07.10.2011r. T: Pojęcie służb specjalnych.
W średniowieczu rolę służb specjalnych pełnili kupcy. Mogli wędrować po różnych obszarach i zbierać informacje. Jeżeli chodzi o służby specjalne możemy nawet się cofnąć do czasów bardzo odległych – nawet do Biblii (Stary Testament). Służby specjalne mają za danie zbieranie informacji i ich weryfikacja, następnie ich ochrona.
1. Tradycje służb specjalnych : sięgają one starożytności (Stary Testament, Sun Tzu Sztuka wojny). Zaliczane są do najstarszych profesji. Celem było pozyskanie informacji w celu przejęcia przewagi nad wrogiem oraz własnej ochrony. Celem zasadniczym wywiadu jest zawsze zagwarantowanie integralności terytorialnej i dogodnej pozycji pośród innych państw.
2. Tradycyjną rolą służb specjalnych w państwie określają następujące czynniki:
-działalność tajnych służb specjalnych jest widoczna w powiązaniu z instytucją władzy;
-celem tajnych działań jest zdobywanie bądź ochrona informacji;
-istotą metodyki zdobywania i ochrony informacji jest tajemnica;
-tajemnica jest również czynnikiem potęgującym wpływ na procesy decyzyjne w państwie;
-ludzie wykonujący tajne misje cieszą się dużym zaufaniem rządzących;
Ochrona informacji – szyfrowanie, wąska grupa zainteresowanych.
3. Służby specjalne możemy podzielić na wywiad i kontrwywiad:
a) wywiad :
-jeden ze sposobów działalności, polegających na zbieraniu i opracowywaniu przez wyspecjalizowane służby wiadomości o innych państwach w celu wykorzystania ich w interesie własnego państwa;
-jeden ze sposobów rozpoznania strategicznego, polegający na zbieraniu za granicą wiadomości o danym kraju; organizacja, instytucja zbierająca te informacje; rzadziej służba śledcza na terytorium własnego kraju;
-organizacja wyspecjalizowana w zbieraniu wiadomości o innych państwach oraz opracowaniu ich w celu wykorzystania w sferze politycznej, ekonomicznej, i militarnej na użytek własnego państwa.
b)kontrwywiad – działania podejmowane celem udaremnienia wysiłków wrogich służb wywiadowczych w penetrowaniu lub dekonspirowaniu własnej służby wywiadowczej i jej operacji. Działalność kontrwywiadu obejmuje cztery podstawowe obszary zainteresowań:
-organizacje wywiadowcze (szpiegowskie) państw obcych
-skrajne organizacje nielegalne rozwijające działalność we własnym kraju- ekstremiści polityczni, narodowościowi i rasowi (tajna policja polityczna)
-zagraniczne i krajowe organizacje terrorystyczne
-działania ekonomiczna zagrażająca bezpieczeństwu lub funkcjonowaniu państwa (tajna policja ekonomiczna i finansowa)
21.10 T: Służby specjalne Polski Ludowej (1944-1990)
-Resort Bezpieczeństwa Publicznego, RBP – (1944-1945)
-Ministerstwo Bezpieczeństwa Publicznego, MBP – (1945-1954)
-Komitet do spraw Bezpieczeństwa Publicznego, Kds.BP – (1954-1956) nazwa analogiczna do KGB
-Ministerstwo Spraw Wewnętrznych
+Departament I Ministerstwa Spraw Wewnętrznych wywiad zagraniczny
+Departament II Ministerstwa Spraw Wewnętrznych kontrwywiad
+Biuro Studiów Służby Bezpieczeństwa MSW - (1982-1989) koordynacja działań przeciwko opozycji
-Oddział II Sztabu Generalnego Wojska Polskiego (1945-1951)
-Zarząd II Sztabu Generalnego Wojska Polskiego (1951-1990)
*Agenturalny Wywiad Operacyjny, AWO
-Główny Zarząd Informacji, GZI (WP/MON/Kds.BP) – (1945-1957)
-Wojskowa Służba Wewnętrzna MON, WSW MON (1957-1990)
02.11. rola służb specjalnych w systemie państwa (pojęcie systemu, system bezpieczeństwa, w oparciu o co te służby działają, jakie wykonują zadania, jakie służby działają w systemie państwa, które z tych służb są podporządkowane ministrowi spraw wewnętrznych i administracji oraz ministrowi finansów)
- rozpoznawanie, zapobieganie i zwalczanie zagrożeń godzących w bezpieczeństwo wewnętrzne państwa oraz jego porządek konstytucyjny, a w szczególności w suwerenność i międzynarodową pozycję, niepodległość i nienaruszalność jego terytorium, a także obronność państwa
-rozpoznawanie, zapobieganie i wykrywanie przestępstw (oraz ściganie ich sprawców):
*szpiegostwa, terroryzmu, naruszenia tajemnicy państwowej i innych przestępstw godzących w bezpieczeństwo państwa;
*godzących w podstawy ekonomiczne państwa
*korupcji osób pełniących funkcje publiczne
*w zakresie produkcji i obrotu towarami, technologiami i usługami o znaczeniu strategicznym dla bezpieczeństwa państwa
*nielegalnego wytwarzania, posiadania i obrotu bronią, amunicją i materiałami wybuchowymi, bronią masowej zagłady oraz środkami odurzającymi i substancjami psychotropowymi, w obrocie międzynarodowym
-realizowanie, w granicach swojej właściwości, zadań służby ochrony państwa oraz wykonywanie funkcji krajowej władzy bezpieczeństwa w zakresie ochrony informacji niejawnych w stosunkach międzynarodowych
-uzyskiwanie, analizowanie, przetwarzanie i przekazywanie właściwym organom informacji mogących mieć istotne znaczenie dla ochrony bezpieczeństwa wewnętrznego państwa i jego porządku konstytucyjnego
-podejmowanie innych działań określonych w odrębnych ustawach i umowach międzynarodowych
3. Agencja Wywiadu (AW) od 2002r., służba wywiadowcza, której zadanie polega na pozyskiwaniu jawnych i niejawnych informacji poza granicami RP, które mogą mieć znacznie dla bezpieczeństwa i żywotnych interesów RP. Powstała 29.06.2002r. w wyniku Urzędu Ochrony Państwa. Podlega Prezesowi Rady Ministrów i administracji.
