40. Zasady i cel tlenoterapii w zawale mięsnia sercowego.

Tlenoterapia - leczenie tlenem. Metoda terapeutyczna polegająca na wykorzystywaniu tlenu w leczeniu poprzez zwiększenie stężenia tlenu w powietrzu wdechowym lub podawanie do oddychania "czystego" tlenu.

Wszystkie komórki organizmu wymagają stałego dostarczania tlenu. Niektóre komórki, przede wszystkim neurony, są szczególnie wrażliwe na niedotlenienie. Przerwanie dostarczania tlenu do mózgu na ok. 5 minut prowadzi do nieodwracalnych zmian, a następnie do śmierci. Także przewlekła hipoksja, czyli stałe lub okresowe, powtarzające się epizody zmniejszenia stężenia parcjalnego tlenu we krwi mogą mieć istotne znaczenie patologiczne.

Tlen podawany w Zawale m.s. ma znaczenie w opanowaniu bólu, niepokoju, lukwiduje uczucie duszności, przyspiesza gojenie się blizn zawałowych.

Tlen podawany jest przez maske tlenowąlub „wąsy” w dawce odpowiedniej do wskazań pulsoksymetra, średnio 4-6l min, powinien być nawilżony i ogrzany do temp.pokojowej.

41.Zadania pielęgniarki w przygotowaniu chorego do gastroskopii.

Gastroskopia to badanie polegajace na wprowadzeniu endoskopu do zołądka w celu obejrzenia i oceny blony sluzowej oraz wykrycia ewentualnych zmian patologicznych, za pomoca tego badania ocenia się stan anatomiczny błony śluzowej żołądka i dwunastnicy, ustala źródło krwawienia oraz pobiera wycinki do badania histopatologicznego.

• Informuje pacjenta o pozostaniu 6 godz.na czczo, aby uniknąć zachłyśnięcia się w czasie badania, o zakazie palenia-dym podraznia blone sluzową , prowokuje kaszel i wpływa na zwiększanie wydzielania śluzu

• Dopilnowanie aby pacjent usunął protezy zębowe, zdjał okulary

• Informowanie pacjenta o technice wykonywanego badania, o konieczności współpracy z lekarzem, informowanie jak się zachowywać w trakcie badania tzn.głęboko spokojnie oddychać, sygnalizować wystapienie takich objawów jak; ból, duszność-ustalić kod porozumienia-mimika twarzy, ruchy kończyn , ruchy powiek

• Przed badaniem pielegniarka informuje pacjenta o stosowanych środkach znieczulających miejscowo które powodują zniesienie odruchu połykania w trakcie badania (niebezpieczeństwo zachłyśnięcia śliną)

Pielęgniarka przygotowuje sprzęt niezbędny do przeprowadzenia gastroskopii ( endoskop z aparatem optycznym, zamykany pojemnik z 10% Formaliną na pobrany wycinek, miska nerkowata, lignina , serwety, środek znieczulajacy w areozolu, rękawiczki)

42.CHARAKTERYSTYKA ZALECANEGO TRYBU ZYCIA W ASTMIE OSKRZELOWEJ.

Astma oskrzelowa to choroba której istota jest stan zapalny prowadzacy do ograniczenia przepływu w drogach oddechowych ( na skutek skurczu oskrzeli i gromadzenia się w nich gęstego śluzu), powodujacy nawroty świszczącego oddechu, duszności, uczucia ścisnięcia klatki piersiowej i kaszlu, głównie w nocy i nad ranem..

Czynniki wyzwalajace astme:

PODSTAWOWE

• ALERGENY (szczególnie roztocza kurzu domowego, pyłki roślin)

• Stres, czynniki emocjonalne

• zimne powietrze (nagła zmiana temperatury otoczenia)

• nagły wysilek,hiperwentylacja

• inne np.gwałtowny smiech

PONADTO

• refluks przełykowy

• infekcje układu oddechowego

• stany zapalne zatok nosowych

• przewlekły katar sienny

• palenie tytoniu

• zanieczyszczone powietrze

ZALECENIA W ASTMIE ATOPOWEJ I NIEATOPOWEJ

• wskazane usunięcie z mieszkania a zwłaszcza z sypialni przedmiotów gromadzących kurz (dywany, zasłony) poduszek z pierzem,wełnianych koców

• astmatyk nie powinien spać w pokoju gdzie jest dużo książek

• najlepiej spać na materacu z gąbki, w zimie pod wpływem temp.-15st. Gina roztocze i należy go wystawiać na mróz

• pościel należy prać raz w tyg. w temp 60st. Roztocza gina w temp 55st.

