40. Ekonomiczne uwarunkowania cywilizacji w Europie. Str. 67-72 Krawczyk

Przejście ze zbieractwa i polowań na osiadły tryb życia związany ze wzrostem liczby ludności i rozwojem rolnictwa (zwłaszcza w euroazjatyckiej części kontynentu), gdzie panowały do tego najlepsze warunki (występowanie dzikich traw = pszenica) oraz na dary przyrody z południa (), doprowadziło do produkcji zbóż na masową skalę i rozwoju handlu.

41. Prawomocność w stosunkach międzynarodowych.

42. Sporna rola państwa.

43. Funkcje państwa. z http://www.sciaga.pl/tekst/66549-67-funkcje_panstwa

    
    Państwo zmierza do osiągnięcia określonych celów, realizuje określone zadania i spełnia określone funkcje. Cele są zmienne, stawiane są przed państwem przez różne osoby, organizacje ale najważniejsze są cele rządzących, przywódców. Mogą to być: osiągnięcie dobrobytu, wolności. Dążąc do osiągnięcia określonego celu, państwo realizuje określone zadania. Rządzący powinni stawiać przed państwem cele osiągalne, mające zdolność konsolidować społeczeństwo do ich realizacji, nie mogą kolidować z interesami innych państw. To daje szansę powodzenia w ich realizacji. Zadania służące do osiągnięcia określonych celów też nie mogą być dowolne. Celami i zadaniami zajmuje się polityka.
    Funkcje państwa to całokształt jego działalności w określonych, mających zasadnicze znaczenie dla społeczeństwa obszarach jego życia. Funkcje państwa obejmują całą organizację państwową, w przeciwieństwie do funkcji organów państwowych, które mogą dotyczyć tylko ich dziedziny. W zależności ile się tych zasadniczych obszarów życia wyodrębni, tyle wyróżnimy funkcji państwa.
    Kryteriami wyróżniania funkcji państwa są: 1.) zakres działalności państwa w danej dziedzinie mierzony wysokością wydatków na jej prowadzenie, liczebnością aparatu państwowego do jego funkcjonowania, rozmiarami regulacji prawnej tej dziedziny; 2) znaczenie działalności państwa w danej dziedzinie życia dla społeczeństwa, 3) specyficzność metod działania państwa w danej dziedzinie życia inne niż w innych.
    Funkcje państwa na przestrzeni czasu ulegają zmianom. Podstawowymi funkcjami, które obecnie spełnia każde państwo to:
    1. funkcja wewnętrzna (najważniejsza) – to działania państwa na rzecz utrzymania i umocnienia istniejącego ustroju społecznego, gospodarczego, politycznego i jego przekształcania zgodnie z interesami klasy dominującej. Utrzymanie porządku wewnątrz kraju i zapewnienie bezpieczeństwa jego mieszkańcom. Działania realizowane są różnymi metodami: ekonomicznymi, ideologicznymi, organizatorskimi a czasem i przy użyciu przymusu, siły - w przypadku zagrożenia bezpieczeństwa państwa, porządku czy zagrożenia ustroju. W realizację tej funkcji zaangażowane są: organa administracji, policja, więziennictwo, sady, prokuratura oraz w razie potrzeby wojsko.
    2. Funkcja zewnętrzna – ma na celu zapewnienie bezpieczeństwa społeczeństwu od zewnątrz. Ochrona przed zagrożeniami ze strony innych państw czy organizacji – zapewnienie bezpieczeństwa politycznego, terytorialnego, gospodarczego, ludnościowego i niezależności państwa. Obejmuje ta funkcja też działalność sprzyjająca wymianie gospodarczej, naukowej, kulturalnej itp. W przypadku silnych państw może to być też działalność o charakterze ekspansji – atakowania innych państw w celu zdobycia korzyści. Duże znaczenie ma też udział w rozwiązywaniu problemów globalnych – opanowanie przestrzeni kosmicznej, wydobywanie bogactw zgromadzonych na dnie mórz itp.
    3. Funkcja gospodarczo-organizatorska. Każde państwo ma istotny udział w kształtowaniu, organizowaniu i oddziaływaniu na życie gospodarcze przez: budowanie infrastruktury (drogi, mosty) niezbędnej do życia społecznego, ustanawia pieniądz, który jest miernikiem wymiany handlowej, ustanawia miary i wagi. Zapewnia też system podziału dóbr między członków społeczeństwa, oddziaływuje przez system kredytów bankowych. Państwo prowadzi politykę gospodarczą i bardzo silnie oddziaływuje na gospodarkę, chroni ją od nadmiernej ingerencji z zewnątrz. Sytuacja gospodarcza państwa jest b. ważnym czynnikiem kształtowania pozycji państwa w świeci i ono dba o nią, stara się stwarzać korzystne warunki do jej rozwoju, jednych popiera, innym stawia hamulce. Stosuje perswazję, odpowiednie programy, popiera osiągnięcia techniczne.
    4. Funkcja kulturalno-wychowawcza – realizowana przez propagowanie pewnych wartości kulturalnych i politycznych, korzystnych z punktu widzenia państwa a zwalczanie niekorzystnych. Realizuje je za pomocą szkolnictwa, środków masowego przekazu. Rozmaite organizacje społeczne, kościoły wspomagają państwo. Przymus nie ma zastosowania. Stosuje informację, perswazję, pozyskiwanie zwolenników czy pewnego rodzaju administracyjne czy finansowe restrykcje.
    5. Funkcja socjalna – zapewnienie pewnych, godnych warunków życia zwłaszcza biedniejszej części społeczeństwa aby, różnice społeczne nie były przyczyną wybuchów społecznych, państwo stara się ich wspierać, budować solidarność społeczeństwa. . Stara się rozwijać talenty społeczeństwa, dba o ochronę jego zdrowia. Organizuje ubezpieczenia społeczne, pomoc socjalną, zaopatrzenie inwalidów.