a) zadania:
-uzyskiwanie, analizowanie, przetwarzanie i przekazywanie właściwym organom informacji mogących mieć istotne znaczenie dla bezpieczeństwa i międzynarodowej pozycji Rzeczypospolitej Polskiej oraz jej potencjału ekonomicznego i obronnego,
-rozpoznawanie i przeciwdziałanie zagrożeniom zewnętrznym godzącym w bezpieczeństwo, obronność, niepodległość i nienaruszalność terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
-ochrona zagranicznych przedstawicielstw Rzeczypospolitej Polskiej i ich pracowników przed działaniami obcych służb specjalnych i innymi działaniami mogącymi przynieść szkodę interesom Rzeczypospolitej Polskiej,
-zapewnienie ochrony kryptograficznej łączności z polskimi placówkami dyplomatycznymi i konsularnymi oraz poczty kurierskiej,
-rozpoznawanie międzynarodowego terroryzmu, ekstremizmu oraz międzynarodowych grup przestępczości zorganizowanej,
-rozpoznawanie międzynarodowego obrotu bronią, amunicją i materiałami wybuchowymi, środkami odurzającymi i substancjami psychotropowymi oraz towarami, technologiami i usługami o znaczeniu strategicznym dla bezpieczeństwa państwa, a także rozpoznawanie międzynarodowego obrotu bronią masowej zagłady i zagrożeń związanych z rozprzestrzenianiem tej broni oraz środków jej przenoszenia,
-rozpoznawanie i analizowanie zagrożeń występujących w rejonach napięć, konfliktów i kryzysów międzynarodowych, mających wpływ na bezpieczeństwo państwa, oraz podejmowanie działań mających na celu eliminowanie tych zagrożeń,
-prowadzenie wywiadu elektronicznego,
-podejmowanie innych działań określonych w odrębnych ustawach i umowach międzynarodowych.
4. Centralne Biuro Antykorupcyjne (CBA) od 2006r., służba specjalna państwa polskiego, urząd do spraw zwalczania korupcji w życiu publicznym i gospodarczym, w szczególności w instytucjach państwowych i samorządowych, a także do zwalczania działalności godzącej w interesy ekonomiczne państwa. Podlega ministrowi finansów.