• W sypialni nie hodować kwiatów, i należy sypialnie codziennie wietrzyc

• Zakaz uzywania mocnych perfum i dezodorantów

• Zabronione jest palenie wonnych kadzidełek i korzystanie z odświeżaczy powietrza

• Zakaz przebywania w mieszkaniu zwierząt tj.koty psy świnka morska

• Wskazanie zmniejszenia wilgotności powietrza (w suchym powietrzu hamuje się rozwój roztoczy i grzybów pleśniowych)

• Wskazane odkurzanie przy pomocy odkurzacza z filtrem wodnym

• Pluszowe zabawki dziecka należy praćregularnie, raz w tygodniu należy włożyc je do zamrażalnika o temp. Ponizej -15st

• Unikanie spacerów w wietrzne i cieple dni w okresie pyleniadrzew i kwiatów, wskazane spacery w dni deszczowe albo po zmroku, wakacje najlepiej spędzac w górach lub nad morzem

• Zakaz palenia tytoniu przez osobę chorą i otoczenie

• Zalecany umiarkowany wysiłek fizyczny, wskazane uprawianie sportu

• Zalecana gimnastyka oddechowa

• Okresowe leczenie sanatoryjne, zmiana klimatu, zapobieganie zakażeniom i zwiekszanie sil obronnych organizmu

• W przypadku astmy nieatopowej najistotniejsze jest unikanie infekcji i czynników wyzwalających atak

43. NIEURAZOWE CHOROBY UKŁADU RUCHU -WSPARCIE PACJENTA I RODZINY-ROLA PIELĘGNIARKI

Są to wszystkie schorzenia obejmujące układ kostny i stawy wywołane stanem zapalnym, autoimmunoagresją lub tzw.zrzeszotnienie kości -czyli osteoporozą.We wszystkich tych chorobach postępowanie terapeutyczne sprowadza się do spowolnienia procesu chorobowego prowadzącego do ograniczenia sprawności ruchowej i takie przygotowanie chorego i rodziny aby nauczyli się życ z tą chorobą i jak najdłużej funkcjonowali samodzielnie.Np. w osteoporozie Równie ważne jak terapia farmakologiczna jest zapobieganie upadkom i urazom poprzez:

- odpowiednie, stabilne obuwie na gumowych, nie ślizgających się podeszwach,

- unikanie wychodzenia z domu w razie gołoledzi na drodze (w USA radzi się pacjentom noszenie soli i posypywanie przed sobą śliskiego chodnika), asekurację przez inną osobę w razie konieczności wyjścia,

- ochronę bioder "poduszeczkami" zmniejszającymi ryzyko złamania w razie upadku,

- usunięcie z podłóg przesuwających się chodników i wyklejenie wanny, zapobiegające poślizgnięciu się w czasie kąpieli,

umocowanie przy wannie poręczy ułatwiających bezpieczne wchodzenie i wychodzenie, unikanie śliskich kafelków (pływalnia, niektóre zabiegi w sanatoriach),

w RZS chorzy wymagaja wsparcia i pomocy fizycznej dopiero w zaawansowanym stadium tej choroby,natomiast na każdym etapie bardzo ważne jest wsparcie psychiczne.

I stopień - chory jest w pełni wydolny pomimo toczącego się stanu zapalnego, ma możliwość wykonywania codziennych zajęć bez przeszkody, utrudnienia

II stopień - wydolność wystarczająca do wykonywania zwykłych czynności pomimo przeszkody z powodu bólu lub ograniczonej ruchomości jednego lub kilku stawów,

III stopień - czynnościowa wydolność wystarczająca do spełnienia tylko niektórych elementarnych czynności życia codziennego, ewentualnie przy pomocy odpowiednich urządzeń, niemożność przygotowania posiłku ani wychodzenia z domu bez asysty,

IV stopień - unieruchomienie w łóżku lub na wózku z niemożnością obsługi samego siebie. Niezbędna jest pomoc innej osoby przy ubieraniu, odżywianiu, zabiegach toaletowych, poruszaniu się na wózku,

Chorzy z pierwszym stopniem czynnościowej wydolności są zdolni do pracy zarobkowej. Z drugim i trzecim wymagaj ą zapewnienia specjalnych warunków do pracy (chałupnictwo), a w czwartym niestety wymagaj ą stałej obecności do opieki innej osoby.

44. Omów zasady pomiaru ciśnienia tętniczego krwi. Wyjaśnij pojęcie „białego fartucha".

Ciśnienie tętnicze to ciśnienie wywierane przez krew na ścianki tętnic, przy czym rozumie się pod tą nazwą ciśnienie w największych tętnicach, np. w tętnicy w ramieniu. Zgodnie z zaleceniami WHO przyjmuje się za górną granicę prawidłowego ciśnienia tętniczego skurczowego wartość 140 mmHg (18,7 kPa) zaś ciśnienia rozkurczowego 90 mmHg (12,0 kPa).

Wartość nadciśnienia może być niekiedy uzależniona od warunków zewnętrznych. Warto więc pamiętać, że literatura światowa zna pojęcie tzw. "nadciśnienia białego fartucha". Jest to "nadciśnienie" występujące w czasie wykonywania pomiaru w szpitalu, nie potwierdzone wynikami uzyskanymi podczas pomiarów wykonanych w warunkach ambulatoryjnych. Zasady pomiaru:

Najlepiej postępować według poniższych zasad samodzielnego pomiaru ciśnienia tętniczego opracowanych na podstawie zaleceń Polskiego Towarzystwa Nadciśnienia Tętniczego.

Usiądź i odpocznij 5 minut przed pomiarem i uwolnij ramię z krępującej odzieży.