44. Potencjał państwa. Z http://www.slownik-online.pl/kopalinski/117BFD38C701EE22C1256580007C5FAD.php

    Jest to sprawność, wydajność, możliwości (zwł. kraju, państwa) w jakiejś dziedzinie, także siła i znaczenie państwa na arenie międzynarodowej UE, mierzona często aktywnością społeczeństwa obywatelskiego danego kraju.

45. Komponenty (elementy) potencjału państwowego. Z notatek

    Potencjał państwa mierzymy w dziedzinach:

• Strefa wolnej wymiany, udział handlu zagranicznego

• unia celna między członkami wspólnoty, swobodny obieg ludzi, kapitału, towarów, usług

• wspólny rynek

• unia ekonomiczna

44. Czy budowanie narodu można zrównać ze stworzeniem samowystarczalnego potencjały państwowego?

45. Co to jest budowanie narodu? (national building)

46. Co to jest prawomocność demokratyczna w stosunkach międzynarodowych?

    Równe prawo wszystkich członków wspólnoty do podejmowania decyzji w sprawach dotyczących ogółu w sposób demokratyczny i jednakowego uznawania głosów bez względu na mniejszy czy większy potencjał państwowy danego kraju.

47. Co to jest prawomocność państwa narodowego?

    Niepodważalność prawna państwa złożonego z wiele elementów narodowych.

    Państwo narodowe to państwo, którego mieszkańcy prawie wszyscy stanowią jeden naród, i zdecydowana większość członków tego narodu zamieszkuje to właśnie państwo.
    
    Jeśli przyjąć etniczną definicję narodu, państwa narodowe praktycznie nie istnieją. Z drugiej strony, jeśli przyjąć polityczną definicję narodu, jako mieszkańców jednego państwa, każde państwo jest państwem narodowym.
    
    W koloniach, które uzyskały później niepodległość, granice zależały w większym stopniu od struktury administracji kolonialnej niż od różnic etnicznych, językowych i innych między grupami ludności, napływowej czy też autochtonicznej. Narody tworzyły się dopiero w obrębie istniejących państw. O ile na terytoriach gdzie przeważała ludność napływowa (Ameryki, Australia, itd.), procesy narodotwórcze były dość silne, to tam gdzie przeważała ludność miejscowa (w szczególności w Afryce), a granice były prowadzone bez zwracania uwagi na związki etniczne i historię tych ziem, więzy narodowe są słabe.
    
    Największe państwa Azji, takie jak Chiny, Indie, Rosja, obejmują ziemie zamieszkałe przez wiele niespokrewnionych grup etnicznych.Jest tu jednak też wiele państw typowo narodowych, takich jak Japonia, obie Koree itd.
    
    W Europie istnieją zarówno państwa narodowe, jak i wielonarodowe,jednak trudno wyznaczyć między nimi wyraźną granicę. Raczej jednonarodowy charakter ma większość państw Europy środkowej, północnej i wschodniej. Wiele z tych państw powstało w wyniku działań ruchów narodowyzwoleńczych w XX wieku, zwłaszcza po I Wojnie Światowej oraz po upadku komunizmu w Europie. Typowo wielonarodowe są takie państwa jak Wielka Brytania, czy Hiszpania. Wiele państw trudno jest jednoznacznie zakwalifikować - np. czy Belgia to państwo narodowe zamieszkiwane przez Belgów, czy raczej dwunarodowe - państwo Walonów i Flamandów ?

48. Jaki jest związek grup krwi z trybem życia i sposobem odżywiania się ludzi? Z notatek i książki „Jedz zgodnie ze swoją grupą krwi” Dr Peter J. D'Adamo i Catherine Whitney, wyd. MADA 2002 W-wa, rozdział 1 „Grupa krwi” rzeczywista rewolucja ewolucji” + fragment tej książki, który zeskanowałam Wam w ”Grupy krwi.pdf”

    Amerykański uczony D'Adamo widzi bezpośrednie przyczyny zajwiska istnienia 4 różnych grup krwi w ewolucji wg kolejno ści : 0->A->B->AB.

    Było to związane z trybem życia i sposobem odżywiania w najwcześniejszym okresie ludzkości. Ludzie pierwotni byli zbieraczami i myśliwymi przez 2 mln. Lat. Skład chemiczny krwi istoty żywej jest przystosowany do diety środowiskowej organizmu, tzn. przekształca pożywienie w źródło energii przy najmniejszym jej zużyciu. Człowiek wędrując zmienia środowisko i skład swego pożywienia czyli budulca organizmu. Stąd krew ewoluowała dostosowując swój skład chemiczny do rodzaju i składu chemicznego absorbowanego pokarmu. Wniosek z tego, że za grupą krwi, tzn. zdolnością do przyswajania pożywienia z lokalnego środowiska idą też inne cechy jak ramowy rys psychologiczny. Inny jest skład chemiczny krwi rolnika i warunki społeczne w jakich żyje. Jak wynika z badań, rozkład grup krwi w Europie stanowi ślad po dawnych migracjach. Wielka migracja zaczęła się ok. 1 mln. Lat temu z Afryki. W Azji homo sapiens podzielił się n 2 grupy 1-kaukazów M. Śródziemne) 2-mongołów (Chiny). Krew grupy kaukaskiej ewoluowała w kierunku grupy A-rolniczej, a mongolska w kierunku grupy B-też rolniczej.

• Grupa krwi 0: najstarsza i najbardziej podstawowa, pozostałość na szczycie łańcucha pokarmowego , z silnym i agresywnym układem odpornościowym, gotowym i zdolnym do niszczenia każdego, przyjaciela lub wroga

• Grupa krwi A: pierwsi imigranci zmuszenia do zaadoptowania się do bardziej rolniczego sposobu odżywiania i stylu życia, z osobowością bardziej przystosowaną do współżycia w dużych społęcznościach.

