Wykład 2 12.10.2012 r.

W Polsce bezrobocie można mierzyć:

a) Powiatowe Urzędy Pracy

Żeby zostać bezrobotnym wg Powiatowego Urzędu Pracy należy spełnić następujące warunki:

- gotowość do podjęcia pracy

- pozostawać bez pracy

- nie pobierać nauki w szkołach dziennych

- być zarejestrowanym w urzędzie pracy

- mieć do 67 lat (chyba, że nie pobierają świadczenia emerytalnego)

- nie nabył wcześniejszych praw do emerytury

- nie są właścicielami gospodarstw rolnych (też jeżeli jest się dzierżawcą)

-nie prowadzić pozarolniczej działalności gospodarczej

b) BAEL – Badanie Aktywności Ekonomicznej Ludności

Warunki do spełnienia wg BAEL, aby zostać bezrobotnym:

- w okresie badanego tygodnia nie pracować nawet jednej godziny

- aktywnie poszukiwać pracy

- bycie gotowym podjąć pracę w badanym lub następnym tygodniu na typowych warunkach istniejących w gospodarcze (czyli płaca)

Prawo A. Okuna

(Y*-Y)Y*=c(U-U*)

luka PKB elastyczność funkcji

Y* - potencjalny PKB – taka wielkość produkcji w gospodarce, która miała by miejsce przy pełnym wykorzystaniu czynników wytwórczych (kapitałowe, ludzkie, naturalne)

Y – rzeczywisty PKB- takie jakie faktycznie mamy doczynienia

U* - naturalna stopa bezrobocia – nieredukowalne minimum, które zawsze będzie występowało w gospodarce

U – rzeczywista stopa bezrobocia

c – współczynnik zmienności luki dochodowej i bezrobocia – oznacza w jakim stopniu wynagrodzenie reaguje na zmianę bezrobocia w gospodarce

Prawo A. Okuna – wraz ze wzrostem bezrobocia przymusowego spada PKB na każdy jeden punkt procentowy przewyższający tzw. naturalną stopę bezrobocia PKB zmniejszy się o trzy punkty procentowe. Oznacza to, że bezrobocie powyżej pewnego pułapu ma negatywny wpływ PKB.

W Polsce mamy do czynienia z tzw. bezzatrudnzieniowym wzrostem gospodarcym. Oznacza to, że występuje dodatnie tempo wzrostu PKB i nie znajduje to odzwierciedlenia w pozytywnych zmianach w obrębie zatrudnienia.

Rynek pracy – ujęcie graficzne

Wyznacznikiem ceny za pracę na rynku jest wynagrodzenie, które to stanowi wielkość decydującą o nachyleniu funkcji popytu i podaży, co w rezultacie pozwala określić kierunek i stopień (siłę) reakcji badanych wielkości. Popyt na pracę ma ujemne nachylenie i jest reprezentowany przez pracodawców. Oznacza to, że wzrost płacy może przyczynić się do ograniczenia tworzenia miejsc pracy. Funkcja podaży pracy jest dodatnio nachylona i reprezentują ją pracownicy. Oznacza to, że wzrostowi wynagrodzenia towarzyszy zwiększenie zainteresowania świadczenia pracę. Punkt przecięcia (nie styczności!!) funkcji popytu i podaży pracy oznacza, że mamy do czynienia z równowagą na rynku pracy. Co teoretycznie oznacza, że zapotrzebowanie na pracowników jest tożsame z liczbą osób, które chcą tą pracę podjąć na typowych warunkach istniejących w gospodarce.

*Case study 1. *

Na rynku pracy nauczycieli podaż pracy wyznacza funkcja Pd(w)=20000+350w, a popyt na pracę Pp(w)=100000-150w.

a) wyznacz płace równowagi na rynku pracy

b) wyznacz poziom zatrudnienia w równowadze

ad. a)

Pd(w)=Pp(w)

20000+350w=100000-150w

500w=120000 ||:500

w=120000 | 500 = 240j.p. (jednostek pieniężnych)

ad. b)

Pd(w)= Pp(w)=Pd(240)= 20000+350*240=104000 osób

*Case study 2.*

Mając informacje o stanie rynku pracy w danej gospodarce:

• osoby niepracujące i poszukujące pracy 40 tys. os

• osoby niepracujące i nieposzukujące pracy 100 tys. os

• osoby zatrudnione w pełnym wymiarze godzin 470 tys. os

• osoby zatrudnione w pełnym wymiarze czasy pracy 90 tys. os

a) oblicz zasoby pracy w gospodarce

b) zakładając, że naturalna stopa bezrobocia wynosi 4,5 %, oblicz liczbę osób dobrowolnie bezrobotnych

c) oblicz stopę bezrobocia w danej gospodarce

d) oblicz wskaźnik aktywności zawodowej w kraju

e) co stanie się ze stopą bezrobocia, jeśli 10 tys. osób spośród niepracujących, które przestały szukać pracy, zostanie zatrudnione w sektorze publicznym w niepełnym wymiarze czasu pracy, np. przy robotach publicznych.

Ad a) 470+40+90=600 tys. osób

ad b) 0.045=B/600, stąd B = 27 tys. os.

ad c=(40/600)*100=6,7%

ad d) (600/700)*100=85,7%

ad e) osoby te przejdą z biernych zawodowo do aktywnych zawodowo. Ludność aktywna zawodowo zwiększy się do 610 tys. os., ale liczba bezrobotnych nie spadnie, zaś nowa stopa bezrobocia wyniesie 40/610*100%=6,5%, zatem zmniejszy się o 0,2 punktu procentowego.

3