Umieść poduszkę gumową mankietu na ramieniu 3 cm powyżej zgięcia łokciowego nad tętnicą (tak aby mankiet znajdował się na wysokości serca)

Szybko wypełnij mankiet powietrzem. Pamiętaj aby nie pompować mankietu ręką, na której dokonujesz pomiaru.

Przyłóż stetoskop (słuchawkę lekarską) nad tętnicą w dole łokciowym. Z mankietu powoli wypuszczaj powietrze. Pierwszy usłyszany ton oznacza ciśnienie skurczowe, zniknięcie wszystkich tonów - ciśnienie rozkurczowe. Gdy tony słyszysz aż do 0 mm Hg za ciśnienie rozkurczowe, przyjmij wartość odpowiadającą ich ściszeniu.

45. Omów udział pielęgniarki w przygotowaniu pacjenta do cewnikowania serca. Krótko scharakteryzuj to badanie.

Badanie to polega na przezskómym nakłuciu żyły lub tętnicy i wprowadzeniu cewnika

(z ang. kateter), który następnie jest przesuwany w świetle naczynia do jam serca i dużych

naczyń, rejestrując w nich ciśnienie oraz wysycenie krwi tlenem.. Cewnikowanie serca umożliwia w sposób inwazyjny, bezpośredni pomiar ciśnienia panującego w różnych jamach serca i wychodzących z serca dużych naczyniach, oraz określenie stopnia wysycenia krwi tlenem. Badanie to jeszcze do niedawna było bardzo cenną metodą diagnostyczną w rozpoznawaniu wad serca, a obecnie jest coraz częściej zastępowane przez nieinwazyjne badanie echokardiograficzne.

Pacjent jest poddawany wstępnej ocenie kardiologicznej obejmującej badania: EKG,, RTG klatki piersiowej i badanie echokardiograficzne. Zalecana jest wcześniejsza wizyta u stomatologa i wykonanie przeglądu uzębienia.

OPIS BADANIA

Cewnikowanie jest wykonywane w pracowni hemodynamicznej. Chory do badania układa się na specjalnym stole w pozycji na wznak, jest całkowicie rozebrany, przykryty prześcieradłem chirurgicznym. Miejsce nakłucia naczynia jest najpierw dezynfekowane, a następnie znieczulane miejscowo, podskórnym podaniem lignocainy. Najczęściej do cewnikowania serca nakłuwa się naczynia udowe, rzadziej korzysta się z dojścia przez kończynę górną (np. w dole łokciowym). W przypadku cewnikowania jam "lewego serca" nakłuwa się naczynia tętnicze, natomiast jam "prawego serca" naczynia żylne. Do naczynia wprowadza się specjalną koszulkę żylną lub tętniczą (jest to specjalny rodzaj wenflonu z zastawką), umożliwiającą szybką wymianę cewników, którymi wykonuje się badanie. Cewniki przesuwane są przez naczynie do jam serca i wychodzących z nich dużych naczyń, w których mierzy się ciśnienie i określa wysycenie krwi tlenem. Ruchy cewnika w naczyniach i jamach serca są kontrolowane na ekranie monitora (okresowo przez ciało badanego przepuszcza się wiązkę promieni rentgenowskich).

Czasami pod koniec badania podaje się środek cieniujący (kontrast) do jam serca. Moment ten odbierany jest najczęściej przez badanego jako uderzenie ciepła do głowy, rozchodzące się następnie po całym ciele. Po badaniu usuwana jest koszulka naczyniowa i zakładany jest na miejsce wkłucia opatrunek uciskowy, który powinien pozostać przez kilka do kilkunastu godzin.

Wynik badania przekazywany jest w formie opisu, niekiedy z dołączonymi kliszami rentgenowskimi (zdjęciami lub filmem) lub taśmą video. Badanie trwa zwykle kilkadziesiąt minut. Przygotowanie pacjenta do zabiegu

pacjent musi wyrazić pisemną zgodę na wykonanie zabiegu,

pacjenci przyjmowani są do szpitala dzień przed zabiegiem a opuszczają

szpital dzień po zabiegu,

badania: Ekg w spoczynku i wysiłkowe, badania biochemiczne

i morfologiczne krwi, echokardiogram,

na kilka tygodni przed badaniem pacjent powinien odstawić leki

zmniejszające krzepliwość krwi,

wykonanie próby uczuleniowej na środek cieniujący używany podczas

zabiegu,

w dniu badania chory nie otrzymuje posiłku,

wieczorem dnia poprzedniego i rano w dniu zabiegu otrzymuje środek

uspokajający np. Fenobarbital lub podaje się choremu zgodnie ze

zleceniem lekarza inne środki uspokajające i odprężające,

założenie do naczynia żylnego venrlonu

podanie antybiotyku w przeddzień badania, w dniu badania i dzień po

badaniu,

przygotowanie miejsca nakłucia tętnicy lub żyły (np. ogolenie),

badanie wykonuje się.w znieczuleniu miejscowym. U dzieci badanie

wykonuje się w znieczuleniu ogólnym

46. Scharakteryzuj problemy pielęgnacyjne pacjentów w drugim i trzecim okresie choroby RZS.

Reumatoidalne zapalenie stawów, RZS (łac. polyarthritis reumatoidea) to choroba o bardzo niejasnej etiologii, prawdopodobnie spowodowana jest wirusem i równoczesną reakcją autoimmunologiczną.