• Grupa krwi B: asymilator adaptujący się do nowych warunków klimatycznych i mieszania się populacji, reprezentujący naturalne dążenia do równowagi między napięciami psychicznymi a żądaniami układu odpornościowego.

• Grupa krwi AB: dalikatny potomek rzadkow ywstępującego połączenia tolerancyjnej grupy A z barbarzńską wcześniej, ale bardzo zróżnocowaną grupą B.

44. Jakie są źródła społecznej tożsamości w Europie?

    Odpowiedź w „Negocjowanie tożsamości zbiorowej w Europie.pdf”

45. Jaki był ład społeczny w starożytnej Europie? Z http://www.esciagi.info/koncepcje-struktury-spolecznej-w-mysli-socjologicznej-od-starozytnosci-do-oswiecenia,1023

    Rozpatrując koncepcje struktury społecznej należy zwrócić uwagę jaki jest ich związek z rzeczywistością, jaka jest ich geneza, jakie cele i motywy przyświecały ich twórcom. Czy są to utopie oderwane od realiów, czy może ich ideologiczne nadbudowy? Ważne będą tu zapewne założenia autorów dotyczące natury ludzkiej, praw naturalnych i własności prywatnej. Prześledźmy zatem charakter i kierunek zmian w konstruowaniu idealnego ładu społecznego począwszy od koncepcjienie w zr pierwszych teoretyków myśli społecznej do momentu pojawienia się idei społeczeństwa obywatelskiego, próby jej realizacji w ramach nowoczesnych stosunków społecznych w ustroju kapitalistycznym. Epoka Oświecenia, wraz z którą kończą się te rozważania, jest tu o tyle ważna, że doprowadza do końca proces sekularyzacji myśli społecznej.
    Platońska myśl o idealnym państwie wyrosła z buntu i pogardy dla demokracji ateńskiej. Chciał stworzyć typ idealny, państwo sprawiedliwe, ustrój porządny i stabilny. Punktem wyjścia było założenie, że sprawiedliwe państwo opiera się na specjalizacji “(...) to, co powstaje będzie ładniejsze i łatwiejsze, jeżeli się jeden zajmie jednym, zgodnie ze swoją naturą, we właściwej porze, i mając głowę wolną od innych zajęć.”5. Każdy powinien zająć się tym, do czego przeznaczyła go natura obdarzając duszą (pożądliwą, popędliwą bądź rozumną) o przewadze jednego z trzech pierwiastków: pożądliwości, temperamentu lub rozumu. Tak jak w duszy wyróżnił Platon trzy pierwiastki, tak w państwie wyróżnił trzy klasy. Przewaga któregoś z pierwiastków w duszy człowieka określa jego przynależność do jednej z klas. Jednak przynależność ta nie jest stała. Platon zakładał możliwość awansu lub degradacji (np. za brak odwagi na polu bitwy żołnierz stawałby się rolnikiem lub rzemieślnikiem). Przewaga pierwiastka pożądliwości oznacza przynależność do klasy wytwarzającej i pracującej przy wymianie dóbr wytworzonych. Platon zaliczył do tej klasy rzemieślników, kupców, marynarzy, najemników do ciężkich robót oraz rolników. Zaletą tej klasy, jej wkładem w celu ustanowienia idealnego państwa byłoby poddanie się klasie rządzącej. W przeciwieństwie do dwóch pozostałych, klasa ta miałaby prawo do własności prywatnej i życia rodzinnego. Pożądliwość i chciwość, dominujące pierwiastki w duszy ludzi z klasy najniższej stają się przyczyną wojen, dlatego stan wojowników staje się niezbędny: “(...) jeszcze większego państwa będzie nam potrzeba, i to nie o drobiazg, tylko o całe wojsko, które w pole wyjdzie i będzie z nadciągającymi walczyło o całe mienie i w obronie tych wszystkich (...)”6. Stan wojskowy spełniałby także rolę ramienia rządu, środka przymusu. Żołnierze – klasa srebrna – odznaczać się muszą szlachetnym zapałem, zamiłowaniem do wiedzy oraz godnością. Posiadanie broni przez żołnierzy czyni ich niebezpiecznymi dla ustroju dlatego powinni zostać odpowiednio wychowani. Ich życie powinno być podporządkowane pewnym regułom, podobnie jak w zakonie czy komunie. Oznacza to żołd pozwalający tylko na skromne życie,kontrolę publiczną ich mieszkań, zrzeczenie się własności prywatnej i rodziny: “(...) ani domów ci ludzie nie powinni mieć prywatnych, ani ziemi, ani żadnej własności (...), jeżeliby mieli być naprawdę strażnikami”7. Z klasy wojowników wywodzić by się miała złota klasa rządzących. Młodzi wojskowi przechodziliby testy i egzaminy by w ten sposób powstała klasa doskonałych strażników, dbających o państwo i obywateli: “(...) trzeba szukać takich, co najlepiej w sobie samych potrafią stać na straży tej zasady, że powinni zawsze robić to, ( ...) co najlepsze dla państwa”8. Doskonali strażnicy powinni być wykształceni i mądrzy. Platon widział na tych stanowiskach filozofów miłujących mądrość, ludzi o szerokich horyzontach, którzy na wszystko mają baczenie, szczególnie zaś na swych obywateli, by ci zbytni się nie wzbogacili lub by nie popadli w nędzę, co grozi rozleniwieniem lub rewolucją. Wszystkie klasy w idealnym państwie współistnieją harmonijnie, to znaczy, że każda robi to, do tylko niej należy i nie miesza się w zadania innej. Na tej zasadzie opiera się, wg Platona, sprawiedliwy ustrój, w którym jedni chcą rozkazywać, a drudzy chcą podlegać i słuchać.
    Pomysł idealnego państwa odrzucił Arystoteles. Uważał, że jeden ustrój nie może być odpowiedni dla wszystkich państw, nie jest możliwe wypracowanie idealnego ustroju, ale możliwe jest takie wypośrodkowanie, które zbliżyłoby ustrój do najlepszego. W tym celu należy uwzględnić aspekt historycznego życia ludzi. Poglądy Arystotelesa na porządek społeczny wypływają z akceptacji współczesnego mu ustroju niewolniczego oraz próby uzasadnienia tego stanu rzeczy racjami naturalnymi. Według niego ludzie z natury dzielą się na wolnych i niewolników. Niewolnicy stanowią część rodziny, są więc integralną częścią państwa. Państwo musi się dzielić na odrębne klasy, a u podstaw tego podziału leżą zadania jakie muszą one spełniać. Dlatego wyróżnia się klasę robotniczą, rolniczą, rządzących, kapłanów i żołnierzy. Dwie pierwsze stanowili niewolnicy np. ludy barbarzyńskie. Wykonywaliby oni pracę fizyczną, którą Arystoteles uważał za czynność degradującą człowieka. Niegodne bowiem człowieka wolnego jest wykonywanie pracy rzemieślniczej, kupieckiej czy rolniczej. Taka praca nie jest szlachetna i nie pozwala na rozwijanie cnoty. Rozwiązanie przyniosła sama natura stwarzając niewolników, istoty ograniczone intelektualnie, lecz obdarzone siłą fizyczną. Niewolnik jest ożywionym narzędziem spełniającym zadania narozkaz swego pana. Niewolnicy nie zaliczają się do obywateli, nie mają zatem szans na awans społeczny. Kategorią przeciwną do niewolników są ludzie wolni, czyli obywatele. Ich celem jest bogacenie się w cnotę. Wszyscy obywatele są równi i podlegają takiemu samemu prawu, uczestniczą w zarządzie państwa, sądach i sile zbrojnej. Ci obywatele, którzy z powodu wieku wycofali się z życia publicznego powinni oddawać cześć bogom jako kapłani. Arystoteles uważał, że nie wszyscy obywatele, mimo, iż równi wobec prawa, są tak samo wartościowi dla państwa. Dlatego wyróżnił trzy kategorie obywateli: bardzo bogaci, bardzo ubodzy i klasa pośrednicząca. Bogaci często popadają w pychę i przewrotność na wielką skalę, uchylają się od pełnienia urzędów. Biedni obywatele popełniają zło na małą skalę lub zbyt gorąco zabiegają o stanowiska państwowe. Obie kategorie dążą raczej do dobra własnego, aniżeli dobra państwa. Trzecią kategorię stanowią obywatele umiarkowanie zamożni. Jest to klasa najlepsza gdyż wg Arystotelesa, tylko ludzie z tej klasy posługują się najlepiej rozumem. W spojrzeniu Arystotelesa na porządek społeczny dostrzec można pewną sprzeczność. Pozorną jednak. Otóż z jednej strony uważa on, że niewolnik jest częścią rodziny, a wielość rodzin stanowi państwo. Wnioskować stąd można, że niewolnik jest częścią państwa jako pewien element struktury społecznej. Z drugiej strony stwierdzenie Arystotelesa, że “państwo jest wielością obywateli” nasuwa wniosek, że tylko obywatele włączeni są w system społeczny. Owa sprzeczność znika, gdy uświadomimy sobie, że niewolnik w ujęciu Arystotelesa jest w takim sensie częścią rodziny, w jakim jest nią mieszkanie, zwierzę czy ziemia. Arystoteles zapewne nie uznawał niewolników za część struktury społecznej.