a) zadania:
-rozpoznawanie, zapobieganie i wykrywanie przestępstw (oraz ściganie ich sprawców) przeciwko:
*działalności instytucji państwowych oraz samorządu terytorialnego, określonych w art. 228-231 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny (Dz.U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553), a także o którym mowa w art. 14 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o ograniczeniu prowadzenia działalności gospodarczej przez osoby pełniące funkcje publiczne (Dz.U. z 1997 r. Nr 106, poz. 679),
*wymiarowi sprawiedliwości, określonym w art. 233, wyborom i referendum, określonym w art. 250a, porządkowi publicznemu, określonym w art. 258, wiarygodności dokumentów, określonych w art. 270-273, mieniu, określonym w art. 286, obrotowi gospodarczemu, określonych w art. 296-297 i 299, obrotowi pieniędzmi i papierami wartościowymi, określonym w art. 310 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny, a także o których mowa w art. 585-592 ustawy z dnia 15 września 2000 r. – Kodeks spółek handlowych (Dz.U. z 2000 r. Nr 94, poz. 1037) oraz określonych w art. 179-183 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz.U. z 2005 r. Nr 183, poz. 1538), jeżeli pozostają w związku z korupcją lub działalnością godzącą w interesy ekonomiczne państwa,
*finansowaniu partii politycznych, określonych w art. 49d i 49f ustawy z dnia 27 czerwca 1997 r. o partiach politycznych (Dz.U. z 2001 r. Nr 79, poz. 857)), jeżeli pozostają w związku z korupcją,
*obowiązkom podatkowym i rozliczeniom z tytułu dotacji i subwencji, określonych w rozdziale 6 ustawy z dnia 10 września 1999 r. – Kodeks karny skarbowy (Dz.U. z 1999 r. Nr 83, poz. 930), jeżeli pozostają w związku z korupcją lub działalnością godzącą w interesy ekonomiczne państwa
*ujawnianie i przeciwdziałanie przypadkom nieprzestrzegania przepisów ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o ograniczeniu prowadzenia działalności gospodarczej przez osoby pełniące funkcje publiczne;
*dokumentowanie podstaw i inicjowanie realizacji przepisów ustawy z dnia 21 czerwca 1990 r. o zwrocie korzyści uzyskanych niesłusznie kosztem Skarbu Państwa lub innych państwowych osób prawnych (Dz.U. z 1990 r. Nr 44, poz. 255);
*ujawnianie przypadków nieprzestrzegania określonych przepisami prawa procedur podejmowania i realizacji decyzji w przedmiocie: prywatyzacji i komercjalizacji, wsparcia finansowego, udzielania zamówień publicznych, rozporządzania mieniem jednostek lub przedsiębiorców, o których mowa w art. 1 ust. 4 oraz przyznawania koncesji, zezwoleń, zwolnień podmiotowych i przedmiotowych, ulg, preferencji, kontyngentów, plafonów, poręczeń i gwarancji kredytowych;
-kontrola prawidłowości i prawdziwości oświadczeń majątkowych lub oświadczeń o prowadzeniu działalności gospodarczej osób pełniących funkcje publiczne, o których mowa w art. 115 § 19 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny, składanych na podstawie odrębnych przepisów;
-prowadzenie działalności analitycznej dotyczącej zjawisk występujących w obszarze właściwości CBA oraz przedstawianie w tym zakresie informacji Prezesowi Rady Ministrów, Prezydentowi Rzeczypospolitej Polskiej, Sejmowi oraz Senatowi.
5. Służba Kontrwywiadu Wojskowego (SKW), od 2006r., służba specjalna właściwa w sprawach ochrony przed zagrożeniami wewnętrznymi dla obronności RP oraz bezpieczeństwa i zdolności bojowej Sił Zbrojnych RP. Podlega ministrowi obrony narodowej.
a) zadania:
-rozpoznawanie, zapobieganie oraz wykrywanie popełnianych przez żołnierzy pełniących czynną służbę wojskową w tym również żołnierzy SKW i SWW oraz pracowników SZ RP i innych jednostek organizacyjnych MON, przestępstw:
*przeciwko pokojowi, ludzkości oraz przestępstw wojennych określonych w rozdziale XVI ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r.
*przeciwko Rzeczypospolitej Polskiej określonych w rozdziale XVII ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r.
*określonych w art. 140 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r.
*określonych w art. 228-230 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r., jeżeli mogą one zagrażać bezpieczeństwu lub zdolności bojowej SZ RP
*przeciwko ujawnianiu poufnych informacji
*związanych z obrotem z zagranicą towarami, technologiami i usługami o znaczeniu strategicznym dla bezpieczeństwa państwa
*związanych z działalnością terrorystyczną oraz innych niż wymienione w lit. a-f, godzących w bezpieczeństwo potencjału obronnego państwa
-współdziałanie z Żandarmerią Wojskową i innymi organami uprawnionymi do ścigania przestępstw wymienionych w pkt 1;
-realizowanie zadań dotyczących ochrony państwa
-uzyskiwanie, gromadzenie, analizowanie, przetwarzanie informacji mogących mieć znaczenie dla obronności, bezpieczeństwa lub zdolności bojowej SZ RP
-prowadzenie kontrwywiadu radioelektronicznego oraz przedsięwzięć z zakresu ochrony kryptograficznej i kryptoanalizy;
-uczestniczenie w planowaniu i przeprowadzaniu kontroli realizacji umów międzynarodowych dotyczących rozbrojenia;
-ochrona bezpieczeństwa jednostek wojskowych oraz żołnierzy wykonujących zadania służbowe poza granicami państwa;
-ochrona bezpieczeństwa badań naukowych i prac rozwojowych zleconych przez SZ RP oraz produkcji i obrotu towarami, technologiami i usługami o przeznaczeniu wojskowym zamówionymi przez SZ RP
-podejmowanie działań, przewidzianych dla SKW, w innych ustawach, a także umowach międzynarodowych, którymi Rzeczpospolita Polska jest związana.