Choroba dotyczy głównie kobiet, które chorują na nią w stosunku do mężczyzn 6 razy częściej. Raz rozpoczęty proces chorobowy nie wygasa i powoli postępuje.

Choroba powoduje bardzo duże deformacje stawów, ich destrukcję, a co za tym idzie ogranicza ich ruchomość

Powolny rozwój choroby rozpoczyna się od uczucia sztywności stawów, które mija po wykonaniu kilku ruchów. Na początku atakowane są drobne stawy rąk i nóg, najczęściej nadgarstek i stawy międzypaliczkowe. Następnie występuje obrzęk tych stawów i ograniczenie ich ruchomości oraz zniekształcenie.Zmiany są wielowarstwowe, nie cofają się, a choroba postępując atakuje kolejne stawy.Proces zapalny dotyczy błony maziowej stawów, w której powstają nacieki limfocytów i komórek plazmatycznych. Błona ulega pogrubieniu i powoduje ograniczenie ruchomości stawu. W przebiegu choroby występuje osteoporoza oraz nadżerki nasad kostnych. Poprzez zmniejszenie ruchomości stawów, dochodzi do zaniku mięśni, w okolicy zmienionego chorobowo stawu.

OKRESY CHOROBY

I. Okres wstępny

- w tym okresie w obrazie radiologicznym nie stwierdza się zmian chorobowych, czasem daje się zauważyć jedynie zmiany świadczące o osteoporozie

II. Okres zmian umiarkowanych

- w tym okresie klinicznie stwierdza się zmiany zapalne stawów, ograniczoną, ruchomość w obrębie zajętych chorobą stawów, zaniki mięśniowe, zapalenie ścięgien.

W obrazie radiologicznym stwierdza się osteoporozę i cechy rozpoczynającego się niszczenia kości tworzących staw, który objęty jest stanem zapalnym.

III. Okres zmian ciężkich

• klinicznie stwierdza się zniekształcenie stawów (nadwichnięcia, łokciowe odchylenie rak, duże zaniki mięśniowe). Zmiany radiologiczne: osteoporozą, nadżerki na brzegach powierzchni stawowych.

47. Scharakteryzuj cechy bólu zawałowego i wieńcowego.

Umiejscowienie; Zamostkowy lub podmostkowy, na przestrzał klatki piersiowej, opasujący, promieniujący do barków, przyśrodkowych części ramion i przedramion, łokci, nadgarstków, palców Vi IV, podjęzykowy, szczeka dolna, szyja lub kark, zęby, nadbrzusze

Rodzaj; Zaciskający, uciskający, dławiący połączony z uczuciem duszności, gniotący,
napierający, piekący, uczucie ciężaru lub ciasnoty, opasujący z drętwieniem
kończyn górnych, połączony z kołataniem serca, czasem poty, zesłabniecie,
strach, niepokój, nasilenie bólu może narastać

Okoliczności czynnik wyzwalający; ból zawałowy często nagły, w spoczynku, w nocy, po obudzeniu, czasami podobnie jak w dusznicy niestabilnej lub poprzedzony objawami dusznicy niestabilnej (od kilku godz. do 4 tygodni) ból wieńcowy-w czasie wysiłku, stres, zimno, wiatr, obfity posiłek, czasem schylanie się, ruchy rąk (golem'e),dźwiganie, wyjątkowo w spoczynku

Czas trwania- zawałowy-trwa powyżej 20, 30 min, po NTG przejściowo ustępuje lub staje się tagodniejszy, może nawracać, wieńcowy-5-15 minut (max 20 min) ustępuje w spoczynku lub po nitroglicerynie

48. Omów problemy opieki terminalnej - charakterystyka zadań pielęgniarki.

OPIEKA TERMINALNA to opieka roztaczana nad człowiekiem umierającym, zwł. w wyniku przewlekłych chorób, którym towarzyszą bolesne cierpienia; Pielęgniarka, znając czynniki wpływające na próg bólowy, może przyczynić się do złagodzenia cierpienia pacjenta przez:

• uważne i życzliwe wysłuchanie jego skarg, podtrzymanie na

duchu, zmniejszenie trapiących go obaw;

• zapewnienie komfortu psychicznego, np. przez właściwe informowanie,

ułatwienie kontaktu z bliskimi;

• dobór właściwej pozycji w łóżku, podpieranie bolesnych

• stosowanie różnorodnych udogodnień, np. wkładek z owczej

skóry, podpórek, materacy przeciwodleżynowych;

• wykonywanie czynności pielęgnacyjnych sprawnie, po podaniu

leków przeciwbólowych, np. przez dwie pielęgniarki;

• właściwe pielęgnowanie jamy ustnej - podawanie kawałków

lodu do ssania, płukanie ciepłym płynem gardła, smarowanie

pękających warg, dziąseł;

• stosowanie zimnych okładów, np. przy bólu głowy lub ciepłych

kąpieli pomagających odprężyć się i złagodzić napięcie;

• wypełnienie czasu wolnego, umożliwienie twórczej aktywności,

np. stosowanie terapii zajęciowej, słuchanie radia;

• zapewnienie dobrego wypoczynku w ciszy i spokoju.