    Z  http://www.bryk.pl/teksty/liceum/historia/staro%C5%BCytno%C5%9B%C4%87/9328-dziedzictwo_staro%C5%BCytnego_rzymu_w_dzisiejszej_europie.html

    Znaczenie Łaciny

Mieszkańcy miasta byli narodem niezwykle praktycznym i to ich pomysłowości zawdzięczamy nowe rozwiązania organizacyjne i techniczne. Imperium rzymskie jako pierwsze upowszechniło nadawanie wszystkim swoim wolnym mieszkańcom prawa do posiadania obywatelstwa rzymskiego, co w dużej mierze wpłynęło na ich szybszą romanizację. Napływające do rzymskiego państwa wędrowne, koczownicze plemiona, często dobrowolnie przyjmowały kulturę rzymską. Dlatego pomimo upadku imperium, przetrwał jego charakterystyczny język, który rozpowszechnił się na niemałym obszarze Europy. Łacina stała się zalążkiem wielu współczesnych języków europejskich, m. in.: hiszpańskiego, włoskiego, francuskiego i rumuńskiego. W okresie średniowiecza mowa Cezara i Horacego zyskała miano języka ponadnarodowego, wywierając olbrzymi wpływ na rozkwit języków poszczególnych narodów Europy. W powszechnym użyciu znajdują się rzymskie cyfry. Pochodzenie rzymskie mają również nazwy miesięcy znane z języka angielskiego. W polszczyźnie z łacińskiego pochodzi ogromna liczba wyrazów i powiedzeń m.in.:

- Hannibal aute portas - Hannibal u bram

- Aurea dicta - Złote słowa

- Amicus optima vitae possessio - Przyjaciel jest największym skarbem człowieka

- Meus sana in corpore sana - W zdrowym ciele zdrowy duch

Łacina jest nadal oficjalnym językiem Kościoła Katolickiego, w dodatku papież rokrocznie udziela błogosławieństwa zwanego urbi et orbi, czyli miastu i światu.

