkę). Spróbuj użyć jak największej liczby wyrazów z tabliczki

Faza ingerująca:

1. Sprawdzanie wykonywanej pracy

• odczytywanie zdań ułożonych przez grupę z poziomu I

• odczytywanie tekstu uzupełnionego wyrazami z tabliczki przez grupę z poziomu II

• odczytywanie bajek ułożonych przez dzieci z poziomu III

2. Podsumowanie zajęć ukierunkowane pytaniami nauczyciela:

• Co na dzisiejszej lekcji podobało Wam się najbardziej?

• Czego się nauczyliście?

• Jak się czuliście?

Oprac. Zofia Beszczyńska

„Bajka o żółwiu i żabie”

Byli raz żółw i żaba, którzy bardzo się przyjaźnili.

Pewnego dnia usiedli nad brzegiem jeziora, zeby sobie

poplotkować. Nieoczekiwanie jednak zerwała się burza i kilka pierwszych kropel deszczu spadło na głowy przyjaciół. Zaniepokojeni popatrzyli na niebo zasnute ciężkimi chmurami.

• Wcale nie mam ochoty zmoknąć – odezwał się żółw.

• Jeszcze się od tego przeziębię !

• Masz rację – przyznała żaba. - Nie będziemy moknąć.

Pospieszmy się !

I hop ! Czym prędzej oboje wskoczyli do jeziora.

Tabliczka do gry „Szczęściarz”

Żółw	Kałuża	Żółty
Duży	Żądać	Książę
Mąż	Żaba	Wróżka
Dżem	Świeża	Żeglować

Tabelka z wyrazami naklejona na kartoniki. Każdy z wyrazów ma nakrywkę z napisanym na niej tym samym wyrazom

Karta pracy poziom II

„Bajka o żółwiu i żabie”

Żółw i …........... wybrali się …............ w …........... kałuży.

Nie wzięli ze sobą jedzenia. Z głodu rozbolał ich brzuch.

Na szczęście ….................... wyczarowała im świeżą kapustę

i …....................... dżem ananasowy. Zażądała jednak, by …..............

został jej …................. . Mądra wróżka wiedziała, że to

zaczarowany............... .

Temat: Pisownia wyrazów z „rz”. Wymiennym oraz „rz” w zakończeniach -arz, -erz. Ćwiczenia oparte na tekście „Wrażliwy rycerz”.

Czas trwania: dwie jednostki lekcyjne (2 x 45 min)

Cel główny: Wykonanie ćwiczeń twórczych rozwijających ekspansję słowną, płynność i giętkość myślenia.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• czyta tekst cicho ze zrozumieniem

• układa dalszą część opowiadania w oparciu o własną fantazję i zasób słów

• czyta tekst głośno z uwzględnieniem odmienności ról

• wyszukuje w tekście wyrazy z „rz”, umie uzasadnić ich pisownię

• stosuje utrwalone wiadomości w ćwiczeniach sprawdzających

• rozumie znaczenie ról społecznych pełnionych przez ludzi różnych zawodów

Metody: Praca z tekstem, rozmowa kierowana, pokaz, gra dramowa, metoda problemowa, gra symulacyjna, metody ćwiczebne

Forma: zbiorowa, jednostkowa, jednostkowa wielopoziomowa grupowa

Środki dydaktyczne:

• tekst „Wrażliwy rycerz” (E. Owsińska, Z. Staniszewska, „Dyktanda dla klas I – III”)

• wiersz z likami (wg W. Gawdzika, „”Ortografia na wesoło i na serio”)

• karty pracy: krzyżówka,

Faza przygotowawcza:

1. Ciche czytanie tekstu „Wrażliwy rycerz”.

2. Sprawdzanie rozumienia tekstu – indywidualne rozwiązywanie krzyżówki

3. Odczytanie hasła

4. Zabawa dramowa – wymyślanie wspólnych cech konserwy i rycerza (np. obydwaj zapakowani w blachę; w wilgoci rdzewieją itp.)

Faza realizacyjna:

1. układanie dalszego ciągu opowiadania o wrażliwym rycerzu poprzedzone wstępem nauczyciela.

np.: Gdy smok odzyskał siły, zastanawiał się, jak to się stało, że skaleczył się tą konserwą. Postanowił to wyjaśnić......

2. Ćwiczenia w czytaniu z uwzględnieniem odmienności ról.