49. Omów jakie jest znaczenie samokontroli w cukrzycy i jaką rolę w przygotowaniu pacjenta do samokontroli pełni pielęgniarka.

Pacjent chory na cukrzyce cały czas powinien być edukowany jak dbać i pielegnować swoje ciało aby nie dopuścić do ewentualnych trudnych do wyleczenia powikłań.

• Pielęgnacja stóp

• Troska o wzrok

• Dbałość o skórę

• Higiena jamy ustnej

• Zakaz palenia tytoniu

• Dieta cukrzycowa

• Systematyczna kontrola poziomu cukru

• Systematyczne spożywanie zaleconych leków

• Regularne wizyty u lekarza

• Dbałość o prawidłową wagę ciała przez stosowanie odpowiedniej diety i ruch

50. Omów opiekę pielęgniarską nad pacjentem po bronchoskopii i bronchografii.-

-Bronchoskopia to badanie endoskopowe polegajace na wziernikowaniu tchawicy i oskrzeli, przy użyciu sztywnego lub giętkiego bronchoskopu , badanie może mieć cel diagnostyczny-rozpoznanie choroby ewentualnych anomalii w budowie, lub Lecznicze, zabiegowe tzn. podanie leku, usunięcie ciała obcego, odessanie zalegającej wydzieliny, pobranie wycinka.

Opieka pielęgniarska nad chorym po badaniu :

t i* odwiezienie pacjenta na salę

* przez dwie godz. po zabiegu pacjent nie może spożywać posiłków i pić płynów z powodu zniesienia odruchów połykania przez zastosowany środek znieczulający

* poinformowanie pacjenta o:

* możliwości wystąpienia niewielkiego krwioplucia po badaniu,

* zapewnienie choremu ciszy, spokoju i odpoczynku, pacjent leży w łóżku

* poinformowanie pacjenta o możliwości wystąpienia krótkotrwałej chrypki, utrzymującej się do dwóch pierwszych dni po badaniu jako wynik drażnienia przez bronchoskop strun głosowych. Chrypka zazwyczaj ustępuje samoistnie .

* przy powrocie odruchu połykania (brak krztuszenia w czasie połykania śliny po około 2 godz. ) pacjent może założyć protezę zębową i otrzymuje posiłek płyny do picia.

* przekazanie przez pielęgniarkę pobranego materiału do badania

bronchografia (. badanie rentgenograficzne oskrzeli i płuc z wprowadzeniem do nich środka cieniującego, wymagające całkowitego znieczulenia dróg oddechowych, aby zapobiec reakcji kaszlowej na ten środek.Przygotowanie jak do znieczulenia ogólnego, plus psychiczne. Po badaniu drenaż ulozeniowy, podanie dużej ilości płynów i.v

51. Scharakteryzuj postępowanie zalecane w przypadku wystąpienia zjawisko o brzasku.

Zjawisko hiperglikemii o brzasku. U niektórych chorych nocne wydzielanie hormonu wzrostu powoduje zwiększenie głikemii w godzinach 3.00-6.00 rano i na czczo. Konieczne jest wtedy podanie większej dawki insuliny o po średnio wydłużonym działaniu (np. Semilente lub Lenie) późnym wieczorem (np. przed II kolacją) lub wdrożenie intensywnej insulino terapii.

52. Scharakteryzuj istotę zjawiska Somogey oraz omów postępowanie w sytuacji jego wystąpienia.

Efekt Somogyi jest spowodowany zbyt dużą ilością insuliny we krwi w czasie snu.Może się tak zdarzyć u osób, które przyjmują insulinę długodziałającą, ale także jeśli się nie zjadło przekąski przed snem. Poziom cukru we krwi spada kiedy śpisz, a organizm uwalnia hormony, aby się temu spadkowi przeciwstawić.Efekt- budzenie się z wyższym cukrem niż byśmy chcieli.

Jak odróżnić zjawisko Somogyi od zjawiska o brzasku?

Jedyny sposób aby się upewnić czym jest spowodowany wysoki poziom cuku rano to budzenie się kilka razy z rzędu między 2 a 3-cią rano i sprawdzanie poziomu cukru.Jeśli jest niski o tej porze,może to oznaczać efekt Somogyi. Jeśli jest normalny lub wysoki,winowajcą moze być zjawisko o brzasku.

