Epizootiologia konie

Ćwiczenia: Fizjopatologia źrebięcia

Organizm nowonarodzonych źrebiąt nie jest zdolny do wytworzenia przeciwciał. Nie przechodzą one również przez łożysko matki w czasie życia płodowego. Zaopatrzenie źrebięcia w siar w ciągu jego pierwszych godzin życia jest istotne dla jego przeżycia

Okresy zagrożenia życia źrebiąt

• okres neonatalny

  • trwa do około 4 dnia życia (adaptacja do środowiska)

    • ustalenie temperatury wewnętrznej ciała

    • dojrzewanie układu oddechowego

      • początkowo 60-80 oddechów na minutę później 20-40

    • układ sercowo-naczyniowy

      • 70 uderzeń serca na minutę

    • pobieranie i trawienie pokarmu

    • eliminacja produktów przemiany materii (do 8,5 godziny)

    • przyswajanie Ig (najwyższe w 5-8 godzin po urodzeniu)

      • dobra siara jest gęsta, lepka, ciężar właściwy 1,06, podać do 2 godzin po porodzie

• okres odsadzenia i przejścia całkowicie na pokarm stały

Odchów osieroconych źrebiąt

• odchów przy klaczy-mamce

• sztuczne karmienie

  • żywienie drogą jelitową

    • siara homologiczna lub heterologiczna (przechowywana w 20*C) mleko innej klaczy

    • preparaty mlekozastępcze do 3-4 miesiąca życia

    • pokarmy sporządzone na bazie mleka koziego lub krowiego

      • mleko krowie rozcieńczone 4:1 z wodą+ 20g laktozy + 50 tys. witA/doba + 400mg wit C/doba

      • 2 litry mleka krowiego + 1 litr wody + 3 łyżki cukru na litr mieszaniny

    • pokarm podajemy butelką ze smoczkiem lub tymczasowo sondą

  • żywienie drogą pozajelitową

Choroby niezakaźne źrebiąt

• okołoporodowa dysfunkcja oddechowa

  • kwasica oddechowo-metaboliczna

• zatrzymanie smółki

  • nie wydalenie smółki w ciągu 10 godzin od porodu, niechęć do ssania, parcie, bóle morzyskowe → lewatywa

• PDM

  • dystrofia mięśni, słabe, niemożliwość wstania, ssania,

  • witamina E i Selen

• zespół nieprzystosowania źrebięcia

  • zaburzenia ze strony układu krążenia (tętno 100/minuta) → śpiączka, śmierć

Najczęstsze bramy wejścia zarazka u źrebiąt

• przewód pokarmowy

• układ oddechowy

• kikut pępowiny

Czas występowania chorób zakaźnych źrebiąt

• salmonelloza – bezpośrednio po urodzeniu – Salmonella abortus equi

• pneumokokoza – kilka godzin po urodzeniu

• kulawka wczesna – 1-4-7 dni po urodzeniu

• kolibakterioza 2-3 dni po urodzeniu

• kulawka późna – 2-4 tygodnie po urodzeniu

• zakaźne odoskrzelowe zapalenie płuc źrebiąt ( bronchopneumonia) 1-4 miesiące po urodzeniu

• rodokokoza 2-6 miesięcy po urodzeniu

Pierwsze objawy infekcji są bardzo niecharakterystyczne

• lekkie osłabienie

• zanikanie odruchu ssania

• zmniejszenie apetytu

• dłuższe przebywanie w bocznej pozycji leżącej

• obniżona lub podwyższona wewnętrzna ciepłota ciała

• przekrwienie błon śluzowych, które mogą być pokryte plamkami – blade lub zasinione

• niekiedy powstają plamki u podstawy ucha i w twardówce oka oraz na błonach śluzowych

SALMONELOZA ŹREBIĄT

(paratyphus, salmonellosis equorum)

Etiologia

• Gram-ujemna, urzęsiona pałeczka Salmonella abortus equi

• zachorowania późniejsze w 3-4 tygodniu (nawet do 3 miesiąca) wywołane są przez Salmonella typhimurium i Salmonella enteritidis – wtedy wektorami zarazka często są szczury, myszy, muchy i inne owady

Drogi zakażenia

• śródmaciczna

• rzadziej pozamaciczna

Postacie

• posocznicowa

• jelitowa

• płucna

• stawowa

• ronienie u klaczy

Patogeneza

• chorobotwórcze działanie bakterii jest uwarunkowane zdolnością efektywnej adherencji i kolonizacji przewodu pokarmowego. W inicjacji procesu chorobowego biorą udział lipowielocukry (LPS) ściany komórkowej, które zwiększają odporność bakterii na fagocytozę, chronią przed działaniem dopełniacza i jako endotoksyny powodują zmiany destrukcyjne nabłonka jelitowego. Decydujące znaczenie w patogenezie mają cytotoksyny, uwalniane w czasie wzrostu bakterii. Shi-T (shiga-toxin) powoduje objawy nerwowe a enterotoksyny indukują zmiany zapalne jelit i związane z tym zaburzenia czynnościowe.