• Przeczytaj, tak jak malutkie dziecko, które opowiada tę historię swojemu misiowi

• przeczytaj tak, jak się kłóci pyskata przekupka

• jak groźny zdenerwowany smok z baśni

3. Pisanie zdań na zadane litery. Nauczyciel przypomina (pisze na tablicy) zdanie:

Rycerz Zranił Smoka

• ułóżcie jak najwięcej zdań na zadane litery, czyli każdy wyraz musi zaczynać się właśnie na te wyróżnione litery, wyrazów nie można przestawić. Nauczyciel podaje przykład:

  Robak Zjadł Sałatkę

4. Czytanie utworzonych zdań, ewentualna poprawa błędów logicznych, ocena pomysłowości.

5. Przepisanie do zeszytów wybranych zdań

6. Wyszukiwanie w tekście wyrazów z „rz” i podkreślanie ich. Wypisywanie tych, które wymieniają się na „r”.

7. Wyszukiwanie wśród podkreślonych wyrazów rzeczowników rodzaju męskiego zakończonego na -arz, -erz.

8. Indywidualne wymyślanie przez uczniów wyrazów tego samego typu (nazwy zawodów zakończonych na -arz, -erz)

9. Odczytywanie wypisywanych rzeczowników

10. uzupełnienie tekstu wierszyka – zagadki wg Gawdzika brakującymi sylabami – tworzenie nazw zawodów zakończonych na -arz, -erz.

    Dru … książki ci drukuje.

    Ślu … zamki reperuje.

Przed wrogiem obroni żoł....

Dawnym męstwem olśni ry.....

Szli.... naostrzy twe noże.

Har.... w kłopotach pomorze.

Tra..... ci odniesie bagaż.

Le..... zdrowi twe wspomaga.

Leki sprzeda ci ap......

A nakarmią – ku....., piekarz!

11. Sprawdzenie wykonania ćwiczenia, uzupełnienie i poprawa wyrazów.

12. Zadanie pracy domowej

• wypisz nazwy zawodów z wiersza

• naucz się prawidłowej pisowni wyrazów z tekstu „Wrażliwy rycerz” na dyktando

13. podsumowanie lekcji. Samoocena pracy przez uczniów

    Dziś nauczyłem się …

    Najbardziej podobało mi się …

    Chętnie jeszcze pobawię się …

    Nudne było dla mnie …

    Lekcja była ....

Krzyżówka

1. inna nazwa tabletek.

2. np. wawelski

3. inaczej odważny

4. mówi się tak o smoku

5. zranił na górze smoka

6. tyle pigułek przepisał lekarz smokowi

7. leczy zwierzęta

8. taka była góra

„Wrażliwy rycerz”

Na stromej górze dzielny rycerz przypadkowo zranił

smoka. Potem udał się z nim do weterynarza. Lekarz

pomógł bestii, dając jej trzy pigułki. Wrażliwy rycerz

troszczył się o każde stworzenie.

Karta pracy

polecenie: Uzupełnij tekst brakującymi sylabami.

Dru … książki ci drukuje.

Ślu … zamki reperuje.

Przed wrogiem obroni żoł....

Dawnym męstwem olśni ry.....

Szli.... naostrzy twe noże.

Har.... w kłopotach pomorze.

Tra..... ci odniesie bagaż.

Le..... zdrowi twe wspomaga.

Leki sprzeda ci ap......

A nakarmią – ku....., piekarz!

Temat: układanie opisu twórczego na temat „W bajkowej krainie”. Rola przymiotnika przy opisie. Związek przymiotnika i rzeczownika w zakresie liczby i rodzaju.

Czas trwania: dwie jednostki lekcyjne (2 x 45 min)

Cel główny: Zredagowanie opisu twórczego o tematyce fantastycznej zgodnej z wyobraźnią ucznia.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• umie wyróżnić w tekście przymiotniki, określić ich rodzaj i liczbę

• umie użyć formy przymiotnika zgodnej z formą rzeczownika

• potrafi uzupełnić opis przymiotnikami unikając ich powtarzania

• posługuje się w opisie twórczym zdaniami rozwiniętymi

• rozumie znaczenie indywidualności człowieka i wynikające z tego konsekwencje dla innych ludzi

Metody: opis, pogadanka, rozmowa kierowana, praca z tekstem, metody ćwiczebne, metoda problemowa

forma: jednostkowa, zbiorowa, jednostkowa wielopoziomowa

Środki dydaktyczne:

• tekst wiersza Romana Pisarskiego „Białe pole i czarny kot”

• ćwiczenia do wykonania dla ucznia

• karty pracy dla IV poziomów

• polecenia na kartkach dla trzech grup (poziomów)

Faza przygotowawcza:

1. wzorowe czytanie wiersza R. Pisarskiego”Białe pole i czarny kot” przez jednego z uczniów.