System władzy

Rzymskie prawo jest fundamentem niemal wszystkich systemów prawnych w Europie. Myśl prawnicza antycznych Rzymian jest przez znawców tego przedmiotu uznawana niemal powszechnie za jeden z najdoskonalszych wynalazków tego społeczeństwa. Wielu humanistów uważa nawet, że obok greckiej filozofii i kultury chrześcijańskiej prawo rzymskie stało się tą dziedziną antycznej kultury, która odcisnęła największe piętno na losy europejskich cywilizacji. Prawo rzymskie niezmiennie obowiązywało przez ponad dwa tysiąclecia - od powstania Rzymu w 753 r. p.n.e. do schyłku cesarstwa bizantyjskiego w 1453 r. Źródłami owego prawa były prawa naturalne (leges) oraz obyczaje (mores). Za terminem leges kryją się wszystkie elementy prawa stanowionego, a pojęciem mores Rzymianie nazywali przyjęte zwyczaje stosowane w codziennym życiu. Obydwa źródła prawa rzymskiego były ze sobą ściśle powiązane i równorzędne. Wielkim dziełem legislacyjnym, dzięki któremu myśl prawnicza rzymskich legistów przeniknęła do wielu innych systemów, była kodyfikacja rzymskiego prawa dokonana pomiędzy 533 a 536 rokiem n.e. z rozkazu cesarza Justyniana i stworzenie tzw. Corpus Iuris Civilis, którego najważniejszą częścią stał się systematycznie sporządzony wyciąg z przeszło 2 tys. prac wykonanych przez 40 najwybitniejszych prawników, znany jako Digesta seu Pandecta.

WIELCY PRAWNICY RZYMSCY :

Tiberius Coruncanius

Publiusz Mucjusz Scewola

Marek Antistiusz Labeo

Kwintus Mucjusz Scewola

Emiliusz Papinian

Domicjusz Ulpianus

Znaczenie rzymskiego prawa dzisiaj

1). W przeciągu wieków różnorodne pojęcia i hasła przeniknęły do terminologii poszczególnych ustrojów prawnych. Idee prawników rzymskich stały się podwaliną dla wielu dzisiejszych systemów legislacyjnych. W ciągu stuleci zbieżność haseł występujących w różnych systemach z terminologią prawa rzymskiego, umożliwiała prawu zyskać podstawę naukowego porozumiewania się naukowców zajmujących się sprawami prawniczymi.

2). System prawny obowiązujący w Rzymie ukazuje w sposób wyraźny i jasny, że nie należy oddzielać prawa stanowionego od etyki. W przekonaniu prawników rzymskich tylko prawo będące w zgodzie z powszechnym znaczeniem sprawiedliwości i słuszności może uzyskać społeczną aprobatę. W obecnych czasach nabiera to szczególnego znaczenia, ponieważ dzisiejsze systemy prawne są oparte wyłącznie na modelu prawa stanowionego. A to wymaga od wszystkich składników społeczeństwa całkowitego posłuszeństwa niezależnie od przekonań społecznych.

3). We współczesnym sposobie nauczania prawa, rzymski kodeks jest traktowany jako wstęp, przygotowujący przyszłych prawników do racjonalnego i precyzyjnego myślenia. Rzymskie prawo na wyższych uczelniach humanistycznych traktuje się jako element niezbędnego wykształcenia każdego sędziego, adwokata, czy prokuratora, który poprzez nabierane doświadczenie poszerza jeszcze swoją kulturę prawną.

44. Jaki był ład społeczny w Rewolucji Francuskiej? Z http://www.bryk.pl/teksty/liceum/historia/xix_wiek/4796-znaczenie_rewolucji_francuskiej_i_epoki_napoleo%C5%84skiej_dla_europy_i_sprawy_polskiej.html

    Rok 1789 na trwałe zmienił oblicze Francji i Europy. W wyniku wielkiej rewolucji został obalony dotychczasowy ład społeczny i polityczny. Wydarzenie to stało się symbolem walki o "Wolność, równość, braterstwo". Przyczyny rewolucji tkwiły w stosunkach gospodarczo - społecznych. Szerzone przez wybitnych pisarzy idee oświeceniowe zachęcały do walki o zniesienie ustroju feudalnego. Wzrost niezadowolenia społecznego doprowadził do wybuchu rewolucji.

Wolność.

Wielka Rewolucja Francuska położyła kres systemowi feudalnemu i zapoczątkowała nowy system społeczny oparty na zasadach kapitalistycznych. Zniesiono pozostałości zależności feudalnej chłopów i nadano im ziemię na własność. W wyniku rewolucji od władzy zostały odsunięte uprzywilejowane dotąd stany, czyli szlachta i duchowieństwo, a rządy przeszły w ręce burżuazji. Odrzucono zasadę o boskim pochodzeniu władzy, odtąd jej suwerenem będzie lud. Ważnym postulatem rewolucji była "wolność". Nie tylko osobista, ale także wolność słowa i wypowiedzi (możliwość swobodnego wyrażania poglądów), wolność wyznania i sumienia. Postulowano także prawo do własności.

Równość.

Drugim hasłem rewolucji francuskiej była "równość". Przed rewolucją społeczeństwo dzieliło się na stany. Te uprzywilejowane (szlachta, duchowieństwo) dysponowały pełnym dostępem do władzy i posiadały przywileje w sądownictwie (istniały odrębne sądy stanowe). Rewolucja doprowadziła do prawnego zrównania wszystkich obywateli. Miało to doprowadzić do zacierania się różnic między stanami, a w efekcie do powstania nowego społeczeństwa. Od tej pory udział w rządzeniu państwem miał być zależny od cenzusu majątkowego.

Braterstwo.

Zmiany wprowadzone przez ustawodawstwo rewolucyjne miały przyczyniać się do obudzenia we Francuzach poczucia świadomości obywatelskiej, a zarazem wzrost patriotyzmu i morale w społeczeństwie. Od tej pory walczono już nie za króla, ale w obronie ojczyzny, czyli dobra wspólnego. O wielkim znaczeniu rewolucji dla Francuzów może świadczyć fakt, że rocznica jej wybuchu jest we Francji uroczyście świętowana każdego roku.

Oczywiście rewolucja francuska to nie tylko piękne ideały i szczytne cele. Wiążą się z nią także terror i masowe użycie gilotyny. Wiele osób (szlachta) straciło swoje majątki (choć rewolucja nadawała wszystkim prawo do własności). Za krytykę władzy można było przypłacić życiem, a wielu obywateli zostało zmuszonych do emigracji. Jednak należy podkreślić, że hasła rewolucji francuskiej przyniosły zmiany długofalowe. Zmieniły sposób patrzenia na relacje między społeczeństwem i władzą. Wprowadziły nowe zasady, które z czasem zostały wprowadzone w życie i które obowiązują w czasach współczesnych.