6. Służba Wywiadu Wojskowego (SWW) od 2006r., służba specjalna właściwa w sprawach ochrony przed zagrożeniami zewnętrznymi dla obronności RP oraz bezpieczeństwa i zdolności bojowej Sił Zbrojnych RP. Podlega Ministrowi Obrony Narodowej.
a) zadania:
-uzyskiwanie, gromadzenie, analizowanie, przetwarzanie i przekazywanie właściwym organom informacji mogących mieć istotne znaczenie dla:
*bezpieczeństwa potencjału obronnego Rzeczypospolitej Polskiej,
*bezpieczeństwa i zdolności bojowej SZ RP,
*warunków realizacji, przez SZ RP, zadań poza granicami państwa;
-rozpoznawanie i przeciwdziałanie:
*militarnym zagrożeniom zewnętrznym godzącym w obronność Rzeczypospolitej Polskiej,
*zagrożeniom międzynarodowym terroryzmem;
-rozpoznawanie międzynarodowego obrotu bronią, amunicją i materiałami wybuchowymi oraz towarami, technologiami i usługami o znaczeniu strategicznym dla bezpieczeństwa państwa, a także rozpoznawanie międzynarodowego obrotu bronią masowej zagłady i zagrożeń związanych z rozprzestrzenianiem tej broni oraz środków jej przenoszenia;
-rozpoznawanie i analizowanie zagrożeń występujących w rejonach napięć, konfliktów i kryzysów międzynarodowych, mających wpływ na obronność państwa oraz zdolność bojową SZ RP, a także podejmowanie działań mających na celu eliminowanie tych zagrożeń;
-prowadzenie wywiadu elektronicznego na rzecz SZ RP oraz przedsięwzięć z zakresu kryptoanalizy i kryptografii;
-współdziałanie w organizowaniu polskich przedstawicielstw wojskowych za granicą;
-uczestniczenie w planowaniu i przeprowadzaniu kontroli realizacji umów międzynarodowych dotyczących rozbrojenia;
-podejmowanie innych działań przewidzianych dla SWW w odrębnych ustawach, a także umowach międzynarodowych, którymi Rzeczpospolita Polska jest związana.
Podstawowym, przez nikogo niekwestionowanym, zadaniem każdego państwa jest zapewnienie warunków egzystencji oraz bezpieczeństwa. W celu realizacji owych zadań powołuje się szereg
instytucji, które dbają o bezpieczeństwo państwa jako całości, a także jego poszczególnych obywateli. Taką rolę spełniają niewątpliwie między innymi służby specjalne. Są one niezwykle istotnym komponentem struktury administracji państwowej, działają bowiem w najbardziej newralgicznych dla państwa obszarach.
Tradycyjnie kojarzy się służby specjalne z działalnością wywiadowczą i kontrwywiadowczą. Współcześnie jednak rolę owych instytucji się rozszerza. Sytuuje się je w szeroko rozumianej sferze bezpieczeństwa państwa i przekazuje się im zadanie wspomagania organów władzy w realizowaniu zasadniczych celów w omawianym obszarze.
Również zadania związane z działalnością wywiadowczą poszerza się. Działającą w Polsce Agencję Wywiadu ustawodawca, jak czytamy w ustawie określił jako służbę „właściwą w sprawach ochrony bezpieczeństwa zewnętrznego państwa (…)". Jej kompetencje zostały zatem rozszerzone i nie ograniczają się wyłącznie do pozyskiwania informacji. Służby wywiadowcze są niezwykle istotnym komponentem struktury państwa, gdyż wykonywane przez nie czynności mają wpływ
na decyzje podejmowane w państwie. Wnioski z powyższych rozważań przedstawiają się następująco: powiązania wywiadu i władzy publicznej nie podlegają dyskusji, natomiast informacje przekazywane przez służby specjalne są niezmiernie przydatne organom władzy. Podobnie rzecz ma się ze służbami kontrwywiadowczymi oraz wszelkimi służbami specjalnymi.
Z tego powodu pozycja służb specjalnych jest tak istotna, zaś ich uprawnienia tak szerokie. Ograniczenie roli czy też kompetencji służb, co postuluje się niekiedy w mediach, prowadziłoby do zachwiania prawidłowego funkcjonowania władzy państwowej. Państwo oraz jego organy, by działać skutecznie, potrzebują skutecznych służb specjalnych.
