Metody Specjalne ćw. 3

Neuromobilizacje

Za tworcę metody neuromobilizacji uważa się Davida Batlera.

Neuromechanika – funkcja układu nerwowego umożliwiająca adaptację do ciągłych zmian obciążeń mechanicznych i pozycji ciała

Prawidlowa mechanika tkanki nerwowej, warunkując prawidłową funkcję wszystkich unerwianych struktur,( narządów wewnętrznych, struktór tworzących uklad immunologiczny i dokrewny), zapewnia utrzymanie tzw. równowagi homeostatycznej ustroju.

Neuromobilizacje są to takie techniki które odtwarzają neuromechanikę układu nerwowego, zdolność do rozciągania i napinania samej tkanki nerwowej oraz przesuwania się względem struktur otaczających tkankę nerwową.

Zasadniczym celem jest normalizacja neuromechaniki poprzez neuromobilizację

Mobilizowane struktury:

• rdzeń kręgowy

• opony rdzeniowe

• zwoje nerwowe

• korzenie rdzeniowe

• sploty nerwowe

• nerwy rdzeniowe

• nerwy obwodowe

• tkanka łączna okołordzeniowa

cechy tkanki nerwowej – ciąłość:

elektryczna

mechaniczna

chemiczna

Charakterystyczną cechą ukladu nerwowego jest jego spójność i funkcjonalna ciągłość na wszystkich poziomach: od dystalnych części ciała do mózgu oraz ciągłość przekazywania napięć sił mechanicznych wzdłuż całego przebiegu układu nerwowego.

Układ nerwowy stanowi łączącą wszystkie tkanki i przebiegającą przez cały organizm neuronalną sieć.

Tkanka nerwowa jest szczególnie narażona na nappięcia mechaniczne i przeciążenia:

• występuje we wszystkich tkankach i narządach naszego ciała i stale jest zmuszana do czynności adaptacyjnych

• przy ruchach w kolejnych stawach napięcia kumulują się w tym samym dlugim nerwie, a opony i osłonki...

Każda zmiana czynności narządu, przemieszczenie w przestrzeni poszczegolnych części ciała pociąga za sobą zmiany dlugości, objętrości i napięcia mięśni więzadeł powięzi ale także nerwów i naczyń krwionośnych płożonych poza osiami ruchu w stawie.

Wszystkie zmiany zachodzące w naszym organizmie zmuszają struktury nerwowe do przystosowania się do nowych warunków

Wskazane jest rozwiązywanie problemów neurodynamicznych w połączeniu z układem mięśniowo – szkieletowym.

Jeżeli ruchomość nerwu jest ograniczona przez otaczające go napięte lub skrocone tkanki miękkie to wykonuje się ich mobilizację poprzez inne znane techniki terapeutyczne np. masaż poprzeczny, PIR.

Neurodynamika kliniczna to kliniczne zastosowanie mechaniki i fizjologii u pozostających we wzajemnej zależności oraz połączenia z dzialaniem układu mięśniowo – szkieletowego.

Zaburzenia neuromechaniki mogę pojawić się w każdej dysfunkcji układu ruchu.

Techniki neuromobilizacji stosowane są w przypadku czynnościowych zaburzeń układu ruchu, gdy dochodzi do zakłócenia neuromechaniki (dodatnie wyniki testów neurodynamicznych)

Przeciążenia kompensacyjne

Każde zakłócenie w tkankach otaczających nerw utrutnia ich przebieg. Ograniczenie w jednym miejscu wyzwala nadmierne czynności adaptacyjne w innym regionie.

Prawidłowo wykonany zabieg neuromobilizacji wpływa na:

• odtworzenie prawidłowej neuromechaniki

• odtworzenie prawidłowej fizjologii ukladu nerwowego

• zmniejszenie bólu

• poprawę ukrwienia tkanki nerwowej

• zmniejszenie obrzęków struktur nerwowych

• transportu aksonalnego

• obniżenie napięcia układu współczulnego

Dlugotrwaly ucisk na nerwi otaczającą go tkankę łączną która ma dużyy udział w licznych procesch rzemiany materii, prowadzi początkowo do zmiejszenia a w końcu nawet do zablokowania pobudliwości i przewodnictwa we włóknach nerwowych, utrudnia transport aksonalny, wywołuje zaburzenia naczynioruchowe i troficzne.

Podczas rozciągania jeszcze przed wystąpieniem zaburzeń mikrokrążenia zmniejsza się szybkość przewodzenia nerwu. Dalsze rozciąganie nerwu prowadzi do zwężania i wreszcie zamknięcia naczyń (15% wydłużenia)

uklad nerwowy jest bardzo czyły na zaburzenia krążenia – niedotlenienie, obrzęk, upośledzenie nerwu.