 

Aby temu przeciwdziałać:

przed snem zjeść posiłek składający się z większej ilości białek niż węglowodanów

być może trzeba zmienić dawkę insuliny

53. Wymień produkty zawierające potas oraz omów znaczenie tego pierwiastka .

Potas

Jest najważniejszym kationem płynu wewnątrzkomórkowego oraz w mniejszej ilości znajduje się w płynie pozakomórkowym. Potas reguluje równowagę wodną organizmu i utrzymuje prawidłowy rytm serca oraz wpływa na równowagę kwasowo-zasadową i utrzymują właściwe ciśnienie osmotyczne. Ułatwia jasne myślenie polepszając zaopatrzenie mózgu w tlen, pomaga w usuwaniu produktów przemiany matrii. Jest niezbędny do syntezy białek, bierze także udział w metabolizmie węglowodanów.Ocenia się że organizm zawiera około 150 gramów potasu a stężenie potasu w krwi utrzymuje się w granicach od 3,7 do 5 mmol/l.
Niedobór
Do stanów niedoboru potasu w organizmie dochodzi w wyniku jego nadmiernej utraty przez przewód pokarmowy (długotrwałe wymioty, biegunka), nerki (niewydolność krążenia, niektóre choroby nerek, cukrzyca, stosowanie tiazydowych leków moczopędnych, kortykosteroidów), a także w marskości wątroby, alkoholizmie. Przy obniżeniu stężenia potasu obserwuje się: zaparcie, utrata apetytu, skurcze jelit, nieregularne bicie serca, bóle głowy, dolegliwości mięśniowe, nadmierną suchość skóry, omdlenia, zaburzenia zachowania, uczucie znużenia, zaburzenia koncentracji, nerwowość, problemy ze snem, spowolniona reakcja na bodźce, pobudzenie, osłabienie, trądzik u dorastającej młodzieży, wydłużony czas gojenia się ran
Nadmiar
Nadmiar potasu przebiega często bezobjawowo. Wśród objawów mogących wystąpić u chorych należy wymienić: objawy nerwowo-mięśnniowe: nieprawidłowe odczuwanie bodźców, uczucie mrowienia ust i języka, skurcze mięśni, porażenia mięśni zaburzenia pracy serca, niemiarowość serca
Źródło
Potas występuje powszechnie w większości produktów spożywczych, w roślinach strączkowych, orzechach, warzywach i owocach. Duże jego ilości zawierają owoce cytrusowe, banany, melon kantalupa, pestki słonecznika, liście mięty, zielone warzywa, pomidory, ziemniaki. Generalnie im pokarm uboższy w tłuszcze, tym bardziej bogaty w potas.

54. Scharakteryzuj lipodystrofię poinsulinową - rola pielęgniarki w zapobieganiu jej wystąpieniu.

Lipodystrofia (lipoatrofia, ang. lipodystrophy) - wieloprzyczynowe zaburzenia, które charakteryzują się miejscowym lub uogólnionym zanikiem tkanki tłuszczowej.

Przykładem może być lipoatrofia poinsulinowa, czyli zanik tkanki tłuszczowej w miejscu wstrzykiwania insuliny, ale może się także zdarzać w miejscach odległych. Mechanizm tego zjawiska nie jest do końca poznany, ale przypisuje się mu tło autoimmunologiczne. Zawsze ma związek z nasileniem zjawiska insulinooporności.

Zapobieganie-prawidłowa technika podawania insuliny-ważna długosc igły, zmiana miejsc podawania, stosowanie insuliny oczyszczonej lub ludzkiej, wprowadzenie pomp

Insulinowych

55. Omów wpływ spożycia alkoholu na poziom glukozy we krwi osoby chorującej na cukrzyce.

 

U osób z cukrzycą wpływ alkoholu jest znacznie bardziej szkodliwy, niż u osób bez cukrzycy. Alkohol wywołuje niebezpieczne dla zdrowia zaburzenia przemiany materii. Największym zagrożeniem jest hamowanie wytwarzania i wydzielania glukozy przez wątrobę, co sprzyja niedocukrzeniu (hipoglikemii). Chory na cukrzycę będący pod wpływem alkoholu może też nie rozpoznać objawów niedocukrzenia, co opóźni interwencję i zagrozi niebezpiecznymi powikłaniami.

• Wywołuje poważne, trudne do przewidzenia zaburzenia w poziomie cukru we krwi, stąd łatwo pomylić się w dawkowaniu lekarstw i wywołać niedocukrzenie lub nadmiar cukru we krwi.

• Sprzyja wytwarzaniu nieprawidłowych produktów przemiany materii - ciał ketonowych (acetonu) oraz kwasu mlekowego - i może wywołać zatrucie tymi substancjami.

• Większe dawki alkoholu podwyższają ciśnienie tętnicze krwi.

• Bezpośrednio uszkadza serce, wątrobę i trzustkę, a więc narządy, które uszkadza już sama cukrzyca.

• Osoby pijące alkohol z reguły zaniedbują leczenie.

56. Scharakteryzuj rodzaje reakcji emocjonalnych występujących u pacjenta zawałem mięśnia sercowego.

1. depresja - występuje smutek nerwowość, apatia brak łaknienia, bezsenność. Długo trwająca niekorzystnie wpływa na proces zdrowienia i współpracę z zespołem leczącym

2. negacja - może wyrażać się odrzuceniem choroby jako faktu lub też

ukrywaniem własnych uczuć. Chory robi wrażenie euforycznego, nonszalanckiego, pełnego energii i beztroski; trudności adaptacyjne pojawiają, się w okresie późniejszym po powrocie do domu

3. gniew-ta forma reakcji na chorobę może zostać zwrócona przeciwko

rodzinie lub zespołowi leczącemu. Osoba pełna gniewu może bez przerwy narzekać na opiekę pielęgniarską, warunki na oddziale, stosowane sposoby leczenia

4. niepokój — wyraża się domaganiem wyjaśnień na temat choroby i leczenia, hipochondria z występowaniem bólów psychogennych

5. regresja - może wyrażać się całkowitym uzależnieniem od otoczenia, bezradnością, niechęcią do jakiejkolwiek aktywności.