W roku 1799 do władzy dochodzi Napoleon Bonaparte, najpierw jako pierwszy konsul, od 1804 r. jako cesarz Francuzów. Narodziny cesarstwa oznaczały zarazem kres rewolucji. Jednak Napoleon nie odrzucił jej ideałów. Po pierwsze, wcześniej ogłosił plebiscyty, w których dał Francuzom możliwość wypowiedzenie się co do przyszłości kraju. Po drugie, Napoleon koronował się nie na "cesarza Francji", ale na "cesarza Francuzów". Oznaczało to, że uznaje zasadę suwerenności ludu. W wyniku napoleońskich podbojów granice francuskiego imperium znacznie się poszerzyły. Na terenach, na które wkraczały wojska francuskie, wprowadzano rewolucyjne ideały. Próbowano likwidować przeżytki systemu feudalnego, ograniczać uprzywilejowaną pozycję szlachty i duchowieństwa (ograniczano m. in. jego liczebność). Dzięki napoleońskim wojskom - postulaty Rewolucji Francuskiej docierały daleko

poza granice Francji. Jednocześnie na tych terenach rodziła się świadomość narodowa. W efekcie tego w XIX wieku ujawnią się niemieckie i włoskie tendencje zjednoczeniowe, a kraje takie jak Polska podejmą walkę o wolność. Francja stanie się azylem dla prześladowanych polskich patriotów.

NOTATKI:

• 26.08.1789 ucgwalenie przez francuskie Zgromadzenie Narodowe Deklaracji Praw Człowieka i Obywatela

• 1791 przyjęcie Konstytucji

• Rewolucja wprowadza indywidualne podejście do każdego człowieka, zniesienie feudalizmu i wprowadzenie równości wszystkich ludzi, ustanowienie władzy suwerennej jak również stworzenie administracji urzędniczej, która wykonuje wolę ośrodka władzy na terenie całego kraj. Dodatkowo utworzono władzę finansową nakładającą i ściągającą podatki.

44. Zróżnicowanie zamożności, dochodów i statusów w społeczeństwie, w Europie XX i XXI wieku? Z notatek:

    Wiele krajów Europy Zachodniej ma za sobą XX-wieczny wzrost gospodarczy, spowodowany wpływami USA, któremu towarzyszyły zmiany społeczno-polityczne. Był to okres politycznej stabilności, charakteryzujący się niską inflacją i niewielkim bezrobociem. Teraz mamy okres kryzysu gospodarczego, w którym prawa cywilne, polityczne i elementarne prawa socjalne zostały naruszone i zagrożone. Jest to okres braku stabilności w którym będzie się liczyła współpraca oraz indywidualna podmiotowość.

Konsekwencja pogłębiania się na świecie integracji gospodarczej była likwidacja biedy. Między rokiem 1965 a 1998 średni światowy dochód na mieszkańca wzrósł z 2497$ do 4839$. w krajach najbiedbiejszych wzrost dochodu na 1 mieszkańca przekroczył 100%. W ciągu ostatnich 2 dekad populacja świata wzrosła o 1,5 mld. Ludzi a w tym samym czasie, liczba ludzi żyjących w biedzie zmalała o 200 mln. Dodatkowo poprawieniu warunków życia, towarzyszy jego wydłużenie.

44. Chrześcijaństwo a integracja europejska.

    Z http://www.polskokatolicki.pl/W_UE/UE3.htm

    KOŚCIÓŁ RZYMSKOKATOLICKI

   Od samego początku proces integracji europejskiej był uważnie obserwowany i wspierany przez Kościół katolicki. W swoich wystąpieniach papież Pius XII postulował silniejszą współpracę międzynarodową i tworzenie wspólnych instytucji ponadnarodowych, zdolnych podnieść z upadku zniszczoną wojną Europę i stworzyć warunki, w których można będzie zapobiec nowym zagrożeniom pokoju.

   Idee pokoju, sprawiedliwości i wolności - wyrosłe z chrześcijańskich korzeni - były inspiracją dla działań „ojców" wspólnej Europy: Konrada Adenauera, Alcide de Gasperiego i Roberta Schumana, otwarcie deklarujących swe przywiązanie do katolicyzmu. Wkład Kościoła, a zwłaszcza dyplomacji watykańskiej, w tworzenie Wspólnot Europejskich był tak duży, że w kręgach nieprzychylnych Kościołowi mówiono nawet o „Europie Watykańskiej" jako instytucji będącej wyrazem imperialnych dążeń papieży.

   Do procesów integracyjnych odnosił się w swoim nauczaniu papież Paweł VI. Często mówi też o nich Jan Paweł II. Również Kościoły lokalne w państwach tworzących wspólny „europejski dom" uważnie obserwowały tworzące się Wspólnoty.

   Integracja europejska ma wymiar gospodarczy i polityczny. Uznając autonomię „rzeczywistości ziemskich" wobec religii, Kościół katolicki nie rości pretensji do powszechnej ważności swych wypowiedzi na ten temat. Z drugiej jednak strony, ze względu 14na swoją zarazem uniwersalną i narodową strukturę, a także na troskę o pokój i międzynarodową solidarność, w pełni popiera proces tworzenia europejskich instytucji.

   Szczególne zainteresowanie Kościoła, związane z jego misją, dotyczy dwóch płaszczyzn: konsekwencji etycznych prawodawstwa Unii Europejskiej i kulturowo-aksjologicznych podstaw integracji.