• Wniknięcie → kolonizacja przewodu pokarmowego → namnożenie → zmiany zapalne → biegunka → toksemia → mogą forsować barierę jelitową i wtedy → węzły chłonne, krew → bakteriemia → zasiedlenie wątroby, płuc lub stawów → namnożenie → zmiany systemowe

Objawy

• w postaci posocznicowej

  • nowonarodzone źrebięta są:

    • słabe, nie wstają do ssania, brach chęci ssania przy sztucznym karmieniu, gorączka (41*C) zatrzymanie smółki, stękanie,

    • śmierć w ciągu 24 godzin na skutek szoku septycznego

  • źrebięta 2-4 tygodnie

    • ciągła lub przerywana biegunka na skutek ostrego nieżytu przewodu pokarmowego, zmienny apetyt, po 2-3 dniach u części źrebiąt zapalenia stawów nadgarstwowych, skokowych wraz z pochewkami ścięgnowymi, kulawizna, charłactwo, nie skomplikowana postać trwa 1-2 tygodnie, w każdej chwili może pojawić się posocznica

  • źrebięta starsze

    • gorączka, biegunka z domieszką krwi, cuchnąca, wzrost tętna, oddechów, drgawki, niekiedy zapalenie stawów, czasami zapalenie płuc, opon mózgowych,

    • choroba trwa okolo 3 dni

  • śmiertelność w postaci ostrej i podostrej 50% w przewlekłej 20%

Zmiany anatomopatologiczne

• nowonarodzone źrebięta

  • zmiany posocznicowe

• źrebięta starsze

  • wychudzenie, odwodnienie, zapadnięcie oczu, okolice odbytu powalane kałem, przekrwienie wątroby, prosówkowate ogniska martwicze w śledzionie, wybroczyny, zmiany dyfteroidalne w jelitach, obrzęk węzłów kreskowych, wysięk w jamach ciała, obrzęk stawów

Rozpoznanie

• na podstawie wywiadu, objawów, izolacja S.abortus equi z kału, badania serologiczne ( miano 1-80 wynik dodatni)

• badanie biochemiczne, API, odczyn aglutynacji szkiełkowej

Leczenie

• trudne, podawanie ampicyliny, amoksycyliny, gentamycyny co 6 godzin parenteralnie lub per os; co najmniej 14 dni

• surowica wieloważona Bioviforin 50-100 ml im

• uzupełnianie płynów

Zapobieganie

• szczepienie profilaktyczne klaczy od 7 miesiąca 3-krotnie co 8-10 dni

• higiena stajni i okołoporodowa

PNEUMOKOKOZA (Pneumonia diplococcica equorum)

Etiologia:

• dwoinka zapalenia płuc, dwoinka otoczkowa Streptococcus (Diplococcus) pneumoniae

Zakażenie

• wewnątrzmaciczne

• przez pępowinę

Objawy

• zdrowe i normalnie rozwinięte nowonarodzone źrebięta

  • po kilku godzinach osłabienie, posmutnienie

  • chwiejny chód

  • czasem jedynym objawem są martwe źrebięta znajdowane rano

• postać płucna

  • włóknikowe zapalenie płuc

  • temperatura 40-41*C

  • duszność, kaszel,

  • wzrost tętna i oddechów

  • zasinienie błon śluzowych

• postać stawowa

  • dotyczy najczęściej stawu kolanowego i skokowego

  • stan zapalny surowiczy przechodzący w ropny

Zmiany anatomopatologiczne

• postać ostra

  • zmiany posocznicowe

  • obrzęk śledziony

• postać płucna

  • typowy zespół włóknikowego zapalenia płuc

• postać podostra

  • charakterystyczne zmiany w stawach

Rozpoznanie

• wykonanie odczynu aglutynacji ze szczepami pneumokoków źrebięcych

Rokowanie

• ostrożne

Leczenie

• wysokowartościowa surowica – 20 ml iv lub 40-60 ml im

• sulfonamidy lub penicylina

• skuteczność leczenia zależy od czasu jego rozpoczęcia, im wcześniejsze leczenie tym wyższe prawdopodobieństwo że leczenie przebiegnie pomyślnie