57. Scharakteryzuj cechy choroby przewlekłej oraz reakcje pacjenta na informację o jej występowaniu.

Stan choroby trwający dłużej niż 3 miesiące oznacza, najczęściej chorobę trwającą ciągle lub dającą co pewien czas nawroty, która nieuchronnie prowadzi do inwalidztwa.

^ Choroba przewlekła charakteryzuje się występowaniem objawów podmiotowych i przedmiotowych w różnym okresie czasu. W konsekwencji ich występowania dochodzi do powstania nieodwracalnych zmian w budowie i funkcjonowaniu organizmu.

¥ Choroba przewlekła przebiega z okresami zaostrzenia i remisji albo też z objawami dysfunkcji powodując powolne narastanie, pogłębianie i pogarszanie się stanu chorego. > Jest to choroba stale postępująca, długotrwała w jej wyniku dochodzi do

zmian bio-psycho-społecznych. fr Chory wymaga długoterminowego procesu leczenia i pielęgnowania.

58. Omów zasady obowiązujące w czasie transfuzji krwi i preparatów krwiopochodnych oraz sposób postępowania ze sprzętem po jej zakończeniu.

• -pobranie krwi na grupę i próbe krzyżowa z dwóch wkłuć

• ścisła dokumentacja przetaczania, książka transfuzyjna

• dokladne sprawdzenie danych personalnych i prób zgodności przez lekarza i pielęgniarkę

• zakaz toczenia w przypadku zamazanych napisów na opakowaniu i zauważenia jakichkolwiek zmian w krwi

• toczenie poprzedzone próbą biologiczną- obserwacja pacjenta w pierwszych minutach toczenia, zawsze w obecności lekarza

• krew powinna być przetoczona bezpośrednio po przyniesieniu ze stacji krwiodawstwa

• wnikliwa obserwacja pacjenta, pomiar RR, tętna, temperatury, zabarwienia skóry, czy nie pojawiły się dreszcze, szybszy oddech

• używanie aparatu do toczenia krwi (z filtrem)

• aparat służy do przetoczenia jednej jednostki, przechowuje się go razem z opróżnionym workiem i oryginalnym opakowaniem z numerem serii

• po zakończonym toczeniu obowiazuje dalsza obserwacja pacjenta, oraz przechowywanie dokładnie opisanego sprzętu z datą toczenia, godziną, nazwiskiem pacjenta i podpisem osoby odpowiedzialnej za toczenie

59. Omów przyczyny i istotę niedokrwistości z niedoboru żelaza i megaloblastycznej w kontekście zadań edukacyjnych pielęgniarki.

NIEDOKRWISTOŚĆ Z NIEDOBORU ŻELAZA

definicja - jest to choroba ogólnoustrojowa cechująca się cechująca się ↓ stężenia HGB, oraz enzymów zawierajacych żelazoETIOLOGIA:

NIEDOSTATECZNE ZAOPATRZENIE W ŻELAZO :

• mniejsze zapasy Fe z życia płodowego :

u wcześniaków i noworodków z ciąż mnogich,u dzieci matek, które w okresie ciąży miały niedokrwistość

•niedostateczna podaż Fe w diecie :

• zaburzenia wchłaniania Fe :

nawracająca, lub przewlekła biegunka,celiaklia,zespoły trzewne

nieprawidłowości anatomiczne jelit

NADMIERNE STRATY ŻELAZA :przewlekłe krwawienia

• choroby pasozytnicze :

ZWIĘKSZONE ZAPOTRZEBOWANIE NA ŻELAZO :

okres szybkiego wzrostu u wcześniaków,okres szybkiego wzrostu w okresie dojrzewania

OBJAWY PODMIOTOWE :

• objawy ogólne :

• zahamowanie przyrostu masy ciała i wzrostu u małych dzieci

• brak łaknienia

• bóle i zawroty głowy

• nadmierne zmęczenie i męczliwość

• zaburzenia nastroju :

złe samopoczucie,nadmierna senność,apatia, lub rozdrażnienie,upośledzenie koncentracji

• zaburzenia ze strony układu krążenia :uczucie bicia i kołatania serca (krążenie hiperkinetyczne)

• zaburzenia ze strony układu oddechowego :

chrypka (zmiany troficzne nabłonka),nawracające zakażenia układu oddechowego

• zaburzenia ze strony przewodu pokarmowego :

• wynikają ze zmian troficznych nabłonka

• ból przy połykaniu,nawracajace biegunki,zaburzenia wchłaniania dolegliwosci dyspeptyczne (↓ wydzielania kwasu solnego w żołądku)