04.11 Policja i straż graniczna
Art. 5. 1. Do zadań ABW należy:
1) rozpoznawanie, zapobieganie i zwalczanie zagrożeń godzących w
bezpieczeństwo wewnętrzne państwa oraz jego porządek konstytucyjny, a
w szczególności w suwerenność i międzynarodową pozycję, niepodległość i
nienaruszalność jego terytorium, a także obronność państwa,
2) rozpoznawanie, zapobieganie i wykrywanie przestępstw:
a) szpiegostwa, terroryzmu, naruszenia tajemnicy państwowej i innych
przestępstw godzących w bezpieczeństwo państwa,
b) godzących w podstawy ekonomiczne państwa,
c) korupcji osób pełniących funkcje publiczne, o których mowa w art. 1 i 2
ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o ograniczeniu prowadzenia działalności
gospodarczej przez osoby pełniące funkcje publiczne (Dz. U. z 2006 r. Nr
216, poz. 1584), jeśli może to godzić w bezpieczeństwo państwa,
d) w zakresie produkcji i obrotu towarami, technologiami i usługami o
znaczeniu strategicznym dla bezpieczeństwa państwa,
e) nielegalnego wytwarzania, posiadania i obrotu bronią, amunicją i
materiałami wybuchowymi, bronią masowej zagłady oraz środkami
odurzającymi i substancjami psychotropowymi, w obrocie
międzynarodowym
oraz ściganie ich sprawców,
3) realizowanie, w granicach swojej właściwości, zadań służby ochrony
państwa oraz wykonywanie funkcji krajowej władzy bezpieczeństwa w
zakresie ochrony informacji niejawnych w stosunkach międzynarodowych,
4) uzyskiwanie, analizowanie, przetwarzanie i przekazywanie właściwym
organom informacji mogących mieć istotne znaczenie dla ochrony
bezpieczeństwa wewnętrznego państwa i jego porządku konstytucyjnego,
5) podejmowanie innych działań określonych w odrębnych ustawach i
umowach międzynarodowych.
2. Działalność ABW poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej może być
prowadzona w związku z jej działalnością na terytorium państwa wyłącznie
w zakresie realizacji zadań określonych w ust. 1 pkt 2.
Art. 6. 1. Do zadań AW należy:
1) uzyskiwanie, analizowanie, przetwarzanie i przekazywanie właściwym
organom informacji mogących mieć istotne znaczenie dla bezpieczeństwa i
międzynarodowej pozycji Rzeczypospolitej Polskiej oraz jej potencjału
ekonomicznego i obronnego,
2) rozpoznawanie i przeciwdziałanie zagrożeniom zewnętrznym godzącym
w bezpieczeństwo, obronność, niepodległość i nienaruszalność terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej,
3) ochrona zagranicznych przedstawicielstw Rzeczypospolitej Polskiej i ich
pracowników przed działaniami obcych służb specjalnych i innymi
działaniami mogącymi przynieść szkodę interesom Rzeczypospolitej
Polskiej,
4) zapewnienie ochrony kryptograficznej łączności z polskimi placówkami
dyplomatycznymi i konsularnymi oraz poczty kurierskiej,
5) rozpoznawanie międzynarodowego terroryzmu, ekstremizmu oraz
międzynarodowych grup przestępczości zorganizowanej,
6) rozpoznawanie międzynarodowego obrotu bronią, amunicją i
materiałami wybuchowymi, środkami odurzającymi i substancjami
psychotropowymi oraz towarami, technologiami i usługami o znaczeniu
strategicznym dla bezpieczeństwa państwa, a także rozpoznawanie
międzynarodowego obrotu bronią masowej zagłady i zagrożeń związanych
z rozprzestrzenianiem tej broni oraz środków jej przenoszenia,
7) rozpoznawanie i analizowanie zagrożeń występujących w rejonach
napięć, konfliktów i kryzysów międzynarodowych, mających wpływ na
bezpieczeństwo państwa, oraz podejmowanie działań mających na celu
eliminowanie tych zagrożeń,
8) prowadzenie wywiadu elektronicznego,
9) podejmowanie innych działań określonych w odrębnych ustawach i
umowach międzynarodowych.
2. Zadania, o których mowa w ust. 1, z zastrzeżeniem ust. 3, są
realizowane poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej.
3. Działalność AW na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej może być
prowadzona wyłącznie w związku z jej działalnością poza granicami
państwa, a realizacja czynności operacyjno-rozpoznawczych, o których
mowa w art. 27, 29 i 30, jest dopuszczalna wyłącznie za pośrednictwem
Szefa ABW.
Artykuły odnoszące się do zadań służb specjalnych: art. 5,6,9,12,37,12
USTAWA
z dnia 9 czerwca 2006 r.
o Służbie Kontrwywiadu Wojskowego oraz Służbie Wywiadu Wojskowego
art.. 5,6,2,10, 25,26,
komu służby podlegają? Jakie zadnia wykonują? Z kim współpracują?
Ćwiczenia 04.11.2011r.
T: Policja i straż graniczna. Organy bezpieczeństwa wewnętrznego państwa.
Za dwa tygodnie:
w środę – zadania i funkcje służb specjalnych w sytuacjach kryzysowych
w piątek – funkcje służb specjalnych w systemie bezpieczeństwa państwa.
Policja – jest podporządkowana pod ministra spraw wewnętrznych i administracji, nie zaliczamy do służb specjalnych. Tworzy się Policję jako umundurowaną i uzbrojoną formację służącą
społeczeństwu i przeznaczoną do ochrony bezpieczeństwa ludzi oraz do utrzymywania bezpieczeństwa i porządku publicznego.