ZAKAŹNE ODOSKRZELOWE ZAPALENIE PŁUC ŹREBIĄT (Bronchopneumonia enzootica equorum)

Jest to choroba zakaźna źrebiąt, o wieloczynnikowej etiologii, obajwiająca się zapaleniem oskrzeli i płuc. Występuje stacjonarnie, co związane jest z nosicielstwem wirusów pneumotropowych przez klcze i starsze źrebięta z chronicznymi nieżytami górnych dróg oddechowych. Z reguły przebiega w postaci podostrej lub przewlekłej a zapadają na nie źrebięta w wieku 1-4 miesiące.

Etiologia

• herpeswirusy końskie, głównie typ 1 i 2 (EHV)

• pikornawirusy końskie, serotyp 1,2,3 (EPV 1,2,3)

• reowirusy ssaków typ 1,2,3

• pierwotne infekcje mogą być wywoływane przez adenowirusy końskie lub wirus parainfluenzy

• infekcje wirusowe często są wikłane przez bakterie, będące komensalami błon śluzowych nosa i gardła (Streptococcus equi subsp. Zooepidermicus, S.pneumoniae, Bordatella bronchoseptica, Pasteurella spp.) lub takie które dostają się przypadkowo do górnych dróg oddechowych (Rodococcus equi, Pseudomonas aeruginosa, Actinomyces pyogenes)

• czynnikami predysponującymi są nagłe zmiany temperatury zewnętrznej, wilgotne i słabo wentylowane pomieszczenia oraz inwazje pasożytnicze zwłaszcza węgorkiem końskim

Zakażenie

• pionowo od matki

• donosowo

Objawy

• inkubacja 3-7 dni

• pojedyncze kaszlnięcia, potem napadowy, bolesny, suchy kaszel

• temperatura 39,4-41,0*C

  • gorączka atypowa, niekiedy występują okresy bezgorączkowe

• surowiczy wypływ z nozdrzy,

• spojówki zaczerwienione – wypływ surowiczo-śluzowy z worka spojówkowego

• tętno przyspieszone, oddech utrudniony

• źrebięta są apatyczne, szybko się męczą, nie chcą jeść, pozostają za stadem

• po kilku dniach ustąpienie gorączki, odzyskanie apetytu pomimo utrzymującego się napadowego kaszlu, nasilającego się podczas ruchu

• po około 2 tygodniach samowyleczenie

Powikłania

• ponowne pojawienie się gorączki

• suchy, napadowy kaszel

• całkowita utrata apetytu

• wypływ z nosa śluzowo-ropny

• pojawia się duszność, nasilająca się po niewielkim nawet ruchu

• przy braku leczenia źrebięta po kilku dniach padają

• śmiertelność dochodzi do 60%

Zmiany anatomopatologiczne

• w płatach przednich i środkowych różnej wielkości ogniska ropne

• odoskrzelowe zapalenie i obrzęk płuc

• surowiczo-krwisty płyn w jamach opłucnowych

• powiększenie węzłów chłonnych śródpiersiowych

• zwyrodnienie narządów miąższowych i zmiany posocznicowe

Rozpoznanie

• charakterystyczne objawy kliniczne i łagodny przebieg w pierwszej fazie choroby

• badanie wirusologiczne wymazów z nosa

• badanie serologiczne ozdrowieńców

• badanie bakteriologiczne wymazów z nosa w drugiej fazie choroby – wykonanie antybiogramu

Leczenie

• izolacja zwierząt chorych i podejrzanych o chorobę, wraz z klaczami

• w pierwszych dniach choroby – witamina E i selen

• preparaty witaminowe (np. Soluvit AD3EC)

• po obniżeniu gorączki immunostymulatory

• antybiotyki – osłonowo

  • penicylina – 6 tysięcy j.m./kg 2 razy dziennie

  • streptomycyna 1g

  • sulfmerazyna i sulfametazyna

Zapobieganie

• pełnowartościowe żywienie (bogate w witaminę A) tak u źrebiąt jak i u klaczy

• zwalczanie inwazji pasożytniczych u źrebiąt i klaczy

• w stadach, gdzie pierwotną przyczyną są herpeswirusy lub reowirusy końskie można stosować zapobiegawczo szczepionki mono- lub poliwalentne ( np. Resequin F Konz)