2. Rozmowa kierowana na temat wiersza:

   - ile opisów można wyróżnić w wierszu?

   - czym one się różnią?

   - o czym ten wiersz nam przypomina? (nie można wykonać opisu nie używając przymiotników)

   - co określa przymiotnik?

3. Czytanie opisu pola, domu i kota bez przymiotników przez uczniów.

   Było pole, a na polu leżał.

   W środku pola stał gmach,

   miał rynny, ściany i dach.

   W tym domu było wiele przyzb,

   schodów, okien, drzwi i izb.

   A w izbie na łóżku siedział kot

   miał ogon, łapy, włos, rzęsy, wąsy, uszy, nos.

4. Wypowiedzi na temat tego opisu oraz ocena przeczytanego wcześniej opisu domu i kota. (opisy nieprawidłowe; w jednym brak przymiotników, w drugim ciągle powtarza się ten sam przymiotnik – mało ciekawy opis)

Faza realizacyjna:

1. Wykonanie ćwiczenia. Uzupełnienie rzeczowników przymiotnikiem „czarny” w odpowiedniej formie

łapa …......

włos …......

ucho..........

łapy...........

włosy..........

uszy...........

2. podsumowanie ćwiczenia – rozmowa kierowana.

- od czego zależała forma przymiotnika?

- wymieńcie jakie mamy rodzaje i liczby

3. samodzielne wykonanie ćwiczenia oraz odczytywanie wykonania pracy.

Polecenie:

Dopisz poprawnie końcówki do przymiotników w liczbie pojedynczej tak, aby zgadzały się z rzeczownikami. Zamień w trzeciej rubryce przymiotniki na liczbę mnogą.

Rzeczowniki	Przymiotniki l. pojedyncza	Przymiotniki l. mnoga
Sowa parasol śliwka zegar okno farba waga pomidor	Mądr... rozłożon... kwaśn... słoneczn... zamknięt... plakatow... lekarsk... czerwon...

4. Indywidualne uzupełnienie opisów dowolnymi przymiotnikami w odpowiedniej formie – praca indywidualna wielopoziomowa, o stopniu trudności rosnącym.

Poziom I

Było ….. pole, a na polu leżał ….. śnieg.

Poziom II – to co poprzednio + opis.

W środku pola stał …. gmach, miał ….. rynny, …...... ściany i …... dach.

Poziom III – opisy z poziomu pierwszego i drugiego opis.

W tym ….. domu było wiele …... przyzb......... schodów....... okien........ drzwi i …..... izb.

Poziom IV – to co poprzednie poziomy plus

A w...... izbie na....... łóżku siedział...... kot. Miał........ ogon, .......... łapy, .......... włos …............ rzęsy, …............. wąsy......... uszy i................... nos.

Faza ingerująca:

1. Odczytywanie i ocena opisów.

2. Czytanie wpisanych opisów przymiotników – w kolejno trzech rodzajach oraz ustalenie jaką najczęściej literą kończą się przymiotniki danego rodzaju. (r. żeński -a; r. męski – y; r. nijaki – e)

3. Wymyślanie wyrazów na zadane litery – praca indywidualna.

   - wymyślcie jak najwięcej wyrazów na zadane przeze mnie litery, tzn.:

   b... …...e, k..............a, c...........y

Muszą to być przymiotniki i muszą się zaczynać i kończyć na podobną literę.

4. Zapis na tablicy wyrazów podawanych przez uczniów.(np. Białe, brudne, kolorowa, krzywa, czarny, chudy id.)

5. indywidualne układanie opowiadania twórczego z użyciem wypisanych przymiotników – praca wielopoziomowa o stopniu trudności rosnącym.

Temat pracy : „W bajkowej krainie”

Poziom I

Ułóż opowiadanie, opis, w którym użyjesz kilka wypisanych tu przymiotników. Opowiadanie musi mieć sens i logiczną całość.