Kto powołuję komendanta głównego? Struktura? Zadania?
Minister spraw wewnętrznych i administracji
Komendant Główny Policji
Komendant Wojewódzki Policji struktura
Komendant Powiatowy Policji
Komendant Komisariatu Policji
Komenda Stołeczna Policji
Organy bezpieczeństwa publicznego: policja, straż graniczna, straż miejska, służba ochrona kolei, staż miejska i gminna – to nie są służby specjalne!
Kolegium służb specjalnych.
16.11.11r. T: Funkcje i zadania służb specjalnych w sytuacjach kryzysowych.
1. Zadania służb specjalnych i funkcjonowanie ich w sytuacjach kryzysowych, nie posiada żadnego opracowania odnośnie tej kwestii. Przy omawianiu zagrożeń asymetrycznych rola służb specjalnych wzrastała w zakresie funkcji informacyjnej związane to było z rozpoznawaniem i przeciwdziałaniem zagrożeniom. Funkcje służb specjalnych w sytuacjach kryzysowych należy zawsze rozpatrywać w odniesieniu współ pojmowaniu kryzysu jego źródła oraz reagowanie pozostającego w dyspozycji państwa.
2. Zarządzanie kryzysowe- jest to tworzenie rozwiązań systemowych umożliwiających obronę i ochronę ludności, realizowane przez wszystkie szczeble we współdziałaniu z wszystkimi wyspecjalizowanymi organizacjami i instytucjami.
3. Role służb specjalnych w czasie pokoju:
-informacyjna (do rozpoznawania i zapobiegania zagrożeniom)
-procesowa
-kontrolno – ochronna
4.Działanie służb specjalnych podczas kryzysu:
-intensyfikacja pozyskiwania informacji o przyczynach destabilizacji, czynniki mające wpływa ba zaburzenie funkcjonowania struktur państwa
-współpraca z organizacjami bezpieczeństwa państwa
-mogą być ograniczone pewne swobody i prawa obywatelskie
5. Działania służb specjalnych podczas wojny:
-w warunkach wojny służby specjalne działają w największym skupieniu na sojuszu i sile działania państwa
-zostają zwiększone uprawnienia i podlegają ograniczenia swobody i prawa obywatelskie
-pozyskiwanie informacji odnoście współczesnego pola walki i przekazywanie przełożonym.
6. Specyfika wojskowych służb specjalnych: służby te są wyodrębnione, spełniają one rolę informacyjną co związane jest z prowadzeniem działań wojennych.
Rozpoznawanie -> obrona informacji -> dezinformacja, zakłócanie informacji.
18.11.11. T: Funkcja kontrolno- ochronna służb specjalnych.
1. Termin funkcja jest to odwoływanie się do związków w jakim pozostaje dany element wobec całości. Organizacje społeczne spełniają funkcje realizując określone cele.
2. System bezpieczeństwa państwa – wcześniejsze zajęcia.
3. Główne zadania służb specjalnych:
-pozyskiwanie i analizowanie informacji
-ochrona interesów państwa
-ściganie
Funkcje służb specjalnych obejmują 3 główne obszary:
-funkcje informacyjną
-funkcje procesyjną
-f. kontrolno ochronną
Zapewnieniem bezpieczeństwa państwa jest domeną rządu. Kwestie te posiadają złożony charakter, decydentem w tej kwestii w systemie politycznym jest Rada Ministrów oraz relacje zachodzące z otoczeniem. Celem pracy informacyjnej służb specjalnych jest uzyskanie wiarygodnego obrazu zagrożeń oraz wywołania porządnych skutków w zakresie decyzji podejmowanych w sferze bezpieczeństwa.
4. Informacje definiuje się w odniesieniu do wszystkich rodzajów niepoddanego ocenie materiału informacyjnego, w różnym stopniu wiarygodności, pochodzących z jakichkolwiek źródeł, a posiadający wartość wywiadowczą.
Informacją jest także oddziaływanie rzeczywistości, które wywołuje zmianę zachowania odbiorcy.
5. Klasyfikacja źródeł informacji:
-człowiek- jest największym źródłem informacji, jest to źródło wiedzy o sobie i własnym otoczeniu;
-możliwości techniczne.
*Legalne, otwarte, jawne – do nich zaliczamy: prasę, radio, różnego rodzaju publikacje oraz kontakty.
*Nielegalne, niejawne – do nich zaliczamy działalność agenturalna, obserwację oraz środki techniczne.
>Ogólnodostępne, o ograniczonej dostępności, relatywnie nie dostępne.
6. Rozpoznanie obejmuje:
-sygnałowe (rozpoznanie systemów optycznych, elektronicznych, akustycznych)
-obrazowe (zdjęcia satelitarne, lotnicze, przekazy telewizyjne, itp.)