Czynniki uspasabiajace do kulawek

• brak higieny porodówek,

• nieodkażone pępowiny

• zbyt późne przeniesienie klaczy do porodówki

• niedoborowe żywienie ciężarnej klaczy

• problemy związane z ciążą, porodem, okresem poporodowym przyczyniające się do narodzin słabych źrebiąt

• niedobór siary

KULAWKA WCZESNA ŹREBIĄT

(Actinobacillosis neonatorum)

Zakaźna choroba źrebiąt, objawiająca się posocznicą, biegunką, ropnym zapaleniem nerek i/lub ropnym zapaleniem stawów. Niekiedy w toku posocznicy dochodzi do ropnego zapalenia opon mózgowych lub zapalenia płuc. Zwykle dotyczy pojedynczych osobników w stadzie (najsłabszych)

Etiologia

• Actinobacillus equui G

• pałeczka średniej wielkości, często wykazuje polimorfizm w postaci nitek z bocznymi odgałęzieniami

• komensal przewodu pokarmowego dorosłych koni

• chorobotwórczość bakterii uwarunkowana jest właściwościami inwazyjnymi oraz zdolnością wytwarzania entero- i endotoksyny

• endotoksyna powoduje zaburzenia mikrokrążenia, DIC i wstrząs endotoksyczny

• źródłem zakażenia są konie dorosłe, u których stwierdzono nosicielstwo w migdałkach, przewodzie pokarmowym, macicy, pochwie

• zakażenie głównie przez pępowinę, drogę doustną w trakcie porodu lub tuż po, czasem drogą inhalacyjną przy kontakcie bezpośrednim lub pośrednim z chorym źrebięciem

• zakażenie przed przyjęciem siary często kończy się posocznicą

• do wystąpienia choroby predysponuje niski poziom odporności siarowej oraz hipoglikemia

• najczęściej chorują oseski od do 4(5) dnia, niekiedy źrebięta 2-3 tygodnie

Objawy

• inkubacja od kilku do kilkunastu godzin

• u osesków przebieg w postaci ostrej lub nadostrej

  • osłabienie

  • temperatura 40-41*C

  • wzrost tętna, oddechów

  • zaczerwienienia błon śluzowych

  • wodnista biegunka ze strzępkami krwi i dużymi ilościami śluzu

  • często dochodzi do zapalenia kłębuszków nerkowych i dysfunkcji układu wydalniczego

  • śpiączka

  • czasem zapalenie opon mózgowych lub zapalenie płuc

  • w przebiegu nadostrym śmierć w pierwszym dniu choroby w ostrym po 2-5 dniach

• postać stawowa

  • rozległe i ciastowate obrzęki

    • stawy – głównie skokowy, nadgarstkowy

    • bolesne, czasem chełboczące

    • okoliczne pochewki ścięgnowe – obrzęki

      • czasem też tkanka podskórna

    • kulawizna

    • utrata apetytu

    • zaleganie i cherłactwo

    • postać stawowa może wystąpić samoistnie u źrebiąt 2-3 tygodniowych bez uprzednich objawów

      • zachowują apetyt

      • jeśli nie podejmuje się skutecznego leczenia może dojść do cherłactwa lub toksemii

Actinobacillus equuli może być jedną z przyczyn syndromu lunatycznego źrebięcia. W sporadycznych przypadkach, w wyniku zakażenia śródmacicznego, rodzą się źrebięta słabe, które po kilku godzinach zapadają w śpiączkę i giną. U zwierząt, które uległy zakażeniu po napiciu się siary, choroba może mieć lżejszy przebieg. Jeśli nerki nie zostaną zaatakowane, źrebięta przeżywają okres posocznicowy, ale po kilku dniach pojawiają się zapalenia stawów skokowych i/lub kolanowych

Zmiany anatomopatologiczne

• zmiany posocznicowe

• ropne ogniska wielkości łebka od szpilki do ziarna grochu w warstwie korowej nerek

• zwyrodnienia wątroby, mięśnia sercowego, nerek

• zapalenie płuc

• surowiczo-ropne zapalenie stawów

Rozpoznanie

• objawy

• badanie bakteriologiczne

Leczenie

• ampicylina, streptomycyna, gentamycyna, cefalosporyny przez co najmniej 7 dni

• glukoza, witamina C, ewentualnie sztuczne żywienie

• przy biegunkach leki osłaniające i absorbujące, płyny wieloelektrolitowe i środki nasercowe

• przy zapaleniach stawów punkcje i infuzje antybiotyku ze środkiem przeciwzapalnym

KULKAWKA PÓŹNA ŹREBIĄT

Choroba nazywana paciorkowcową ropnicą źrebiąt, częściej atakuje źrebięta ras szlachetnych.