Poziom II

Ułóż opowiadanie, opis, w którym użyjesz wszystkich lub prawie wszystkich wypisanych tu przymiotników. Opowiadanie musi mieć sens i logiczną całość

Poziom III

wszystkich przymiotników (kolejność dowolna)

Poziom IV

Ułóż opowiadanie, opis pt. „W bajkowej krainie” (w którym użyjesz wypisanych tu przymiotników. Musisz użyć wszystkich przymiotników po kolei, jak tu są wypisane i nie zmieniając ich formy. Opowiadanie to musi mieć sens i logiczną całość

6. Zebranie zeszytów z opisem i zapowiedź powrotu do czytania tych opisów na kolejnej lekcji

7. samoocena pracy na lekcji ukierunkowana pytaniami nauczyciela.

   - czego dzisiejsza lekcja nasz nauczyła?

   - jak czuliście się układając opowiadanie?

   - czy chcielibyście powrócić kiedyś do układania opowiadać z zadanymi wyrazami?

Roman Pisarskiego

„Białe pole i czarny kot”

W czasie lekcji w pewnej szkole

przyszła uczniom raz ochota,

by opisać jakieś pole,

jakiś dom, jakiegoś kota.

Kiedy przyszło do czytania

wyróżniono dwa zadania.

Posłuchajmy! Oto pierwszy,

napisane nawet wierszem:

„Było białe, białe pole,

bialuteńkie aż po brzeg,

a na polu, białym polu

leżał bardzo biały śnieg.

W środku pola stał bielutki,

bielusieńki, biały gmach,

miał najlepsze w świecie rynny,

białe ściany, biały dach.

W tym bielutkim, biały domu

było wiele białych przyb,

białych schodów, białych okien,

białych drzwi i białych izb.

A w najbielszej, białej izbie

(to obejrzeć można w lot)

na bielutkim, białym łóżku

siedział bardzo czarny kot.

Miał czarniutki, czarny ogon,

czarne łapy, czarny włos,

czarne rzęsy, czarne wąsy,

czarne uszy, czarny noc.

Przeczytano potem drugi

opis zwięzły i niedługi:

„Było pole, dom i płot,

w domu siedział sobie kot.”

Krótka nauka z tego wynika,

że trudny opis bez przymiotnika.

Jeśli nie wiecie dopowiem wam:

przymiotnik cechę określa nam!

Karta pracy

polecenie: do podanych rzeczowników dopisz przymiotnik „czarny” w odpowiedniej formie.

łapa …......

włos …......

ucho..........

łapy...........

włosy..........

uszy...........

Polecenie: dopisz poprawnie końcówki do przymiotników w liczbie pojedynczej tak, aby zgadzały się z rzeczownikami. Zmień w trzeciej rubryce przymiotniki na liczbę mnogą.

Rzeczowniki	Przymiotniki l. pojedyncza	Przymiotniki l. mnoga
Sowa parasol śliwka zegar okno farba waga pomidor	Mądr... rozłożon... kwaśn... słoneczn... zamknięt... plakatow... lekarsk... czerwon...

Karta pracy poziom I

polecenie: uzupełnij opis dowolnymi przymiotnikami w odpowiedniej formie.

Było …......... pole, a na polu leżał ….......... śnieg.

Karta pracy poziom II

polecenie: uzupełnij opis dowolnymi przymiotnikami w odpowiedniej formie

Było …..... pole, a na polu leżał ….................śnieg. W środku pola stał …............... gmach. Miał …................. rynny, …..................... ściany i …..................... dach.

Karta pracy poziom III

Polecenie: uzupełnij opis dowolnymi przymiotnikami w odpowiedniej formie.

Było …..... pole, a na polu leżał ….................śnieg. W środku pola stał …............... gmach. Miał …................. rynny, …..................... ściany i …..................... dach. W tym domu było wiele …....... schodów,......................... okien, …..................... drzwi i ….............. izb.

Karta pracy poziom IV

Polecenie: uzupełnij opis dowolnymi przymiotnikami w odpowiedniej formie.

Było …..... pole, a na polu leżał ….................śnieg. W środku pola stał …............... gmach. Miał …................. rynny, …..................... ściany i …..................... dach. W tym domu było wiele …....... schodów,......................... okien, …..................... drzwi i ….............. izb. A w ….......... izbie na …............... łóżku siedział …............. kot. Miał.................... ogon, ….................. łapy, …................. włos.................. rzęsy, …................... wąsy, …...................... uszy i …...................... nos.