-osobowe (wywiad, kontrwywiad)
7. Funkcja procesowa – istotą funkcji procesowej działalności służb specjalnych jest rozpoznanie. Ustawowe zadania związane z realizacją tej funkcji to zapobieganie i wykrywanie przestępstw szpiegostwa, terroryzmu oraz tajemnicy. Następnie wykrywanie i zapobieganie przestępstw osób publicznych (jeżeli chodzi o korupcję) oraz zapobieganie i wykrywanie odnośnie produkcji i obrotu towarami i technologiami o znaczeniu strategicznym.
8. Funkcja kontrolno- ochronna – funkcja ta związane jest z przeciwdziałaniem naruszenia tajemnicy państwowej w zakresie informacji osobowej, teleinformatycznej.
Ustawa o informacjach niejawnych i danych osobowych – zapoznać się.
30.11.2011r. T: Funkcja kontrolno – ochronna.
W piątek: służby specjalne, a postępowanie sprawdzające.
Prawo do ochrony danych osobowych Standardy europejskie – M. Jagielski, monografie
Ustawa o ochronie informacji niejawnych – S. Hoc, Komentarze LexisNexis
Ustawa z 1999r. była wprowadzona w związku z wstąpieniem do NATO.
W działalności służb specjalnych można wyodrębnić funkcję związaną z zadaniami przeciwdziałania ochronie tajemnicy. Istniejące rozwiązania funkcjonowały w tym zakresie w ustawie z 1999 r. jak również funkcjonują w ustawie obecnej. Ustawa wprowadziła (jedna i druga) rozwiązania organizacyjne oraz kontroli. Wykonywanie funkcji kontrolno – ochronnej służb specjalnych wymagało utworzenia w ramach tych służb wyspecjalizowanych komórek organizacyjnych wykonujących m. in. następujące zadnia:
-procedury sprawdzające
-doradztwa
-różnego rodzaju szkoleń
Służby specjalne wykonują w tej sferze funkcje służb ochrony państwa. W zakresie bezpieczeństwa osobowego ustawa ustaliła prawne ramy postępowania sprawdzającego wobec osób zatrudnionych z dostępem do informacji niejawnych oraz osób ubiegających się o zatrudnienie. Organizacja ochrony informacji niejawnych: ABW i SKW nadzorują funkcjonowanie systemu ochrony informacji niejawnych. Szef ABW pełni funkcję krajowej władzy bezpieczeństwa. Służby te posiadają prawo: kontroli, dostępu, wglądu. Art. 13 kierownicy jednostek organizacyjnych współpracują ze służbami sprawdzającymi. Art.14 kierownik jednostki organizacyjnej, w której przetwarzane są informacje niejawne odpowiada za ich ochronę.
Dopuszczenie do pracy na dokumentach o klauzurze poufności :poufne w wyż, wymaga odpowiedniego poświadczenia bezpieczeństwa oraz odbycia przeszkolenia.
Postępowanie sprawdzające ma na celu:
-czy osoba sprawdzana daje rękojmię tajemnicy (zdolność do spełnienia ustawowych wymogów).
Złożenie ankiety kończy się:
-wydaniem poświadczenia bezpieczeństwa (zgodą na dostęp do informacji niejawnych)
-odmową
-umorzeniem
Pełnomocnik: art. 14 punkt 3
-obywatelstwo polskie
-wykształcenie wyższe
-odpowiednie poświadczenie
-zaświadczenie o szkoleniu
Zadania Pełnomocnika art. 15
02.12 T: Służby specjalne a postępowanie sprawdzające.
Za dwa tygodnie:
Środa- podział na strefy ochrony, odnośnie ochrony fizycznej, teleinformatycznej, itp. Jak dzieli się na I, II, III strefę administracyjną, co się w nich znajduje (tajne, ściśle tajne), sposoby ich ochrony, jak wygląda ogólnie budynek.
Piątek – kredki. Czerwony, zielono, niebieski, żółty, czarny
14.12.2011r. T: Obiekty ochrony.
Rozróżniamy następujące strefy bezpieczeństwa:
Strefa administracyjna
Służy do kontroli ruchu osób i pojazdów oraz zwiększenia skuteczności ochrony elektromagnetycznej.
Jej granicę stanowi ogrodzenie terenu jednostki organizacyjnej (zewnętrzna ściana budynku) oraz granica strefy bezpieczeństwa.
Wstęp do niej powinien być możliwy wyłącznie za zgodą osób upoważnionych przez kierownika jednostki organizacyjnej do przyjmowania interesantów.
Wydane interesantom dokumenty uprawniające do wejścia do strefy administracyjnej i stref bezpieczeństwa podlegają zarejestrowaniu w dokumentacji prowadzonej przez stosowne służby ochrony (biuro przepustek).
W strefie administracyjnej można wykonywać (przechowywać, wytwarzać) wyłącznie dokumenty jawne lub niejawne stanowiące tajemnicę służbową, włącznie z klauzulą "Zastrzeżone".