NIEDOKRWISTOSC MEGALOBLASTYCZNA - choroba charakteryzująca

się obecnością, krwinek czerwonych o zwiększonych rozmiarach we krwi (magalocyty) i w szpiku (megaloblasty). Przyczyną jej może być niedobór witaminy B12, kwasu foliowego, rzadziej witaminy 85. Przyczyną niedoboru tych składników są:

- niedobory pokarmowe (niepełnowartościowa dieta, wegetarianizm),

- zaburzenia wchłaniania w przewodzie pokarmowym,

- zapalenie błony śluzowej żołądka zanikowe,

- choroby j elit,

- stosowanie niektórych leków, np. przeciwprądkowych, przeciwdrgawkowych,

• zwiększone zapotrzebowanie (okres wzrastania, ciąży)

OBJAWY N1EDOKRW1STOSCI MEGALOBLASTYCZNEJ Charakterystyczna jest triada objawów: a) objawy typowe dla niedokrwistości

- bladowoskowa skóra

- zawroty głowy

- osłabienie

- upośledzenie sprawności organizmu

b) objawy ze strony przewodu pokarmowego

- pieczenie języka

- utrata łaknienia

- osłabienie wrażeń smakowych

- biegunki

c) objawy ze strony O.U.N

- parastezje

- zaburzenia czucia

- osłabienie mięśniowe

• osłabienie funkcji zwieraczy pęcherza moczowego i odbytu

60. Charakterystyka zakażenia układu moczowego - profilaktyka - edukacja - zadania pielęgniarki.

Zapalenie pęcherza moczowego (CYSTITIS) jest najczęściej następstwem zakażenia wstępującego w okolicy okołoodbytowej, przedsionka pochwy, okolicy zewnętrznego ujścia cewki moczowej oraz gruczołu krokowego. Rzadziej dochodzi do niego na drodze zstępującej (z nerek).Przyczyną są głównie bakterie (Escherichia Coli, bakterie jelitowe Gram (-) gronkowce) rzadziej występuje zakażenie grzybami lub pierwotniakami (np. rzęsistkowica).

Wśród objawów klinicznych, które wskazują na stan zapalny pęcherza wymienić należy;• bolesne oddawanie moczu;, częste parcie na mocz z oddawaniem niewielkiej jego ilości;, bóle w okolicy nadłonowej;, podwyższona temperatura ciała

. PROFILAKTYKA NAWRACAJĄCEGO ZAPALENIA PĘCHERZA

MOCZOWEGO

1. Zapewnienie możliwie jak największej diurezy. Picie dużej ilości płynów sprawia, że drogi

moczowe są regularnie "przepłukiwane", co zmniejsza ryzyko przedostania się do nich czynników chorobotwórczych, nawet do 2 litrze na dobę.

2. Opróżnianie pęcherza moczowego znacznie częściej jak wynikałoby to z odczuwania parcia na mocz. Nie należy zbyt długo zwlekać z oddaniem moczu, jeśli odczuwa się parcie na pęcherz. Rzadkie opróżnianie pęcherza przyczynia się do zwiększenia liczby bakterii.

3. Konieczność oddania moczu przed snem.

4. Przestrzeganie właściwej higieny osobistej. Okolicę zewnętrznych narządów płciowych należy myć często używając do tego celu jedynie ciepłej wody. Jednak przesadna higiena przy pomocy specjalnie do tego celu przeznaczonych intymnych dezodorantów lub intensywne użycie mydła może podrażnić wrażliwą śluzówkę i ułatwić wnikanie czynników chorobotwórczych do cewki moczowej.

5. Unikanie kąpieli w wannie, szczególnie z dodatkiem środków chemicznych. Zakaz używania

wszelkich dezodorantów intymnych ....

6. U niektórych kobiet dochodzi do zapalenia pęcherza moczowego w wyniku współżycia

seksualnego. W tym przypadku kobieta powinna przed stosunkiem płciowym pić możliwie dużo
płynów, a po stosunku tak szybko, jak to jest możliwe oddać mocz, żeby pozbyć się bakterii z cewki
moczowej. Ograniczenie „agresywnych" technik seksualnych powodujących urazy błony śluzowej
zewnętrznych narządów moczowo- płciowych. , .

7. Okolice intymne powinny być utrzymywane w czystości. Kobiety po oddaniu moczu lub kału powinny wycierać miejsca intymne w kierunku odbytu, a nie na odwrót

8. Przyjmować witaminę C i pić płyny zakwaszające mocz, np. kompot lub sok z żurawin.

9. Unikanie zaparć. Dbanie o regularne wypróżnienia głównie dzięki odpowiedniej diecie, ruchowi fizycznemu i właściwemu nawodnieniu.

10. Stosowanie leczenia profilaktycznego:

• Profilaktyczne podawanie leku

" Profilaktyczne podanie leku po stosunku płciowym

• Zażycie leku natychmiast po wystąpieniu objawów zapalenia pęcherza.

11. Miejscowe stosowanie estrogenów.

U kobiet po menopauzie niedobór estrogenów powoduj zmiany mikroflory pochwy, eliminację pałeczek

---