Etiologia

• Streptococcus pyogenes G+

• Corynobacterium pyogenes G+

• E.Coli G-

• Pseudomonas aeruginosa G-

• zakażenie wewnątrzmaciczne, w trakcie porodu, przez pępowinę bądź drogą kropelkową.

• Ogiery mogą przez dłuższy czas wydalać paciorkowce z nasieniem

Objawy

• ropny stan zapalny pępowiny

• ropne stany zapalne w stawach lub innych narządach

• żółtaczka

• duszność

• hematuria

  • wzrost liczby tętna, oddechów

• gorączka trawiąca

• źrebięta padają od 3 dnia choroby

• choroba może trwać 7-14 dni i w 100% kończy się śmiercią

Zmiany anatomopatologiczne

• surowiczo-ropne poliartritis

• omphalophlebitis

• ropnie przerzutowe w różnych narządach

• zwyrodnienie wątroby

• obrzęk śledziony

Rozpoznanie

• badanie bakteriologiczne mleka lub wydzieliny z pochwy, ewentualnie ropy

• posiew na agar z krwią – hemoliza beta

Leczenie

• swoista surowica odpornościowa

• antybiotyki (penicylina)

KOLIBAKTERIOZA

(Colibacteriosis equorum)

Zakażenie następuje per os, z mlekiem, z wymienia, ze ściółki

Objawy

• na 2-3 dzień po urodzeniu źrebięta słabną

• temperatura 41*C

• biegunka, obfita, wodnista, cuchnąca, z pęcherzykami gazu, śluzem i kłaczkami ściętego mleka

• spadek łaknienia

• odwodnienia

• giną na 2-4 dzień na skutek toksemii lub posocznicy

Zmiany anatomopatologiczne

• odwodnienie i wychudzenie zwłok

• okolica odbytu powalana kałem

• nieżyt błony śluzowej żołądka i jelit

• powiększenie i obrzęk węzłów chłonnych krezkowych

• obrzęk śledziony

• zwyrodnienie narządów miąższowych

Leczenie

• 60 ml krwi matki lub swoista surowica s.c.

• leki przeciwbiegunkowe

• antybiotyki

RODOKOKOZA

(Rhodococcosis equorum)

ang. Rhodococcus equi infection

Zakaźna choroba zwierzęca przebiegająca z objawami ropnego zapalenia oskrzeli i płuc, sporadycznie ropnego zapalenia jelit. Występuje we wszystkich krajach świata i atakuje źrebięta w wieku 2-6 miesięcy. Najbardziej podatne są źrebięta rasowe, szczególnie czystej krwi arabskiej, zwłaszcza z defektami immunologicznymi. W naszych warunkach klimatycznych zachorowania obserwuje się głównie w okresie późnowiosennym i letnim.

Zakażenie

• drogą pokarmową

• aerogennie

Etiologia

• Rhodococcus equi dawniej Corynobacterium equi

Patogeneza

• Bakterie bytujące w wierzchnich warstwach gleby osadzają się na cząsteczkach kurzu i wraz z nimi unoszą się w powietrzu. Podczas oddychania dostają się na powierzchnię błony śluzowej górnych dróg oddechowych. Ciągłe mechaniczne drażnienie błony śluzowej wywołuje jej stan zapalny, obejmujący stopniowo jamę nosową, krtań, a następnie oskrzela. Po przełamaniu miejscowej bariery ochronnej bakterie wnikają do płuc za pośrednictwem oskrzeli i oskrzelików lub drogą hematogenną, po wniknięciu makrofagów. Następstwem jest powstanie w płucach lub regionalnych węzłach chłonnych zmian o charakterze ziarniniakowym a następnie ropni z tendencją do szybkiego otorbiania się. Występowanie choroby u zwierząt 2-6 miesięcznych tłumaczy się zanikiem odporności siarowej, a czynnikiem wyzwalającym chorobę zdają się być przebyte lub istniejące zakażenia wirusowe.