   Kościół katolicki dostrzega i aprobuje pluralizm, będący elementem tożsamości współczesnej Europy. Jest świadomy, że tożsamość Europy została ukształtowana w dużym stopniu przez tradycje monarchii karolińskiej i ottońskiej, średniowieczną cywilizację chrześcijańską (christianitas) obejmującą ludy romańskie, germańskie i słowiańskie.

   Kościół katolicki podkreśla, że podstawowe zasady demokratycznego państwa konstytucyjnego: rozdział państwa od Kościoła, podział władz, przestrzeganie praw człowieka oraz zadania społeczne państwa mają inspiracje w chrześcijańskich koncepcjach: oddzielenia prawa kanonicznego i świeckiego (ius utrumque), nauki o grzechu pierworodnym, godności osoby ludzkiej uzasadnianej podobieństwem do Boga.

   Świadom swej społecznej misj, Kościół katolicki chce współkształtować religijno-kulturowe otoczenie demokratycznego państwa prawnego także w Unii Europejskiej.

   Na płaszczyźnie duszpasterskiej odpowiedzią na poszukiwanie duchowej i kulturowej tożsamości Europejczyków jest program Nowej Ewangelizacji. Wskazuje on współczesnemu człowiekowi nowe drogi do odkrycia ducha Ewangelii, który stanowi o fundamentach kultury europejskiej.

   W październiku 1997 roku z wizytą do Brukseli udała się delegacja polskiego Episkopatu, której przewodniczył Prymas Polski Kardynał Józef Glemp. Polscy biskupi spotkali się z przedstawicielami instytucji wspólnotowych: Komisji Europejskiej oraz Parlamentu Europejskiego. Współorganizatorem wizyty była Komisja Episkopatów Wspólnoty Europejskiej (COMECE). Polscy biskupi zostali zaproszeni do udziału w obradach tej organizacji w roli obserwatora. Pomimo że biskupi katoliccy z krajów UE interesują się problemami integracji europejskiej, a zwłaszcza tożsamością duchową Unii, jej polityką społeczną, stosunkami z krajami Trzeciego Świata, to wizyty episkopatów poszczególnych krajów w głównej siedzibie władz Unii są jednak rzadkością. Unia Europejska jest strukturą dopiero dojrzewającą, która w pełni rozwinie skrzydła dopiero w XXI wieku. Jesteśmy pełni uznania, a nawet podziwu dla tej skomplikowanej instytucji, którą mogliśmy teraz lepiej poznać - powiedział Prymas Polski Józef Glemp po zakończeniu wizyty.

44. Kogo zaliczamy do grupy tzw. ojców integracji europejskiej? Z http://sp64.republika.pl/zal_inf/babicz/unia_europejska_zalozyciele.html

    Sygnatariuszy traktatu o Unii Europejskiej: Adenauer Konrad (1876-1967), Schuman Robert (1886-1963), Monnet Jean (1888-1979), De Gasperi Alcide (1881-1954)

45. Jak należy rozumieć sformułowanie „Europa Ojczyzn”? Z http://portalwiedzy.onet.pl/124464,,,,europa_ojczyzn,haslo.html

• Europa Ojczyzn, wizja funkcjonowania Europy, którą przedstawił francuski prezydent Charles de Gaulle. Podczas wystąpienia 31 maja 1960 nakreślił koncepcję Europy, odbiegającą znacznie od znanej do tej pory wizji federalistycznej (Europa Ojczyzna).
  
  De Gaulle postulował rozwój współpracy państw europejskich przy zachowaniu suwerenności każdego z nich. Opowiadał się przede wszystkim za integracją gospodarczą, pozwalającą odzyskać Europie dawne znaczenie, natomiast w dziedzinie polityki poszczególne państwa nadal miały zachować swe nieuszczuplone kompetencje. De Gaulle twierdził, że: "urojeniem jest, że można by zbudować poza państwem i przed państwem coś, co miałoby aprobatę narodów i było zdolne do skutecznego działania".
  
  Odrzucał więc pomysły tzw. "ponadnarodowej" integracji. Wizja de Gaulle’a była konfederacyjna – przyszła Europa miała być związkiem niezależnych, współpracujących między sobą krajów. Wspólne cele miały być realizowane nie poprzez nadrzędny organ międzynarodowy, lecz przez solidarny wysiłek w pełni suwerennych państw.
  
  Koncepcję Europy Ojczyzn przyjęły i propagują ruchy społeczno-polityczne związane z Chrześcijańską Demokracją.

Z http://www.psz.pl/component/option,com_glossary/func,view/Itemid,99999999/catid,171/term,Europa+Ojczyzn/

Koncepcja byłego francuskiego prezydenta Charlesa de Gaulle\'a polegająca na współpracy europejskiej pomiędzy suwerennymi państwami narodowymi zamiast państwami łączącymi się w jedno (ponadnarodowe) superpaństwo. Model konfederacyjny integracji europejskiej oparty na unii (konfederacji) suwerennych ojczyzn. Już w 1944 roku de Gaulle proponował utworzenie w Zachodniej Europie ugrupowania gospodarczego, które nie będzie naruszało suwerenności państw członkowskich. W 1961 roku powstał konfederacyjny model integracji europejskiej, zwany także Planem Foucheta (od nazwiska przewodniczącego zespołu opracowującego model). Zakładał on prymat państw członkowskich wewnątrz wspólnoty, czyli tzw. Międzyrządowość. Chociaż model ten został odrzucony, w pewnych obszarach możemy odnaleźć i dzisiaj elementy międzyrządowości. Dobrym przykładem może być Rada Europy lub EFTA. W Traktacie o Unii Europejskiej także można odnaleźć obszary, które są nadal tylko w gestii Rady, czyli ustalane są w drodze współpracy między państwami.

44. Co to jest właściwie UE?

    Unia Europejska (oficjalny skrót w Polsce: UE) – powstały 1 listopada 1993 na mocy Traktatu z Maastricht gospodarczo-polityczny związek demokratycznych krajów europejskich (dwudziestu siedmiu od 1 stycznia 2007 r.)[2], będący efektem wieloletniego procesu integracji politycznej, gospodarczej i społecznej zapoczątkowanej po drugiej wojnie światowej. Jest unikatową formą tego typu na świecie mającą 30% udział w światowym PKB.