Więzadło ząbkowane – powtórzyć razem z anatomią nerwu i kanału kręgowego

Mechanizmy adaptacyjne:

• wzrost ciśnienia wewnątrz nerwu

• zmiana ilości pęczków, wymiana włókien między nerwami

• ruch całego nerwu względem otaczających tkanek

• zmienny przegieg pęczków

• wymiana włókien pomiędzy nerwami

• rdzeń kręgowy przesuwa się wzdłuż opony twardej

• włókna nerwowe w stosunku do endoneurium

• poszczególne pęczki ślizgają się względem siebie w nerwach

• falisty przebieg i elastyczność włókien nerwowych i naczyń krwionośnych

• skośne wcięcia osłonki mielinowej pozwalają na pewien zakres wydłużania

Zaburzenia :

• extraneuralne

• intraneuralne

• perineuralne

Neuromobilizacje:

Bezpośrednie przyczyny ograniczenia neuromechaniki:

1. kompresja tk nerwowej

2. rozciągnięcie tkanki nerwowej

3. uraz

Pośrednie przyczyny

Objawy zaburzeń neuromechanki:

• przeczulica tk powierzchownych

• dolegliwości bólowe

• zmiany neurowegetatywne

Miejsca zaburzeń neuromechaniki:

• szczelina między mięśniami pochyłymi

• cieśń pod obojczykiem i mięśniem pierś mniejszym

• w okolicy łokciamiędzy glowami odwracacza nawrotnego obłego i...

• cieśń nadgarstka

• cieśń pod mięśniem gruszkowatym

• okolica podkolanowa, miejsce wejścia nerwu piszczelowego pod mięsień płaszczkowaty

• środkowy odcinek kręgosłupa piersiowego od Th4 do Th9 gdzie zmniejszone jest światło kanału

• otwory międzykręgowe i przesunięte krążki międzykręgowe

Przeciwwskazania:

• ostre stany uszkodzenia układu nerwowego

• nowotwory układu nerwowego i kręgosłupa

• infekcje ostre i stany zaoalne

• stany gorączkowe

• ból spoczynkowy

• objawy świadczące o kompresji, uszkodzeniu rdzenia i ogona końskiego

• niestabilność kręgosłupa

• wrodzone anomalie

• brak współpracy pacjenta

Ocena funkcji ukladu nerwowego:

• badanie przewodnictwa nerwowego

• testy neurodynamiczne – napięciowe i ruchomości

• badanie palpacyjne pni nerwowych

Czucie:

• wibracji

• ułożenia

• bólu

• dotyku

• temperatury

• dyskryminacyjne

Badanie mięśni wskaźnikowych:

mięśnie wskaźnikowe:

Do oceny neuromechaniki konieczne jest znalezienie sposobów wyzwalania i przenoszenia sił rozciągających struktury nerwowe i/lub powodowały ich przesunimęcie względem otoczenia oraz obserwowanie powstających reakcji – test napięciowy (niewielkie, równomierne napięcie, rozciągnięcie)

Ograniczenie zdolności przystosowawczych spowoduje powstawanie patologicznych napięć i wyzwoleniem reakcji bólowych

Pozycja napięciowa to takie ułożenie stawu lub odcinka kręgosłupa przy ktorym adaptacja układu nerwowego do danej pozycji jest największa (największe napięcie lub/i przesunięcie nerwu, opon, rdzenia)

Napięcie można zwiększyć przez:

• ustawienie stawu nad którym przebiega badany nerw w pozycji napięciowej

• trakcja stawu

• napięcie nerwu w miejscach sąsiednich

Specyfiką testu jest kumulowanie napięć wzdłuż nerwu z jednoczesnym ograniczeniem napinania innych tkanek.

Sposoby przenoszenia napięć na trakty nerwowe:

• zmiany długośći i ustawienia kanału kręgowego wpływają na stan napięcia i przesunięcie jego zawartości

• napięcie struktur kręgosłupa można osiągnąć przez: trakcję poprzeczną i wzdłużną, zgięcie kręgosłupa (w płaszczyźnie strzałkowej i czołowej), wyzwalanie napięć na obwodzie.

Interpretacja testów napimęciowych:

• czy pojawiająca się reakcja jest podobna do objawów zgłaszających przez pacjenta przed badaniem

• czy objawy można wywołać przez ruch „z daleka”

• czy objawy są adekwatne do położenia napinanego traktu nerwowego

• czy reakcje w teście symetrycznym różnią się

• jak badający interpretuje opór stawiany przez nerw (fizjologiczny czy patologiczny)

• czy można potwierdzić wywołane objawy testem różnicującym dla innych tkanek

• czy można potwierdzić wywołane objawy badaniem palpacyjnym

Metodyka:

Ilość, czas i częstotliwoś zabiegów dobierana odpowiednio do pojawiających się reakcji.

Zaczynamy terapię od kilku do kilkunastu rucchów neuromobilizacji w tempie 2-4sek. W miarę poprawy stanu pacjenta wykonuje się je coraz bliżej miejsca zaburzenia, wydłuża czs, amplitudę i liczbe serii. Zwykle ilość powtórzeń waha się od 10 do 60 razy, a czas pojedynczego naciągania wynosi od jednej do kilkunastu sekund. W zależności od dolegliwości:

• ostry – kilkanaście delikatnych neuromobilizacji w tempie 2-4 ruchów na sekundę przy czym bierny ruch wykonywany jest częścią ciała jak najbardziej dystalnie zlokalizowaną w stosunku do źródła dysfunkcji

• w miarę poprawy neuromobilizację wykonuje się coraz bliższymi odcinkami ciała z wydłużeniem czasu ich wykonywania do 20-30 sekund

Testy neurodynamiczne:

• bierne zgięcie szyi (PNF)

• uoszenie prostejk kończyny dolnej (SLR)

• test zwieszenia ciała (SLUMB)

• zgięcie stawu kolanowego w leżeniu przodem – test napięciowy oceny nerwu obwodowego (PKB)

• test napięciowy nerwu zasłonowego

• testy napięciowe kończyny górnej (ULTT)