Strefa bezpieczeństwa II
Obejmuje obszar, na którym są wytwarzane, przetwarzane i przechowywane informacje niejawne o klauzuli "Poufne" lub wyższej. Wejście do niej nie jest równoznaczne z dostępem do tych informacji.
W strefie tej mogą przebywać pracownicy upoważnieni do dostępu do informacji niejawnych, wykonujący obowiązki służbowe.
Dostęp tych osób jest możliwy na podstawie określonego wzoru przepustki stałej lub karty magnetycznej (kodu).
Osoby, które nie są pracownikami (interesanci), mogą przebywać w tej strefie wyłącznie za zgodą kierownika komórki organizacyjnej danej strefy - na podstawie przepustki stałej (tymczasowej, jednorazowej, karty magnetycznej).
Osoby upoważnione do dostępu do informacji niejawnych co najmniej o klauzuli wymaganej dla informacji przechowywanych w strefie mogą w niej przebywać bez nadzoru, natomiast osoby nie mające stosownego poświadczenia powinny być eskortowane przez upoważnionego pracownika.
Personel pomocniczy (sprzątaczki, serwis) wykonujący czynności służbowe w obrębie strefy powinien mieć poświadczenie bezpieczeństwa uprawniające co najmniej do dostępu do informacji stanowiących tajemnicę służbową, oznaczonych klauzulą "Poufne".
Strefa bezpieczeństwa I
Obejmuje obszar, na którym są przechowywane, przetwarzane i wytwarzane informacje niejawne o klauzuli "Poufne" lub wyższej. Wejście do tego obszaru oznacza praktycznie dostęp do tych informacji.
W tej strefie bezpieczeństwa mogą przebywać wyłącznie pracownicy upoważnieni do dostępu do informacji niejawnych o klauzuli tajności równej co najmniej klauzulom informacji przechowywanych, przetwarzanych i wytwarzanych w danej strefie.
Wstęp do niej interesantów, ekip remontowych, konserwacyjnych itp. może nastąpić wyłącznie za zgodą kierownika jednostki organizacyjnej i pod bezpośrednim nadzorem pracownika pionu ochrony.
Sprzątanie pomieszczeń znajdujących się w I strefie bezpieczeństwa powinno odbywać się wyłącznie pod nadzorem pracowników tej strefy. Na czas sprzątania dokumenty powinny być zabezpieczone w sposób uniemożliwiający wgląd do nich osobom nieupoważnionym.
Personel sprzątający powinien mieć poświadczenie bezpieczeństwa uprawniające co najmniej do dostępu do informacji niejawnych oznaczonych klauzulą "Poufne".
Do strefy tej nie wolno wnosić urządzeń radiowych, telefonów komórkowych oraz innych urządzeń służących do rejestrowania informacji (dyktafonów, aparatów fotograficznych, kamer itp.).
Dostęp do stref bezpieczeństwa powinien być kontrolowany przez techniczne systemy identyfikacji lub pracowników pionu ochrony.
Drzwi wejściowe do nich powinny być zabezpieczone zamkami mechanicznymi o skomplikowanym mechanizmie oraz szyfrowym umożliwiającym wejście i wyjście pracownikom w czasie godzin służbowych po wprowadzeniu odpowiedniego kodu.
Klawiatura zamka może być zastąpiona czytnikiem kart magnetycznych lub innym urządzeniem do kontroli dostępu z funkcją personalizacji użytkowników, np. urządzeniem biometrycznym.
Przed drzwiami wejściowymi do I strefy bezpieczeństwa zaleca się instalowanie domofonów (wideofonów) informujących pracowników o przybyciu interesantów i umożliwiających ich identyfikację.
System kontroli dostępu do stref bezpieczeństwa powinien zapewnić ewidencjonowanie wejść i wyjść osób oraz rejestrować próby nielegalnego wtargnięcia na chroniony teren.
Obowiązkiem każdej osoby znajdującej się na terenie strefy bezpieczeństwa jest noszenie przepustki (identyfikatora) - na ubraniu w widocznym miejscu.
Dokumenty upoważniające do dostępu (przepustki) powinny mieć odrębne wzory dla strefy administracyjnej oraz każdej ze stref bezpieczeństwa.
Specjalne strefy bezpieczeństwa
W uzasadnionych wypadkach dla zapewnienia ochrony informacji niejawnych stanowiących tajemnicę państwową, zwłaszcza przekazywanych podczas rozmów i spotkań, wydziela się strefy, które są poddawane ciągłej kontroli pod kątem stosowania środków ochrony fizycznej tych informacji.
Obszar tej strefy musi być odpowiednio zabezpieczony przed podsłuchem i podglądem.
Do strefy specjalnej nie można wnosić żadnych przedmiotów, zanim nie zostaną one sprawdzone przez upoważnionych pracowników pionu ochrony.