    Stanowi przypadek sui generis ("szczególnego rodzaju") w stosunkach międzynarodowych, jest tworem, który nigdy wcześniej nie istniał w historii powszechnej i jest nieznany historii stosunków międzynarodowych. Jest kombinacją struktur ponadnarodowych (ponadpaństwowych, uwspólnotowionych) oraz międzyrządowych (międzynarodowych)[3]. Posiada cechy zarówno organizacji międzynarodowej, jak i konfederacji (najwięcej zwolenników[potrzebne źródło])[4] czy nawet państwa federalnego. Wśród teoretyków prawa, politologii i stosunków międzynarodowych trwa spór za co dokładnie można uznać Unię. Federaliści doszukują się w niej państwa. Zwolennicy teorii Europy Państw (Ojczyzn) wykazują, że jest to tylko współpraca między państwami[5]. Ścierają się zarówno odrębne wizje poszczególnych państw członkowskich[6] jak i doktryn politycznych[7]. Unia ciągle pozostaje wspólnotą i kombinacją interesów narodów, państw, regionów, grup społecznych, grup zawodowych stąd często wykorzystywana jest w celu realizacji partykularnych interesów narodowych[8] a nie ogólnoeuropejskich. W wielu sprawach jeden głos pozostaje w sferze deklaracji i życzeń a nie rzeczywistych działań[9].

    Polska jest członkiem Unii Europejskiej od 1 maja 2004. Podstawę do funkcjonowania UE stanowi Traktat o Unii Europejskiej (wersja obowiązująca Traktat z Nicei z 2001 roku, uwzględniając traktaty akcesyjne z 2003 i 2006 roku), Traktat o Wspólnocie Europejskiej (wersja obowiązująca Traktat z Nicei z 2001 roku, uwzględniając traktaty akcesyjne z 2003 i 2006 roku)[10] i Traktat ustanawiający Europejską Wspólnotę Energii Atomowej. Po ratyfikacji[11] (planowo druga połowa 2009 roku) Traktatu Reformującego, podstawę funkcjonowania stanowić będą: Traktat o Unii Europejskiej, Traktat o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej[12]. Duże znaczenie będzie też miała Karta Praw Podstawowych Unii Europejskiej, choć do samego funkcjonowania nic nie wniesie. Traktat z Lizbony otwiera możliwość przyjęcia przez UE Europejskiej Konwencji Praw Człowieka i Podstawowych Wolności[13], jednak już teraz Trybunał Sprawiedliwości uznał ten dokument (ze względu na jego fundamentalne znaczenie dla prawodawstwa europejskiego, filozofii prawa i ponieważ wszystkie kraje członkowskie UE ratyfikowały tę Konwencję) za wiążący go i mający szczególne znaczenie[14]. Osobną organizacją zostanie Euratom i podstawą jego funkcjonowania będzie Traktat ustanawiający Europejską Wspólnotę Energii Atomowej[15]. Unia Europejska nie posiada osobowości prawnej.

45. Dlaczego w UE mówi się o tzw. deficycie demokracji? Z http://portalwiedzy.onet.pl/125704,,,,deficyt_demokracji_w_unii_europejskiej,haslo.html

    Deficyt demokracji w UE, zjawisko wynikające z braku właściwej reprezentatywności i legitymizacji unijnych instytucji. W systemach politycznych poszczególnych państw członkowskich UE demokratycznie wybrany parlament stanowi prawo (legislatywa), rząd odpowiada za realizację przyjętego przez parlament prawa (egzekutywa), a sądy stoją na straży jego przestrzegania. Taki system zapewnia demokratyczną legitymizację władzy państwa i bardzo silny wpływ obywateli oraz ich decyzji politycznych na politykę państwa.
    
    W samej Unii Europejskiej system ten jest inny. Organy ponadnarodowe (Parlament Europejski i Komisja Europejska) współuczestniczą w stanowieniu prawa w zakresie I (gospodarczego) filaru UE. W tym przypadku Komisja Europejska ma wyłączny monopol inicjatywy prawodawczej. Parlament uczestniczy w procesie powstawania aktu prawnego, jednak ostateczna decyzja należy wyłącznie do Rady Unii Europejskiej (złożonej z ministrów państw członkowskich). W zakresie II i III filaru UE (Wspólna Polityka Zagraniczna i Bezpieczeństwa oraz Współpraca w dziedzinie Wymiaru Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych) prawo stanowić może jedynie Rada UE. Tak więc to nie Parlament Europejski (wybrany w powszechnych wyborach), lecz Rada Unii Europejskiej jest praktycznie organem decyzyjnym. Kontrolę wykonywania prawa europejskiego wykonuje Trybunał Sprawiedliwości. Świadczy to o tym, że Unia Europejska i jej model stanowienia prawa nie jest klasycznym przeniesieniem kompetencji państwa narodowego na strukturę międzynarodową.
    
    Parlament Europejski, mimo że nie jest organem stricte prawodawczym, uczestniczy jednak w procedurze konstruowania prawa. Bez jego zgody nie może zostać powołana Komisja Europejska, nie może być przyjęty budżet UE czy też nie można przyjąć nowych państw członkowskich. Prowadzone od wielu lat reformy UE, zmiany instytucjonalne, mają na celu stopniowe uzupełnianie tego deficytu poprzez zwiększanie uprawnień parlamentu (m.in.: Traktat z Maastricht, Traktat amsterdamski, prace Konwentu Europejskiego ipostanowienia Konstytucji UE).

46. Dlaczego UE nie chce przyjąć do swego grona Turcji?

    Wyjaśnienie w „KONSEKWENCJE PRZYSTĄPIENIA TURCJI DLA PROCESU DECYZYJNEGO W UNII EUROPEJSKIEJ.pdf ”