Objawy

• postać ostra

  • płucna, trwa krócej niż tydzień, zwierzęta padają mimo na ogół dobrej kondycji fizycznej

  • przyspieszenie oddechów powyżej 40/minutę

  • temperatura 38,8-41,5*C

  • posmutnienie, brak apetytu

• postać podostra

  • choroba trwa 1-3 tygodnie

    • pojedynczy, suchy kaszel

    • objawy zapalenia oskrzeli

  • po 1-2 tygodniach dochodzi do odoskrzelowego zapalenia płuc

    • kaszel napadowy, męczący

    • obustronny wypływ z nosa, surowiczo-śluzowy przechodzący w ropny

    • szmery płucne

    • opukiwaniem można wykryć ogniska zagęszczenia tkanki płucnej

    • duszność wdechowa

  • temperatura 40-41*C

  • brak jest odczynu ze strony okolicznych węzłów chłonnych (zołzy)

  • posmutnienie, brak apetytu

  • pod koniec choroby posocznica

  • niekiedy występuje biegunka, ropnie podskórne, zapalenia stawów

• postać przewlekła

  • występuje u zwierząt 4-6 miesięcznych

  • kaszel pojawia się rzadziej, mniejszy też wypływ z nosa

  • typowy brak przyrostów wagowych prowadzących do cherłactwa

  • może wystąpić nagła ostra niewydolność oddechowa

  • niekiedy dochodzi do zapalenia szpiku kostnego (osteomyelitis) z tworzeniem przetok ropnych

Sporadyczne przypadki zachorowań z objawami biegunki

• u źrebiąt 2-3 miesięcznych

• w stadninach w których choroba występuje enzootycznie

• padnięcia w ciągu 5-7 dni

Zmiany anatomopatologiczne

• postać płucna – otorbione ogniska ropne

  • drobne, prosówkowate – we wszystkich płatach

  • duże – głównie w płatach przednich

• miąższ wokół ropni zwątrobiały i bezpowietrzny

• opłucna pokryta włóknikowym nalotem

• przy postaci jelitowej – ropne zapalenie okrężnicy

• przy uogólnieniu procesu – ropnie przerzutowe w wątrobie, nerkach, mięśniach, stawach

Rozpoznanie

• badanie bakteriologiczne wydzieliny z dróg oddechowych – bakteria rośnie w warunkach tlenowych, na podłożach agarowych, dając po 2-3 dniach błyszczące, śluzowate kolonie koloru brudnoróżowego

• na podłożach z krwią – hemoliza początkowo gamma, potem beta

• AGID – immunodyfuzja w żelu agarozowym

• RTG i USG

• PCR

• próba biologiczna na myszach – przy obecności Rhodococcus equi śmierć myszy po 72 godzinach

Leczenie

• może być skuteczne pod warunkiem, że zostanie rozpoczęte w pierwszych dniach po wystąpieniu kaszlu i będzie kontynuowane co najmniej 4 tygodnie

• połączenie rifampicyliny (10mg/kg 1x dziennie per os) i erytromycyny (25 mg/kg per os 3x dziennie) przez 30 dni – mogą penetrować błony komórkowe i działać na bakterie znajdujące się w fagocytach

• alternatywnie

  • ampicylina z gentamycyną

  • sulfametoksazol z trimetoprimem

• bierna immunizacja w pierwszym miesiącu życia

• biostymulatory

Zapobieganie

• zapewnienie źrebiętom optymalnego uzyskania odporności biernej

• zwilżanie suchych wybiegów i dróg przepędowych

• odkażanie pomieszczeń

• badanie kliniczne i serologiczne źrebiąt do 5 miesiąca życia co 2 tygodnie w stadach, w których choroba występuje stacjonarnie

• izolacja i intensywne leczenie zwierząt chorych

CHOROBA TYZZERA

• choroba przebiegająca w postaci ostrej, z objawami biegunki

• dotyczy gryzoni, psów, źrebiąt, małp

• czynnikiem etiologicznym jest Bacillus piliformis, Gramm ujemna laseczka, wytwarzająca spory

• choroba opisana u 2-3 tygodniowych źrebiąt, które padły nagle, bez wcześniejszych objawów klinicznych, potem opisano przypadki z biegunką

• w surowicy stwierdzano podwyższony poziom bilirubiny i ASPAT

• zmiany anatomopatologiczne dotyczą głównie jelita grubego i manifestują się krwotocznym stanem zapalnym

• rozpoznanie na podstawie izolacji zarazka z hodowli, testu IF lub badania histopatologicznego zmienionych narządów

• leczenie antybiotykami (penicylina, ampicylina, tetracykliny, neomycyna, ertromycyna)

• brak profilaktyki swoistej

13